[Đánh Giá Sách] “Cho và Nhận”: Nghệ Thuật Của Sự Hi sinh

Theo bạn, yếu tố nào quyết định sự thành công trong thời đại hiện đại? Phần lớn câu trả lời sẽ xoay quanh đam mê, tài năng, nỗ lực hoặc thậm chí may mắn. Tuy nhiên, trong môi trường với tốc độ phát triển nhanh chóng như hiện nay, thành công không chỉ phụ thuộc vào những yếu tố đó mà còn vào cách chúng ta tương tác với nhau. Có thể bạn chưa biết, nhưng giữa các mối quan hệ xã hội và nguồn gốc của sự thành công có một mối liên kết rất chặt chẽ, và Cuốn Sách “Cho và Nhận” của Adam Grant sẽ chỉ ra điều này. Với các bằng chứng thuyết phục và khuyến khích tư duy cách mạng về thành công cá nhân trong kinh doanh và cuộc sống, 'Cho và Nhận' xứng đáng là một tác phẩm mà mỗi người chúng ta nên đọc.

Trước hết, hãy cùng nhìn tổng quan về một số nhân vật Adam Grant phân tích trong Cuốn Sách “Cho và Nhận”.

Hai loại người với quan điểm đối lập về việc nhường bộ lợi ích

Loại người đầu tiên là những người chỉ biết nhận (Nhận). Họ có các đặc điểm sau: luôn muốn nhận nhiều hơn những gì họ đã cho đi. Cân nhắc lợi ích luôn nghiêng về họ và lợi ích cá nhân luôn được đặt lên trên nguyện vọng của người khác. Thế giới của họ luôn thấy sự cạnh tranh và đè nén lẫn nhau để tồn tại và phát triển. Để chứng minh bản thân, họ thường tự cao và đặc biệt là luôn đảm bảo rằng những gì họ chi ra sẽ đem lại kết quả xứng đáng. Họ không phải là người tàn bạo hoặc xấu xa mà chỉ là quá tự lợi. Theo tư duy của “Cho và Nhận”, chúng ta gọi những người này là những người trong Nhóm Nhận.

Vậy xung quanh chúng ta có nhiều người thuộc Nhóm Nhận không?

Có nhiều lắm. Nếu không tin, bạn hãy thử kiểm nghiệm lại các mối quan hệ xung quanh bạn. Không thiếu những người như thế.

Trái ngược với Nhóm Nhận là Nhóm Cho. Đây là những người vì người (luôn sẵn sàng cho). Những người trong nhóm này luôn xem xét việc sẵn sàng cho đi nhiều hơn là nhận và luôn đặt lợi ích của người khác lên hàng đầu. Họ biết cách quan tâm đến những gì mình có thể mang lại cho người khác.

Vậy xung quanh chúng ta có nhiều người thuộc Nhóm Cho không?

Có thể nói, trong môi trường công việc hiện nay, loại người này khá hiếm.

Tuy nhiên, trong cuộc sống, đặc biệt là ở môi trường công sở, việc cho và nhận đôi khi trở nên phức tạp. Để giải quyết tình trạng này, chúng ta thường duy trì sự cân bằng giữa việc cho và nhận thay vì tiếp tục hành xử một cách cứng nhắc theo kiểu chỉ chuyên cho hoặc chỉ nhận. Xuất hiện một nhóm mới, Nhóm Dung Hòa, với nguyên tắc giúp đỡ lẫn nhau trên cơ sở đôi bên cùng có lợi. Các mối quan hệ trong nhóm này được điều chỉnh thông qua sự trao đổi lợi ích. Tóm lại, “có đi có lại mới toại lòng nhau”. Những người trong Nhóm Dung Hòa có thể nghĩ như vậy.

Nhóm nào thành công nhất?

Theo bạn, trong ba nhóm trên, nhóm nào sẽ dễ thành công nhất?

Có một thực tế khá đáng buồn là theo thống kê, so với những người thuộc Nhóm Nhận, những người thuộc Nhóm Cho kiếm ít tiền hơn (khoảng 14%), có nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm cao hơn gấp đôi và khả năng nắm giữ các vị trí quan trọng thấp hơn 22%.

Thực tế như vậy thì “cho” làm gì chứ? Trong thang bậc thành công, Nhóm Cho đứng ở vị trí thấp nhất và số liệu cụ thể đã chứng minh điều đó. Vậy vị trí thành công nhất sẽ thuộc về Nhóm Nhận hay Nhóm Dung Hòa?

Câu trả lời là: Không thuộc nhóm nào trong hai nhóm này cả! Bởi vì....

Những người thành công nhất chính là những người thuộc Nhóm Cho

Tin được không? Đó cũng chính là kết luận của Adam Grant trong Cho và Nhận dựa trên dữ liệu thống kê của ông.

