Buzz
Hãy tham khảo những điểm quan trọng khi viết bài phân tích một nhân vật trong tác phẩm văn học.
1. Những điều cần lưu ý khi viết bài phân tích nhân vật trong một tác phẩm văn học
- Quy trình thực hiện:
- Chọn nhân vật từ một tác phẩm văn học: chọn nhân vật mà bạn yêu thích trong một tác phẩm đã đọc hoặc đã học. Thông thường, đề bài sẽ chỉ định cụ thể một tác phẩm để phân tích.
- Tìm kiếm và chọn các chi tiết liên quan đến nhân vật, sau đó đưa ra các phân tích về đặc điểm của nhân vật đó. Khi tìm hiểu và chọn chi tiết, chú ý đến các yếu tố như nhận xét trực tiếp của người kể chuyện về nhân vật và những đặc điểm được nhà văn thể hiện gián tiếp qua các miêu tả ngoại hình như hình dáng, gương mặt, ánh mắt, làn da, tóc, trang phục. Những chi tiết này có thể phản ánh tính cách của nhân vật. Các miêu tả về hành động, cử chỉ, và cách ứng xử của nhân vật với bản thân và môi trường xung quanh cũng rất quan trọng. Đừng quên xét đến ngôn ngữ, lời nói của nhân vật, thế giới nội tâm, cảm xúc, suy nghĩ và mối quan hệ với các nhân vật khác trong tác phẩm.
- Quy trình lập dàn ý:
+ Mở bài: giới thiệu tác phẩm văn học và nhân vật, đồng thời nêu khái quát những ấn tượng ban đầu về nhân vật.
+ Thân bài: phân tích các đặc điểm của nhân vật, dựa trên các bằng chứng từ tác phẩm và đưa ra nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn.
+ Kết bài: tóm tắt ấn tượng và đánh giá tổng quát về nhân vật.
Để có những nhận xét thuyết phục về nhân vật, cần dựa vào các sự việc và chi tiết liên quan trong tác phẩm. Phân tích nhân vật từ nhiều góc độ để có cái nhìn toàn diện và thuyết phục. Không nên nhận xét chung chung mà cần đưa ra bằng chứng cụ thể từ tác phẩm làm căn cứ cho các nhận xét và suy luận về đặc điểm của nhân vật.
- Dàn ý phân tích đặc điểm nhân vật trong tác phẩm văn học
A. Mở bài: Giới thiệu khái quát về nhân vật
B. Thân bài:
+ Phân tích các đặc điểm của nhân vật
+ Đánh giá cách nhà văn xây dựng nhân vật: nhân vật xuất hiện ra sao? Các chi tiết miêu tả hành động và ngôn ngữ của nhân vật như thế nào?
+ Cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật đó được thể hiện như thế nào
+ Mối liên hệ giữa nhân vật này và các nhân vật khác ra sao
C. Kết bài thể hiện ấn tượng của bạn về nhân vật
2. Bài tập ứng dụng
2.1. Lập dàn ý phân tích tính cách nhân vật Sơn trong Gió lạnh đầu mùa
A. Mở bài: Trong tác phẩm 'Gió lạnh đầu mùa', tác giả đã khắc họa nhân vật Sơn qua dòng hồi tưởng về tư tưởng và tình cảm của anh.
B. Thân bài:
- Sơn được thể hiện qua ngôn ngữ và hành động, làm nổi bật đặc điểm và tính cách của nhân vật. Thạch Lam không miêu tả nhiều về ngoại hình của Sơn.
- Những hình ảnh đầu tiên về Sơn là khi cậu thức dậy, thấy mọi người đã ngồi dậy và pha nước chè. Cậu được mẹ mặc cho chiếc áo dạ, cho thấy Sơn lớn lên trong một gia đình ấm cúng và đầy tình thương.
- Sơn thể hiện sự nhạy cảm và nhân hậu qua sự quan tâm đến người khác, như khi thấy bà cụ và những đứa trẻ nghèo.
- Đặc biệt, hành động của Sơn khi thấy Hiên, cô bé hàng xóm không có áo ấm, đứng co ro trong gió lạnh, gây ấn tượng sâu sắc. Sơn nhớ đến em Duyên và quyết định cho Hiên chiếc áo lông cũ của Duyên, được sự đồng tình của chị gái.
