[Đánh Giá Sách] 'Anna Karenina': Kiệt Tác Vĩ Đại Nhất Mọi Thời Đại Theo Bình Chọn Của Tạp Chí Times

Năm 2007, tạp chí Times đã công bố danh sách 10 tác phẩm vĩ đại nhất mọi thời đại dựa trên ý kiến của 125 nhà văn hàng đầu trên thế giới. Trong số những tác phẩm đỉnh cao như Hamlet của Shakespeare và Lolita, Anna Karenina đã chiến thắng để trở thành đỉnh cao văn học. Cho đến ngày nay, cuốn sách vẫn là đề tài nóng bỏng cho các nhà phê bình.

Mọi gia đình hạnh phúc đều giống nhau; mỗi gia đình bất hạnh đều đau đáu theo cách riêng.

Anna Karenina - Vẻ Đẹp Buồn Bã của Nàng Thơ theo bút danh Lev Tolstoy

Nếu Tôi Yêu Em của Pushkin một lời tuyên bố về tình yêu không thành với con gái của một viện sĩ, thì Anna Karenina của Tolstoy là câu chuyện về Maria Pushkina, con gái của Pushkin. Tolstoy đã lấy cảm hứng từ cuộc gặp gỡ đầu tiên với Pushkina để sáng tạo nên tác phẩm này. Maria Pushkina trở thành mẫu hình của nhân vật Anna Karenina trong tiểu thuyết.

Từ khi ra mắt lần đầu vào năm 1877, cuốn sách Anna Karenina đã tạo nên tiếng vang trong giới phê bình văn học Nga. Cuộc đời của nàng thơ u buồn Anna Karenina được mô tả rõ ràng. Cô sống trong sự bị ràng buộc, mắc kẹt trong sự kiểm soát của xã hội Nga trong những năm đầy bất ổn chính trị với tư tưởng phong kiến già cỗi.

Anna Karenina đam mê tiểu thuyết, cô đã đọc nhiều cuốn sách và cảm thấy như đó là cách để trải nghiệm cuộc sống của những người khác. Những cuộc đời tự do, tự chủ và hạnh phúc hơn. Những điều mà cô chưa từng trải qua.

Mọi chuyện bắt đầu từ lòng ham muốn quyền lực và tiền bạc của bà mẹ của Anna. Bà đã ép Anna kết hôn với Karenin, một người có quyền lực và danh vọng, một người mà Anna không yêu. Cuộc hôn nhân mang lại cho gia đình Anna nhiều lợi ích. Anh trai của cô trở thành Chánh án mặc dù thành tích học tập của anh không tốt. Tất cả nhờ vào quyền lực của Karenin. Và cuộc hôn nhân đó cũng chấm dứt cuộc sống tự do và hạnh phúc của Anna Karenina.

Cuốn sách nghìn trang: một cái nhìn thu nhỏ về xã hội Nga hiện đại

Ông Karenin, chồng của Anna, là một người có quyền lực và vị thế trong chính trường. Do đó, ông luôn quan tâm đến cách xã hội thượng lưu đánh giá ông hơn là yêu thương và tự nhìn nhận bản thân mình. Người ta thường nói rằng: 'Sống mà chỉ để ý đến người khác, thực sự là cuộc sống đau khổ nhất.'. Có lẽ Karenin chính là loại người như vậy. Ông luôn tuân theo những gì xã hội thượng lưu mong muốn, khiến mọi người phải ngưỡng mộ. Đó là tinh thần tự trọng phổ biến và bao trùm Nga trong những năm biến động.