Để minh họa cụ thể hơn, hãy đọc câu chuyện dưới đây trong cuốn sách Cho và Nhận và thử suy nghĩ xem, quan điểm của bạn như thế nào về việc cho đi và nhận lại nhé.

Bóng ma của Sampson

Hãy xem xét sự nghiệp chính trị của anh chàng nông dân tên Sampson. Khi tuyên bố muốn trở thành “một Clinton của bang Illinois”, mục tiêu của Sampson là có một ghế ở Nghị viện. Là một anh chàng nông dân gốc chính, Sampson hoàn toàn khác biệt so với tiêu chuẩn chung của một chính trị gia. Tuy nhiên, điều đó không làm Sampson từ bỏ giấc mơ chính trị của mình. Bước đi đầu tiên của Sampson ở tuổi 23 là cố gắng có được một chân trong Sở tư pháp bang. Có tổng cộng 30 ứng viên, và chỉ có bốn người với điểm số cao nhất mới được chọn. Sampson không đạt được điểm số cao nhất và buộc phải chấp nhận việc bị loại khi chỉ đứng thứ tám.

Sau thất bại đó, Sampson chuyển hướng sang kinh doanh, vay tiền và huy động vốn cùng một người bạn mở một cửa hàng nhỏ. Kinh doanh của họ thất bại và do không có khả năng trả nợ, tài sản của Sampson bị chính quyền địa phương tịch thu. Hậu quả là không lâu sau đó, người bạn kia đột ngột qua đời, để lại cho Sampson một đống nợ đến mức anh phải tự nhận rằng nó thực sự là một “món nợ quốc gia” khi tổng nợ gấp 15 lần thu nhập hàng năm của anh. Phải mất nhiều năm, cuối cùng Sampson mới hoàn toàn trả được nợ.

Sau lần thất bại đó, Sampson quyết tâm thi lại vào Sở tư pháp bang. Và lần này, may mắn đã mỉm cười với chàng trai 25 tuổi khi anh thành công với vị trí thứ hai. Để có thể xuất hiện đầy đủ trong buổi xử án đầu tiên, Sampson đã phải vay mượn tiền để mua bộ com-lê đầu tiên trong đời. Tám năm sau đó, Sampson làm việc tại Sở tư pháp và nhận được bằng Luật. Cuối cùng, khi 45 tuổi, Sampson đã hoàn toàn sẵn sàng cho cuộc đua vào chính trường liên bang. Anh quyết định đặt cược sự nghiệp chính trị của mình ở Nghị viện.

Sampson nhận ra rằng con đường phía trước sẽ đầy chông gai. Hai đối thủ chính của anh là James Shields và Lyman Trumbull – cả hai đều là thẩm phán Tòa án Bang, có xuất thân danh tiếng và được ủng hộ mạnh mẽ hơn Sampson. Shields tái tranh cử để củng cố sự nghiệp của mình và có người chú là hạ nghị sĩ. Trumbull là cháu trai của một giáo sư sử học nổi tiếng dạy tại Đại học Yale. So với hai đối thủ, Sampson thua kém về mọi mặt: kinh nghiệm và sự hậu thuẫn từ gia đình.

Ở vòng đầu tiên, Sampson bất ngờ dẫn đầu với tỷ lệ ủng hộ đạt 44%, tiếp theo là Shields với 41%, và Trumbull chỉ có 5% ủng hộ. Nhưng ở vòng tiếp theo, ủng hộ cho Sampson tăng lên đến 47%. Tuy nhiên, khi Matteson tham gia, mọi thứ đã thay đổi.

Lý do chính của thất bại nằm ở sự lựa chọn của Sampson, bắt đầu từ sự không tự tin của chính mình. Khi Matteson tham gia cuộc đua, Sampson bắt đầu hoài nghi về khả năng của mình trong việc thu hút ủng hộ. Sampson biết rằng Trumbull có một nhóm ủng hộ trung thành dù không đông đảo. Thế nên, thay vì tìm kiếm ủng hộ từ nhóm này, Sampson quyết định rút lui.

Tuy nhiên, mối lo lắng của Sampson không chỉ là về việc chiến thắng trong cuộc bầu cử mà còn là về việc ngăn Matteson giành chiến thắng. Sampson tin rằng Matteson có âm mưu. Có thông tin cho rằng Matteson đã tiếp cận một số người ủng hộ chủ chốt của Sampson.

Dự báo của Sampson về Matteson hoàn toàn chính xác. Sau khi nhiệm kỳ kết thúc, Matteson bị tố cáo về việc cố ý làm thất thoát ngân sách.

