Buzz
Dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp - Ngữ văn lớp 9
I. Căn bản về kiến thức
1. Dẫn trực tiếp là việc trích dẫn chính xác lời nói hoặc ý kiến của một người, một nhân vật, thường được đặt trong dấu ngoặc kép.
2. Dẫn gián tiếp, tức là việc tái hiện lại ý nghĩa của lời nói hoặc ý kiến của người hoặc nhân vật một cách tương đối, thường được đặt mà không cần dấu ngoặc kép.
Ví dụ:
- Lời dẫn gián tiếp: Trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa, cô nói với anh họa sĩ về công việc của mình.
- Trích lời nói trực tiếp:
Trong truyện Lặng lẽ Sa Pa, khi nhân vật anh thanh niên nói về công việc với ông họa sĩ: “Và, khi ta làm việc, ta với công việc là đôi sao gọi là một mình được?”
II. Bài tập thực hành
Bài 1:
Tìm lời dẫn cho những đoạn trích sau, xác định đó là lời nói hay ý nghĩa được trích dẫn, và xác định liệu đó là lời dẫn trực tiếp hay gián tiếp?
a, Họa sĩ suy tư: “Khách tới đột ngột, chắc em chưa kịp dọn dẹp, gấp chăn chẳng hạn”. Ông ngạc nhiên khi bước lên bậc thang bằng đất, thấy chàng trai đang hái hoa. Cô kỹ sư chỉ “ô” lên một tiếng! Sau gần hai ngày, qua gần bốn trăm cây số đường cách xa Hà Nội…
b, Anh Nhuận Thổ nói:
- Lạy ông cụ ạ! Con đã nhận được thư của ông, biết ông sắp về chơi, thật là vui quá!
Mẹ tôi vui vẻ nói:
- Ừ, sao lại xa cách như vậy! Chẳng phải là trước đây, ta vẫn gọi nhau là anh em chứ! Hãy gọi là anh Tấn như trước đi!
Bài 2: Chuyển đoạn trích sau thành lời dẫn gián tiếp:
a, Trước khi đến cửa, ông lão đã lẩm bẩm:
- Ông Thứ ở đâu rồi? Ông Thứ đang làm gì đấy? Tây nó đốt nhà tôi rồi ông ạ. Đốt sạch! Ông chủ tịch làng tôi mới đến đây làm rõ, ông ấy cho biết… làm rõ tin đồn làng Chợ Dầu chúng tôi đến Việt gian ấy mà. Lừa! Lừa hết! Toàn sai sự mục đích cả.
b, Anh Sáu vẫn ngồi im lặng. Tôi đe dọa nó:
- Cơm nhão như thế này, về nhà thì cháu cũng phải nhận phải một trận đòn. Sao cháu không gọi ba cháu. Gọi một tiếng “ba” cũng không được sao?
Gợi ý:
Bài 1:
a, Lời dẫn gián tiếp.
Tác giả trình bày suy nghĩ, lời nói của nhân vật
b, Lời dẫn trực tiếp
Các nhân vật tự diễn đạt lời nói, suy nghĩ của mình.
Bài 2: Chuyển câu trực tiếp thành câu gián tiếp
a, Ông Hai khi chưa đến cửa đã lên tiếng với bác Thứ rằng ông chủ tịch làng Chợ Dầu vừa mới cải chính thông tin lan truyền rằng làng ông bị giặc xâm lược.
b, Tôi đe dọa nó rằng nếu cơm nhão như thế nào cũng bị đánh đập, và nhắc nhở nó gọi “ba” để được giúp đỡ.
