TOP 6 bài Cảm nhận hình ảnh bếp lửa CỰC ĐỈNH, ấn tượng nhất, giúp các em học sinh lớp 9 hiểu rõ hơn ý nghĩa của hình ảnh bếp lửa, cùng tình cảm bà cháu thiêng liêng, cao cả trong bài thơ Bếp lửa.
Hình ảnh bếp lửa liên quan mật thiết đến tuổi thơ của tác giả, mỗi khi thấy khói bếp, ông lại nhớ về người bà yêu quý của mình. Mời các em theo dõi bài viết dưới đây của Mytour để nâng cao vốn từ vựng, và tiếp tục học tốt môn Văn 9.
Đề bài: Cảm nhận của em về hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt.
Dàn ý Phân tích hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa
I. Khai mạc:
- Giới thiệu về Phân tích hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa
II. Nội dung chính: Phân tích hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa
1. Hình ảnh bếp lửa gợi lên những cảm xúc sâu sắc:
- Bếp lửa là biểu tượng gắn liền với cuộc sống ở làng quê Việt Nam
- Bếp lửa mang đến cảm giác gần gũi, thân thiện
- Hình ảnh ngọn lửa phát ra ánh sáng trong sương sớm tạo ra một cảm giác mơ mộng và lãng mạn
- Bếp lửa là biểu tượng gắn bó và thân thuộc với kí ức tuổi thơ
2. Suy ngẫm về hình ảnh bếp lửa:
- Ấm áp, đong đầy tình thương
- Nơi ấp ủ niềm yêu thương
- Bếp lửa không bao giờ tắt trong trái tim người cháu
- Bếp lửa là nơi nuôi dưỡng tình cảm bà cháu thiêng liêng
III. Kết bài: Chia sẻ cảm nghĩ về hình ảnh bếp lửa
Đoạn văn cảm nhận của em về hình ảnh bếp lửa
Bếp lửa trong mỗi ngôi nhà ở làng quê Việt Nam không chỉ là biểu tượng của sự ấm áp gia đình mà còn là ký ức về bàn tay tần tảo của người bà, người mẹ. Nó gần gũi và thân thiện với những người con nông thôn, mang trong đó những cảm xúc ấm áp, niềm yêu thương sâu đậm, và là điểm dừng chân cho những kỉ niệm yêu thương nhất trong cuộc đời. Bếp lửa luôn âm ỉ cháy mãi, nuôi nấng tình yêu quê hương trong lòng người, ấp ủ tình bà cháu thiêng liêng. Đúng như vậy, bếp lửa không chỉ là hình ảnh thực tế mà còn là biểu tượng tinh thần đầy ý nghĩa trong bài thơ.
Cảm nhận về hình ảnh bếp lửa ngắn gọn
Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp Lửa của Bằng Việt là một biểu tượng đẹp. Nó liên kết mật thiết với người bà tần tảo sớm hôm và đồng thời đại diện cho tuổi thơ của người cháu. Bếp lửa gắn liền với sương sớm, với những kỷ niệm yêu thương và những tháng ngày vắng bóng bố mẹ. Dù có gắn với nỗi đau của sự xa cách nhưng lại là nơi chứa đựng tình thương bao la của bà.
Dù bếp lửa gắn liền với ký ức buồn về mùi hương của lửa và những ngày tháng xa nhà, thiếu vắng tình thương của bố mẹ, nhưng trong tâm hồn người cháu, nó cũng là nguồn yêu thương to lớn từ bà. Tám năm ấm áp bên bà và bên lửa đã tạo nên những kỷ niệm đẹp đẽ. Bếp lửa vẫn mãi ấm áp, là nơi nuôi dưỡng tình thương đong đầy.
Ngay cả khi làng quê cháy tàn dưới tay giặc, bếp lửa vẫn là nguồn sáng của tình thương và hy vọng trong lòng cháu. Hình ảnh này xuất hiện liên tục trong bài thơ như một sợi chỉ đỏ, thể hiện sự khẳng định và tình cảm sâu sắc của tác giả. Bếp lửa biểu tượng cho tình thương của bà, là ngọn lửa luôn sưởi ấm tâm hồn người cháu. Và qua đó, bài thơ đã tôn vinh vẻ đẹp kì lạ và thiêng liêng của bếp lửa!
