Đề bài: Nhìn nhận về nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc, từ đó suy luận về giá trị nhân đạo của tác phẩm
Bài văn mẫu Đánh giá nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc, điều trích rút ý nghĩa nhân đạo của câu chuyện
Ví dụ: Phân tích nhân vật lão Hạc trong tác phẩm ngắn Lão Hạc và rút ra ý nghĩa nhân đạo của câu chuyện
Nam Cao, tác giả tài năng từ dân nông Việt Nam, đặc biệt là người nông dân trước Cách mạng tháng Tám 1945. Ông nhạy bén lưu diễn vẻ đẹp tinh tế trong tâm hồn họ giữa đau khổ của đói, nghèo. Trong truyện ngắn 'Lão Hạc', nhân vật chính - lão Hạc, với số phận bất hạnh, vẫn giữ nguyên tình yêu thương với người thân và đặc biệt, lòng tự trọng cao quý. Nhà văn thông qua nhân vật này, khám phá tư tưởng nhân đạo tiến bộ và sâu sắc.
Lão Hạc, như nhiều nông dân Việt Nam khác, phải đối mặt với cảnh đói, nghèo trước Cách mạng. Thêm vào đó, lão trải qua những bi kịch riêng đặc biệt. Vợ chết sớm, con trai chấp nhận sự nghèo khó và rời quê để kiếm sống. Chỉ còn lại con chó Vàng, kỷ vật của con trai, để làm bạn. Lão phải đối mặt với đau khổ từ đói, cô đơn, tuổi già và nỗi đau bệnh tật. Cuộc sống khốn khó dẫn lão đến bước đường cùng. Lão phải lòng bán chó Vàng, người bạn thân nhất của mình, trong nỗi đau tột cùng: 'Mặt co rúm lại, những nếp nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra, cái đầu ngoẹo về một bên, cái miệng móm mém mếu như con nít', 'lão hu hu khóc',...
Ban đầu, 'luôn mấy hôm lão chỉ ăn khoai', 'khoai cũng hết, lão chế tạo được món gì, ăn món ấy. Hôm thì lão ăn củ chuối, hôm thì lão ăn sung luộc, hôm thì ăn rau má, thỉnh thoảng một vài củ ráy hay bữa trai, bữa ốc'. Rồi đến mức chẳng còn gì để ăn, để sống. Rồi sự thật không thể tránh khỏi. Không còn lựa chọn sinh sống, lão Hạc chỉ còn lựa chọn cái chết. Và đó là một cái chết thật đau đớn, thật đáng thương: chết 'nhờ' ăn bả chó tự tử...! Cái chết của
Lão Hạc dữ tức, sùi bọt mép, co giật dữ dội khi bị hai người đàn ông mạnh mẽ đè lên... Cái chết ấy khiến đọc giả gợi mở hình ảnh của cái chết của con chó Vàng, làm rùng mình nhận ra rằng cái chết của lão không khác gì cái chết của một chú chó.
Khốn khó, đói nghèo, nhưng lão không bao giờ bại trận trước những thử thách. Binh Tư tưởng lão xin bả chó để trộm, ông giáo nghi ngờ, nhưng Lão Hạc vẫn giữ vững tâm hồn yêu thương của người nông dân và lòng tự trọng cao quý.
Tình yêu của lão dành cho con không có giới hạn. Trong Văn học Việt Nam, những tác phẩm như 'Cha con nghĩa nặng' của Hồ Biểu Chánh, 'Chiếc lược ngà' của Nguyễn Quang Sáng... đều tôn vinh tình phụ tử. Và 'Lão Hạc' của Nam Cao cũng không ngoại lệ. Lão đối mặt với sự cô đơn, tuổi già để con ra đi cho thỏa chí. Khi con mất, lão dồn hết yêu thương vào con chó Vàng, không chỉ vì nó thông minh và đẹp mà còn vì nó là kỉ vật cuối cùng của con trai lão. Lão chia sẻ từng bữa ăn với nó như với người, và khi nó qua đời, lão đau đớn quằn quại, như mất đi một phần của mình.
Tình yêu thương của lão không giới hạn, thậm chí vượt qua cả đau đớn của đói và cái chết. Lão không chấp nhận bán mảnh vườn của con dù có thể giúp lão vượt qua khó khăn. Lão lo lắng rằng nếu bán đất, con về sẽ không có nơi để sinh sống. Lão chấp nhận cái chết, nhờ ông giáo giữ đất cho con. Tình yêu thương của lão làm xúc động lòng người.
