Buzz
Nội dung được biên tập từ chuyên mục tư vấn luật Môi trường của Mytour
Cơ sở pháp lý:
- Luật Bảo vệ môi trường 2020
- Nghị định số 06/2022/NĐ-CP
- Thông tư số 01/2022/TT-BTNMT
1. Đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu là gì?
Đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu là quá trình xác định tác động tích cực, tiêu cực, ngắn hạn và dài hạn; mức độ dễ bị tổn thương, rủi ro, thiệt hại và mất mát từ biến đổi khí hậu đối với hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội trong một không gian và thời gian cụ thể.
2. Các nội dung của đánh giá tác động biến đổi khí hậu
Theo quy định tại Điều 6 của Thông tư 01/2022/TT-BTNMT, nội dung đánh giá tác động của biến đổi khí hậu phải bao gồm các yếu tố sau:
a) Đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến các hệ thống tự nhiên, bao gồm đất, nước, khoáng sản, rừng, đa dạng sinh học, biển, đảo và các yếu tố môi trường khác;
b) Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đối với hệ thống kinh tế, bao gồm sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, cơ sở hạ tầng trong các lĩnh vực như nông nghiệp, lâm nghiệp, giao thông, xây dựng đô thị, công nghiệp, năng lượng, thông tin, truyền thông, du lịch, thương mại và các hoạt động liên quan khác;
c) Đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với hệ thống xã hội, bao gồm phân bố dân cư, nhà ở, điều kiện sống, dịch vụ y tế, sức khỏe, văn hóa, giáo dục, các nhóm dễ bị tổn thương, giới tính và giảm nghèo.
3. Quy trình thực hiện đánh giá tác động của biến đổi khí hậu
Quy trình đánh giá tác động của biến đổi khí hậu thực hiện theo quy định tại Điều 7 Thông tư 01/2022/TT-BTNMT. Chi tiết như sau:
3.1. Xác định phạm vi và đối tượng đánh giá
a) Phạm vi không gian là khu vực địa lý được chỉ định để thực hiện đánh giá tác động của biến đổi khí hậu;
b) Phạm vi thời gian bao gồm khoảng thời gian trong quá khứ và tương lai. Thời gian trong quá khứ ít nhất là 5 năm trước thời điểm đánh giá, trong khi thời gian tương lai tùy thuộc vào mục tiêu đánh giá.
Đối tượng đánh giá bao gồm các yếu tố trong hệ thống tự nhiên, hệ thống kinh tế và hệ thống xã hội.
3.2. Phân tích các kịch bản về biến đổi khí hậu
Dựa trên các kịch bản biến đổi khí hậu cập nhật từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, và dựa vào phạm vi cùng đối tượng được xác định, thực hiện các bước sau:
a) Cập nhật và chi tiết hóa thông tin cũng như dữ liệu liên quan đến phạm vi và đối tượng đánh giá;
b) Phân tích các đặc điểm và xu hướng thay đổi của khí hậu;
c) Xác định và phân tích các yếu tố khí hậu quan trọng đối với đối tượng đánh giá;
d) Tính toán các chỉ số bổ sung liên quan để phục vụ cho việc đánh giá.
3.3. Phân tích các dự báo về phát triển kinh tế - xã hội
Xem xét các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, cũng như các tài liệu liên quan khác để xác định:
a) Các mục tiêu và định hướng phát triển trong tương lai của khu vực hoặc lĩnh vực đánh giá;
b) Nội dung và phạm vi không gian của các kế hoạch phát triển tương lai liên quan đến đối tượng đánh giá.