Hình ảnh bếp lửa không chỉ đại diện cho làng quê, không chỉ là biểu tượng của những năm tháng khó khăn mà còn là những ký ức sâu sắc trong tâm hồn người cháu. Dù ở xa xôi nước Nga, cháu vẫn luôn nhớ về bà, nhớ về bếp lửa với tất cả yêu thương nồng đậm.
Cảm nhận về hình ảnh Bếp lửa đầy cảm xúc
Quãng đời trưởng thành đầy gian khổ và thử thách, là lúc phải học cách sống tự lập, chăm sóc bản thân. Khi buồn bã, ta lại nhớ về gia đình, về những kỷ niệm ngọt ngào, đó là nguồn động viên để tiếp tục bước đi. Bài thơ Bếp lửa với hình ảnh bếp lửa là biểu tượng của tình thương, là tâm sự của một đứa con xa nhà mong được trở về nơi có bóng dáng người bà thân thuộc.
Sống trên đời, không ai là thực sự mạnh mẽ mà không cần tình thương từ gia đình. Khi mất đi tình yêu thương ấy, con người cảm thấy mất mát và nhớ nhung hơn bao giờ hết. Đó là tâm trạng mà tác giả muốn chia sẻ, là nỗi lòng của một đứa con xa nhà.
Mùa đông, mùa của cô đơn và lạc lõng, khiến tác giả nhớ về quê hương, nhớ về bà, nhớ về tuổi thơ đầy tình yêu thương. Có lẽ vì không thể kìm nén nổi nỗi nhớ mà tác giả đã bày tỏ:
'Một ngọn lửa nhỏ bén trong sương mai
Một ngọn lửa ấm áp đong đầy
Cháu quý bà biết bao nhiêu mặt trời mưa'
Hình ảnh bếp lửa hiện hữu ngay từ đầu bài thơ, đốt lên không gian và thời gian, làm xao xuyến trái tim nhỏ bé của bao đứa con xa nhà. Ngọn lửa lớn lên trong tâm trí của người cháu, là ngọn lửa gắn liền với hình ảnh của bà, người bà đã thắp lên ngọn lửa để nuôi dưỡng cháu lớn lên qua bao gian khó. Tình yêu thương của bà sâu đậm đã chạm đến trái tim cháu, khiến cho đứa cháu không ngừng thổn thức về tình yêu thương của bà.
Nhờ những từ ngữ như 'ấm áp, nhỏ bé' mà tác giả đã mô tả một cách sống động hình ảnh của bếp lửa. Đó không chỉ là một cái bếp lửa đơn thuần mà còn là biểu tượng của tình yêu thương, là ngọn lửa trong lòng người cháu, là ngọn lửa tình yêu của bà và cũng là minh chứng cho tình cảm gia đình trong tuổi thơ của tác giả.
Ngọn lửa ấm áp làm cho tuổi thơ của cháu trở nên ấm áp hơn, trải qua bao năm tháng cùng cháu. Đó trở thành biểu tượng không thể thiếu của tuổi thơ bên bà:
'Đã bốn tuổi cháu đã thân quen với mùi khói...
Chỉ nhớ mùi khói ùa vào mắt cháu
Nhớ về những khoảnh khắc mùi khói trên mũi còn cay!'
Có lẽ là khói kia vô tình làm mờ đi ánh mắt của cháu hay là tình yêu thương sâu nặng trong bà khiến cháu nghẹn ngào trong biển cảm xúc. Thời gian không khoan nhượng với bất kỳ ai, khi còn bé thơ, cháu sống vô tư bên bà, chưa biết lo lắng cho gia đình. Bà thay cha mẹ cháu, bà yêu thương cháu, dạy cháu biết yên bình cuộc sống. Giờ đây khi lớn lên, cháu mới nhận ra nỗi đau của bà, nỗi cô đơn mà bà phải chịu đựng, nhưng bà vẫn kiên nhẫn nuôi cháu lớn.
Khúc ca về tình yêu thương và hy sinh của bà vẫn cứ tiếp tục, nó dồn dập không ngừng như bóp nghẹt trái tim của cháu, khiến cháu nhớ về những ngày tháng bên bà, rơi vào dòng ký ức từ tiềm thức dội về.
'Mấy chục năm trôi qua, đến bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Bếp lửa ấm áp, đầy yêu thương
Nhóm niềm vui, hạnh phúc
Nhóm cơm nồi mới mang lại niềm vui
Nhóm chứa đựng tâm tình nhỏ bé
Ôi kì diệu và thiêng liêng - bếp lửa!'
