Buzz
Khi thảo luận về phần Lục Vân Tiên bị tai nạn trang 118, 119, 120, 121 trong sách Ngữ văn lớp 9, học sinh sẽ dễ dàng trả lời câu hỏi.
Khi thảo luận về phần Lục Vân Tiên gặp nạn (Trích từ Truyện Lục Vân Tiên)
Phân đoạn:
- Đoạn 1 (8 câu đầu): Trịnh Hâm độc ác đối với Lục Vân Tiên.
- Đoạn 2 (10 câu tiếp theo): Lục Vân Tiên được ông Ngư cứu giúp.
- Đoạn 3 (phần còn lại): Cuộc trò chuyện giữa Lục Vân Tiên và ông Ngư.
Hướng dẫn làm bài tập
Câu 1 (trang 121 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
Chủ đề chính của tác phẩm: quan điểm về tính thiện và tính ác, lòng tin vào sức mạnh của điều thiện luôn chiến thắng tà ác của tác giả
Câu 2 (trang 121 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
Tâm lý độc ác của Trịnh Hâm:
- Trong thời kỳ cơn hoạn nạn, Trịnh Hâm không chỉ hãm hại người bất hạnh mà còn lợi dụng để lừa đảo họ.
+ Lục Vân Tiên đã bị mù, mất hết tài sản
- Phản bội bạn bè, không giữ lời hứa (đưa Lục Vân Tiên về quê hương)
→ Hành động của Trịnh Sâm, không công bằng, không đạo đức, ganh đua, thâm trí vì lòng đố kỵ, ganh tị với tài năng của Lục Vân Tiên
Sự ghen ghét châm chọc đã trở thành bản tính của Trịnh Hâm
- Đoạn thơ tự sự tinh tế, cốt truyện phát triển mạch lạc, diễn biến hợp lý với tính toan tính độc ác của Trịnh Hâm
Câu 3 (trang 121 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
- Sự thay đổi được thể hiện qua lòng nhân ái, lòng hào sảng của ông Ngư:
+ Sau khi cứu sống Vân Tiên, ông đã ân cần che chở chàng trai
+ Cảm thông với hoàn cảnh khó khăn của Vân Tiên
+ Chia sẻ cuộc sống bần cùng nhưng ấm áp của tình thương
+ Ông không quan tâm đến việc Vân Tiên không thể đáp lại ân cứu mạng
- Cuộc sống lao động chân chất, tươi đẹp của ông Ngư:
+ Cuộc sống của người dân làm nghề chài trên dòng sông được tôn vinh, trở nên đẹp như trong mơ
+ Cuộc sống trong sạch, không bị ảnh hưởng bởi sự tham lam, tình trạng thất trí, sống tự do, hưởng thụ giữa bầu trời và đất đai
+ Thanh bình giữa dòng nước, tràn đầy niềm vui của con người tự do, biết cách đối phó với mọi khó khăn
+ Cuộc sống xa lạ với những mưu toan nhỏ nhen, ích kỉ, tham lam, sẵn lòng bước lên lẽ phải và lòng người
Nguyễn Đình Chiểu truyền đạt niềm tin vào điều thiện, vào tấm lòng nhân đạo của người lao động thông qua hình ảnh cao quý của ông Ngư
Câu 4 (trang 121 SGK Ngữ văn 9 tập 1)
- Thơ giàu cảm xúc sâu lắng, ngôn từ giản dị, gần gũi
- Phần kết thúc được tô điểm bằng nhiều hình ảnh thơ phú, lôi cuốn
- Hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, bao la: đồng bằng, biển, ngọn đồi, hồ, trời, đất, gió mây…
- Con người hòa mình vào cuộc sống tự nhiên, tận hưởng niềm vui thăng hoa
Thực hành
Trong truyện Lục Vân Tiên, các nhân vật cùng thân phận với ông Ngư: giao long, Du thần, ông Tiều, Hớn Minh
+ Được biết đến là những nhân vật có tài năng, đạo đức cao, lòng tốt, sẵn lòng giúp đỡ người khác trong hoàn cảnh khó khăn
+ Truyền đạt tinh thần nhân đạo, niềm tin vào công bằng, chính nghĩa, và lòng nhân ái của con người trong xã hội