3.4. Chọn phương pháp đánh giá
a) Đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu sử dụng cả phương pháp định lượng và định tính. Phương pháp định lượng bao gồm mô hình dự báo, chồng xếp bản đồ, đánh giá nhanh và thống kê thực nghiệm. Phương pháp định tính bao gồm ma trận đánh giá, bảng liệt kê, mạng lưới, điều tra phỏng vấn, phương pháp chuyên gia và đánh giá có sự tham gia;
b) Đánh giá sự dễ bị tổn thương và rủi ro từ biến đổi khí hậu sử dụng phương pháp điều tra phỏng vấn, tham vấn, thống kê thực nghiệm, mô hình hóa và chồng xếp bản đồ;
c) Đánh giá tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu với các phương pháp xác định tổn thất về kinh tế và phi kinh tế. Phương pháp xác định tổn thất kinh tế bao gồm điều tra khảo sát, thống kê và phân tích chi phí - lợi ích. Phương pháp xác định tổn thất phi kinh tế bao gồm mô hình dự báo, phân tích chỉ số rủi ro tổng hợp và đánh giá có sự tham gia;
d) Việc chọn và áp dụng phương pháp đánh giá theo các điểm a, b, c phải phù hợp với đối tượng và phạm vi đánh giá, đồng thời đáp ứng yêu cầu về thông tin và tính sẵn có của dữ liệu.
. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu
a) Xác định và phân loại các tác động của biến đổi khí hậu dựa trên đối tượng đánh giá, các kịch bản biến đổi khí hậu và các yêu cầu thực hiện; bao gồm các tác động tích cực, tiêu cực, ngắn hạn và dài hạn;
b) Thu thập và tổng hợp thông tin về các tác động của biến đổi khí hậu trong quá khứ, bao gồm dữ liệu về hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội của đối tượng đánh giá theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Thông tư này.
c) Thu thập và tổng hợp dữ liệu để dự đoán các tác động của biến đổi khí hậu trong tương lai, bao gồm các bản đồ và thông tin về yếu tố trong kịch bản biến đổi khí hậu; thông tin và bản đồ quy hoạch, kế hoạch phát triển (như bản đồ sử dụng đất, kế hoạch phát triển đô thị và cơ sở hạ tầng) và các thông tin liên quan khác;
d) Phân tích và xác định các tác động tích cực, tiêu cực, ngắn hạn và dài hạn của biến đổi khí hậu đối với đối tượng đánh giá.
3.6. Đánh giá sự dễ bị tổn thương và rủi ro từ biến đổi khí hậu
a) Xác định các mối nguy đối với đối tượng đánh giá dựa trên phân tích các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu;
b) Xác định các chỉ số phản ánh mức độ nguy cơ, mức độ phơi bày, nhạy cảm và khả năng thích ứng, đảm bảo phù hợp với phạm vi và đối tượng đánh giá, đồng thời đảm bảo tính đại diện và khả thi.
Các chỉ số nguy cơ được xác định dựa trên các yếu tố khí hậu thay đổi như nhiệt độ, lượng mưa, dâng cao của nước biển và hiện tượng khí hậu cực đoan, có thể gây tác động tiêu cực đến đối tượng đánh giá.
Các chỉ số mức độ phơi bày được xác định dựa trên mức độ tiếp xúc (vị trí) của đối tượng đánh giá với các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Các chỉ số thành phần của mức độ nhạy cảm được xác định dựa trên các yếu tố khí hậu có tác động mạnh mẽ đến đối tượng đánh giá.
Các chỉ số thành phần của khả năng thích ứng được xác định dựa trên năng lực của tổ chức, kỹ thuật, tài chính và các yếu tố liên quan khác;
c) Tiến hành điều tra, thu thập, và tổng hợp thông tin cần thiết để xác định các chỉ số thành phần của mức độ nhạy cảm, khả năng thích ứng, hiểm họa, và mức độ phơi bày;
d) Chuẩn hóa các chỉ số thành phần đã chọn vào khoảng giá trị từ 0 đến 1. Mỗi chỉ số được chuẩn hóa dựa trên phạm vi không gian đánh giá và mối quan hệ với chỉ số tính dễ bị tổn thương hoặc chỉ số rủi ro để áp dụng công thức chuẩn hóa cho phù hợp;
đ) Xác định trọng số của từng chỉ số thành phần theo mức độ quan trọng của chúng;
e) Đánh giá tính dễ bị tổn thương dựa trên mức độ nhạy cảm và khả năng thích ứng; xác định rủi ro bằng cách kết hợp hiểm họa, mức độ phơi bày và tính dễ bị tổn thương. Chi tiết về lựa chọn và xác định các chỉ số phản ánh tính dễ bị tổn thương và rủi ro từ biến đổi khí hậu được hướng dẫn tại Phụ lục I.1 kèm theo Thông tư này;
g) Tổng hợp và phân cấp tính dễ bị tổn thương, rủi ro dựa trên kết quả tính toán trong khoảng từ 0 đến 1, phân chia thành 05 cấp: rất thấp, thấp, trung bình, cao hoặc rất cao;
h) Tạo bản đồ phân cấp tính dễ bị tổn thương và rủi ro do biến đổi khí hậu cho từng đối tượng đánh giá và từng loại hiểm họa theo quy định kỹ thuật về đo đạc và bản đồ.