- Truyện mang một thông điệp nhân văn sâu sắc, tính cách của Sơn được khắc họa một cách sống động và cảm động.
C. Kết bài: Qua hình tượng nhân vật Sơn, nhà văn gửi gắm thông điệp quý giá về tình yêu thương con người.
2.2. Dàn ý phân tích tính cách nhân vật qua tác phẩm Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ
A. Mở bài: Từ tác phẩm 'Vừa Nhắm Mắt Vừa Mở Cửa Sổ' của Nguyễn Ngọc Thuận, không chỉ ấn tượng với khả năng lắng nghe của nhân vật tôi, mà còn ghi dấu ấn sâu sắc với hình ảnh người cha dịu dàng và yêu thương. Người cha chính là món quà quý giá của con, là người đã khám phá và nuôi dưỡng nhiều tài năng của con mình.
B. Thân bài:
- Nguyễn Ngọc Thuận thể hiện đặc điểm và tính cách của người cha qua các hành động và lời nói trong tác phẩm.
- Những chi tiết cụ thể cũng hé lộ phần nào về ngoại hình của nhân vật này.
- Qua hành động cứu người, độc giả có thể cảm nhận sự dũng cảm và anh hùng của người cha.
- Không chỉ dũng cảm, người cha còn thể hiện tình yêu thiên nhiên và tình thương con cái qua các hành động của mình.
- Đầu câu chuyện, tác giả miêu tả khu vườn đầy hoa mà người cha chăm sóc.
- Người cha đã mời con cùng tưới cây và tham gia một trò chơi thú vị.
- Người cha đã quan sát và phát hiện khả năng đặc biệt của con thông qua nhiều trò chơi và luyện tập.
- Cuối cùng, con có thể nhận diện hết các loài hoa trong vườn và tham gia trò chơi tìm đồ vật và khoảng cách với cha.
- Nhờ luyện tập nhiều lần, khả năng thính giác của con đã được cải thiện.
- Con đã nghe thấy tiếng kêu cứu của Tín ngoài bờ sông và kịp thời cứu giúp.
- Người cha không chỉ là bạn đồng hành mà còn là người dạy con những bài học quý giá về việc trân trọng âm thanh và món quà.
- Câu chuyện cũng phản ánh tình cảm ngây thơ và trong sáng của con dành cho cha.
C. Kết bài: Tác giả đã miêu tả người cha một cách chân thực qua nhiều hình ảnh và chi tiết, làm nổi bật đặc điểm của nhân vật thông qua các hành động của ông.
2.3. Dàn ý phân tích tính cách nhân vật trong tác phẩm Mon trong Bầy chim chìa vôi
A. Mở bài: Nhà văn Nguyễn Quang Thiệu đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả trẻ qua tác phẩm 'Bầy Chim Chìa Vôi', đặc biệt là hình ảnh cậu bé Mon với tình yêu thương động vật và sự trân trọng sự sống.
B. Thân bài
- Nhân hậu của Mon được thể hiện ngay từ đoạn hội thoại giữa cậu và anh vào lúc 2:00 sáng.
- Mon lo lắng rằng nước sông dâng cao có thể gây nguy hiểm cho bầy chim chìa vôi.
- Tâm trạng lo lắng của cậu trong đêm mưa cho thấy Mon hoàn toàn tập trung vào sự an toàn của bầy chim.
- Cậu không hề chú ý đến thời tiết khắc nghiệt bên ngoài mà chỉ cảm thấy thương xót cho bầy chim.
- Tình yêu động vật của Mon rất rõ ràng qua hành động của cậu.
- Do đó, Mon quyết định cùng anh chuẩn bị đồ để ra bờ sông.
- Điều này càng làm nổi bật lòng trân trọng sự sống của Mon.
- Mon cảm thấy rất xúc động và hạnh phúc khi cứu được bầy chim, những giọt nước mắt của cậu phản ánh một tâm hồn trong sáng, vô tư và đầy yêu thương.
C. Kết bài: Với ngôn từ trong sáng và hình ảnh gần gũi, nhà văn đã thành công trong việc khắc họa nhân vật Mon với những phẩm chất đáng quý.
Dàn ý trên là một hướng dẫn phân tích đặc điểm nhân vật trong tác phẩm văn học. Hy vọng bài viết này sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn. Cảm ơn bạn đã đọc và chúc bạn học tốt.