Bà đã quen với cuộc sống khó khăn, ngày qua ngày bà vẫn nhóm bếp. Bếp lửa của tình yêu thương, của no ấm và hạnh phúc. Bếp lửa của sự hy sinh đã làm sáng lên ngọn lửa trong trái tim cháu, dạy cháu biết yêu thương và trân trọng.
Mỗi người đều phải trưởng thành, rời xa những điều quen thuộc để học cách sống. Dù sống ở thành phố tấp nập, tác giả vẫn nhớ về tình cảm của bà, vẫn lo lắng về thói quen dậy sớm của bà:
'Giờ đây cháu đã đi xa. Có khói bay trên bao lối
Có lửa sáng trong hàng trăm nhà, niềm vui lan tỏa muôn phương
Nhưng không bao giờ chẳng nhớ về điều này:
- Bà ơi, sáng mai đã nhóm bếp chưa?'
Kết thúc bài thơ bằng một câu hỏi nhẹ nhàng nhưng đầy ý nghĩa, là dấu hiệu của tình yêu và lo lắng vô điều kiện dành cho bà, người đã dưỡng dục và nuôi nấng mình. Dù ở xa nhưng cháu vẫn nhớ về bà, vẫn mong chờ thấy bà, giống như bà luôn theo dõi cháu vậy. Bây giờ ở nơi xa đó, liệu bà đã nhóm bếp chưa?
Hình ảnh bếp lửa hiện hữu suốt bài thơ, nó là nguồn sống của hai thế hệ, là nơi ấm áp của những bữa ăn gia đình. Bếp lửa kết nối với tuổi thơ của cháu, bà nhóm bếp như thể nhóm lên cả những tâm tình tuổi thơ. Hình ảnh bà và bếp lửa sẽ luôn ở bên cháu, trở thành biểu tượng của tình thân và sự ghi nhớ không bao giờ phai nhạt. Cuộc sống diễn ra vô cùng nhanh chóng, vì vậy hãy không phí phút giây nào để tổn thương những người thân yêu. Hãy sống để yêu thương, trân trọng và chia sẻ. Hãy luôn biết ơn những người đã yêu thương mình và trưởng thành để đáp lại lòng nhân từ của cha mẹ và những người thân yêu.
Cảm nhận về hình ảnh Bếp lửa
Trong bài thơ 'Bếp lửa', hình ảnh của bếp lửa đậm chất giản dị nhưng cao quý, đại diện cho tình cảm giữa bà và cháu, cũng như lưu giữ những kỷ niệm ấu thơ đẹp đẽ của tác giả. Thực sự, bếp lửa là biểu tượng của thời thơ ấu khó khăn nhưng tràn đầy yêu thương của tác giả Bằng Việt.
Ông và bà đã sống bên bếp lửa, quen với những 'chờn vờn sương sớm', với những 'ấp iu nồng đượm' bên bếp lửa và bên người bà yêu quý. Đó là những ngày tháng khó khăn mà 'khói hun nhèm mắt cháu', 'sống mũi còn cay' mà tác giả đã trải qua. Nhưng cũng chính ở bếp lửa, người đọc thấy được tình thân sâu đậm giữa bà và cháu. Trong suốt thời thơ ấu, tác giả đã sống bên bà, được bà chăm sóc, dạy dỗ tận tình. Điều đặc biệt nhất chính là:
'Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương, khoai sắn ngọt bùi
Nhóm xôi gạo mới, sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ'
Điều này thể hiện tình thương mà bà dành cho gia đình qua bếp lửa. Trong bếp lửa, ta thấy được tình yêu, lòng nhân ái rộng lớn mà bà dành cho con cháu.
'Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin vững chắc'
Bếp lửa không chỉ là nơi ấp ủ hy vọng hạnh phúc cho tương lai của con cháu mà còn là tấm lòng yêu thương bất tận của bà. Trong những thời kỳ khó khăn, bà là nguồn động viên tinh thần và nguồn nhiệt huyết cho con cháu như ngọn lửa bùng cháy. Cuối cùng, hình ảnh bếp lửa sẽ mãi là ký ức đẹp mà tác giả lưu giữ trong lòng.