Mọi điều trong cuộc đời của ông Karenin đều tuân thủ theo kế hoạch mà ông đã đề ra. Ngay cả việc cưới vợ, kết hôn với Anna Karenina, cũng chỉ để khiến giới thượng lưu ngưỡng mộ. Karenin chọn Anna vì cô được xem là người phụ nữ thông minh, có khả năng quản lý gia đình và giao tiếp với giới thượng lưu, không phải vì tình yêu, mà hoàn toàn không có tình yêu. Hôn nhân chỉ là một phần trong kế hoạch, một phần trang trí cho cuộc sống của ông Karenin. Đó là cách làm đẹp hình ảnh gia đình Karenin trong xã hội Nga hiện đại.

Nhiều người tin rằng Anna Karenina, khi kết hôn với Karenin, sẽ có cuộc sống hạnh phúc trong giới thượng lưu. Nhưng thực tế, suốt tám năm hôn nhân, cuộc sống của cô chỉ là những mối quan hệ mà chồng muốn. Karenin muốn Anna thân thiện với phu nhân và tiểu thư quý tộc để tạo lợi thế cho bản thân. Khi đó, ông sẽ dễ dàng hơn trong sự nghiệp.

Anna Karenina không thích tham gia tiệc tùng, cô không muốn đặt chân vào những nơi như vậy. Cô yêu tiểu thuyết, yêu nghệ thuật, yêu cái đẹp và tự do. Nhưng cô đã phải sống trong sự bị ràng buộc, trong sự kiểm soát của người mẹ kế. Chính vì tiền bạc, người mẹ kế đã ép Anna kết hôn với Karenin. Và vì tiền bạc, bà đã làm mất tự do, hạnh phúc của cháu gái ruột Anna.

Chuyến tàu của sự tình cờ

Anna sẽ sống theo những kế hoạch cho đến khi cô gặp sự tình cờ đó, gặp người đàn ông định mệnh. Đó là Vronsky. Đại úy Vronsky là người tự do, quyết đoán và dũng cảm. Anh ta từng nói: 'Tôi là Digan, tôi sẽ chết như Digan.'. Digan là một dân tộc yêu tự do, thích đi lang thang và phóng khoáng. Vronsky cũng vậy, anh ấy thích sống một cuộc sống tự do và đã yêu Anna, một người không được phép sống một cuộc sống như vậy.

Đại úy Vronsky bị lẫn lộn tình cảm với Anna Karenina trên chuyến tàu xa lạ không hẹn trước. Chỉ trong một khoảnh khắc lãng mạn, anh đã không thể quên cô. Nhưng sau một số lần gặp gỡ, Vronsky nhận ra rằng có lẽ tình cảm giữa anh và Anna chỉ là yêu nhưng không thể thực sự yêu.

Anh bước xuống, cố gắng không nhìn cô quá lâu như việc tránh nhìn trực tiếp vào mặt trời. Nhưng giống như mặt trời, anh vẫn nhìn thấy cô mặc dù chưa bao giờ gặp mặt.

Dù bị ép kết hôn với ngài Karenin, họ vẫn là vợ chồng. Mặc dù không hạnh phúc, Anna không hạnh phúc, nhưng giới thượng lưu vẫn công nhận họ. Còn Vronsky, anh chỉ là một kẻ yêu Anna. Một người lạ trên chuyến tàu định mệnh mang lại cho Anna hy vọng đầu tiên trong cuộc đời. Nhưng có lẽ đó là hy vọng muộn màng và đau đớn.

Người ta thường nói: 'Một trong những nỗi đau của cuộc đời là khi bạn không có khả năng chăm sóc người bạn muốn che chở cả đời.'. Có lẽ điều này phản ánh số phận của Vronsky. Anh gặp được người mình muốn chăm sóc, nhưng sai thời điểm. Vronsky gặp Anna quá muộn khi cô đang đau khổ. Anh không thể tiến lên, chỉ có thể lui lại. Vì anh đã muộn mất tám năm, lỡ mất cả một cuộc đời.

Vronsky không thể tiến lên, Anna cũng không thể. Cô quay về Matxcova sớm hơn dự kiến, kết thúc chuyến đi với Vronsky.

