[Đánh Giá Sách] “Chín Mạng”: Mèo Kể về Cuộc Đời Vĩnh Hằng Của Chúng

Chín mạng là tác phẩm kể về cuộc sống trần thế của những chú mèo. Không biết đó là kiếp thứ bao nhiêu của chúng, nhưng có những con mèo mệt mỏi với cuộc sống kéo dài vô tận, chúng tìm cách kết thúc cuộc sống của mình. Còn những con khác dành cả cuộc đời để hiểu và yêu thương. Loài mèo mang một vẻ bí ẩn, và trong Chín mạng, chúng ta cũng được chiêm ngưỡng những khía cạnh mới mẻ và gần gũi hơn về chúng. Đây là một tác phẩm hiếm hoi của Songsin Tiewsomboon, không chỉ là một trải nghiệm thị giác với nét vẽ ma mị mà còn là một tác phẩm văn học viết về loài mèo một cách chân thực và hấp dẫn.

Chín mạng bao gồm bốn câu chuyện: Ngã Tư Sương, Vịnh Trăng Khuyết, Bất Tử và Tình Nhân.

Trong Vịnh Trăng Khuyết, Mèo Đen đến một vịnh nước với niềm tin rằng nước dưới đáy sẽ làm tan biến nỗi buồn vào bóng tối của đêm. Trong Ngã Tư Sương, Mèo Xù mơ về một ngã tư phủ đầy sương mà chẳng ai biết đường đi và không thể tỉnh giấc khỏi giấc mộng.

Mèo Xù thật thảm thương. Suốt mấy tháng qua, cậu không ngủ, sống trong sự lờ đờ vì gánh nặng cuộc sống. Cuộc sống đầy rẫy những quyết định khó khăn đã làm cậu buộc phải chọn một con đường, dù có khủng khiếp đến đâu. Vì rối bời, tuyệt vọng, cậu mệt mỏi tinh thần và thể chất.

Trong Chín mạng còn có một chú mèo khác, đó là Mèo Xám, khao khát sức mạnh và sự sống mãnh liệt. Mèo Xám đã đánh đổi trái tim với một con quỷ để có sức mạnh và bất tử. Nhưng cuối cùng, nó nhận ra rằng tình yêu và sự vĩnh hằng mới thực sự có ý nghĩa. Mèo Xám sống một cuộc sống cô đơn, không biết yêu và không được yêu.

Câu chuyện Tình Nhân lại mang một hơi thở khác. Đó là câu chuyện về một đôi tình nhân mèo bị chia cắt bởi những khó khăn do Ngọn Gió Đố Kỵ gây ra. Mặc dù trải qua bao nhiêu khó khăn, qua bao năm tháng, họ vẫn không ngừng tìm kiếm nhau trong thế giới rộng lớn để cuối cùng gặp nhau ở một cánh đồng hoa rực rỡ. Khác với những câu chuyện u buồn, Tình Nhân là một câu chuyện tình yêu vượt thời gian của loài mèo - loài vật liên kết với sự bất tử.

 1. Những kiếp đời vô tận

Con số chín là biểu tượng của sự vĩnh cửu, một con mèo có chín kiếp cũng như có sự vĩnh hằng. Trong Chín Mạng, niềm tin đó được củng cố bởi mỗi chú mèo trong câu chuyện dường như đã sống rất lâu, trải qua nhiều kiếp đời và chắc chắn rằng chúng sẽ tiếp tục sống nhiều kiếp đời vô tận ở những miền đất khác nhau. Chúng dường như đối mặt với nhiều sự sinh tử và áp lực phải sinh tồn. Cảm giác về thời gian và sự kết thúc luôn hiện diện trong từng câu chữ.

Trên thế giới này, có bao điều chưa được chứng minh. Nhưng con người vẫn cảm nhận sự tồn tại của chúng thông qua giác quan và niềm tin, vượt qua mọi giới hạn.

Như câu chuyện về Ngã Tư Sương.

Mèo Xù lòng xót xa trước mộ ven đường. “Khốn khổ thay! Chẳng ai ghé qua thăm viếng. Nếu mình chôn thân giữa cánh đồng trống trải, mình cũng mong ai đó dâng chút lễ hương.”