3.7. Đánh giá thiệt hại và tổn thất do biến đổi khí hậu
a) Xác định các chỉ số về tổn thất và thiệt hại kinh tế và phi kinh tế đối với hệ thống tự nhiên, kinh tế, xã hội theo nguyên tắc: tổn thất và thiệt hại có thể nhận diện, mang tính trực tiếp và có thể đo đếm được về khối lượng và mức độ.
Chỉ số tổn thất và thiệt hại về kinh tế áp dụng cho hệ thống kinh tế bao gồm các chỉ số thành phần liên quan đến sản xuất, thương mại và dịch vụ, cơ sở hạ tầng, nhà ở và tài sản, thu nhập, việc làm và các lĩnh vực khác.
Chỉ số tổn thất và thiệt hại phi kinh tế áp dụng cho các hệ thống tự nhiên và xã hội. Đối với hệ thống tự nhiên, các chỉ số thành phần gồm mất đất do ngập lụt, sạt lở, nhiễm mặn, giảm đa dạng sinh học, suy giảm dịch vụ hệ sinh thái và các yếu tố khác. Các chỉ số cho xã hội bao gồm thiệt hại về người, sức khỏe, tri thức truyền thống, di sản văn hóa và các yếu tố khác;
b) Tiến hành điều tra, thu thập và tổng hợp thông tin, dữ liệu về tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu trong quá khứ. Thông tin và dữ liệu cần thu thập bao gồm thời điểm xảy ra, khối lượng, quy mô, mức độ thiệt hại, chi phí khắc phục và các thông tin liên quan khác;
c) Điều tra, thu thập và tổng hợp thông tin, dữ liệu về tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu trong tương lai theo các mốc thời gian mục tiêu đánh giá. Thông tin và dữ liệu cần thu thập bao gồm dự báo về khối lượng, quy mô, mức độ tổn thất và thiệt hại;
d) Tính toán và phân tích tổn thất và thiệt hại kinh tế trong quá khứ và dự báo cho tương lai theo các đối tượng và các chỉ số tổn thất và thiệt hại đã xác định.
Giá trị tổn thất và thiệt hại cho từng chỉ số thành phần được tính theo công thức tổng quát như sau:
L = D x C
Trong đó:
L là giá trị tổn thất và thiệt hại được tính bằng tiền tệ (VND);
D là khối lượng của tổn thất và thiệt hại;
C là chi phí phục hồi và khắc phục cho mỗi đơn vị tổn thất và thiệt hại trong điều kiện bình thường trước khi bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu.
Giá trị tổn thất và thiệt hại được tính toán cho cả quá khứ và tương lai cần được quy về thời điểm đánh giá bằng cách áp dụng tỷ lệ chiết khấu phù hợp. Tỷ lệ chiết khấu này được xác định dựa trên tỷ lệ sinh lời thực tế, tỷ lệ lạm phát và tỷ lệ bù đắp rủi ro, với giá trị trung bình của các tỷ lệ này tính toán từ số liệu trong ít nhất 05 năm trước thời điểm đánh giá;
đ) Phân tích tổn thất và thiệt hại phi kinh tế trong quá khứ và tương lai dựa trên đối tượng và chỉ số tổn thất, thiệt hại, thông qua việc mô tả và đánh giá các loại tổn thất, thiệt hại đã xác định;
e) Tổng hợp kết quả tính toán để xác định tổn thất và thiệt hại về kinh tế và phi kinh tế đối với các đối tượng đánh giá;
g) Các hướng dẫn chi tiết về việc xác định tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu có thể được tìm thấy trong Phụ lục I.2 kèm theo Thông tư này.
