Buzz
Những ai đã từng ghé thăm và thưởng thức ẩm thực Huế chắc chắn sẽ khó quên những món ngon đặc trưng của cố đô, như món phở bò với hương vị sả, cơm hến cay vì tương ớt, và bánh nướng giòn. Mỗi món đều kết hợp đầy đủ hương vị chua ngọt, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đặc sắc... Gạo là ...
Gạo - Món ngon mộc mạc nổi tiếng tại Huế – Minh họa
Huế, nơi hội tụ và lưu truyền văn hóa từ nhiều cộng đồng, ẩm thực của Huế mang ảnh hưởng từ phía bắc và thấu hiểu sắc thái Nam Champa. Đặc tính lịch sử độc đáo của Huế, đặc biệt là với việc làm thủ đô của đế quốc, nơi cư ngụ của giai cấp hoàng đế và những người hầu, đã tạo ra sự đa dạng và phong phú cho ẩm thực của vùng đất này.
Các nghệ nhân ẩm thực Huế tin rằng chỉ có ở Huế, ẩm thực mới có thể trở thành nghệ thuật, một triết lý sống. Và chỉ ở Huế, nấu ăn đã được đưa lên một tiêu chuẩn giá trị, là phẩm chất cần thiết của phụ nữ. Sự hình thành của 'Nữ công tước nữ' và nhóm phụ nữ làm việc tại trường Đồng Khánh đã tập hợp những người tài năng từ khắp cả nước để nấu ăn và mang đặc điểm văn hóa từng vùng vào thủ đô Huế, tạo nên những món ăn và cách chế biến riêng biệt, góp phần hình thành ẩm thực hoàng gia Huế.
Ngoài ra, tỉnh Thừa Thiên-Huế nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, với đồng bằng, biển, đầm phá, đồi thấp. Thời tiết ở Huế rất khắc nghiệt, nhưng nhờ đó, vùng Huế đã tạo ra nhiều loại thực phẩm, trong đó có 'rất nhiều món ngon' không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác. Côn Hồ nổi giữa sông Hương, nơi cung cấp ngô dẻo dẻo và hến ngọt để làm thức ăn cho nhiều món ăn dân gian. Một cánh đồng Cửu, nơi thích hợp cho lúa de, vua lúa, nổi tiếng với câu thơ dân gian: 'Tôm bóc vỏ, đuôi de An Cuu nuôi mẹ'.
Bãi biển Thuận An cung cấp hải sản để tạo ra các món ăn và nhiều loại nước mắm như mắm tôm, mắm tôm, nước mắm... Đầm Tam Giang-Cầu Hai là vùng nước lợ, cung cấp hải sản nổi tiếng như cua gạch, cua có khớp nối, cá nâu, cá lóc, cá thỏ... Những làng sau mỗi trận lụt, đất chứa đầy phù sa và mỗi làng như vậy tạo ra cây ăn quả đặc biệt với nhiều hương vị khác nhau cùng nhau. Nguyệt Biêu có quán trà, Hương Cần có quýt, Kim Long có măng cụt... sông Ngũ Hà, hồ Tinh Tâm, hồ Ngọc Hải, hồ Thanh Hoàng... là nơi sống của nhiều loại cá nước ngọt (cá trê, cá tràn bờ, cá điếc, cá lát...). Đây cũng là nơi trồng nhiều xổ số để cung cấp hạt sen, củ sen và củ sen để chế biến những món ăn ngon.
Thủy Thành có một giống gà đặc biệt thơm và béo do nuôi trên đồng ruộng. Đất An Hoa nổi tiếng với thịt lợn thơm ngon để làm ra các món ăn như thịt lợn hầm chân giò, chả giò... Vùng đất phù sa dọc theo sông Hương là nơi trồng rau xanh và sạch với nhiều loại rau bina Ke Trăn, Poi-thăn Bai Dau, rau mùi của Tây Lộc, Tây Linh... Và sông Hương là nguồn cung cấp nước ngọt cho Huế, góp phần tạo ra những món ăn ngon, thức uống đặc biệt của đất nước.