Dù đi đến những chân trời mới, bếp lửa và ký ức về bà vẫn sẽ luôn đọng mãi trong tâm trí của tác giả. Đó là điều thiêng liêng, kỳ diệu và ấm áp nhất 'Ôi kỳ lạ và thiêng liêng, bếp lửa'. Tóm lại, hình ảnh bếp lửa là một tác phẩm nghệ thuật thành công, ghi lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Cảm nhận về hình ảnh bếp lửa
Trong cuộc đời của chúng ta, có nhiều điều có thể quên đi, nhưng ký ức của tuổi thơ thì khó phai nhạt. Đối với Bằng Việt, kỷ niệm về người bà thân yêu và bếp lửa ấm áp mãi mãi gắn bó với tác giả. Tất cả những kỷ niệm ấu thơ đó được tái hiện trong bài thơ 'Bếp lửa'. Bài thơ này được viết vào năm 1963 khi tác giả đang sống và học tập ở nước ngoài. Nó đã chân thực hóa hình ảnh của người bà và những kỷ niệm xưa để tác giả thể hiện tình cảm của mình đối với người bà.
Bắt nguồn từ nỗi nhớ, mọi hình ảnh và từ ngữ đều bị cuốn theo dòng chảy của ký ức. Một quá khứ được tái hiện trong trí tưởng tượng với những chi tiết cụ thể. Tác giả kỷ luật từng mảnh ký ức trở lại. Theo sâu sắc tâm trạng của nhân vật chính, chúng ta cảm nhận từng cảm xúc theo từng ngọn lửa trong bài thơ: lửa của ký niệm tuổi thơ, lửa của cuộc sống đã trưởng thành; bếp lửa của bà ngày xưa, bếp lửa của hiện tại.
Rời xa quê hương, rời xa xứ lạnh phủ đầy tuyết, tác giả nhớ về một bếp lửa ấm áp của quê hương. Bếp lửa gắn liền với hình ảnh của người bà, bếp lửa của những kỷ niệm tuổi thơ khó phai.
Một bếp lửa như kỳ tích, chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấm áp, ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết bao nắng mưa!
Trong mấy dòng thơ đầu, bếp lửa hiện lên như một hình ảnh cổ tích. 'Chờn vờn sương sớm' tươi mới, sống động như ngọn lửa không ngừng cháy, to lớn mà vẫn rực rỡ. Sử dụng hình ảnh này thích hợp với tâm trạng hồi tưởng về quá khứ, nhưng cũng đầy ấn tượng và sức mạnh. Từ 'ấp iu' mang ý nghĩa nhỏ bé, dịu dàng, với hình ảnh của bàn tay tài hoa, kiên nhẫn và ân cần của người nhóm lửa. Từ ngữ 'một bếp lửa' được lặp lại ở đầu mỗi câu thơ để làm nổi bật kỷ niệm sâu sắc trong tâm trí tác giả, trở thành biểu tượng lan tỏa khắp bài thơ. Hồi tưởng về bếp lửa quê hương cũng là hồi tưởng về người bà yêu thương. 'Cháu thương bà biết bao nắng mưa'. Điều đó thể hiện trong 3 dòng thơ đầu, nỗi thương nhớ sâu sắc và hình ảnh của người bà bên kia, trong cảnh lầm lũi 'biết bao nắng mưa'. 'Nắng mưa' không chỉ là mô tả về thời tiết, mà còn gợi nhớ đến những khó khăn trong cuộc sống. Câu thơ đầy cảm xúc!
Tình thương và nỗi nhớ đậm đà đã đánh thức tác giả sống lại với những ký ức tuổi thơ.
Lên bốn tuổi, cháu đã quen với mùi khói
Năm ấy, năm nghèo khổ, khốn khổ
Bố đi làm, cày cuốc, con ngựa gầy nhom
Nhớ mãi khói mù bay, nghẹn ngào mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ, mũi vẫn còn cay!
Thường thì người ta nhớ những điều vui vẻ, nhưng những ký ức buồn thường sâu sắc hơn. Tuổi thơ ấy ghi dấu vết của nạn đói 1945, năm 'nghèo khổ, khốn khổ', 'bố đi làm, cày cuốc, con ngựa gầy nhom'. Đứa trẻ đã phải tự lập và sống trong sự che chở của người bà. Tác giả thể hiện một cách rõ ràng thời thơ ấu của mình. 'Mùi khói' và 'khói mù bay' là chi tiết chân thực, diễn tả cuộc sống tuổi thơ và cảm xúc sâu sắc, luyến tiếc. 'Khói mù bay' gợi nhớ đến sự khốn khó, cảnh bếp lửa trong gia đình nghèo. Câu thơ 'nghẹn ngào mắt cháu' thể hiện nỗi buồn của tác giả. Thơ Bằng Việt có sức mạnh gợi cảm mạnh mẽ nhờ chi tiết chân thực, dễ hiểu như vậy. Bếp lửa kỷ niệm của nhà thơ mới chỉ bắt đầu, thoang thoảng mùi khói, mờ mờ khói mù... đầy những hình ảnh hiện thực, chứa đựng nhiều cảm xúc sâu sắc.