4. Báo cáo về tác động của biến đổi khí hậu
Theo quy định tại Điều 8 Thông tư 01/2022/TT-BTNMT Báo cáo về tác động của biến đổi khí hậu phải được thực hiện theo mẫu được quy định trong Phụ lục I.3 kèm theo Thông tư này.
Những nội dung chính của báo cáo đánh giá tác động của biến đổi khí hậu bao gồm:
a) Mục tiêu, nội dung, đối tượng, phạm vi và phương pháp thực hiện đánh giá;
b) Đặc điểm của khu vực và đối tượng đánh giá;
c) Phân tích các kịch bản liên quan đến biến đổi khí hậu;
d) Phân tích dự báo phát triển kinh tế - xã hội và các tài liệu liên quan khác;
đ) Đánh giá kết quả về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mức độ dễ bị tổn thương, rủi ro và thiệt hại từ biến đổi khí hậu;
e) Đề xuất các giải pháp để thích ứng với biến đổi khí hậu.
Cơ quan, tổ chức thực hiện đánh giá phải công khai báo cáo tác động của biến đổi khí hậu trên trang thông tin điện tử của mình.
Cơ cấu báo cáo về tác động của biến đổi khí hậu
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ TỪ VIẾT TẮT
DANH SÁCH CÁC BẢNG
DANH SÁCH CÁC HÌNH ẢNH
TỔNG QUAN KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ
GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ
Phần 1. MỤC TIÊU, NỘI DUNG, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ
1.1. Mục đích của đánh giá.
1.2. Nội dung, đối tượng, phạm vi và phương pháp đánh giá.
1.3. Cơ sở và dữ liệu được áp dụng.
Phần 2. ĐẶC ĐIỂM CỦA KHU VỰC VÀ ĐỐI TƯỢNG ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ
2.1. Các yếu tố tự nhiên của khu vực.
2.2. Tình hình kinh tế và xã hội của khu vực.
2.3. Những đặc điểm nổi bật của khu vực và đối tượng đánh giá.
Phần 3. PHÂN TÍCH KỊCH BẢN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ CÁC TÀI LIỆU ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG ĐÁNH GIÁ
3.1. Phân tích các kịch bản biến đổi khí hậu:
3.1.1. Sự thay đổi khí hậu trong quá khứ;
3.2.2. Các kịch bản biến đổi khí hậu hiện tại.
3.2. Phân tích dự đoán sự phát triển kinh tế - xã hội và các tài liệu liên quan khác:
3.2.1. Các mục tiêu và hướng phát triển tương lai của khu vực và lĩnh vực đánh giá;
3.2.2. Nội dung và phạm vi không gian của kế hoạch phát triển tương lai liên quan đến đối tượng đánh giá.
Phần 4. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ
4.1. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu:
4.1.1. Tác động tích cực và tiêu cực đối với hệ sinh thái, nền kinh tế, và xã hội;
4.1.2. Tác động ngắn hạn và dài hạn đối với hệ sinh thái, nền kinh tế và xã hội.
4.2. Đánh giá mức độ dễ bị tổn thương và rủi ro do biến đổi khí hậu:
4.2.1. Các nguy cơ tiềm ẩn;
4.2.2. Mức độ tiếp xúc;
4.2.3. Mức độ nhạy cảm của hệ thống;
4.2.4. Khả năng thích nghi của hệ thống;
4.2.5. Độ dễ bị tổn thương và các rủi ro liên quan.
4.3. Đánh giá tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu:
4.3.1. Tổn thất và thiệt hại kinh tế cũng như phi kinh tế trong quá khứ;
4.3.2. Dự đoán tổn thất và thiệt hại kinh tế cùng phi kinh tế trong tương lai.
4.4. Đề xuất các phương án ứng phó với biến đổi khí hậu.
Phần 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
5.1. Tổng kết kết quả nghiên cứu.
5.2. Đề xuất các biện pháp cải tiến.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHẦN PHỤ LỤC
Hy vọng nhận được sự phối hợp của quý vị!
Trân trọng kính chào.