Theo bà Phan Tôn Tinh Hải, Hiệu trưởng Trường Nghệ thuật ẩm thực Việt Nam, ẩm thực Huế thể hiện sâu sắc các giá trị văn hóa lịch sử, phong tục, nghệ thuật và hương vị vô cùng độc đáo và không bị biến đổi đã trở thành một thương hiệu hấp dẫn cho văn hóa ẩm thực Việt Nam. Món ăn Huế thu hút mọi người thưởng thức bởi hương vị phong phú và trong trẻo của nó, qua nhiều thế kỷ tích lũy các yếu tố nhân văn của cả nước, nhà bếp Huế chứa hương vị của tất cả các vùng như mặn, ngọt, béo, Bùi, chua, chát, đắng, cay ...
Người Huế thích tất cả các bạn, nhưng bạn không biết mỗi người trong số họ. Nếu bạn muốn có vài chục vị mặn, ngọt, một chuỗi các loại trà (trà xanh, trà đậu, trà ngô vàng, hạt sen ….), chất béo, mì thịt bò, cháo nấm mướp đắng; Cơm hến cay. Sự phong phú tạo nên hương vị đặc trưng trong các món ăn Huế.
Huế có nhiều loại trà với đủ loại màu sắc – Ảnh minh họa
Các món ăn Huế cũng có màu sắc và màu sắc hấp dẫn. Màu sắc giữ chức năng hòa sắc trong món ăn Huế, một cách tỉ mỉ nhưng chính xác, do đó tạo ra một hương vị hoàn toàn khác biệt của một món ăn giống như một tác phẩm nghệ thuật của mùi và vị. Nhà văn Nguyễn Tuấn nhận xét: “Người Huế ăn bằng mắt và mũi trước khi ăn với hương vị”. Giống như tôm om, chúng ta cần ớt đỏ để đỏ mặt “như hoa”. Nước dùng chua cần tạo màu ớt để làm cho màng đỏ nổi lên mặt.
Không chỉ làm thỏa mãn sở thích, cư dân Huế còn rất chú trọng đến việc trang trí món ăn. Việc trang trí tinh tế làm tăng thêm sự hấp dẫn của “ẩm thực Huế với thị giác”, như gỏi rồng và salad, chả giò, cơm sen Huế, v.v.
Việc nấu ăn tại Huế rất tỉ mỉ và tập trung vào từng giai đoạn chuẩn bị thực phẩm và sự kết hợp giữa các yếu tố cảm giác và cảm nhận, điều chỉnh cân bằng nhiệt độ như cách điều chỉnh lửa (lửa cao, lửa mềm, lửa sôi cho kho cá chiên và thịt); bảo quản nước, rim, đun sôi, chôn lửa tro, chôn trấu hoặc cách đun sôi nhanh, thả nguyên liệu và tắt bếp ngay. Nấu ăn tuân theo nguyên tắc âm dương, cân bằng hàn nhiệt độ như vịt, hến, ốc nguội dùng gừng để điều tiết; Thịt luộc ăn kèm với chuối đắng, trái cây sao và các loại thảo mộc khác, rau mùi nhúng với nước sốt tôm. Người Huế cũng chú ý đến các loại thảo mộc trong các món ăn như tía tô để trị cảm lạnh, hành đỏ trị cảm lạnh, quả sung có chất béo tamin và trị tiêu chảy.
Gắn liền với Phật giáo, người Huế đã tạo ra một nền văn hóa ẩm thực chay độc đáo. Điều này bắt nguồn từ việc các món ăn chay ở Huế được phát triển để đáp ứng khẩu vị của hoàng đế, vì hàng năm, các vị vua phải ở trên đất trong nhiều tháng trước khi thực hiện nghi thức Nam Giao và cúng tế. Tắc … vì vậy luôn mang đến sự tinh tế và sự nhạy bén. Ẩm thực chay Huế không chỉ là một trải nghiệm ẩm thực mà còn là một trải nghiệm tâm linh. Ăn chay, lòng phải bình tĩnh, có từ.
Không chỉ vậy, Huế còn là quê hương của nhiều làng nghệ thuật ẩm thực, nơi sản xuất nhiều đặc sản độc đáo như làng bánh bao Lưu Bảo, bánh in, mứt gừng Kim Long, bánh mì kẹp thịt Chuon, bánh canh Nam Pho, bún tươi Van Cu, Dốc Vì vậy, bánh gạo phồng Đốc Biêu … Những làng này không chỉ là nơi sản xuất mà còn là điểm du lịch độc đáo thu hút du khách.
