Buzz
Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca của Thanh Thảo xuất hiện trong tập Khối vuông ru-bích (thơ - 1985). Nội dung bài thơ nói về sự ra đi của Lor-ca, một tài năng đa nghệ từ Tây Ba Nha.
Mytour sẽ cung cấp thông tin về Thanh Thảo và bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca. Hãy cùng khám phá thêm về tác giả và tác phẩm.
Tiếng đàn của Lor-ca
Những âm thanh của đàn ghi-ta
Ở Tây Ban Nha, áo choàng đỏ lợi hại
li-la li-la li-la
Lang thang về nơi cô đơn
Với vầng trăng chiếu sáng
Trên lưng ngựa mệt mỏi
Tây Ban Nha
Hát vang ngoài biển
Bỗng chốc làm kinh hoàng
Áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị thu hút đến bãi bắn
Anh ta đi như trong mơ
Tiếng đàn ghi-ta nâu
Trên bầu trời của cô gái đó
Tiếng đàn với lá xanh biết bao
Tiếng đàn vòng xoáy bọt nước vỡ tan
Tiếng đàn vang vọng
Máu chảy
Không ai chôn cất tiếng đàn
Âm thanh của đàn như cỏ hoang
Giọt nước mắt dưới ánh trăng
Long lanh trong đáy giếng
Dòng chỉ tay đã vỡ
Dòng sông vô cùng rộng lớn
Lor-ca bơi ngang qua
Trên cây ghi-ta bạc
Anh ta tung lá bùa cho cô gái di-gan
Trong xoáy nước
Anh ta tung trái tim của mình
Trong yên bình đột ngột
li-la li-la li-la…
I. Giới thiệu về Thanh Thảo
- Thanh Thảo, tên thật là Hồ Thành Công, sinh năm 1946.
- Quê quán: huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
- Ông tốt nghiệp chuyên ngành Ngữ Văn, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.
- Sau đó, Thanh Thảo tham gia vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở chiến trường miền Nam.
- Từ sau năm 1975, ông chuyển sang hoạt động trong lĩnh vực văn nghệ.
- Năm 2001, Thanh Thảo được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học - nghệ thuật.
- Một số tác phẩm nổi bật: Những người ra biển (trường ca - 1977), Dấu chân qua đồng cỏ (thơ - 1978), Những đợt sóng mặt trời (trường ca - 1981), Khối vuông rubi (thơ - 1985)...
II. Giới thiệu về tác phẩm Đàn ghi ta của Lor-ca
1. Bối cảnh sáng tác
Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca xuất hiện trong tập sách Khối vuông rubi (thơ - 1985).
2. Dạng thơ
Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca được sáng tác theo dạng thơ tự do.
3. Cấu trúc
Bao gồm 4 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “trên yên ngựa mỏi mòn”: miêu tả về Lor-ca, người nghệ sĩ cách mạng và tự do.
- Phần 2. Tiếp theo đến “máu chảy”: Lor-ca bị sát hại và nỗi tiếc nuối về sự tiến bộ nghệ thuật còn dang dở.
- Phần 3. Tiếp theo đến “long lanh trong đáy giếng”: sự thương tiếc với Lor-ca và những sáng tạo nghệ thuật chưa hoàn thiện của ông.
- Phần 4. Phần còn lại: suy tư về cuộc giải thoát, sự rời bỏ của Lor-ca.
4. Biểu tượng của tiếng đàn
- Tiếng đàn là biểu tượng của Tây Ban Nha, cùng với hình ảnh của chiếc áo choàng đỏ. Tiếng đàn ghi-ta giúp tôn vinh vẻ đẹp đặc biệt của con người và đất nước Tây Ban Nha.
- Hình ảnh của Lorca luôn kèm theo âm nhạc của tiếng đàn, thể hiện sự đẹp đẽ của tâm hồn và cuộc sống của người nghệ sĩ.
- Tiếng đàn symbolize cho sự bất diệt của người nghệ sĩ chân chính và của nghệ thuật chân chính (tiếng đàn như cỏ mọc hoang).
=>Tiếng đàn ghi ta là biểu tượng hay chính xác hơn là một bài hát về cuộc đời, số phận và cái chết của Lor-ca. Cuộc sống của con người đó giống như tiếng đàn ghi ta với âm nhạc trong trẻo làm xúc động lòng người.
5. Nội dung
Bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” viết về sự ra đi của Lor-ca, nhà thơ, họa sĩ, nhà viết kịch, nhà hoạt động sân khấu thiên tài người Tây Ba Nha. Thông qua bài thơ này, Thanh Thảo muốn thể hiện sự tiếc nuối, xót xa về cái chết của Lor-ca và những đóng góp nghệ thuật của ông.
