Buzz
Trong những ngày thơ ấu, chúng ta nhìn cuộc sống qua một góc nhìn mộng mơ và giản dị. Thời gian trôi đi, những trải nghiệm của cuộc sống sẽ được lọc qua một góc nhìn mới, phong phú hơn. Đó có thể là một góc nhìn lưu giữ những khoảnh khắc êm đềm của cuộc sống nhưng cũng có thể rất thực tế và trần trụi. Trong câu chuyện Catherine - Cô gái đeo kính cận của nhà văn Patrick Modiano - người đã giành giải Nobel Văn học năm 2014, mỗi khi cô bé Catherine cởi bỏ kính, cô như lạc vào một thế giới dịu dàng, trong khi mọi vật trở nên sắc nét và thực tế hơn khi cô đeo kính.
Những kỷ niệm tuổi thơ của cô bé được minh họa dễ thương bởi Jean - Jacques Sempé sẽ đưa độc giả trở lại với những cảm xúc trong sáng nhất của tuổi thơ của họ. Cuốn sách ngắn này sẽ đánh thức một sợi dây liên kết - mà thời gian đã làm mờ dần - với những kỷ niệm tươi đẹp của chúng ta.
Catherine Certitude may mắn khi có thể sống đồng thời trong hai thế giới khác nhau: thế giới thực tế, khắc nghiệt khi cô đeo kính và thế giới dịu dàng, êm ả khi không đeo kính, nơi cô bé thả hồn vào những giấc mơ. Những năm tháng không mẹ, cô bé sống cùng bố “không biết làm nghề gì' đã trải qua một cuộc sống yên bình nhưng tràn đầy tình yêu, không thiếu những sự kiện gây cấn kèm theo những bí ẩn trong một Paris lịch lãm, bí ẩn và lãng mạn.
Patrick Modiano dường như luôn đi tìm kiếm điều gì đó sâu sắc trong ký ức - một hành trình trở về quá khứ để tìm lại bản thân. Sinh năm 1945 ở Pháp, cuộc sống thơ ấu của nhà văn đã giành giải Nobel này không hoàn hảo và cuộc đời ông bị ảnh hưởng rất lớn bởi cái chết của em trai Rudy vào năm 1957. Đọc những tác phẩm của Modiano, ta có thể cảm nhận được vẻ buồn bã, u sầu và chút cô đơn trong lối viết của ông. Cũng có thể là do bối cảnh của những câu chuyện của ông không phải là một Paris lộng lẫy mà là một thành phố u tối, buồn bã với những cơn mưa xám xịt. Ngay từ tiêu đề, độc giả cũng có thể cảm nhận được sự trống vắng, lạc lõng không lối thoát: Quảng trường Ngôi sao, Phố những cửa hàng u ám, Đừng để em lạc trong con phố, hoặc Những con đường ngoại ô... Mỗi nhân vật trong các câu chuyện như đang tìm lại những điều đã mất, mục tiêu của một cuộc hành trình trong quá khứ. Là độc giả, ta cũng bắt đầu nhớ về những kỷ niệm xưa khi đọc những tác phẩm của Patrick Modiano.
Hôm nay tại New York, tôi nhìn ra ngoài qua cửa sổ của căn hộ ở phố 59, thấy tòa nhà đối diện, nơi tôi quản lý lớp múa. Phía sau cửa kính lớn, đám học sinh trong bộ đồ bó sát ngừng tập và đứng ngắm nhìn ra ngoài. Con gái tôi, làm trợ giảng cho tôi, đang hướng dẫn chúng làm thế nào để thả lỏng cơ thể theo nhạc jazz.
Chẳng mấy lâu nữa, tôi sẽ đi ra gặp họ.
Trong số học sinh có một cô bé đeo kính. Trước giờ học, cô bé thường để kính xuống ghế, giống như tôi đã từng làm ở cùng tuổi, khi tôi tham gia lớp múa của cô Dismaiilova. Tôi đã tập luyện hàng ngày để không phải đeo kính. Mọi thứ trở nên mờ nhạt, mất đi sự sắc nét, âm thanh cũng dần nhỏ đi. Thế giới qua đôi mắt không đeo kính trở nên mềm mại và êm đềm như chiếc gối tôi thường ôm, để rồi cuối cùng ngủ trên đó.