Màu sắc lãng mạn làm nền cho yếu tố hiện thực và ý tưởng về tự do

Qua cuốn sách Anna Karenina, Lev Tolstoy muốn chứng minh rằng lãng mạn không phải là vẻ đẹp để làm cho cuộc sống hàng ngày tươi sáng. Lãng mạn không phải là điều xa xỉ như người ta thường nghĩ. Không phải mỗi cuốn sách mở đầu đều kể về tình yêu đam mê. Không phải mỗi cuốn sách khiến người đọc quan tâm đến kết thúc là hạnh phúc hay đau khổ, liệu cặp đôi có sống hạnh phúc với nhau không. Tất cả đều xoay quanh tình yêu, nhưng không có ý nghĩa nhân văn. Anna Karenina muốn nói với độc giả và xã hội rằng tự do quan trọng hơn tình yêu, con người cần tình yêu trong tự do, đó là quyền của họ. Trong Hiến pháp của Hoa Kỳ năm 1877, Tổng thống Washington tuyên bố:

Chúng tôi xác nhận những sự thật này là hiển nhiên, mọi người sinh ra đều bình đẳng, họ được Tạo hoá ban cho một số quyền tất yếu không thể vi phạm, trong đó có quyền sống, quyền tự do và quyền theo đuổi hạnh phúc.

Nhưng cuộc sống của Anna Karenina không có những quyền đó. Cô không hạnh phúc, không có quyền hạnh phúc. Không có tự do, bị ép sống không tự do. Cô bị ép kết hôn và không được phép ly hôn.

Cuốn sách đặt ra một câu hỏi muốn người đọc trả lời: Nếu sống trong một cuộc hôn nhân ép buộc, chúng ta phải làm gì? Chịu đựng hay ly hôn để tìm hạnh phúc của mình? Anna chịu đựng suốt tám năm, cô không muốn sống như thế nữa. Nhưng cô lại không thể ly hôn vì xã hội không chấp nhận một phụ nữ thượng lưu ly hôn.

- Làm mọi cách, nhưng không nên ly dị! - Darya Alexandrovna đáp.

- Bạn hiểu ý nghĩa của 'mọi cách' là gì không?

- Đó thực sự là khủng khiếp! Cô ấy sẽ không còn là vợ của ai nữa, cuộc đời cô ấy sẽ tan biến!

Cuộc sống của cô tan biến - đó là cách mà xã hội nhìn nhận những người phụ nữ muốn ly hôn. Giá trị của họ bị mất đi. Anna Karenina không còn con đường nào phía trước nữa. Phía trước cô là định kiến xã hội, còn phía sau cô là một cuộc hôn nhân không tự do. Không thể tiến lên, nhưng cũng không thể quay lại được. Sức mạnh chịu đựng của cô đã đạt đến giới hạn, suốt tám năm, cô không thể chịu đựng thêm được nữa.

Cô sống trong một cuộc hôn nhân đau khổ với ngài Karenin, nhưng khi gặp sĩ quan Vronsky, đau khổ của cô càng trở nên khốc liệt hơn. Có lẽ đại úy Vronsky giống như một loại ánh sáng lấp lánh, cao quý đến mức làm mất mắt người đã bị tăm tối như Anna trong suốt nhiều năm qua.

Cô chỉ có lựa chọn con đường thứ ba, con đường buông bỏ. Buông bỏ cả đau khổ và niềm vui dở dang với sĩ quan Vronsky, buông bỏ cả tự do và định kiến. Không có cách nào thoát khỏi định kiến nếu không buông bỏ tự do. Đó là điều mà xã hội già cỗi của Nga mang lại khi họ muốn sống tự do. Giải thoát bản thân bằng cái chết, Anna Karenina không chỉ muốn thoát khỏi đau khổ mà còn muốn phản kháng ý thức hệ già cỗi của nước Nga lúc đó.

