[Đánh Giá Sách] “Dải Sam”: Một Kết Nối Kỳ Diệu Giữa Ba Số Phận Đa Dạng

Dải Sam - một cuốn tiểu thuyết rất thành công tại Pháp, được dịch và xuất bản ở 17 quốc gia, với hơn 54.000 bản in ra trong hai tuần và đã bán được một triệu bản vào tháng 6 năm 2019. Cuốn sách này như là một hành trình khám phá về cuộc sống và những tình huống mà ba người phụ nữ gặp phải. Giữa họ là sự khác biệt về tầng lớp xã hội, công việc, văn hóa và cả địa lý, họ giống như những đường thẳng song song trong thế giới rộng lớn này. Sự khác biệt này thể hiện qua sự xen kẽ giữa các câu chuyện của nhân vật, khiến cho người đọc có cảm giác lỏng lẻo, rời rạc trong cấu trúc của tác phẩm, nhưng ngược lại, những số phận này lại dần dần kết nối một cách kỳ diệu, khó có thể đoán trước.

Smita - sự kiên cường ẩn chứa trong một thân phận nhỏ bé.

Smita là một người Dalit - họ là hàng triệu con người sống ở những vùng quê, những nơi bị cô lập xã hội, trên đường phía ngoại của xã hội. Cuộc sống của cô thường trôi qua như một chu trình không có điểm dừng, nó đầy ám ảnh đến mức cô luôn tự hỏi: liệu cuộc sống này, hay những cuộc sống trước đó, và cả những cuộc sống sau này, có thể chỉ là một phần của những cảm xúc đau khổ. 

Có vẻ như có một ranh giới vô hình ngăn cách giữa những phụ nữ Dalit và những người “bình thường”, họ thường phải đi dọc theo con đường, nhìn xuống đất, bước vào nhà qua cửa sau, hoặc thậm chí không được phép trò chuyện với mọi người, không được phép gặp gỡ những người dân trong làng. 

Sự đối lập giữa cư dân và người Dalit luôn tồn tại, người Dalit thường trở nên vô hình trước mọi người, không ai chú ý, không ai chạm vào và cũng không ai nhìn thấy.

Tại Ấn Độ, Smita kiếm sống bằng việc làm vệ sinh - một nghề thường bị coi thường. Mặc cho sự nhục nhã, mặc cho tiền lương ít ỏi, Smita vẫn phải tiếp tục với công việc vì nếu không, cô sẽ bị đuổi việc, mất căn nhà nhỏ của mình, hoặc thậm chí là bị tấn công bằng axit.

Có lúc cô nghĩ rằng mình sẽ mãi chỉ sống trong “giếng sâu” của mình, không bao giờ vượt ra khỏi ranh giới, trường học sẽ chỉ là ảo ảnh. Cô luôn ao ước mẹ mình có thể đứng lên, để cô có thể bước qua cánh cửa của trường, ngồi cùng với những đứa trẻ khác, học đọc và viết. Nhưng điều đó không xảy ra, vì vậy Smita đã cố gắng hết sức để tạo điều kiện tốt nhất cho con gái, bắt đầu từ việc thuyết phục chồng mình và chiêu mộ thầy giáo để con gái cô có thể đi học như bao người khác.

Cô hy vọng vào tương lai của con gái, cảm thấy hạnh phúc khi thấy sự nỗ lực của mình được đền đáp, và hạnh phúc khi thấy con gái mặc bộ đồ mà cô đã may mắn để bước vào cánh cửa của trường.

Dường như những ngày học tập của con gái cô trôi qua mà không có gì đặc biệt, con gái cô sẽ có ngày biết đọc, biết viết và được đối xử công bằng hơn, nhưng những vết thương trên lưng nhỏ của Lalita (con gái cô) trong ngày đầu tiên đi học đã làm mất đi những hy vọng đó.