Trái ngược với Matteson, Sampson tin tưởng Trumbull và quyết định rút lui, đặt niềm tin vào đối thủ của mình. Mặc dù nhận được nhiều lời khen ngợi, Sampson đã luôn là người luôn tuân thủ nguyên tắc của mình.

Điều này không phải là lần đầu tiên Sampson thể hiện tính nhân văn của mình. Dù nhận được nhiều lời khen ngợi, hành động của Sampson đã gây ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của anh. Tuy nhiên, điều này cũng làm tôn vinh và tôn trọng Sampson.

Một đối thủ của Sampson đã nhận xét rằng: “Sampson gần như là một hình mẫu hoàn hảo, chỉ thiếu một điểm duy nhất”. Theo ý kiến này, Sampson không phù hợp với các vị trí quyền lực vì quyết định của anh thường bị ảnh hưởng và chi phối bởi lợi ích của người khác. Trong chính trị, tính chân thành và luôn quan tâm đến người khác của Sampson là điểm yếu.

Sampson không bao giờ từ bỏ cuộc đua chính trị. Sau khi giúp Trumbull giành chiến thắng, Sampson lại tranh cử và thất bại. Nhưng sự hy sinh của Sampson cuối cùng đã được đền đáp, và người ủng hộ Sampson đã đáp lại những gì anh ta đã làm.

Sau hai lần thất bại vào Nghị viện, Sampson đã giành chiến thắng đầu tiên ở cấp liên bang. Theo một nhà bình luận, Judd không bao giờ quên được “cách hành xử cao đẹp của Sampson” và đã “nhiệt tình hơn bất kỳ ai” trong việc hỗ trợ Sampson.

Năm 1999, C-SPAN đã tiến hành một cuộc thăm dò với hơn một ngàn người đánh giá cao về trình độ chính trị. Sampson đã được đánh giá cao nhất trong số các chính trị gia tranh cử. Bất kể những thất bại, Sampson vẫn có ảnh hưởng lớn.

Tên thật của Sampson là Abraham Lincoln.

Abraham Lincoln và ý nghĩa của việc cho đi.

lựa chọn vì điều tốt hơn

Trong thời gian làm việc ở Phòng Bầu dục, Lincoln luôn ưu tiên lợi ích của quốc gia hơn là lợi ích cá nhân. Khi trở thành tổng thống vào năm 1860, Lincoln mời ba đối thủ từng thất bại của mình vào các vị trí quan trọng trong chính phủ. Điều này được nhấn mạnh trong cuốn sách Team of Rivals (Hội của những đối thủ).

Một người sẽ lựa chọn bảo vệ lợi ích của bản thân bằng cách tạo ra một nội các chứa những người trung thành, trong khi một người khác sẽ bổ nhiệm đồng minh đã ủng hộ mình. Tuy nhiên, Lincoln đã chọn cách khác. Ông tuyên bố cần những tài năng tốt nhất cho chính phủ và không từ chối những nhân tài vì lợi ích quốc gia.

Nếu việc cho đi có thể thành công ngay cả trong môi trường chính trị khốc liệt, thì có thể sẽ thành công trong mọi lĩnh vực. Tuy nhiên, việc cho đi không đồng nghĩa với thành công trong mọi tình huống. Lincoln biết điều này khi phải đối mặt với việc hy sinh và trả giá cho lợi ích của người khác.

Cuộc sống không bao giờ không công bằng

Cuộc sống không bao giờ luôn công bằng, nhưng những người sẵn lòng cho đi thường sẽ được đền đáp.

Nhiều người tin rằng hy sinh lợi ích cá nhân không cần thiết vì họ nghĩ rằng 'Công Lý' chỉ là trò đùa và không có gì là công bằng trong cuộc sống. Họ không muốn hy sinh vì họ nghĩ rằng không đáng phí công.

Liệu Lincoln có sẵn lòng nhường lợi thế cho Trumbull để giúp ông chiến thắng?

Nếu mọi người đều suy nghĩ như vậy thì thế giới này sẽ chẳng còn tồn tại nữa.

Lòng tốt và niềm tin không thể xây dựng trong một ngày, nhưng việc cho đi cuối cùng sẽ đem lại danh tiếng và thành công. Trong thế giới ngày nay, việc này càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Nhưng việc hy sinh cũng cần phải có nghệ thuật của nó.

Có nhiều người không sẵn lòng hy sinh không phải vì họ không muốn, mà vì họ không chấp nhận rủi ro. Họ không kiên nhẫn đợi kết quả ngọt ngào từ những hành động hy sinh của mình.

Đầu tiên, không ai nên bị trách vì tư duy đó. Bởi vì chỉ có bạn mới chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình. Mọi hành động gây tổn thương cho lợi ích của bạn đều sẽ bị bạn tự phòng thủ. Tương tự, việc cho đi cũng như vậy. Cuối cùng, ai có thể cho đi mãi mãi mà không nhận lại điều gì?