Yêu thương những người thân yêu ruột thịt, lão Hạc không chỉ là người sống đầy tự trọng trước những cám dỗ và tội lỗi của cuộc đời, mà còn là biểu tượng của sự kiên cường và không khuất phục. Trong hoàn cảnh khó khăn như lão, nhiều người có thể bất chấp nguyên tắc, thậm chí làm những việc đê tiện như ăn trộm, ăn cắp. Nhưng lão Hạc đã giữ vững lòng trắc ẩn. Dù Binh Tư nghi ngờ lão xin bả để ăn trộm chó và ông giáo chạnh lòng, nhưng lão từ chối mọi đề xuất đê tiện đó. Cuối cùng, cái chết đột ngột của lão khiến mọi người ngỡ ngàng và sửng sốt.
Lòng tự trọng của lão Hạc tỏa sáng nhất khi cơ thể già đau đớn. Lão đã chọn cái chết, một cách chấp nhận đau đớn để tâm hồn trở nên trong sạch, trọn vẹn tình nghĩa với mọi người, kể cả con chó Vàng tội nghiệp. Điều cảm động là lão đã tính toán để ngay cả sau khi chết, không làm phiền đến người khác: lão gửi ông giáo một số tiền và nhờ ông giáo lo liệu ma chay để không làm phiền hàng xóm. Lão Hạc, một tâm hồn lựa chọn cái chết với sự tinh tế và tận tâm.
Xây dựng nhân vật lão Hạc, Nam Cao đã sử dụng nghệ thuật khắc họa tài tình. Bằng cách miêu tả bộ dạng, cử chỉ của lão khi kể chuyện lừa bán cậu Vàng, hay trong những đoạn mô tả sự vật vã đau đớn của lão trước lúc chết, nhà văn tạo nên một hình ảnh sống động. Ngôn ngữ của tác phẩm không chỉ sinh động mà còn giàu tính tạo hình và gợi cảm, tạo nên một nhân vật tuyệt vời với đầy đủ mặt đen trắng.
Nhân vật lão Hạc không chỉ là biểu tượng cá nhân mà còn là tượng đài của tinh thần nhân đạo tiến bộ. Trong cuộc sống khó khăn, lão không bao giờ mất đi lòng tự trọng và lòng yêu thương. Thông qua lão Hạc, Nam Cao thể hiện sâu sắc tinh thần nhân đạo, khẳng định giá trị cao quý của lòng trắc ẩn và tình người trong mọi tình huống.
Nam Cao chia sẻ niềm đồng cảm sâu sắc đến cùng với nghèo đói của người nông dân Việt Nam trong thời kỳ khốn khó năm 1945. Cuộc sống đã đưa họ đến bước đường cùng, và con đường duy nhất nhanh chóng trở nên là cái chết khắc nghiệt.
Nhưng hơn tất cả, nhà văn đã tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn cao quý của người nông dân ngay cả khi họ đối mặt với bước đường cuối cùng. Không chỉ là những người giàu lòng yêu thương, người nông dân còn sống với tâm hồn tự trọng. Trong những thời điểm đói kém, sự tự trọng trở nên quý báu. Trong khi mọi người có thể trở nên tàn nhẫn và đánh mất nhân tính vì miếng ăn, lão Hạc đã giữ được tình thương tươi mới cùng với lòng tự trọng vàng đá của mình.
Chính nhờ vào vẻ đẹp tươi sáng của lão Hạc, Nam Cao đã trải nghiệm điều quan trọng: 'Cuộc đời không phải lúc nào cũng đáng buồn'. Điều này đặc biệt đúng khi có những con người cao quý như lão Hạc tồn tại. Bằng cách diễn đạt những câu văn ấy, nhà văn đã thể hiện lòng tin vào phẩm chất tốt đẹp của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng. Điều này đáng quý đối với một thời kỳ mà người nông dân thường bị coi thường, thậm chí bị so sánh với 'những con lợn không tư tưởng' bởi một số nhà văn.
Nhân vật lão Hạc trong tác phẩm của Nam Cao là biểu tượng của sự quý phái và đáng trọng. Qua lão Hạc, người nông dân Việt Nam có lý do để tự hào về tâm hồn và phẩm cách của mình. Việc xây dựng nhân vật này giúp nhà văn khẳng định quan điểm nhân đạo sâu sắc và giàu tính nhân văn.
Sau khi tận hưởng sự hiểu biết về nhân vật lão Hạc trong tác phẩm ngắn Lão Hạc và suy luận về giá trị nhân đạo của nó, bạn có thể bước vào đánh giá giá trị nhân đạo xuất hiện trong truyện ngắn Lão Hạc hoặc tham khảo quan điểm về người nông dân của Nam Cao qua truyện Lão Hạc để củng cố thêm kiến thức của mình.