“Giáo Dục Tình Dục là một trong số ít những bộ phim mà chỉ cần sự hiện diện của nó cũng khiến thế giới trở nên tươi sáng hơn.” - Người Đọc Chicago
Qua nhiều thập kỷ, bị ảnh hưởng từ các bộ phim kinh điển như Rebel Without A Cause, Breakfast Club,... thể loại teen drama đã tạo ra những mẫu nhân vật kinh điển. Từ kẻ bắt nạt vai u thịt bắp đến mọt sách đầu to kiếng cận, từ cô gái tóc vàng ngốc nghếch đến nam thần vạn người mê,... tất cả đã tạo nên một định danh rất riêng cho thể loại này.
Vào năm 2019, Giáo Dục Tình Dục chính thức ra mắt và ngay lập tức thu hút sự chú ý của khán giả bởi cách mà TV show này đã cách tân và đổi mới những mẫu nhân vật cũ. Sau 5 năm, Giáo Dục Tình Dục chính thức nói lời tạm biệt và để lại một định danh mới, tích cực và thấu hiểu hơn. Tôi hy vọng định danh này sẽ tiếp tục tồn tại trong những bộ phim teen drama trong tương lai.
Một môi trường mới, một câu hỏi mới
Sau sự thất bại trong việc cứu vãn của hiệu trưởng Hope, trường trung học Moordale bị cắt tài trợ và buộc phải đóng cửa. Học sinh tại Moordale chính thức chuyển đến Canvendish College.
Suốt 3 mùa phim trước, chỉ có Moordale là bối cảnh trường học mà khán giả thấy, một ngôi trường giống như bất kỳ ngôi trường nào trong các bộ phim teen drama. Một ngôi trường với hiệu trưởng tàn nhẫn, nơi học sinh nói xấu sau lưng nhau và những kẻ bắt nạt thoải mái hoạt động.
“Wow, mọi thứ đều khác biệt,” Otis có vẻ như nói lên suy nghĩ của khán giả khi bước vào Cavendish. Từ cầu trượt trong nhà đến bồn tắm âm thanh, từ việc xây dựng nhà vệ sinh không phân biệt giới tính đến việc loại bỏ giấy khỏi môi trường học, Cavendish có vẻ sở hữu tất cả những yếu tố cần thiết để học sinh cảm thấy an toàn để học và thể hiện bản thân.
Sự bất ngờ và cảm giác “lạc loài” của nhóm học sinh Moordale khi bước vào Cavendish dường như phản ánh cảm xúc của khán giả khi xem phim. Trường này có tất cả chính sách tiến bộ nhất trong giáo dục, hiện ra rất khác biệt, thậm chí kỳ quặc với nhiều khán giả.
Trong một bối cảnh mà kiến thức về sức khỏe tâm lý vẫn chưa được giảng dạy ở nhiều trường học, tại một thời điểm mà mạng xã hội đang làm cho vấn đề tâm lý trở nên phổ biến hơn vì áp lực học tập, việc Sex Education 4 chọn Cavendish làm bối cảnh chính có thể đã đặt ra một câu hỏi mà bất kỳ ai trong chúng ta cũng nên tự hỏi: “Liệu chúng ta đã quá quen với những vấn đề trong hệ thống giáo dục? Tại sao tới bây giờ, chúng ta vẫn chưa bắt đầu đấu tranh cho một môi trường tốt hơn?”
Tại sao việc khuyến khích tính đa dạng lại quan trọng?
Trong thời điểm mà câu hỏi ‘có cần thiết không?’ luôn xuất hiện khi nói về những bộ phim có nhân vật thuộc cộng đồng yếu thế, Laurie Nunn và nhóm của Sex Education đã tạo ra mùa 4 với tinh thần: “Chúng tôi muốn bộ phim này có thể mang tính bao hàm (inclusivity) nhiều nhất có thể.”
Chân thành với thương hiệu của Sex Education, Laurie Nunn tiếp tục đưa những chủ đề phức tạp, những mối lo riêng của người trẻ làm đề tài trong mùa 4. Mối quan hệ của Meave và Otis lại gặp trở ngại khi cả hai học cách yêu xa. Sự đối diện giữa đức tin và tự do giới tính của Eric cùng hành trình chữa lành của Aimee qua nghệ thuật một lần nữa thể hiện sự “thấu hiểu” của đội ngũ Sex Education.
Cùng câu chuyện của những nhân vật quen thuộc, Sex Education 4 đặt sự chú ý vào những trăn trở của cộng đồng chuyển giới. Cùng Cal, một người chuyển giới không nhất giới, là cặp đôi Abbi, một người chuyển giới nữ và Roman, một người chuyển giới nam. Tất cả đều được thủ vai bởi những diễn viên trong cộng đồng này.