Từ những kỷ niệm mờ sương của tuổi thơ, tác giả tái hiện lại những trải nghiệm tuổi trẻ khi quê hương đang trong cuộc chiến tranh.
Mười năm qua, cháu cùng bà quanh bếp lửa
Tiếng tu hú vang xa trên những cánh đồng rộng
Khi tiếng tu hú vọng, bà còn nhớ không?
Bà thường kể chuyện về những ngày ở Huế.
Tiếng tu hú vẫn vang, sao mà thiết tha!
Mẹ và cha đi làm, bận rộn không về,
Cháu ở với bà, bà dạy cháu nghe,
Bà dạy cháu làm việc, bà chăm sóc cháu học,
Bếp lửa nơi gắn bó, ghi nhớ công lao của bà,
Âm thanh tu hú! Tại sao không về ở cùng bà,
Liệu nó vẫn vang vọng trên những cánh đồng xa?
Ngôn từ và hình ảnh trong thơ rõ ràng hơn. Giọng thơ như là giọng kể trong một câu chuyện cổ tích, có thời gian, không gian, có sự việc và nhân vật cụ thể. Khi tác giả lên bốn tuổi, ký ức sâu sắc nhất là 'mùi khói', và giờ đây, xuất hiện một ấn tượng khác là 'tiếng tu hú'. Lúc vắng lặng, xa xôi 'trên những cánh đồng rộng', lúc gần gũi, sâu sắc 'sao mà thiết tha', tiếng tu hú như lời thở dài, chia sẻ những kỷ niệm xa cách, nhớ mong và ngóng trông. Bằng cách đưa tiếng tu hú, âm thanh ấm áp ấy vào trong thơ, Bằng Việt thể hiện một tâm hồn mật thiết với quê hương.
Trong những dòng thơ đó, từ 'bà' được nhắc lại nhiều lần cùng với cấu trúc 'bà - cháu' tạo nên sự gắn bó, ấm áp và bi thương của tình bà cháu. Tác giả như trách móc loài chim tu hú vô tình chỉ gợi lên sự cô đơn, mà không chia sẻ cùng bà. Cách diễn đạt này bộc lộ ý tưởng, cảm xúc nhạy cảm của tác giả về bà. Tiếng tu hú trong thơ tạo nên không gian kỷ niệm sâu sắc. Nỗi nhớ về bà của cháu trở nên sâu sắc và đong đầy. Ẩn sau những dòng thơ ấy là tình cảm thương yêu, xót xa của nhà thơ trước sự cô đơn và vất vả của bà.
Khổ thơ tiếp theo mô tả hình ảnh bà, cháu và bếp lửa trong những năm tháng kháng chiến.
Lửa bếp vẫn lóe sáng giữa đêm sương
Hàng xóm xót xa quay trở về
Ba năm sau, bà vẫn dựng lại nhà
Bà luôn mạnh mẽ, dặn cháu đồng lòng:
“Bố ở chiến trường, bố còn việc bố,
Mày viết thư nhớ, nhưng đừng kể chiều mưa tối!
Chỉ nói rằng nhà vẫn bình yên!”
Dù cuộc sống trở nên khó khăn hơn, tinh thần của bà vẫn mạnh mẽ, lòng nhân hậu và bao dung. Lời dặn của bà dành cho cháu đầy ý nghĩa và cảm động. 'Bố ở chiến trường, bố còn việc bố - Mày viết thư nhớ nhưng đừng kể chiều mưa tối!'. Trong hoàn cảnh khốn khó, bà biết giữ bí mật để con cháu đi xa được an lòng. Tình thương của người bà trải rộng và sâu sắc, ân cần và chu đáo.
