Buzz
Tản Viên từ Phán sự lục là một phần của nội dung học môn Ngữ văn lớp 10.
Mytour gợi ý bạn đọc tham khảo tài liệu Soạn văn 10: Tản Viên từ Phán sự lục, sẽ được chúng tôi giới thiệu trong phần tiếp theo.
Chuẩn bị cho bài Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 1
1.1 Trước khi đọc
Câu hỏi 1. Bạn có thích đọc những câu chuyện mang yếu tố kỳ ảo không? Tại sao?
- Gợi ý câu trả lời: Có
- Lý do: Những câu chuyện kỳ ảo giúp làm cho câu truyện trở nên hấp dẫn hơn.
Câu hỏi 2. Trong cuộc sống hàng ngày, khi chúng ta bắt gặp hoặc phải đối mặt với những tình huống bất công, chúng ta cảm thấy thế nào và mong muốn điều gì?
Khi phải đối mặt với những tình huống bất công, chúng ta thường cảm thấy bực tức và muốn tìm kiếm sự công bằng.
1.2 Đọc và hiểu văn bản
Câu hỏi 1. Lưu ý giới thiệu về nhân vật Tử Văn.
- Tên: Ngô Tử Văn, được biết đến với tên gọi Soạn
- Quê quán: Huyện Yên Dũng thuộc địa phận Lạng Giang
- Tính cách: mạnh mẽ, dễ nổi giận, không khoan nhượng khi gặp sự gian dối
- Tình hình gia đình: Khiến Tử Văn trở nên ác quỷ trong dân gian là do cuối thời nhà Hồ, quân Ngô xâm lược, quân của Mộc Thạch chết ở gần đền vì viên Bạch hộ của họ Thôi, và từ đó làm yêu quái.
- Hành động của Tử Văn: Rửa sạch bụi bẩn, kính phục trời đất, sau đó thiêu đốt đền thờ.
=> Cách giới thiệu một cách rõ ràng và ngắn gọn.
Câu hỏi 2. Tử Văn cảm thấy như thế nào sau khi nghe câu chuyện của Thổ Công?
Sau khi nghe câu chuyện của Thổ Công, Tử Văn bức xúc với sự tàn bạo của kẻ hung ác và quyết tâm tiêu diệt tên ác quỷ đốt đền hại dân.
Câu hỏi 3. Dự đoán kết quả của cuộc chiến của Tử Văn trong thế giới âm.
Dự đoán: Ngô Tử Văn sẽ đạt được công bằng cho bản thân, và bộ mặt giả dối của kẻ thù sẽ bị phơi bày.
Câu hỏi 4. Sự kiện nào đã thay đổi hoàn toàn tình hình trong cuộc phiên tòa?
Thổ Công đã nhắc nhở Tử Văn rằng “Khi ở Minh ty, nếu có sự tra hỏi, thầy hãy nói ra những gì tôi đã nói. Nếu hắn phủ nhận, thầy hãy đến đền Tản Viên, tôi sẽ nói sự thật thì hắn sẽ im lặng”.
Câu hỏi 5. Sự phát triển và kết quả của cuộc đấu tranh của Tử Văn có tương tự như dự đoán của bạn không?
Sự phát triển và kết quả của cuộc đấu tranh của Tử Văn tương tự như những gì người đọc đã suy đoán.
Câu hỏi 6. Tại sao Tử Văn chấp nhận nhận chức phán sự ở đền Tản Viên?
Đó là một phần thưởng cho sự chính trực, mạnh mẽ và dũng cảm của Ngô Tử Văn. Đồng thời, đó cũng là sự hi vọng của nhân dân về một quan chính trực...
Câu hỏi 7. Ai là người đưa ra ý kiến? Ý kiến chính là gì?
Tác giả là người đưa ra ý kiến. Ý kiến chính: Khuyên bảo con người phải dũng cảm đấu tranh đến cùng chống lại sự xấu xa, tà ác. Chỉ có sự đấu tranh dũng cảm mới có thể giành được chiến thắng cho chân lý.
1.3 Trả lời các câu hỏi
Câu hỏi 1. Xác định người kể chuyện trong Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên. Những lời kể nào giúp bạn hiểu rõ hơn về tính cách ban đầu của nhân vật Tử Văn?
- Người kể chuyện trong Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên: tác giả - ở góc độ thứ ba.
- Những đoạn kể giúp người đọc hiểu về tính cách ban đầu của nhân vật Tử Văn: “Anh ta thẳng thắn, nóng nảy, không chịu đựng được sự tà ác…”
Câu hỏi 2. Liệt kê các sự kiện chính của câu chuyện và trình bày chúng theo thứ tự nào?
- Các sự kiện chính:
- Tử Văn tẩy rửa sạch sẽ, thờ trời, sau đó thiêu đốt đền thờ.
- Tử Văn cảm thấy không khỏe, trở về nhà và bị đối phương mắng mỏ, đe dọa.
