Buzz
Mẫu 1
Lời giải chi tiết:
Chèo là một hình thức nghệ thuật dân gian kết hợp hát, múa, diễn một cách hài hòa. Các bài chèo có sự đa dạng và phong phú trong âm nhạc và lời ca, thường kết hợp ca dao, dân ca một cách tài tình. Chèo là một biểu hiện nghệ thuật dân gian lâu đời của dân tộc Việt Nam.
Các vở chèo như “Quan Âm Thị Kính”, “Trương Viên”, “Chu Mãi Thần”, “Kim Nhan”… được rất nhiều người yêu thích và theo dõi qua các thế hệ. Sau mỗi mùa gặt hoặc vào đầu mùa xuân, nhiều làng quê tổ chức hội chèo, tiếng trống vang lên từ sau những hàng tre xanh, tạo nên một không khí hân hoan trong lòng người dân:
“Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay
Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy
Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ
Mẹ bảo: “Thôn Đoài hát tối nay… ”
(Nguyễn Bính)
Chèo là một loại hình nghệ thuật dân gian kết hợp hát, múa, diễn một cách hài hòa. Các bài chèo có sự đa dạng và phong phú trong âm nhạc và lời ca, thường kết hợp ca dao, dân ca một cách tài tình.
Các đoạn trích như “Thị Mầu lên chùa”, “Xuý Vân giả dại”, “Thị Phương dắt mẹ chồng chạy giặc”, “Tuần Ty gặp đào Huế”… được rất nhiều người yêu thích và theo dõi, mãi mãi không chán.
Đoạn trích “Xuý Vân giả dại” thuộc vở chèo “Kim Nhan”. Xuý Vân, một người vợ xa chồng, bị Trần Phương quyến rũ, đã giả điên để lừa Kim Nhan và muốn li dị. Với ánh mắt sáng lập, tiếng hát đắm say, và những động tác múa, cô nàng Xuý Vân đã để lại nhiều ấn tượng về tình yêu mãnh liệt và bi kịch trong lòng khán giả. Nhiều nghệ sĩ chèo đã trở nên nổi tiếng qua vai diễn “Xúy Vân giả dại”.
Bắt đầu từ những câu mở đầu, khi Xuý Vân xuất hiện (mà không tự xưng danh) với lời nói lệch, đến hát rồi quay cuồng, cô gái này biểu lộ tâm trạng bất ổn, dở tỉnh và dại dột. Bằng cách than vãn về số mệnh của bà Nguyệt (định mệnh) và gọi tên cô đồng, sau đó hát về con thuyền, biểu tượng cho số phận của một cô gái chờ đợi chồng, cô ấy đã chờ đợi:
“Tôi là con thuyền, con thuyền nhỏ có thủa
Càng chờ đợi, càng trôi, càng trưa chuyển dò”
Buồn bã và lo lắng về việc thời gian trôi qua, giống như một người đứng trên bờ chờ đợi con thuyền “càng trưa chuyển đò”.
Những câu tiếp theo là một loạt các câu thơ lục bát sáng tạo, thể hiện tâm trạng đau đớn của một người phụ nữ đã kết hôn (như một cái cổ), nhưng muốn “qua sông” để chấm dứt mối quan hệ cũ:
Không nên tiếp tục mối quan hệ đó
Ở đây làm gì, họ chỉ chế bạn cười”
Không cần phải giấu diếm, cô gái tiết lộ tình yêu “cánh gió” của mình, tin rằng họ sẽ sống cùng nhau đến suối sông, hoàn hảo và trung thành:
“Cánh gió thì cứ thế mà bay
Chúng ta chỉ quyết định cùng nhau sống đến hết cuộc đời”
Tâm trạng “hỗn loạn” của Xuý Vân vẫn khiến nhiều khán giả kinh ngạc và thán phục. Liệu đó có phải là sự “phá vỡ” của ba yếu tố quan trọng trong đạo đức của một người phụ nữ đang “hỗn loạn”?
Sau khi vai diễn đặt ra câu hỏi và khán giả phản ứng, Xuý Vân mới tiết lộ danh tính:
“Không có gì để giấu: Tôi tên là Xuý Vân
Lấy chồng nhà Kim Nhan làm chồng
Chồng học vắng thầy một ngày mong mỏi
Tôi ngồi từ tối đợi người xa
Gái phải nằm chờ đợi
Nghề dại dột… nhưng tài cao vô giá
Thiên hạ đồn rằng tôi hát hay lạ'
Mọi người gọi cô ấy là Xuý Vân Phụ Kim Nhan mê đắm Trần Phương. Đến nỗi cuồng nhiệt và điên cuồng… ”
Rồi Xuý Vân bắt đầu hát về “con gà rừng” để thể hiện một câu chuyện bi thảm, nơi “con gà rừng ăn chung với công”, thất vọng khi phải chịu đựng trọng trách của một người vợ, sống cuộc sống của một con gà rừng: “Anh đi gặt lúa, em mang cơm”. Xuý Vân tự coi mình là con chủ, cai trị tài sản gia đình, trong khi Kim Nhan là con người nghèo khó, tầm thường.