Đọc những bài viết về Sex Education 4, không có gì ngạc nhiên khi tính bao hàm của bộ phim trở thành một chủ đề nóng. Nhiều khán giả cũng đặt câu hỏi liệu sự hiện diện của những nhân vật chuyển giới có cần thiết không khi Sex Education không tập trung vào việc phát triển họ.
Câu hỏi này sẽ có lẽ được giải quyết khi ta nhận ra rằng ta không bao giờ đặt ra câu hỏi tương tự khi nhìn thấy những người da trắng hoặc dị tính trên màn ảnh. Tái hiện những cảnh này quan trọng vì chúng “hợp thức hóa” sự hiện diện của cộng đồng thiểu số trên màn ảnh và tạo cơ hội cho diễn viên thuộc những cộng đồng này.
Việc “nhồi nhét” (theo cách mà các chỉ trích nói) nhiều nhân vật đa dạng về chủng tộc, giới tính, và thể trạng có thể không còn cần thiết nếu và chỉ nếu ta nhận ra rằng việc họ xuất hiện trên màn ảnh đã là một chiến thắng cho cuộc đấu tranh công bằng trên toàn thế giới.
'Phát súng' khởi đầu
Trong một thời điểm mà nhiều nơi trên thế giới đang loại bỏ sự hiện diện của các kiến thức liên quan đến chủng tộc, LGBTQ+ khỏi trường học, và khi quyền tự do chuyển giới và tự do cơ thể của trẻ em dưới tuổi vị thành niên đang bị đe dọa, Sex Education 4 như là một lời tuyên chiến với một hệ thống đang đe dọa quyền tự do và an toàn của giới trẻ.
Trong khi thế giới điện ảnh liên tục bị chỉ trích vì “lạm dụng” yếu tố đa dạng về chủng tộc, giới tính, và thể trạng, Sex Education đã dành hơn 5 phút để giải thích tại sao việc tiếp cận cho người khuyết tật là điều cần thiết nhất. Bởi đơn giản vì đội ngũ của bộ phim này hiểu rằng đó là kiến thức mà mọi người nên tiếp cận để giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn.
Khi hầu hết các cuộc tranh luận giữa tôn giáo và LGBTQ+ chỉ dừng lại ở việc phân biệt và chỉ trích lẫn nhau, thì Sex Education chọn đặc biệt quan tâm đến những cá nhân ở giữa hai thế giới như Eric. Vì khi mục đích của một cuộc tranh luận trở nên đơn giản hóa thành loại bỏ phía đối lập, chúng ta đã vô tình bỏ qua những vấn đề thực sự của những cá nhân đứng giữa.
Sex Education chắc chắn không phải là một TV series hoàn hảo về cách kể chuyện hay cân bằng giữa các tuyến truyện. Nhưng Sex Education đã thành công trong việc xác định sứ mệnh của nó và kiên định theo đuổi đến cùng.
Xem lại TV series này, tôi nhận ra điều quan trọng không phải là các tuyến truyện lớn hay sự phát triển của nhân vật chính qua nhiều năm. Điều quan trọng là những khoảnh khắc.
Khoảnh khắc Maeve cùng hai người phụ nữ xa lạ nắm tay nhau và tạo nên sự đoàn kết trong phòng chờ trước khi họ phá thai. Khoảnh khắc những nhân vật nữ, trước đây có mâu thuẫn, cùng Aimee lên xe buýt nơi cô từng bị xâm hại. Khoảnh khắc Eric tự tin khoác lên mình những bộ trang phục lòe loẹt, quyết định thể hiện bản thân và sự tự do về giới tính.
Sức mạnh của Sex Education, đối với tôi, chính là cách mà bộ phim này giúp khán giả nhận ra tầm quan trọng của việc đấu tranh cho công bằng chỉ qua những khoảnh khắc nhỏ này. Chúng tiếp cận những vấn đề “nặng nề” theo góc nhìn cá nhân, giúp khán giả nhận thức được tại sao những người thuộc cộng đồng yếu thế cần được tự do và quyền tự chủ mà xã hội đang lấy đi.
Tôi gọi Sex Education 4 là một 'phát súng khởi đầu' như một niềm hy vọng. Một niềm hy vọng rằng với những gì đội ngũ của Sex Education đã làm được, với những thành công không thể phủ nhận của họ, chúng ta sẽ tiếp tục thấy sự xuất hiện của các TV series như thế này. Những TV series được tạo ra với thông điệp gửi đến những cá nhân đang gặp khó khăn trên thế giới rằng: “Chúng tôi chú ý đến bạn.”