- Con đang nghĩ gì đấy, Catherine? bố hỏi. Con nên đeo kính lại.
Tôi lắng nghe lời bố và mọi thứ trở lại bình thường, sắc nét như lúc nãy. Khi đeo kính, thế giới trở lại như thường lệ. Tôi không thể mơ mộng nữa.
Một câu chuyện về ký ức tuổi thơ:
Catherine - Cô bé đeo mắt kính đưa đến một tác phẩm mới lạ của Patrick Modiano. Câu chuyện kể về thời gian cô bé sống ở Paris với bố trước khi đến New York gặp mẹ. Mặc dù thiếu mẹ, nhưng Catherine luôn tìm thấy niềm vui và tình yêu thương trong cuộc sống đơn giản. Ký ức về Paris gắn bó sâu đậm với Catherine, từ cửa hàng tối tối, buổi học với Lão Móc - Raymond Casterade, đến lớp học múa với cô giáo Dimailova,... Cuộc sống đầy nhẹ nhàng nhưng cũng ẩn chứa những bí ẩn, những mất mát khiến người ta phải suy nghĩ, đặc trưng cho tác phẩm của Patrick Modiano.
Cuốn sách dày chưa tới 100 trang này nhẹ nhàng, hoài niệm và tươi sáng, như một cách để chúng ta tái hiện lại tuổi thơ và sự bình yên. Cuộc sống ở Paris hiện lên đầy mộng mơ, gợi nhớ những ký ức quen thuộc. Kỷ niệm về ngôi nhà cũ khi còn bé trở lại, khi Catherine phải nói lời tạm biệt trước khi đến New York, mang lại cảm giác kỳ lạ và nuối tiếc.
Chúng tôi sống ở trên một căn hộ giống như cửa hàng, mỗi tối khi đồng hồ điểm bảy giờ, bố lại kéo cửa sắt xuống. Nơi đó như một văn phòng gửi hàng, với đầy hòm xiềng và hàng hóa chồng lên nhau.
Và có một cái cân lớn, phẳng, đặt sát đất, để chịu trọng lượng lớn, vì đồng hồ của nó tính được đến ba trăm ki lô.
Chưa bao giờ tôi thấy gì được đặt trên cái cân ngoài bố. Khi bác Casterade vắng mặt, bố thường đứng giữa bàn cân, đầu hơi cúi, nhìn chăm chú vào mặt cân khi kim chỉ đồng hồ chỉ vào con số sáu mươi bảy ki lô. Đôi khi, bố kêu tôi lại gần:
- Con đến đây, Catherine.
Và tôi lại đứng bên cạnh bố. Hai cha con đứng im như tượng, hai tay bố đặt trên vai tôi. Không ai di chuyển. Chúng tôi dường như đang làm mẫu cho một bức tranh. Tôi tháo kính ra, bố cũng tháo kính của mình. Mọi thứ xung quanh trở nên mềm mại và mờ mịt. Thời gian dường như dừng lại. Cả hai cha con đều cảm thấy thư thái.
Hãy trân trọng những ký ức của chúng ta:
Catherine và bố cô bé đã trở nên gần gũi với độc giả hơn qua hành trình dạo chơi ở Paris. Cuộc sống ấy nhẹ nhàng nhưng đậm chất ấm áp, làm cho Catherine cảm thấy an toàn và yên bình. Những kí ức đời thường ở Paris của cô bé nhắc nhở chúng ta về những khoảnh khắc trong trẻo của tuổi thơ, khi chúng ta cảm thấy hoàn toàn hạnh phúc. Đối với Catherine, cuộc sống ở Paris là một điều tuyệt vời và cô bé biết rằng những kí ức đó sẽ mãi mãi sống trong tâm trí cô.
Từ tháng Tư, mỗi chiều về, bố đưa tôi ra quảng trường nhỏ trước nhà thờ Saint-Vincent-de-Paul. Ở đó, tôi gặp bạn bè cùng lớp và chúng tôi chơi với nhau đến tận sáu giờ. Bố ngồi trên một băng ghế, nhìn tôi chơi với ánh mắt hờ hững, trong khi những người khác ngồi bên cạnh, trò chuyện cùng bố và bố ghi chép vào sổ tay.
