Buzz
Nguyễn Dữ là một nhà văn lỗi lạc của Việt Nam trong thế kỷ XVI, là học trò nổi tiếng của Trạng Trình - Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ngoài thơ, ông còn để lại một tập truyện viết bằng chữ Hán, bao gồm 20 câu chuyện dân gian được ghi chép lại, mỗi câu chuyện thường kèm theo lời bình của tác giả. Truyền ký mạn lục không chỉ là những câu chuyện kỳ bí mà còn chứa đựng những phê phán về hiện thực xã hội thời đại do tác giả nhìn nhận từ góc độ nhân đạo.
Câu chuyện về người con gái Nam Xương trong Truyền ký mạn lục ghi lại cuộc đời đau khổ của Vũ Nương, một cô gái quê ở Nam Xương, nay thuộc tỉnh Nam Hà. Vũ Nương được mô tả là một người phụ nữ xinh đẹp và có đức hạnh tốt, tâm tính hiền lành. Trương Sinh, người chồng của Vũ Nương, là một nhà văn hiếu đỡ ở Việt Nam thế kỷ XVI, là học trò xuất sắc của Trạng Trình - Nguyễn Bỉnh Khiêm. Trong thời kỳ chiến tranh, khi chồng phải ra trận, Vũ Nương tự mình trông nom gia đình, chăm sóc mẹ già và con cái, thể hiện lòng hiếu thảo và tình vợ chồng mạnh mẽ. Cuộc đời của Vũ Nương là một chuỗi những biến cố đau thương. Dù đã sống qua những năm tháng cô đơn và nghiệt ngã, nhưng tình cảm và lòng hiếu của cô không bao giờ phai nhạt. Vũ Nương hy sinh bản thân để bảo toàn danh dự và phẩm chất, trở thành biểu tượng của sự trung hiếu và đạo nghĩa trong văn hóa dân tộc.
Giống như nhiều phụ nữ thời xưa, cuộc đời của Vũ Nương đầy bi thương và nước mắt. Sau nhiều sóng gió, khi chồng trở về từ trận chiến, một lời nói của đứa con nhỏ đã làm Trương Sinh hoài nghi và ghen tuông. Dù không có bằng chứng cụ thể, nhưng sự nghi ngờ đã dần ăn mòn tình cảm của Trương Sinh. Ông đã đối xử tàn nhẫn với Vũ Nương, đẩy cô vào vực sâu của cảm giác cô đơn và tuyệt vọng. Trong cuộc đời đầy thăng trầm, Vũ Nương đã là một người phụ nữ kiên cường và trung hiếu, được tôn vinh và nhớ mãi trong lòng người dân.
Phần hai của câu chuyện chứa đựng nhiều chi tiết hoang đường: Phan Lang nhận được một con rùa xanh làm quà; Phan Lang bị chết đuối, nhưng được Linh Phi cứu sống để trả ơn; Phan Lang gặp Vũ Nương trong một bữa tiệc; Vũ Nương gửi hoa vàng cho chồng. Trương Sinh đứng bên bờ sông Hoàng Giang, chờ đợi vợ, nhưng chỉ thấy hình bóng Vũ Nương với năm mươi chiếc xe cờ, võng lọng rực rỡ dọc theo sông.
Khi Trương Sinh gọi vợ, chỉ nghe tiếng nói từ giữa sông: “Đa tạ tình chàng, thiếp không thể trở về thế gian được nữa' - đó là một câu nói đau đớn, xót xa. Hạnh phúc bị phá vỡ không thể được sửa chữa vì khoảng trống giữa hai thế giới là quá lớn. Trương Sinh hối hận vì sự nông cạn, tàn bạo của mình, và vì điều đó, ông sống trong sự oan ức và đau khổ. Đằng sau những chi tiết hoang đường, câu chuyện về cái chết của Vũ Nương chứa đựng nhiều tình cảm nhân đạo.
Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn tiên phong trong việc viết văn xuôi bằng chữ Hán. Ông là người yêu thương con người, trân trọng văn hóa dân tộc.
Truyền kì mạn lục là một tác phẩm vĩ đại của văn học cổ Việt Nam, xứng đáng được coi là một trong những kiệt tác của thời kỳ cổ đại. Câu chuyện về người con gái Nam Xương tố cáo hiện thực xã hội phong kiến Việt Nam trong thế kỷ XVI, nhấn mạnh vai trò và hạnh phúc của phụ nữ trong gia đình bi kịch.
Gần 500 năm trôi qua, câu chuyện về người con gái Nam Xương vẫn là một bi kịch đau lòng về số phận của người phụ nữ, người mẹ. Điều này được nhấn mạnh rõ ràng khi đọc bài thơ “Lại bài viếng Vũ Thị” của vua Lê Thánh Tông:
“Nghi ngút đầu ghềnh toả khói hương,
Miếu nào cũng thua miếu của Trương.
Đèn dầu sáng, đừng để trẻ con khóc,
Ai dám cung nước, khiến nàng ấy buồn phiền.
Chứng minh đã ánh hai vầng mặt trời và mặt trăng
Sự thật đã làm rõ những lời oan trái
Chúng ta hãy thảo luận vấn đề này một cách công bằng
Trách nhiệm nặng nề đổ lên đôi vai của Trương”.