Ngẫm nghĩ, cậu chia đôi con cá, đặt một nửa trước mộ và nói rằng: “Dẫu ít ỏi này thôi. Chút lòng thành, xin người hãy nhận lấy'.

Thấu hiểu hình ảnh những chú mèo “bất tử', ta mới thấy được những khía cạnh khác của cuộc sống vĩnh cửu. Sự bất tử không phải lúc nào cũng là điều đẹp đẽ, những kẻ bất tử - như chú mèo đã mất đi khả năng yêu vì mong muốn sống mãi - dù có quyền lực đến đâu cũng không tránh khỏi nỗi cô đơn. Trong cuốn sách về chín kiếp của loài vật này, những con mèo được vẽ riêng lẻ, một mình, cảm giác như thể chúng đang sống cuộc đời vô cùng cô đơn và mệt mỏi. Sự bất tử dường như đã làm mất đi động lực sống của chúng. Songsin Tiewsomboon đã vẽ rõ bóng dáng thời gian vô tận trong mỗi câu chuyện và khám phá những khía cạnh khác nhau của cuộc sống vĩnh hằng theo cách sáng tạo và sâu sắc.

Nhưng khi đến năm thứ 100 của cuộc sống vĩnh cửu, Mèo Xám bắt đầu cảm thấy sự thắc mắc và mong mỏi một điều gì đó không hiểu được. Chàng ước một lần được biết yêu là gì. Nhưng than ôi, dù đã cố gắng bao nhiêu, chàng vẫn chẳng thấy được dấu vết của tình yêu. “Có lẽ điều này liên quan đến trái tim', chàng nghĩ. Mèo Xám quyết định lên đường tìm Quỷ để đòi lại trái tim.

Khi Mèo Xám yêu cầu Quỷ trả lại trái tim, Quỷ đáp rằng: “Trái tim không thể trao lại nữa… vì khi ta nói chuyện, trái tim đã rơi ra.” - “Rơi ra ư? …. Nhưng ngài là Quỷ… Quỷ là loài bất tử kia mà?” Mèo Xám thốt. “Sự bất tử ấy ta đã đổi lấy để có được trái tim này', Quỷ trả lời.

Tuy nhiên, mỗi khi đọc, ta lại cảm thấy đồng cảm với những chú mèo - những sinh vật nhỏ bé đã trải qua bao nhiêu khó khăn để tồn tại. Con người cũng từng trải qua những ngày dài mơ hồ và lạc lối trong cuộc sống, vì vậy mà ta nghĩ rằng mỗi người đều cảm nhận được một mối liên kết sâu sắc với mỗi chú mèo trong câu chuyện. Có lẽ sự kết nối và quen thuộc đó đã làm cho cuốn sách thêm phần đẹp đẽ?

2. Những địa danh ẩn mình của Chín mạng:

Ngoài việc đánh thức sự tò mò về cuộc sống của những chú mèo “bất tử', Chín mạng còn là một cuốn sách bí ẩn với nhiều hình ảnh ma mị và ý nghĩa. Ngã Tư Sương là một điểm giao của các con đường mà chú mèo xù đã mơ về sau khi thiệt mạng vì kiệt sức, nhưng cũng có thể chỉ là một ảo mộng trước khi chết. Chắc chắn bạn đã từng cảm thấy bối rối khi đứng trước một ngã tư và không biết nên đi hướng nào, phải không? Chú mèo cũng thế, Ngã Tư Sương là nơi mà ngay cả con người cũng không biết nó dẫn đến đâu. Đối mặt với một địa danh vô thực nhưng chú mèo không thể tỉnh lại, chú buộc phải chọn con đường nào để đi. Nhưng đâu là con đường sống, đâu là con đường dẫn đến cái chết?

Câu chuyện kể rằng, ngày xưa có một vùng đất bí ẩn mà không ai muốn chạm vào. Không có bản đồ nào ghi lại dấu vết. Không ai biết đường đi. Nó nổi tiếng với những câu chuyện kỳ bí: Những du khách hoặc những nhà sư thông thái, nếu bị lạc vào đó, khó lòng quay trở lại. Không ai biết làm sao để trở về khi bước chân vào nơi ấy.

