Đánh giá Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn

Đề bài: Đánh giá Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn

Phân tích văn bản Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn

I. Cấu trúc phân tích Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn (Hoàn chỉnh)

1. Giới thiệu

Giới thiệu vắn tắt về tác giả và tác phẩm.

2. Nội dung chính

a. Ý nghĩa của việc dời đô (tham khảo từ sách giáo khoa).

b. Cơ sở, lý do dời đô:
- Quan điểm về việc dời đô từ cổ chí kim đã được chứng minh qua nhiều triều đại:
+ Nhà Thương đã thực hiện 5 lần dời đô.
+ Nhà Chu cũng đã thực hiện 3 lần dời đô.
- Mục tiêu của việc dời đô là vì lợi ích của nhân dân và sự phồn thịnh của đất nước. Đó là việc muốn xây dựng một đô thị trung tâm, thúc đẩy sự phát triển lâu dài và tạo điều kiện thuận lợi cho các thế hệ sau. Đặc biệt, việc dời đô cần phải tuân theo quy luật tự nhiên và ý chí của nhân dân.
- Lợi ích của việc dời đô bao gồm sự phồn thịnh lâu dài của đất nước.

c. Lý do chọn Đại La làm nơi đô mới:
- Lịch sử: Đại La đã từng là nơi mà một viên quan nhà Đường từng làm Đô hộ sứ Giao Châu đã chọn làm kinh đô.
- Địa lý: Với vị trí 'trung tâm trời đất', Đại La có địa thế thuận lợi cho sự phát triển kinh tế, chính trị và văn hóa của nhân dân.
- Phong thủy: Kinh thành Đại La được xem là nơi có thế rồng cuộn, hổ ngồi, đúng vị trí hướng đông tây, và tiện lợi cho việc quan sát sông và núi. Tất cả những điều này cho thấy Đại La là một lựa chọn lý tưởng để làm đô thị của vương triều.
- Lợi ích cho nhân dân: Đây không chỉ là nơi an cư lạc nghiệp an toàn mà còn là nơi thuận lợi cho việc phát triển kinh tế và giao thương với các vùng lân cận.

d. Tuyên bố dời đô:
- 'Trẫm muốn tận dụng lợi thế của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ sao?', câu hỏi này không chỉ là một mệnh lệnh mà còn thể hiện tâm tình của vị vua.
=> Điều này cho thấy lòng đức độ và sự anh minh của Lý Thái Tổ khi luôn coi trọng ý kiến của quần thần và nhân dân, đặt nhân dân lên hàng đầu trong việc ra quyết định.
- Cách đặt câu hỏi cuối bài làm cho bài chiếu trở nên khách quan, thấu hiểu và đạt đến lý do, giữ vững nguyên tắc trên vâng mệnh trời, dưới thuận ý dân, dễ dàng tiếp cận tâm trạng của người đọc, người nghe.

3. Kết luận

Tổng kết ý kiến.
 

II. Mẫu phân tích Chiếu dời đô của Lí Công Uẩn (Chuẩn)

Lý Công Uẩn (974-1028), hay còn được biết đến với tên gọi Lý Thái Tổ - vị vua đầu tiên của triều đại Lý. Sinh ra tại lộ Bắc Giang, quê gốc ở châu Cổ Pháp (nay là tỉnh Bắc Ninh). Ông là một nhà lãnh đạo thông minh, tài năng, và có tầm nhìn vĩ đại. Dưới triều Lê, ông đã góp phần vào nhiều chiến công lớn. Khi lên ngôi, ông trở thành một vị vua anh minh, sáng suốt, và có tầm nhìn chiến lược rộng lớn. Trong thời gian trị vì, việc dời đô về Đại La đã là một trong những sự kiện quan trọng thể hiện tài năng và tinh thần đạo đức của Lý Công Uẩn.

Chiếu dời đô là một thể loại văn bản mà vua sử dụng để ban bố mệnh lệnh, được viết bằng văn vần, văn biền ngẫu hoặc văn xuôi, và được công bố và tiếp nhận một cách trang trọng. Một số bài chiếu thể hiện những tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng sâu rộng đến vận mệnh của cả một triều đại, của một quốc gia. Chiếu dời đô chính là một trong những ví dụ điển hình.

Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn được viết theo dạng văn biền ngẫu, nhưng mang bố cục của một bài văn nghị luận mẫu mực điển hình, được xem là một tác phẩm văn chính luận nổi bật trong văn học trung đại Việt Nam. Trong phần đầu của tác phẩm, Lý Công Uẩn tập trung vào phân tích những lý do và cơ sở của việc dời đô từ Hoa Lư về Đại La, với những lý lẽ sắc bén và thuyết phục. Ông nhấn mạnh rằng việc dời đô là cần thiết và thường xảy ra ở nhiều triều đại, và phải được thực hiện vì lợi ích của nhân dân và vận nước, chứ không phải chỉ là ý muốn của vua chúa. Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn thể hiện tài năng, tầm nhìn chiến lược rộng lớn của nhà vua, cũng như sự quan tâm đặc biệt đến cuộc sống và tương lai của nhân dân.

Sau khi trình bày cơ sở và lập luận về lý do dời đô, nhà vua tiếp tục khẳng định quyết định này thông qua việc so sánh lịch sử của Trung Quốc và Đại Việt. Ông chỉ ra những ưu điểm của Đại La so với Hoa Lư ở các khía cạnh lịch sử, địa lý, phong thủy, giao thương và dân số. Điều này củng cố ý định dời đô và thể hiện tầm nhìn chiến lược của nhà vua.

Kết thúc bài chiếu, nhà vua đã đặt ra câu hỏi 'Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào?', thể hiện tâm tư của mình và lòng tôn trọng ý kiến của quần thần. Điều này làm cho bài chiếu trở nên khách quan, thấu hiểu và dễ tiếp cận với người đọc.

Chiếu dời đô là một tác phẩm văn chính luận xuất sắc, phản ánh mong muốn của nhân dân về sự thống nhất và độc lập, cũng như sự anh minh và tài năng của Lý Công Uẩn. Nó không chỉ có giá trị về nội dung mà còn chứa đựng nghệ thuật lập luận chặt chẽ, thuyết phục và hài hòa giữa cái lý và tình cảm.

""""-KẾT""""---

Chiếu dời đô là một văn kiện lịch sử quan trọng đối với chính trị và lịch sử của Việt Nam. Để hiểu sâu hơn về tầm nhìn lớn lao của Lí Công Uẩn trong việc dời đô, bạn có thể tham khảo thêm các tài liệu như Soạn bài Chiếu dời đô (Thiên đô chiếu), Suy nghĩ về tình cảm yêu nước thương dân trong Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Phân tích và đánh giá bài Chiếu dời đô, Giá trị nhân văn trong Chiếu dời đô của Lý Công Uẩn.