Đàn Nam Giao Huế: Sự hòa quyện giữa kiến trúc cổ LINH THIÊNG và bản sắc văn hóa dân tộc

Đàn Nam Giao là một trong những di sản văn hóa duy nhất vẫn tồn tại tại Huế, nằm trong khu di tích cố đô. Nơi này không chỉ là minh chứng cho sự tinh tế của kiến trúc cổ đại mà còn là điểm dừng chân lý tưởng để lắng đọng tâm hồn và thưởng ngoạn vẻ đẹp của nền văn hóa truyền thống.

Tham quan Huế, bên cạnh các công trình lịch sử như cung điện An Định và lăng tẩm của các vị vua, Đàn Nam Giao cũng là một điểm đến không thể bỏ lỡ. Nơi đây không chỉ sở hữu những kiến trúc độc đáo mà còn là nơi lễ bái của các vị vua dành cho trời đất được tổ chức.

1. Tìm hiểu sơ lược về Đàn Nam Giao/ Lịch sử Đàn Nam Giao Huế

1.1. Vị trí của Đàn Nam Giao?

• Địa chỉ: phường Trường An, TP. Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, cách Kinh Thành Huế 5km về phía Tây

Đàn Nam Giao ngày nay được xây dựng tại làng Dương Xuân, phía Nam của thành phố cũ Huế. Công trình này bắt đầu được xây dựng từ ngày 25/03/1806, dưới thời vua Gia Long. Trong lịch sử triều đại nhà Nguyễn, tổng cộng có 10 vị vua đã tổ chức các buổi lễ tế giao tại đây, với tổng số lễ là 98.

1.1.1. Mục đích của Đàn Nam Giao là gì?

Lễ tế tại Đàn Nam Giao trước đây là một nghi lễ quan trọng trong triều đình nhà Nguyễn, chỉ có nhà vua mới được phép thực hiện. Ban đầu, lễ tế được tổ chức hàng năm vào mùa xuân và kéo dài trong 3 ngày, sau đó trở thành 3 năm 1 lần. Đến thời vua Bảo Đại, chỉ còn tổ chức trong một ngày.

1.1.2. Hướng dẫn đường đến Đàn Nam Giao

• Đi xe máy/ô tô: Từ trung tâm thành phố Huế, bạn đi theo đường Lê Duẩn qua cầu Bạch Hổ, sau đó rẽ phải vào Bùi Thị Xuân rồi rẽ trái ra Điện Biên Phủ, đi thẳng thêm 2km nữa là đến. Xem thêm thông tin về 13 địa điểm cho thuê xe máy chất lượng, giá tốt nhất tại Huế.
• Đi bằng xe bus: Bạn có thể sử dụng tuyến bus số 5. Tuyến này còn dừng qua nhiều điểm du lịch nổi tiếng như: Trường Quốc học Huế, chùa Báo Quốc hay Lăng Khải Định,...

1.2. Giá vé tham quan Đàn Nam Giao Huế

2. Sự hình thành và phát triển của Đàn Nam Giao Huế

Hình ảnh của Đàn Nam Giao Huế liên quan chặt chẽ đến nhiều sự kiện quan trọng trong lịch sử của thành phố Huế và của dân tộc Việt Nam nói chung. 

2.1. Quá trình phát triển của đàn Nam Giao trước năm 1945

• Vào năm 1806, công trình bắt đầu được xây dựng.
• Ngày 27/03/1807, vua Gia Long tổ chức buổi lễ tế đầu tiên tại đàn Nam Giao.
• Từ năm 1807 - 1885, trong suốt 79 năm, lễ tế tại đàn Nam Giao được tổ chức vào mùa xuân hàng năm.
• Từ năm 1886 - 1890, việc tổ chức lễ tế tạm thời dừng lại.
• Từ năm 1891 - 1945, lễ tế đàn Nam Giao được tổ chức mỗi 3 năm một lần.
• Vào ngày 23/03/1945, buổi lễ tế cuối cùng của triều đình nhà Nguyễn tại đàn Nam Giao được tổ chức.

2.2. Sự phát triển của đàn Nam Giao sau năm 1945

• Từ tháng 8/1945, sau khi nhà Nguyễn sụp đổ, đàn tế Nam Giao cũng bị tác động của chiến tranh. 
• Năm 1977, đài tưởng niệm liệt sĩ được xây dựng trên nền của Viên Đàn cũ.
• Năm 1992, đài tưởng niệm được di dời, và công trình đàn Nam Giao được Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế thực hiện công việc bảo tồn và trùng tu.
• Năm 1993, đàn Nam Giao được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.
• Năm 1997, công trình chính thức được xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

3. Đặc điểm kiến trúc của đàn Nam Giao

Đàn Nam Giao là một công trình có kiến trúc độc đáo, vẫn duy trì sức hút trên bản đồ du lịch Huế đến ngày nay. 

3.1. Khám phá địa hình độc đáo của đàn Nam Giao

Đàn Nam Giao được xây dựng trên diện tích tổng cộng là 10ha, bao gồm Giao đàn và nhiều công trình phụ như Thần trù, Trai cung, Thần khố,... 