[…] Một ngày nào đó, dưới tầng sương mù, nơi huyền thoại sẽ hiện ra trước kẻ không may, đặt ra cho họ những câu hỏi mù mịt và những câu trả lời không có căn cứ…

Ẩn trong nỗi sợ hãi, nơi đó được gọi là Ngã Tư Sương.

Trái tim cậu như đắm chìm trong một giấc mơ u tối, cố gắng tỉnh giấc nhưng thất bại. Cậu bước đi trong bóng tối của hy vọng, không biết phía trước là gì. Điều này không chỉ đúng tại ngã tư đường, mà còn trong cuộc sống. Cậu cười khổ trong lòng, tự nhủ: “Đường này quá khó khăn. Nó phản ánh sự mơ hồ trong tâm hồn ta... Làm sao để thoát ra?”

Vịnh Trăng Khuyết là nơi những người tuyệt vọng tìm sự giải thoát. Dưới đáy vịnh là biển cả sâu thẳm và lạnh lẽo, ánh sáng từ vầng trăng khuyết làm cho cảnh tượng trở nên đau buồn hơn. Một ngày, một chú mèo đen mệt mỏi đến đó để tìm sự giải thoát, nhưng phải đợi cho đến khi trăng tròn khuyết dần trước khi quyết định rời xa bờ biển. Dường như thời điểm trăng tròn là dấu hiệu cho cái chết...

Những địa điểm này mang theo nỗi buồn và ám ảnh, không chỉ bởi ý nghĩa của chúng mà còn bởi vẻ đen tối và ma mị. Chúng đặt ra câu hỏi liệu con người đã từng đối mặt với một Ngã Tư Sương nào đó trong cuộc đời? Hay Vịnh Trăng Khuyết có thể là một địa điểm thực sự mà chưa ai biết đến?

Ánh sáng trong đêm tối:

Dù gặp khó khăn, những chú mèo trong Chín mạng vẫn tìm thấy lối đi và giải thoát mình khỏi sự mơ hồ của cuộc sống.

Sau bao nỗ lực, Mèo Xù ở Ngã Tư Sương cuối cùng đã chọn con đường ẩn mình, một con đường chỉ chính chú mới hiểu được. Nhờ lời khuyên của Mèo Trắng, chú nhận ra rằng có một con đường mới trong tâm hồn mà chú có thể đi mà không còn bối rối. Thức dậy từ giấc mơ u tối, Mèo Xù sống cuộc đời mới mà không còn buồn bã hay mệt mỏi, vì chú đã nhìn thấy ánh sáng trong lòng mình. Mèo Trắng muốn nhắc chú rằng chính chú là người điều khiển cuộc sống của mình và luôn có khả năng tạo ra con đường phù hợp. Hi vọng nội tại và niềm tin trong trái tim cũng quan trọng không kém. Đó là sức mạnh mà Mèo Xù đã khám phá khi đối diện với tuyệt vọng.

Nhìn nàng, cậu biết nàng nói đúng. Nhưng khác biệt với cậu, nàng yên bình và không lo lắng. Khi cậu hỏi vì sao, nàng đáp rằng: “Bởi vì tôi có thể tạo ra một con đường mới, ngay cả khi nó không thể nhìn thấy ngay lập tức.”

“Con đường vô hình không phải là phép màu hay bí mật. Trước khi trả lời, hãy nghĩ xem, nếu phải chọn, bạn sẽ đi con đường nào?”

Nghe, Mèo Trắng cười nhẹ. “Nhìn xem, bên phải là bên trái và bên trái là bên phải. Phía trước bạn là phía sau và phía sau là phía trước. Nếu nhìn kỹ, bạn sẽ thấy mỗi hướng mang ý nghĩa khác nhau tùy thuộc vào hoàn cảnh của từng người. Bước tiến của người này có thể là bước lùi của người khác. Con đường từ chối của người này có thể là ước mơ của người kia.

“Vậy nên, con đường vô hình mà tôi nói là con đường sẽ đáp ứng tiếng gọi của bạn. Trái tim sẽ chỉ dẫn bạn. Theo đó, mọi thách thức sẽ được vượt qua. Không cần lo lắng về tương lai, không cần phải tự hỏi con đường nào sẽ phù hợp. Đó là niềm tin mà tôi luôn giữ vững.”