- Thổ Công đến, kể lại toàn bộ sự việc và đề xuất giúp Tử Văn chống lại kẻ ác.
- Tử Văn mắc bệnh nặng thêm, bị quỷ sứ bắt đi. Tại Minh Tí, Tử Văn phơi bày tội ác của tướng giặc.
- Tử Văn được minh oan, và được giữ chức phán sự ở đền Tản Viên.
- Các sự kiện được sắp xếp theo thứ tự thời gian diễn ra.
Câu hỏi 3. Tóm tắt diễn biến cuộc xử án. Chỉ ra những yếu tố góp phần vào chiến thắng của Tử Văn trong phiên tòa. Theo bạn, yếu tố nào đóng vai trò quyết định trong chiến thắng đó?
- Tóm tắt diễn biến của câu chuyện xử án:
- Tử Văn bị quỷ sứ đưa xuống Minh Tí.
- Diêm Vương trách mắng Tử Văn.
- Người đội mũ trụ vu khống Tử Văn.
- Hai bên cãi nhau mãi không giải quyết được, Diêm Vương quyết định phải thẩm vấn.
- Tử Văn xin tư giấy đến đền Tản Viên để tìm chứng cứ.
- Diêm Vương sai người đến đền Tản Viên lấy chứng thực như Tử Văn nói.
- Tử Văn được trả lại công bằng, kẻ vu khống bị bỏ vào ngục Cửu U.
- Các yếu tố góp phần vào chiến thắng của Tử Văn trong phiên tòa:
- Tử Văn là người thẳng thắn, kiên quyết, không sợ uy quyền.
- Sự giúp đỡ từ Thổ thần.
- Quyết định chính xác của Diêm Vương.
- Yếu tố quan trọng: Tử Văn được mô tả là một người thẳng thắn, kiên quyết, không chịu bị ảnh hưởng bởi quyền lợi.
Câu hỏi 4. Nhân vật Tử Văn được mô tả chủ yếu qua những chi tiết nào? Chọn một số chi tiết đại diện để phân tích, từ đó đưa ra nhận định tổng quan về tính cách của nhân vật này?
- Nhân vật Tử Văn được mô tả chủ yếu qua các chi tiết sau:
- Tính cách thẳng thắn, quả cảm, không chịu khuất phục trước sự bất công.
- Tử Văn tức giận trước hành động tàn bạo của kẻ hung ác và hành động để bảo vệ dân làng.
- Không sợ hãi đối diện với đe dọa của kẻ thù.
- Lập luận mạch lạc, cung cấp bằng chứng thuyết phục để phanh phui tội ác của kẻ thù.
- Đặc điểm của Tử Văn: thẳng thắn, dũng cảm, trung thực.
Câu hỏi 5. Việc mô tả người đi đường gặp Tử Văn ngồi trên “xe quan Phán sự” và việc người sau này truyền miệng về “nhà quan phán sự”, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?
Đó là phần thưởng cho tính thẳng thắn, kiên quyết và dũng cảm của Ngô Tử Văn. Đồng thời, nó cũng thể hiện sự khát khao của nhân dân về một quan phán sự trung thực, chính trực.
Câu hỏi 6. Thế giới tâm linh, ma quỷ trong truyện là sản phẩm của trí tưởng tượng của Nguyễn Dữ. Khám phá thế giới đó, bạn hiểu thêm điều gì về chủ đề của tác phẩm?
Thế giới tâm linh, ma quỷ giúp độc giả hiểu rõ hơn về chủ đề của tác phẩm: Ngay cả trong thế giới bóng tối cũng có sự can thiệp, sự ủng hộ để che đậy cho tội ác và sự xấu xa. Diêm Vương và các quan phán sự đại diện cho công lý cũng bị che giấu.
Câu hỏi 7. Trình bày quan niệm về kẻ sĩ được thể hiện trong lời nhận xét cuối cùng của truyện. Bạn đồng tình với quan điểm đó không? Tại sao?
- Quan điểm về người anh hùng: Ai dám đương đầu với tà ác, ai gan dạ và can đảm.
- Tán thành với quan điểm trên. Chỉ có sự gan dạ và quả cảm trong cuộc chiến mới có thể bảo vệ lẽ phải.
1.4 Liên kết đọc - viết
Viết một đoạn văn (khoảng 150 từ) phân tích một yếu tố làm cho câu chuyện trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên trở nên hấp dẫn.