Bếp lửa vẫn sáng soi mọi đêm
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ấm áp
Một ngọn lửa chứa niềm tin mãnh liệt…
Trong những dòng thơ này, hình ảnh của 'bếp lửa' đã trở thành biểu tượng 'ngọn lửa', thể hiện sức mạnh của tình yêu và niềm tin. 'Bếp lửa' với tình cảm gia đình và tình thương của bà cháu, bây giờ trở thành ngọn lửa sưởi ấm trái tim, là niềm tin và sức mạnh sống mãnh liệt. Tình thương và lòng nhân ái của con người mãi mãi tỏa sáng và trường tồn.
Từ cảm xúc thương nhớ của đứa cháu, tác giả chuyển sang thể hiện cảm xúc và suy tư của một người trưởng thành đối với người bà trong hiện tại.
Ba bốn bề sóng gió, bà biết đủ mấy lần mưa nắng
Đã nhiều năm trôi qua, từ xưa đến nay
Bà vẫn giữ thói quen sớm sửa
Bếp lửa vẫn âm ấm, niềm vui bền lâu,
Nơi trao gửi yêu thương, niềm vui chia sẻ,
Và những bữa xôi gạo mới, niềm vui sẻ chia,
Cùng với những tâm tình nhỏ bé...
Ôi kỳ diệu và thánh thiêng - bếp lửa!
Sau chiến tranh, sau những khó khăn đã qua, cuộc sống dần dần thay đổi nhưng bà vẫn giữ thói quen quen thuộc của mình 'thói quen sớm sửa', bếp lửa của bà vẫn ấm áp như ngày xưa. Từ 'nhóm' được sử dụng nhiều lần với nhiều ý nghĩa khác nhau, thể hiện tình cảm, sự kỳ diệu và thiêng liêng của bà. Nếu trước đây, đó là ngọn lửa ấm áp nhóm niềm tin trong những ngày gian khó, thì bây giờ ngọn lửa ấy còn nhóm lên trong lòng tác giả những cảm xúc khác nhau. 'Nhóm' mở rộng tấm lòng đoàn kết, gắn bó với làng xóm quê hương. Và cuối cùng, người bà kỳ diệu ấy 'nhóm dậy', thức tỉnh và bồi đắp cho đứa cháu về tâm hồn bếp lửa ấm áp' ấy là bếp lửa có thật, có ánh sáng và hơi ấm. 'Nhóm niềm yêu thương' có nghĩa là bà truyền cho cháu tình ruột thịt ấm áp, ngọt ngào. 'Nhóm nồi xôi gạo mới niềm vui sẻ chia' hay cũng chính là bà và cách sống. Âm điệu trong đoạn thơ này dạt dào như sóng dồi, lan tỏa như lửa ấm, hay đây chính là cảm xúc đang dâng trào trong tâm trí nhà thơ. Mỗi câu, mỗi chữ hồng lên, nồng ấm biết bao tình cảm nhớ thương nhân nghĩa! Câu thơ cuối bộc lộ rõ nhất thái độ kính trọng và cảm xúc của tác giả đối với bếp lửa gắn liền hình ảnh người bà, với cách ngắt nhịp là một dấu lặng đầy nghệ thuật chứa đựng bao cảm xúc và suy nghĩ không thể diễn tả hết bằng lời nói.
Đoạn thơ cuối cùng vẫn tiếp tục mạch cảm xúc thương nhớ không nguôi, thể hiện kín đáo tình cảm biết ơn sâu sắc của tác giả đối với người bà đã từng cưu mang, đùm bọc mình.
Bây giờ cháu đã đi xa. Khói sương trùm mờ nghìn nhà,
Cùng lửa khói từng nhà, niềm vui từng nơi,
Nhưng chẳng bao giờ quên nhắc nhở
- Mai này, bà còn nhóm bếp lửa không?
Bây giờ, tác giả đã sống ở xa xứ, đã trưởng thành, đã rời xa vòng tay của người bà. Đứa cháu đã được mở rộng tầm mắt để nhìn thấy 'khói sương trùm mờ nghìn nhà', 'lửa khói từng nhà', 'niềm vui từng nơi'. Cuộc sống trở nên phong phú hơn về vật chất, nhưng tình cảm nhớ thương bà vẫn không bao giờ phai nhạt. Tình cảm ấy đã trở thành một phần không thể thiếu trong tâm hồn tác giả. Câu hỏi khép lại bài thơ thật khéo léo, thú vị, có sức lôi cuốn tâm trí của người đọc. Nhà thơ hỏi nhưng cũng là để nhắc nhở chính bản thân mình phải luôn nhớ đến ngọn lửa quê hương, nhớ đến người bà đã trở thành điểm tựa tinh thần của đứa cháu ở xa. Đó là một tình cảm nhớ mãnh liệt, sâu sắc. Hình ảnh bếp lửa luôn lặp lại trong bài thơ, vừa là một hình ảnh cụ thể, vừa mang sức mạnh quát ngã.