Bốn mặt của đàn tế được thiết kế thành 4 cánh cửa, cửa chính hướng về phía Nam. Mỗi cánh cửa đều có một bức tường bằng đá, rộng 12,5m, cao khoảng 3,2m và dày khoảng 0,8m. Xung quanh đàn Nam Giao là rừng thông mát mẻ. Cây thông từng là biểu tượng của sự quý phái và vĩ đại.

3.2. Khám phá ba tầng Giao Đàn trong nghi lễ trời tròn - đất vuông

Giao đàn là trung tâm của đàn Nam Giao, là nơi tổ chức các nghi lễ chính. Khuôn viên được thiết kế theo hình chữ nhật với diện tích 390m x 265m, bao gồm 3 tầng, phản ánh triết lý Tam Tài: Thiên - Địa - Nhân, trời tròn - đất vuông: 

• Tầng 1 được gọi là Viên Đàn, được xây theo hình tròn, sơn vôi màu xanh biếc, biểu trưng cho Thiên Thanh. 
• Tầng 2 được gọi là Phương Đàn, có hình vuông, sơn vôi màu vàng, tượng trưng cho Địa Hoàng. 
• Tầng cuối có hình vuông, sơn vôi màu đỏ, tượng trưng cho Nhân. 

Mỗi tầng đều có cửa và bậc thềm ở bốn phía. Ba phía Đông - Tây - Bắc có 9 bậc, phía Nam có 15 bậc. Kiến trúc của đàn Nam Giao thời triều Nguyễn ý thức cao về sự kết nối giữa con người với trời đất và thần linh. 

3.3. Các công trình phụ liên quan đến quần thể đàn Nam Giao

Ngoài Giao đàn là công trình chính, đàn Nam Giao còn có các công trình phụ như Trai cung, nơi vua thực hiện các nghi lễ thanh tịnh. Trai cung được bao quanh bởi tường gạch, dài 85m, rộng 65m, được xây dựng theo hướng “tọa Bắc hướng Nam”. Trai cung bao gồm chính điện, hữu túc, nhà tả túc, phòng thượng trà,…

Bên cạnh Trai cung là:

• Tế sinh sở - nơi tiến hành giết mổ các vật phẩm để cúng tế
• Thần trù - nơi chuẩn bị đồ dùng cho các buổi lễ tế 
• Thần khố - kho chứa đồ dùng tế khí

4. Các di tích lịch sử Huế gần đàn Nam Giao 

4.1. Cung An Định

• Địa chỉ: số 179B Phan Đình Phùng, phường Đệ Bát, thành phố Huế

Cung An Định được xây dựng từ năm 1917, đã trải qua hàng thế kỷ và vẫn giữ nguyên giá trị lịch sử với kiến trúc độc đáo. Đây là điểm tham quan lịch sử lý tưởng cho những người yêu thích lịch sử. 

4.2. Lăng Minh Mạng

• Địa chỉ: núi Cẩm Kê, xã Hương Thọ, Thừa Thiên Huế

Lăng Minh Mạng hay còn được gọi là Hiếu Lăng, cách trung tâm thành phố khoảng 12km. Khu lăng mộ này bao gồm 40 công trình lớn và nhỏ khác nhau. Lăng Minh Mạng có kiến trúc tráng lệ, độc đáo và là một trong những kỳ quan dưới thời Nguyễn.

4.3. Điện Hòn Chén

• Địa chỉ: núi Ngọc Trản, làng Ngọc Hồ, xã Hương Trà, Thừa Thiên Huế

Điện Hòn Chén là nơi duy nhất tại Huế kết hợp giữa các nghi lễ cung đình và tín ngưỡng dân gian. Điện này nổi bật với nghệ thuật trang trí tinh xảo nhất thế kỷ 19, gồm 10 công trình kiến trúc lớn nhỏ nằm ẩn mình dưới đỉnh núi Ngọc Trản. Tất cả các công trình này đều hướng về sông Hương Huế thơ mộng. 

Để khám phá toàn bộ vẻ đẹp của Huế một cách thuận tiện, du khách có thể chọn lựa đặt phòng tại Melia Vinpearl Hue - một điểm lưu trú sang trọng nhất ở trung tâm thành phố với thời gian di chuyển chỉ mất 10-15 phút để đến đàn tế Nam Giao cũng như các điểm tham quan nổi tiếng của Huế như: cầu Tràng Tiền, sông Hương, chợ Đông Ba, chùa Thiên Mụ Huế,... cùng với các tiện ích nội khu đa dạng và các phòng lưu trú sang trọng, hiện đại. 

Trong suốt lịch sử Việt Nam, nhiều vị vua đã tổ chức nghi lễ tế trời, đất tại đàn Nam Giao. Mặc cho những biến động, đàn Nam Giao vẫn tồn tại gần như nguyên vẹn đến ngày nay. Nếu bạn có cơ hội thăm thành phố cố đô Huế, đừng bỏ qua cơ hội ghé thăm đàn tế này để hiểu rõ hơn về một di tích lịch sử quan trọng của dân tộc!