Rồi cô ấy chuyển sang việc hát về “chiếc xe chỉ” để thể hiện mong muốn gặp gỡ “người yêu”, ước ao về một cuộc sống hạnh phúc với Trần Phương:
“Tôi nhớ người
Tôi đợi chờ tình yêu
Đêm trắng dài dài chờ người
Than rằng tôi nhớ nhân duyên cũ”?
Đoạn “hát ngược” đã thể hiện tâm trạng phức tạp của một người phụ nữ giả dại nhưng tình yêu mãnh liệt, niềm khát khao mãnh mẽ. Giả dại, giả điên hay thậm chí là trở nên cuồng nhiệt? Sự nghịch lý trong tự nhiên cũng là một biểu hiện của sự phức tạp trong tâm trạng của người phụ nữ đa tình và bất hạnh: “Muỗi ấp cánh dơi… Cái trứng gà mày cho con trĩ lên ngồi trên cây…”
Và rồi Xuý Vân như bất ngờ tỉnh dậy, giải thích rằng cái dại, cái điên của mình:
“Nhưng cuối cùng, ai muốn mua thì hãy mua
Cái dại này, có ai thấy không mơ màng tình?
Lúc thì giả vờ ngây thơ
Lúc thì giả điên ra hình mẫu dáng
Lúc thì tưởng tượng về duyên phận
Cho nên, đến nỗi mất trí, mất kiểm soát”.
Trần Phương đã mời Xuý Vân giả dại để thỏa mãn sự tò mò và niềm vui trong cuộc sống. Chỉ khi xem chèo và lắng nghe chèo mới có thể hiểu được vẻ đẹp của màn chèo “Xuý Vân giả dại”. Đoạn này đã làm nổi bật tâm trạng đau khổ của một người phụ nữ đa tình nhưng bị từ chối, muốn chấm dứt mối quan hệ với Kim Nhan để theo đuổi mối tình với Trần Phương - một kế hoạch mà cô ấy chưa từng biết.
Nỗi khao khát về tình yêu hạnh phúc của một cặp vợ chồng, nỗi buồn cô đơn của một người phụ nữ trẻ trong hoàn cảnh “vợ trong nhà, chồng ngoài cửa” của Xuý Vân là điều mà nhiều người có thể cảm thông và đồng cảm. Xuý Vân giả dại là khởi đầu của một sự tuột dốc không thể ngăn chặn, nơi mà bản thân cô trở nên mất hồn, điên cuồng… ”
Màn chèo Xuý Vân giả dại đã thể hiện sâu sắc quan niệm của nhân dân về tình yêu lứa đôi, về sự đau khổ khó quên trong tình yêu. Câu hỏi “Tình yêu gia đình hạnh phúc thực sự là gì?” vẫn là một vấn đề mà các nhà hát chèo Kim Nhan không ngừng suy ngẫm.
Mẫu 2
Lời giải chi tiết:
Trong tác phẩm Xúy Vân giả dại, tác giả đã khéo léo thể hiện sự bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Xúy Vân, nhân vật chính, là biểu tượng cho những mâu thuẫn giữa tình yêu và cuộc sống. Sự bất công xã hội là nguyên nhân chính dẫn đến thảm kịch của người phụ nữ này.
Đặc biệt, Xúy Vân được miêu tả với vẻ ngoài ngây thơ nhưng sâu thẳm lại là tâm hồn nhạy cảm và sáng tạo. Những lời thoại của Xúy Vân, cùng với hình ảnh đò nhỏ trôi nổi, gợi lên cảm xúc về số phận và tình cảm của mình. Từ những chi tiết nhỏ này, độc giả dần nhận ra sự đa chiều và giàu lòng nhân ái của Xúy Vân.
Những ca từ buồn của Xúy Vân càng làm cho độc giả đồng cảm với số phận của người phụ nữ này. Trên hết, đó là sự hạn chế và bất công mà xã hội áp đặt lên họ, khi họ không được quyền lựa chọn tình yêu và hạnh phúc của mình. Xúy Vân luôn chịu đựng nhưng cũng luôn bất mãn với số phận mà xã hội ép buộc lên mình.
Trong tác phẩm, Xúy Vân là một cô gái xinh đẹp và tài năng, nhưng lại bị ràng buộc bởi truyền thống và áp lực gia đình. Đám cưới không mang lại hạnh phúc, chỉ là gánh nặng cho cô. Đó là lý do khi gặp người đàn ông khác, cô đã đặt niềm tin vào hắn mà không suy nghĩ.
Xúy Vân không thể trách bản thân mình. Cô đã dám yêu và dám hy sinh. Nhưng chỉ là việc đặt niềm tin sai chỗ đã dẫn đến kết cục bi thảm. Vì gia đình, cô đã cố gắng hết mình trước khi quyết định từ bỏ. Nhưng số phận luôn phũ phàng và không công bằng.
