Buzz
Với một tác giả được giới văn học đánh giá là một nhà văn khá sâu sắc trong việc hiểu về tâm lí con người, Phạm Duy Nghĩa đã viết ra những dòng văn tinh tế về cuộc sống tâm hồn được coi là 'bí ẩn hơn cả đêm' (Xuân Diệu) của các nhân vật. Không chỉ vậy, tác giả còn thể hiện tài năng đặc biệt của mình khi nắm bắt những khoảnh khắc tinh tế nhất trong lòng người.
Truyện ngắn 'Cơn Mưa Hoa Mận Trắng' được sáng tác bởi Phạm Duy Nghĩa vào khoảng giữa tháng 8 năm 2004. Tác phẩm này nhanh chóng đoạt giải nhất trong cuộc thi truyện ngắn của tuần báo Văn Nghệ - Hội Nhà văn được tổ chức trong cùng năm. Đây là một câu chuyện về những giáo viên cắm bản - những người trẻ tuổi, đã tình nguyện vượt qua rừng, vượt qua suối để 'gieo' chữ.
Bên cạnh công việc ý nghĩa đó, là cuộc sống hàng ngày phải đương đầu với những khó khăn, những trải nghiệm cô đơn, cô giáo Thuận còn phải đối mặt với bản năng muốn thoát khỏi tình trạng cô đơn giữa thiên nhiên hoang sơ.
Nhân vật chính trong truyện là cô giáo Thuận, một phụ nữ đã lập gia đình. Vì đã có chồng, đã trải qua nhiều trải nghiệm, nỗi khao khát về bản năng của cô càng trở nên mạnh mẽ gấp nhiều lần so với những cô gái trẻ. Sống xa chồng đã làm cho nhu cầu đó càng lớn dần, từ đó, thử thách về tính cách do tình huống tác giả tạo ra càng trở nên khó khăn hơn cho nhân vật.
Trong phần mở đầu của truyện ngắn, chúng ta thấy tác giả rất thành công khi khai thác sâu vào cảm giác cô đơn của cô giáo Thuận. Sống giữa bốn bề núi rừng mùa mưa, những thiếu thốn về vật chất dường như không thể sánh kịp với cảm giác thiếu thốn về tinh thần, về tình cảm mà Thuận cảm nhận. Trong không gian bao la của đất trời, con người cảm thấy mình bị bỏ rơi, bị đẩy vào một môi trường xa lạ, bị cô lập và quên lãng.
Trước căn bệnh 'thèm người', con người phải đối mặt và chống trả nỗi cô đơn ngày càng lớn dần. Người phụ nữ này từng là vợ, từng là mẹ, nên sau những trải nghiệm hạnh phúc, cuộc sống ở vùng cao với những khó khăn thực sự là một thách thức lớn đối với chị.
Sự xuất hiện của Kiên - 'cậu sinh viên trẻ trung, nhiệt tình', mang lại hơi thở mới vào cuộc sống u ám của Thuận. Lúc đó, Kiên vô tình đánh thức bản năng phụ nữ trong Thuận, người đã bị nỗi cô đơn áp đặt suốt thời gian dài. Đối với Thuận, 'những đêm dài ở vùng cao thật là đau lòng'. Cô chỉ là một người phụ nữ bình thường, mong muốn tìm thấy sự chia sẻ trong cõi đời rộng lớn.
Dù cố gắng kiềm chế, nhưng cô không thể loại bỏ được nỗi cô đơn, nỗi ám ảnh lặp lại hàng ngày: 'Đã bao ngày cô là cây cỏ khô cằn chờ đợi một cơn mưa tươi mát'. Phạm Duy Nghĩa đã mô tả rất tinh tế bức tranh con người với tính cách mạnh mẽ nhưng đồng thời vô cùng yếu đuối của Thuận và Kiên.
Khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ trong truyện ngắn 'Cơn mưa hoa mận trắng' tạo nền cho một câu chuyện đầy cảm xúc và ý nghĩa. Đó là cuộc đấu tranh giữa bản năng và lý trí, giữa một người đàn bà đang khao khát tình yêu đôi lứa và một chàng sinh viên tràn trề sức trẻ và lý tưởng. Bối cảnh của truyện Phạm Duy Nghĩa có thể là một cách tái hiện lại những ngày đã rất xa xôi khi anh còn làm giáo viên cắm bản ở một vùng biên ải. Đời sống của những người giáo viên xuất thân từ đồng bằng ở vùng núi cao heo hắt ấy, có lẽ, chỉ những người trong cuộc như nhà văn mới thấm thía được. Đây có lẽ cũng là chất liệu để anh viết nên những truyện ngắn khắc khoải đến vậy.
Nếu nói 'Cơn mưa hoa mận trắng' là cuộc chiến với bản thân, ta sẽ thấy rằng 'Trong một khoảnh khắc, chúng ta có thể già đi với những cuộc đấu tranh cuối cùng của nhân vật', theo Hữu Thỉnh nhận định. Con người trong truyện ngắn của Phạm Duy Nghĩa - những con người mãi thuộc phần thánh thiện, dù họ ở lứa tuổi, nghề nghiệp, trình độ, địa vị xã hội nào. Cho dù con người ấy có bị đắm chìm trong những sự nổi loạn xấu xa nhất, bị bơ vơ lạc loài giữa thế giới bao la thì họ cũng sẽ tìm cách vùng vẫy mà quay đầu trở về với con đường trong sáng, thiện lương. Bởi lẽ ấy, nhà văn Sương Nguyệt Minh đã từng nói quá lên rằng “Thậm chí chỉ bằng truyện ngắn Cơn mưa hoa mận trắng, Phạm Duy Nghĩa đã là một tác giả, một nhà văn đích thực”.
Lời kết:
Trong Cơn mưa hoa mận trắng, một xã hội nhỏ được cô lập khỏi thế giới hiện đại. Cốt truyện diễn ra sau cuộc chiến của quốc gia, nhưng khởi đầu cho một cuộc chiến mới - cuộc chiến của con người với chính bản thân mình. Khi văn học không còn phục vụ cho cuộc chiến, đời sống cá nhân của con người cũng trở nên quan trọng và được khai thác nhiều hơn.
Đây là một cuốn sách về cuộc sống ở rừng núi mà bạn nên đọc. Ngoài công việc cao quý của những người giáo viên cắm bản, độc giả cũng sẽ hiểu rõ hơn về nỗi khổ tâm sâu thẳm của họ. Khi đọc tác phẩm này, bạn sẽ mở rộng tầm nhìn và thấu hiểu sâu hơn về khát vọng mãnh liệt của con người trong những vấn đề riêng tư, tế nhị nhất. Đó là sự nổi loạn mà có lẽ đã từng diễn ra trong chính mỗi con người chúng ta, mà chúng ta thường không để ý đến.
Đánh giá chi tiết bởi: Ngọc Diệp - MyBook
Hình ảnh: Ngọc Diệp