Dù có bóng tối, nhưng trong mỗi câu chuyện của Songsin Tiewsomboon vẫn chứa đựng hy vọng và sự lạc quan. Mỗi chú mèo nhìn thấy ánh sáng và vực dậy bản thân. Đó không phải là thực tế của cuộc sống sao? Nếu có bóng tối thì sẽ có ánh sáng và không có đêm nào kéo dài mãi mãi. Chúng ta luôn có khả năng tìm ra cách sống của riêng mình.

Mỗi khi đọc Chín mạng, tôi như được nghe chính bọn mèo kể về cuộc đời của chúng. Sống qua bao kiếp đời, triết lý sống của chúng thật đáng quý, mang hơi thở tự do của lũ mèo hoang mà thực rất đúng.

Không chỉ thế, ánh sáng trong cuộc đời của những con mèo cũng là ánh sáng của tình yêu. Tình yêu như ngọn lửa trong Chín mạng, thổi bùng khát vọng sống của muôn loài, đặc biệt là cặp tình nhân mèo trong câu chuyện cuối. Đó cũng là một trong những giá trị quan trọng nhất được truyền đạt qua tác phẩm.

“Ngài đã yêu chưa?” Quỷ gật đầu. “Và được yêu lại sao?” Với chút hơi tàn, Quỷ cười khan. “Không… Không ai muốn yêu loài quỷ. Nhưng ta đã hiểu cảm giác yêu người… Đó là đủ rồi.” Mèo Xám suy ngẫm. Chàng hỏi điều mình luôn tò mò: “Yêu người… là cảm giác ra sao?” Quỷ trầm ngâm. Đôi mắt nhìn xa xăm, Quỷ thầm thì: “Như những đóa hoa trong thiên đường … Tim ta xao động … Bỗng chốc nhận ra, sống cả ngàn năm không trái tim, không biết yêu thương chẳng đáng là chi so với một khoảnh khắc nhớ nhung người.

4. Tranh như một tác phẩm thơ không lời:

Chất thơ trong Chín mạng đến từ nhiều yếu tố. Nó có thể là cách kể chuyện độc đáo và dồi dào cảm xúc, cũng như từ những hình ảnh biểu tượng mơ mộng nhưng huyền bí. Nhưng chắc chắn, chất thơ của Chín mạng luôn tồn tại trong những bức tranh.

Những bức tranh là điều đầu tiên thu hút tôi khi đọc Chín mạng. Gam màu của cuốn sách chỉ đơn giản là đen, trắng và xám, nhưng chúng luôn tạo cảm giác sống động đặc biệt. Điều khiến tôi ấn tượng hơn cả là hầu hết các trang sách được phủ bởi một màu đen như một màn đêm đặc quánh. Ở đó, mỗi chi tiết được vẽ bằng những đường gạch thẳng dường như đã trở thành nét đặc trưng của phong cách vẽ của Songsin.

Mỗi câu chuyện đều có khung cảnh riêng, thực tế đến mức khó tin. Ngắm Ngã Tư Sương, bạn sẽ cảm thấy phần nào bối rối và một cảm giác sợ sệt bắt đầu nhen nhóm. Hoặc nhìn Vịnh Trăng Khuyết, bạn sẽ cảm nhận được nỗi u buồn và lạnh lẽo của nơi đã chứng kiến bao nhiêu mạng người đã 'cầu cái chết'. Với màu đen và trắng, Songsin Tiewsomboon như sử dụng ma thuật để làm cho từng khung cảnh sống động hơn.

Điều làm cho cuốn sách này thú vị hơn cả là những hình vẽ có chút rùng rợn và rất đậm chất dân gian Châu Á. Bạn thường thấy những dải mây mềm mại hoặc cánh hoa đào biểu tượng, cùng với phượng hoàng hoặc con lân, những biểu tượng xuất hiện trong nhiều nền văn hoá. Tuy nhiên, trong Chín mạng cũng có những hình ảnh độc đáo và riêng biệt của Songsin Tiewsomboon: những con quỷ hãi hùng, khắc nghiệt hoặc chính những chú mèo gần gũi và sống động như con người.

Chín mạng thực sự là một tác phẩm văn học và nghệ thuật tuyệt vời, cuốn hút như thể có một phép màu huyền bí nào đó.

Tác giả: Diệp Anh