Và ánh sáng đã soi sáng cuộc đời cô, với biết bao lo âu, phản phúc và đau khổ, hiện giờ càng trở nên rõ ràng hơn, chiếu sáng mọi thứ từ bóng tối; sau đó nó dần tắt đi và biến mất mãi mãi.

Sau này, vào năm 1941, khi tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao ra đời, mọi người vẫn so sánh Anna Karenina của Lev Tolstoy: cái chết của Chí Phèo và Anna Karenina giống nhau. Chí Phèo muốn sống lương thiện nhưng không thể, Anna Karenina muốn tự do nhưng không thể. Họ đều tìm đến cái chết để giải thoát bản thân. Đó là lời tố cáo về một xã hội thiếu tự do, viết bằng máu và nước mắt của Anna Karenina.

Anna Karenina - tác phẩm được bình chọn là lớn nhất mọi thời đại bởi tạp chí Times

Cuốn sách Anna Karenina của Lev Tolstoy ra mắt năm 1877, sau 147 năm, vẫn giữ nguyên giá trị. Được Times bình chọn là tác phẩm lớn nhất mọi thời đại và tác động không nhỏ đến tư tưởng thế giới.

Văn hào Lev Tolstoy, tác giả của cuốn sách Anna Karenina được kính trọng là 'Sư tử văn học Nga'. Ông là một nhà tư tưởng, người cải cách giáo dục lớn với lý tưởng hoà bình và tư tưởng bất bạo động. Qua Anna Karenina, ông đã thay đổi cách nhìn của xã hội về tư tưởng tự do trong thời đại đó.

Trên hết, tôi không muốn ai nghĩ rằng tôi cố gắng chứng minh điều gì. Tôi không muốn chứng minh gì cả, tôi chỉ muốn sống; không làm hại ai ngoài bản thân tôi. Đúng không?

Tư tưởng của Lev Tolstoy đã ảnh hưởng đến những con người có sức ảnh hưởng lớn đối với xã hội. Trong đó có nhà lãnh đạo đảng Quốc Đại Ấn Độ, Mahatma Gandhi, người chiến đấu cho tự do. Martin Luther King, Jr., chủ nhân của giải Nobel Hòa bình năm 1964, cũng rơi vào ảnh hưởng sâu sắc của tư tưởng bất bạo động của Lev Tolstoy. Điều quan trọng nhất của một cuốn sách không phải là hình thức hay mỹ quan, mà là giá trị thiện lành, sự lan tỏa giá trị xã hội và làm cho xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Đó cũng là tình yêu và lòng bao dung, là con người xứng đáng được yêu thương và hưởng hạnh phúc.

Trong những nỗi đau của con người, không có gì an ủi hơn tình yêu và đức tin, và trong tầm nhìn từ bi của Chúa Kitô đối với chúng ta, không có nỗi đau nào là vô nghĩa.

Cuốn sách Anna Karenina không kết thúc với cái chết của Anna, mà là cuộc hành trình tình nguyện của sĩ quan Vronsky. Sau khi Anna ra đi, trong trái tim Vronsky có những thay đổi quan trọng. Anh rời bỏ quê hương và tham gia vào đội quân tình nguyện để giúp Serbia chống lại Thổ Nhĩ Kỳ. Vẫn là niềm tin, niềm tin vào tự do không xa.

Cùng với Cuộc Chiến và Hòa Bình, cuốn sách Anna Karenina đã lan truyền tư tưởng tự do của Lev Tolstoy khắp nơi trên thế giới. Sống tự do và hạnh phúc luôn là ước mơ cao cả nhất của con người. Khi nào, ở bất kỳ nơi nào trên thế giới này, thiếu vắng hai điều đó, con người sẽ không ngừng đấu tranh. Vì lẽ phải luôn đúng và chiến thắng mọi điều khó khăn.

Bài viết bởi Trần Hạnh - Tác giả của MytourBook