'Bếp lửa ấm áp nồng nàn' đã trở thành biểu tượng của lòng nhân ái của người bà, mãi mãi là nguồn sáng cho tâm hồn nhà thơ. Không ngờ rằng, một chiếc bếp lửa bình thường như hàng ngàn chiếc khác lại có khả năng gợi cảm xúc như vậy. Người bà trong 'Bếp lửa' đã dưỡng dục con cháu, trải qua nhiều gian khổ và chiến tranh, hy sinh cho đất nước, ẩn dụ trong lòng mảnh đất tổ tiên để lại, lặng lẽ chờ đợi và hy vọng... Đó không chỉ là biểu tượng của sự sống mạnh mẽ và cao quý của con người sao? Bà là một người phụ nữ Việt Nam, như ngọn lửa sưởi ấm và chiếu sáng mãi mãi.
Trong cuộc hành trình đời mỗi người, có những ngày, những kỷ niệm và những người không bao giờ quên được. Bằng Việt đã có một tuổi thơ gắn bó với người bà mà ông yêu quý, tôn trọng. Ông đã chia sẻ tâm tư trong bài thơ và thể hiện nó qua lời thơ đậm tình cảm, sâu lắng, hình ảnh tuyệt vời và giàu ý nghĩa, gợi lên sự tưởng nhớ và suy ngẫm. Bài thơ là một món quà quý giá mà Bằng Việt dành cho người đọc. Tác phẩm có hiệu ứng giáo dục tốt về tình thân thiết với gia đình, quê hương, về những gì đã làm cho ngọn lửa thiêng liêng trong lòng mỗi con người nhen nhóm và lớn lên.
Trong cuộc sống, mỗi người đều có những kỷ niệm của tuổi thơ trong sáng và trong trắng. Những kỷ niệm đó là những điều thiêng liêng và quý báu nhất, nó có khả năng động viên con người qua hành trình dài và rộng lớn của cuộc sống. Bằng Việt cũng có những kỷ niệm riêng, đó là những năm tháng sống bên người bà, cùng bà nấu nướng trong cái bếp lửa ấm áp. Không chỉ thế, điều đặc biệt trong tâm trí của Bằng Việt là tình cảm sâu sắc giữa hai bà cháu. Chúng ta có thể cảm nhận điều đó qua bài thơ “Bếp lửa” của ông.
Trải nghiệm vẻ đẹp của hình ảnh bếp lửa
Bằng Việt là một trong những nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ chiến tranh giành độc lập. Thơ của ông tươi mới, mượt mà, khám phá những kỷ niệm và ước mơ của tuổi trẻ, rất gần gũi với độc giả. Bài thơ Bếp lửa được Bằng Việt sáng tác vào năm 1963, khi ông là sinh viên đang học tập ở Liên Xô, sống xa quê nhà. Bài thơ đề cập đến những kỷ niệm về người bà và tình thân giữa bà và cháu rất cảm động, sâu sắc. Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ là một điểm nhấn, đầy ý nghĩa, khơi gợi nhiều suy tư.
Hình ảnh đáng yêu, ấm áp về bếp lửa:
“Một bếp lửa hiền hòa trong sương sớm
Một bếp lửa ấm áp, đong đầy yêu thương”.
Hình ảnh quen thuộc, thân quen trong mỗi gia đình từ ngàn xưa (từ “ấp áp”: nhắc nhở về đôi bàn tay khéo léo, kiên nhẫn, và cũng chính xác với công việc nhóm lửa)
Trong kí ức, hình ảnh bếp lửa đã trở thành kỷ niệm không phai nhạt. Bếp lửa không chỉ “hiền hòa” trong sương sớm, liên kết với sự gian di của người phụ nữ Việt Nam mà còn “ấm áp, đong đầy yêu thương”, bếp lửa được thổi lên bằng sự che chở, âu yếm của tình thương.
Hình ảnh bếp lửa gợi lại kỷ niệm thơ ấu bên người bà:
“Năm đói, khát khao, nắng mưa gay gắt,
Bố phải đi làm, xe đạp khô rác lởm”.