Những người không thành công trong việc cho đi thường vì họ không biết cách làm. Nói cách khác, họ không biết cách hy sinh. Hy sinh cũng phải có nghệ thuật.

Vấn đề là bạn không biết cách cho đi, vì thế bạn chỉ nhận những bất công mà không muốn cho đi. Dần dần, bạn sẽ trở thành người thuộc Nhóm Nhận hoặc Nhóm Dung Hòa. Đơn giản là vì bạn không biết cách hy sinh. Có thể những người thuộc Nhóm Nhận và Nhóm Dung Hòa cũng từng nghĩ như vậy.

Đó là lúc Cho và Nhận của Adam Grant trở thành cẩm nang hữu ích dành cho bạn.

Thông qua hơn 300 trang sách, Cho và Nhận của Adam Grant sẽ giúp bạn hiểu được tầm quan trọng của việc cho đi và nhận lại trong cuộc sống hàng ngày, giúp bạn thành công hơn trong thế giới ngày nay.

Trước hết, Cho và Nhận sẽ chứng minh cho bạn thấy rằng chúng ta đã đánh giá thấp khả năng thành công của những người cho đi. Họ thường bị mỉa mai là ngây thơ, nhưng thực ra họ mới là những người thành công nhất. Adam sẽ cung cấp những câu chuyện để chứng minh rằng việc cho đi là hiệu quả và không bao giờ bất công như chúng ta nghĩ. Những câu chuyện này sẽ làm nổi bật những người luôn tìm cách giúp đỡ trước, rồi sau đó nhận sự thành công. “Bóng ma của Sampson” là một ví dụ điển hình.

Tiếp theo, sách Cho và Nhận của Adam Grant sẽ phân biệt rõ ràng sự khác biệt giữa người thành công và người thất bại, không so sánh về trí tuệ hoặc năng lực cá nhân mà tập trung vào chiến lược và quyết định của nhóm Cho. Họ có tham vọng không kém nhóm khác nhưng điểm khác biệt là cách họ hy sinh.

Cuối cùng, sách Cho và Nhận của Adam sẽ cho thấy sự khác biệt đặc biệt của những người sẵn lòng cho đi. Cuộc sống không thiên vị bất kỳ ai, nhưng thành công của nhóm Cho thường được đánh giá cao hơn và lan tỏa rộng hơn, trong khi thành công của nhóm Nhận thường bị coi thấp vì nó dựa trên thất bại và chà đạp lên người khác.

Và còn rất nhiều điều thú vị khác đang chờ bạn trong 300 trang sách Cho và Nhận.

Kết

Chúng ta đã đề cập khá nhiều về Adam Grant. Vậy ông là ai? Thành tích của ông có ấn tượng không? Chúng ta có nên tin vào những gì ông viết không?

Nếu bạn chưa biết, Adam Grant là giáo sư trẻ nhất tại Trường Đại học Wharton, được công nhận là giáo sư xuất sắc nhất ở trường này. Ông được Business Week bình chọn là một trong những giáo sư xuất sắc nhất và là một trong 40 giáo sư trẻ dưới 40 tuổi hàng đầu thế giới. Adam hoàn thành chương trình tiến sĩ tâm lý tại Đại học Michigan trước thời hạn ba năm và tốt nghiệp Đại học Harvard với thành tích ấn tượng. Ông cũng đã có những buổi diễn thuyết và tư vấn cho nhiều công ty hàng đầu như Google, Pixar, Facebook, Apple, Microsoft, Liên Hiệp Quốc, Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Hải quân và Không quân Hoa Kỳ. Ông đã xuất bản hơn 60 công trình nghiên cứu trên các tạp chí uy tín về tâm lý và quản trị.

Đã đủ để bạn tin vào những gì mà Adam Grant viết chưa?

Không ngẫu nhiên mà tạp chí nổi tiếng The Oprah và Fortune coi Cho và Nhận là một trong những cuốn sách phải đọc. Forbes cũng đã vinh danh Cho và Nhận là phát kiến xã hội của năm. Washington Post bình chọn Cho và Nhận là một trong những quyển sách mà mọi nhà lãnh đạo cần đọc. Cuốn sách của Adam Grant đưa ra một quan điểm mới về thành công, không chỉ thu hút độc giả mà còn hướng dẫn cách xây dựng môi trường làm việc hiệu quả, thiết lập mối quan hệ tốt và tạo ra lợi nhuận cao.

Cho và nhận là một nghệ thuật. Khi bạn cho đi, bạn sẽ nhận về gấp nhiều lần.

Tác giả: DO

Hình ảnh: DO