6. Nghệ thuật
Kết hợp giữa tự sự và trữ tình, âm nhạc và thơ, màu sắc thơ phong Đông và sự trang trọng của nhạc giao hưởng phương Tây…
7. Mở đầu và kết luận
- Mở đầu:
Thanh Thảo là một nhà văn tham gia vào cuộc chiến chống Mỹ giải phóng dân tộc. Thơ của ông đầy triết lý, với nhiều tác phẩm đáng chú ý. Trong đó, Đàn ghi ta của Lor-ca là một tác phẩm được coi là thành công trên nhiều mặt của nhà thơ.
- Kết luận:
Bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca” của Thanh Thảo viết về cái chết của Lor-ca, nhà thơ, họa sĩ, nhà viết kịch, nhà hoạt động sân khấu thiên tài người Tây Ba Nha. Qua bài thơ này, nhà thơ muốn thể hiện sự thương xót, tiếc nuối với cái chết của Lor-ca và những đóng góp nghệ thuật của ông.
III. Phân tích chi tiết Đàn ghi ta của Lor-ca
(1) Mở đầu
Giới thiệu về tác giả Thanh Thảo và bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca.
(2) Thân thể
a. Lor-ca, người nghệ sĩ tự do, cô đơn với mong muốn cách mạng nghệ thuật
- “những tiếng đàn bọt nước”: hình ảnh tượng trưng, sử dụng từ ngữ tu từ để chuyển đổi cảm giác âm thanh thành hình ảnh được thị giác nhận thức. Từ đó, kích thích sự sáng tạo mong manh, thoáng qua, tan vỡ đột ngột nhưng luôn sống động.
- “Áo choàng đỏ gắt”: hình ảnh thực tế, biểu tượng cho cuộc chiến đấu khốc liệt, nơi nghệ sĩ đối đầu với những thế lực tàn ác, đầy thách thức.
- Trên hành trình tìm kiếm tự do và sự sáng tạo, người nghệ sĩ luôn phải đối mặt với sự cô đơn: lang thang, đơn độc ở nơi xa lạ, yên ngựa mỏi mòn, vầng trăng chói chang…
- “li la li la li la”: kỹ thuật âm nhạc, khơi gợi âm điệu của tiếng đàn
=> Vẻ đẹp của Lor-ca, một nghệ sĩ luôn mong muốn cách mạng nghệ thuật.
b. Cái chết đầy oan trái của Lor-ca
- Sự đối lập: “hát nghêu ngao - áo choàng bê bết đỏ”, biểu tượng cho sự đối đầu giữa khao khát tự do của nghệ sĩ với các thế lực phát xít tàn ác.
- Kỹ thuật ám chỉ:
- Tiếng đàn ghi ta màu nâu: màu của đất, có thể là màu của cây đàn ghi ta; nhưng cũng có thể là màu mắt của cô gái di-gan sống trên thảo nguyên.
- tiếng ghi ta lá xanh biết mấy: gợi sức sống bền bỉ, mãnh liệt
- tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan: sự mong manh, dễ vỡ
- áo choàng bê bết đỏ: gợi về cái chết của Lor-ca
- “tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy”: tiếng đàn giống như một sinh thể có hồn, bị hủy hoại để rồi vỡ tan tành, chảy thành từng dòng máu.
=> Hệ thống hình ảnh vừa thực tế vừa biểu tượng, ẩn dụ, tác giả thể hiện cái chết thảm của Lor-ca
c. Niềm thương xót Lor-ca và suy tư về cuộc giải thoát, giã từ của Lor-ca
* Niềm thương xót Lor-ca
- “tiếng đàn”: ẩn dụ cho nghệ thuật của Lor-ca, tình yêu con người, tình yêu tự do mà ông suốt đời theo đuổi
- “Không ai chôn chất tiếng đàn”: Sầu thảm vì cái chết của một thiên tài, của hành trình nghệ thuật chưa hoàn thành, không ai tiếp nối được.
- So sánh “tiếng đàn như cỏ mọc hoang”: Sức sống mãnh liệt, vẻ đẹp không thể diệt vong.
- Hình ảnh so sánh, tượng trưng:
- Giọt nước mắt: Cảm thông, sự uất hận trước cái chết của người nghệ sĩ thiên tài.
- Vầng trăng: Biểu tượng cho vẻ đẹp, cho nghệ thuật của Lor-ca.
=> Cấu trúc gián đoạn, bày tỏ sự xót thương, trân trọng, niềm tin của tác giả vào sự bất tử của Lor-ca.
* Tư duy về cuộc sống và sự thoát ly của Lor-ca
- Nghệ thuật đối lập chỉ sự ngắn ngủi, số phận nhỏ bé của con người trước cuộc sống bao la: dòng chỉ tay đã vỡ – dòng sông vô tận
- Hành động:
- Ném lá bùa vào xoáy nước
- Ném trái tim vào cõi im lặng
=> Đây là sự từ bỏ và thoát ly, cũng là một lựa chọn.
- Điệu nhạc “Li-la li-la li-la”: tiếng đàn ghi-ta vĩnh cửu vang vọng qua người nghệ sĩ đã qua đời, có thể là dải hương linh thắp cho tâm hồn của Lor-ca.
(3). Kết luận
Tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật chủ yếu của bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”.