Bánh gạo Chuet với hương thơm dễ chịu, độ dẻo, là món không thể thiếu trong mỗi bàn tiệc Tết Nguyên đán của người dân Huế – Hình: VGP / Phong
Bà Hoàng Thị Như Huy, một nghệ nhân Huế, cho rằng ẩm thực Huế mang đặc điểm của hai dòng chính: Đầu tiên là ẩm thực triều đình cao cấp và thứ hai là ẩm thực dân dụ nổi tiếng. Hầu hết nguyên liệu sử dụng trong các món ăn hoàng gia là đặc sản của vùng. Sự ngon miệng chủ yếu là nhờ vào bàn tay tài năng của các đầu bếp xuất sắc từ khắp cả nước. Họ biết cách kết hợp các thành phần ngon, chất lượng hàng đầu, sử dụng nước nấu ăn theo tiêu chuẩn: Sơn Thủy Sơn, Giang Thúy Trung, Tinh Thủy Hà …, kết hợp với kiến thức y học và bí mật chế biến. Mỗi đầu bếp tạo ra những phương pháp nấu ăn với những món ăn độc đáo, lành mạnh, ngon miệng và đẹp mắt. … và chính vì vậy, ngày nay hầu hết khách du lịch đến Việt Nam đều háo hức trải nghiệm những món ăn có nguồn gốc từ nước ta: hải sản nấu với tôm, sò, bánh gạo óng ánh, salad gà hoàng gia, thịt lợn nướng
Nhưng hương vị của ẩm thực dân dụ Huế rất tinh tế, nhẹ nhàng, trong lành nhờ vào nguyên liệu đa dạng theo mùa, tươi ngon. Ngoài nguyên liệu, sản phẩm địa phương cũng tươi mới, nhưng không thể thiếu được kỹ thuật nếm nhạy bén với những gia vị đặc trưng của người Huế, cùng với nhiều bí mật gia truyền trong nghệ bếp. Sự đặc sắc về hương vị của từng món ăn, từ món phở bò với mùi sả, cơm hến cay vì tương ớt, bánh xèo thơm ngon vị mặn, ngọt và cay, rễ cây sáp vàng nấu với trà thảo mềm và thơm. Miệng, mứt gừng giòn, thơm, cay, và nước đậu rang vừa ngọt vừa thơm. Kể từ đó, tạo ra thực đơn theo mùa, những món đặc sản mà du khách đến Huế muốn thưởng thức. Cả hai đều phải lòng, món ăn tuyệt vời, để mãi khắc sâu trong ký ức, khiến bạn muốn thưởng thức thêm.
Sự đa dạng và phong phú của ẩm thực Huế có thể chia thành nhiều hệ thống thực phẩm: Mặn, chay, cháo, nước mắm, chả giò, bánh mặn, bánh ngọt, mứt, thảo dược, gia vị. Theo cuốn sách “Khâm Định Đại Nam Hội Điển Nhẫn”; “Bộ phở thật” của cô Trương Thị Bích (1915) và “Nghệ thuật món ăn nâu Huế” của cô Hoàng Thị Kim Cúc, Huế có 1.300 món ăn và vẫn được lưu hành trong dân 700 món.
Tiến sĩ Lê Thị Minh Lý, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển các Giá trị Di sản Văn hóa Việt Nam, đánh giá rằng ẩm thực Huế là một di sản hội tụ nhiều giá trị văn hóa: tri thức và lối sống dân dụ, tư duy, thực hành, nghi lễ, phong tục xã hội, nghệ thuật trang trí … và văn hóa truyền miệng có liên quan. Văn hóa ẩm thực Huế đã được sáng tạo và duy trì qua nhiều giai đoạn lịch sử bởi những thế hệ truyền thống, phản ánh trong từng bếp lửa Huế cho đến ngày nay.
Nguồn: Thế Phôn / chinhphu.vn
Đăng bởi: Hòa Lê Xuân
Từ khoá: [Đánh giá] Ẩm thực Huế: Đậm đà cay, ngọt, mặn, chát, chua!