Tuổi thơ đầy những bóng đen của đói kém trong năm 1945; có kinh hoàng của gian thù xâm lược làng xóm; có khó khăn của nhiều gia đình Việt Nam trong cuộc kháng chiến: bố mẹ phải đi làm vất vả, không có thời gian ở nhà, cháu ở cùng bà, sống trong tình thương và sự chăm sóc của bà. Hình ảnh bếp lửa hiện lên trong kí ức như một biểu tượng của tình bà ấm áp, như sự bảo bọc của bà: “Khi cháu lên bốn, đã quen mùi khói” hoặc “Năm giặc đốt làng cháy tơi bời”.
Bức tranh về bếp lửa của tình thương bà cháu lại gợi lên một cảm xúc khác. Tiếng chim kêu râm ran như muốn nhắc nhở điều gì đó thật xúc động, vừa gợi lên hình ảnh của sự lạc lõng và nhớ mong của hai bà cháu, vừa đánh thức nỗi nhớ trong lòng mọi người, rất phù hợp với tâm trạng của những người sống ở xa quê hương.
Hình ảnh bếp lửa đề cao lòng hy sinh, tính cách kiên cường của người bà, bếp lửa liên quan đến cuộc đời bà với bao nhiêu khó khăn, nhưng cũng liên quan đến những phẩm chất cao đẹp của bà. Bà là người gìn giữ lửa, cũng là người giữ cho ngọn lửa luôn ấm áp và rực rỡ trong mỗi gia đình. Ngọn lửa bà sưởi ấm mỗi buổi sáng.
“Đã qua bao tháng năm, đến tận bây giờ
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấm áp, đong đầy yêu thương”.
Do đó, dù bước chân cháu đi xa, tình thương của bà vẫn mãi không phai, ngọn lửa ấm áp trong lòng bà trở thành dấu ấn đậm nét, niềm hy vọng, động lực dẫn dắt cháu qua những tháng ngày gian nan. Điều kỳ diệu hơn nữa, cháu thông qua việc hiểu biết và yêu thương bà, cũng hiểu thêm về tình yêu thương dành cho cộng đồng, dành cho dân tộc của mình “Ngọn lửa này, đong đầy niềm vui, tình thương…”
Trong bài thơ, tác giả nhắc đến bếp lửa mười lần và kết hợp với hình ảnh người bà, đó cũng là biểu tượng của hình ảnh người phụ nữ Việt Nam với vẻ đẹp dịu dàng, kiên nhẫn và đầy yêu thương.
Hình ảnh bếp lửa được tượng trưng lên thành ngọn lửa trong tâm trí của nhà thơ:
“Sáng mai đến chiều, ngọn lửa bà luôn tỏa sáng,
Một ngọn lửa, lòng bà luôn đầy ắp,
Một ngọn lửa chứa niềm tin vững vàng…”
Nhà thơ đã nhận ra một điều quan trọng: bà là người nhóm lửa, giữ cho ngọn lửa trong lòng luôn bùng cháy - ngọn lửa của sự sống, niềm tin, và tình thương mãnh liệt. Vì vậy, hình ảnh bếp lửa mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc: Người bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa – ngọn lửa của sự sống, của niềm tin cho những thế hệ sau này.
Hình ảnh bếp lửa đồng thời là một biểu tượng nghệ thuật độc đáo, mang giá trị thẩm mỹ cao: vừa cụ thể, vừa sâu sắc, góp phần thể hiện triết lí sâu xa của bài thơ: những ký ức thân thương của tuổi thơ đều có sức mạnh nuôi dưỡng con người suốt cuộc đời.
Tình cảm biết ơn, yêu quý đối với người bà là sự hiện thân cụ thể của tình thương, sự gắn bó với gia đình, với quê hương, là nguồn cảm hứng cho tình yêu với đất nước.
Bài thơ làm cho người đọc cảm động với tình cảm chân thành, thắm thiết giữa bà và cháu.
Từ những suy tư về hình ảnh bếp lửa và tình thương của bà, bài thơ thể hiện một triết lý sâu sắc: Những kỷ niệm thân thương của tuổi thơ mỗi người đều mang lại sức mạnh, dẫn dắt con người qua hành trình dài lênh đênh của cuộc đời. Tình yêu đất nước nảy nở từ tình yêu thương và biết ơn ông bà, cha mẹ, từ những điều gần gũi, bình dị nhất.