Gợi ý:
Có nhiều yếu tố tạo nên sự hấp dẫn của Chuyện chức phán sự đền Tản Viên. Một trong số đó là các chi tiết tưởng tượng kì ảo, đã giúp câu chuyện trở nên hấp dẫn và lôi cuốn hơn. Trong cuối đời nhà Hồ, quân Ngô xâm lược, bộ tướng Mộc Thạch của họ Thôi tử trận gần đền, từ đó trở thành yêu quái trong dân gian. Ngô Tử Văn, một người dũng cảm và khẳng khái, không chịu được sự tà ác, đã quyết định đốt đền để bảo vệ dân làng. Sau đó, chàng bị sốt rét, trong cơn mê, gặp tướng giặc và bị đe dọa. Nhưng nhờ sự giúp đỡ của Thổ công, chàng đã vạch trần tội ác của tên tướng giặc trước Diêm Vương. Tử Văn bị bắt xuống âm phủ, nhưng vẫn dũng cảm đối diện với Diêm Vương và phán quyết công bằng. Sau đó, Tử Văn được sống lại và nhận chức phán sự đền Tản Viên. Yếu tố tưởng tượng kì ảo được thể hiện qua thế giới tâm linh, ma quỷ và nhân vật huyền bí, từ đó tác giả muốn truyền đạt ý nghĩa về sự tồn tại của cái ác và công bằng ở cả hai thế giới, thậm chí cả trong cõi âm.
Soạn bài Tản Viên từ Phán sự lục - Mẫu 2
2.1 Tác giả
- Nguyễn Dữ - có phiên âm là Nguyễn Tự (năm sinh và mất không rõ).
- Sinh ở huyện Trường Tân, hiện thuộc huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương.
- Ông học từ Tuyết Giang Phu Tử - Nguyễn Bỉnh Khiêm.
- Ông sống vào thế kỉ XVI, thời kì triều đình nhà Lê gặp khủng hoảng, với các tập đoàn phong kiến Lê, Mạc và Trịnh tranh quyền binh, gây ra các cuộc nội chiến kéo dài.
- Nguyễn Dữ là một người học rộng, tài cao, nhưng chỉ làm quan một năm rồi quay về quê để nuôi mẹ già và viết sách, sống ẩn dật như nhiều trí thức đương thời khác.
2.2 Tác phẩm
a. Xuất xứ
- Truyền kỳ mạn lục (ghi chép tản mạn về những chuyện kỳ lạ được truyền miệng) được viết bằng chữ Hán. Tác phẩm này chịu ảnh hưởng từ truyện truyền kỳ Trung Quốc - một thể loại thường mang yếu tố kỳ lạ, hoang đường. Tuy nhiên, Nguyễn Dữ đã sáng tạo bằng cách khai thác các truyện cổ dân gian, các truyền thuyết lịch sử, dã sử của Việt Nam.
- Nhân vật chính thường là phụ nữ bất hạnh, khao khát hạnh phúc nhưng bị các thế lực tàn ác và cả lễ giáo khắc nghiệt đẩy vào hoàn cảnh éo le, oan khuất và bất hạnh.
- Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên (Tản Viên từ phán sự lục) là một trong hai mươi truyện của Truyền kỳ mạn lục.
b. Bố cục
Gồm 4 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “nhưng chàng vẫn vung tay không cần gì cả ”: Giới thiệu về Ngô Tử Văn và hành động đốt đền.
- Phần 2. Tiếp theo đến “mà thầy cũng khó lòng thoát nạn ”: Cuộc trò chuyện giữa Tử Văn, viên Bạch hộ họ Thôi và Thổ công.
- Phần 3. Tiếp theo đến “nên chia cho Tử Văn một nửa và sai lính đưa Tử Văn về ”: Tử Văn thắng trong vụ kiện.
- Phần 4. Còn lại: Việc Tử Văn trở thành phán sự đền Tản Viên.
c. Bố cục
Vào cuối thời nhà Hồ, quân Ngô xâm chiếm, bộ tướng của Mộc Thạch có viên Bạch hộ họ Thôi, chết ở gần đền, từ đó trở thành yêu quái trong dân gian. Ngô Tử Văn dũng cảm, khẳng khái, không chịu việc hắn tạo ra ma quỷ, nên đã quyết định đốt đền để bảo vệ dân. Trở về nhà, chàng bị sốt rét. Trong cơn mê, tướng giặc hiện lên đe dọa Tử Văn và kiện chàng ở âm phủ. Chàng được Thổ công giúp đỡ, bày cho biết về tội ác của tướng giặc và cách đối phó. Tử Văn bị bắt xuống âm phủ. Đứng trước Diêm Vương, chàng không run sợ mà dũng cảm vạch trần tội ác của tên hung thần. Tử Văn yêu cầu đối chứng với lời khai của Thổ thần. Tên tướng giặc bị trừng trị, Thổ thần được phục chức, Tử Văn được sống lại. Một tháng sau, Thổ thần muốn Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên để giám sát việc xử án. Tử Văn vui mừng nhận lời, nhưng sau đó lại qua đời.
d. Nội dung
Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên ca ngợi tinh thần kiên quyết, dũng cảm của Ngô Tử Văn, người trí thức Việt Nam, trong cuộc đấu tranh chống lại cái ác để bảo vệ cộng đồng. Đồng thời thể hiện lòng tin vào công lý và chính nghĩa.
e. Nghệ thuật
Nhân vật được mô tả rõ ràng, cách kể chuyện thu hút, diễn biến truyện phong phú kịch tính…