Khi hoàng hôn buông xuống, hai bố con tôi lại cùng nhau dắt tay nhau về nhà trên phố Hauteville.
Bố nói với tôi:
- Casterade sắp đến đây rồi. Ông ấy không hiểu lý do bố phải hẹn gặp khách ngoài quảng trường. Thật là ngớ ngẩn… Trời đẹp như vậy, việc làm bên ngoài không tốt hơn sao...
[...] Ông ấy đứng thẳng lên.
- Về cô gái ấy, ông ấy nói với tôi với giọng cay đắng hơn, chiều nay cô ấy được học thơ của những nhà thơ nào vậy.
- Victor Hugo và Verlaine ạ.
- Cũng là văn sĩ những ông đó. Nhưng thơ của họ có phải là sở trường của cô ấy không? Thơ Pháp phong phú lắm… Chẳng hạn như…
Khi như vậy, đừng bao giờ làm trái ý ông ấy. Bố ngồi xuống làm việc. Còn tôi, tôi đứng đó, tay cứ khoanh. Ông Casterade rút ra từ túi áo vest một trong những tập thơ mà ông ấy là tác giả.
- Hãy để tôi cho cô ấy ví dụ về cách gieo vần trong thơ Pháp… cách gieo vần chân thực nhất ấy.
Và rồi, ông ấy đọc cho hai bố con tôi nghe những bài thơ của mình, bằng giọng nhẹ nhàng, tay gõ nhịp. Tôi vẫn nhớ rõ phần đầu của một bài trong đó, bài mà dường như ông ấy đặc biệt âu yếm:
Betty với cần cổ trắng muốt và em, Marie-Josée,
Nhớ lại những lời thề nguyền trao nhau,
Ở nơi đó, Castelnaudary, những tối thu…
Đối với Catherine, khi nhìn cuộc sống qua đôi mắt trần không đeo kính, mọi thứ chắc chắn sẽ trở nên mờ nhạt và 'bí ẩn', thiếu đi sự sắc nét và rõ ràng. Nhưng trong khi đó, cô chào đón cảm giác mềm mại và thân thuộc - một cảm giác mà trải nghiệm 'không đeo kính' đã mang lại trong suốt thời gian ở Paris. Và chính đôi mắt đó, Catherine đã nhìn thấy những tòa nhà cổ kính, nhìn thấy bố mỗi buổi sáng và nhìn thấy cả những vũ công ballet uyển chuyển. Đôi mắt trần chính là cửa sổ mở ra miền ký ức tươi đẹp ấy.
Mỗi sáng, bố đánh thức tôi dậy. Ngay từ phòng khách - cũng là phòng ăn, tôi đã thấy bố đang chuẩn bị sẵn đồ ăn sáng. Anh mở cửa sổ và tôi nhìn thấy bố, hình ảnh của anh được in sâu vào khuôn cửa sổ. Anh ngắm nhìn khung cảnh: những mái nhà và, ở phía dưới, đoạn đường sắt. Với cà vạt sắn và giọng lúc nào cũng thẳng thắn, bố nói với tôi:
- Chúng ta hai mình thôi, thưa quý bà. Cuộc sống
Khi bố cạo râu, hai bố con chơi trò quen thuộc: bố đuổi tôi khắp nhà với dao cạo, đồng thời cố gắng vẽ hề lên mặt tôi. Sau đó, luôn là cảnh hai bố con ngồi lau kính, vì cả hai cặp kính đã bị lấm lem bọt cạo râu.
Nếu bạn muốn trở về tuổi thơ đẹp, hãy để Catherine - Cô bé đeo kính giúp bạn tìm lại niềm vui, cùng với sự giản dị trong câu chuyện. Với những hình ảnh đáng yêu của Paris, Catherine - Cô bé đeo kính chắc chắn sẽ đem đến nhiều cảm xúc và kỷ niệm dịu dàng cho độc giả.
Tác giả: Diệp Anh