Nói rằng không kính trọng tinh thần mạnh mẽ của Smita là nói dối, có lẽ vì đã xảy ra quá nhiều bi kịch nên cô trở nên kiên cường như vậy chăng? Đối mặt với những khó khăn đó, trái ngược với sự từ bỏ của chồng, Smita đã nhanh chóng hồi phục, cô đã cố gắng tìm ra cách khác để giúp con gái thoát khỏi vòng lặp của nơi này.

Lần này Smita quyết định mạnh mẽ hơn: cô muốn rời khỏi ngôi làng, đi đến Varanasi. Ngược lại với cuộc sống khó khăn ở đây, Varanasi là một nơi linh thiêng, là một thành phố ven biển, nơi một người đàn ông đã lập ra một cộng đồng ngư dân cho những người Scavenger, như Smita, cùng với một trường học, nơi Lalita sẽ được học đọc và viết.

Nhiều người tự hỏi tại sao một nơi như vậy tại sao những người Dalit không chuyển đến đó sớm hơn? Đó không phải là vấn đề họ không nghĩ đến mà là họ không dám, vì có quá nhiều hình phạt nặng nề dành cho những người dám bỏ trốn, những hình phạt đó còn kinh khủng hơn cả cái chết.

Giulia - câu chuyện về sự tỉnh táo và gan dạ của cô.

Tại Sicily, Giulia phải tiếp quản xưởng làm tóc giả của gia đình. Gia đình cô đã sống nhờ vào cascatura - một nghề truyền thống từ xưa của người Sicilien. Những sợi tóc rụng hoặc tóc cắt bị giữ lại để làm thành tóc giả hoặc bộ tóc giả. Đã gần một thế kỷ, xưởng làm tóc của gia đình cô trở nên phổ biến rộng rãi trên khắp Ý.

Giulia từng được xem là một học sinh giỏi, đặc biệt là về tiếng Ý, có lẽ cô có thể điều chỉnh và tiếp tục học Đại học, nhưng bất ngờ, cô quyết định thay đổi hướng đi, chọn làm việc tại xưởng.

Không chỉ giữ gìn truyền thống, mà Giulia còn có đam mê thực sự đối với việc làm tóc, nơi cô cảm thấy thời gian trôi chậm lại. Thời gian vẫn tiếp tục chạy với những cuộc đua ngoài kia, nhưng giữa không gian làm việc của xưởng, cô cảm thấy an lành, bảo vệ, và bình yên về mọi điều.

Cách mà người ta treo tóc để làm khô chúng, với Giulia, lại mang đậm dấu ấn của bộ tộc người da đỏ, cô thấy thú vị, kiên nhẫn học hỏi các công thức bí mật từ cha cô. Giulia là một cô gái tò mò và ham học hỏi, cô tự tin rằng mình có thể sống mà chỉ cần có sách làm bạn, cô đọc sách đến quên đi thời gian ăn uống.

Ban đầu, Giulia là một cô gái giàu hạnh phúc, được làm công việc mình đam mê và có một gia đình ấm áp. Nhưng bây giờ, những thứ đó chỉ là phần nhỏ của sự thật, khi cha cô bị thương nặng trong một tai nạn và cô phải tạm thời tiếp quản xưởng, từ đó cô phát hiện ra tình hình tài chính khó khăn của xưởng và rằng vụ tai nạn đó là có chủ đích từ cha cô.

Với những khó khăn ngày càng gia tăng, Giulia trở thành điểm tựa của cả gia đình và xưởng. Trong khi đó, cô gặp Kamal, một người đàn ông từ Ấn Độ, một đạo Sikh chạy trốn từ Kashmir và đến Sicily sau cuộc tấn công của quân đội Ấn Độ. Kamal đến để giúp Giulia, bất chấp sự phản đối từ gia đình, và từ nguồn cảm hứng đó, cô quyết định phải làm điều chưa từng có để cứu vãn công việc kinh doanh của gia đình và nhân viên.

Sarah - sự mạnh mẽ của phụ nữ hiện đại.

Cuối cùng, là Sarah, một luật sư quyền lực và một người mẹ đơn thân bị chẩn đoán ung thư, nhưng thứ khiến cô phải chiến đấu không chỉ vì sự sống mà còn vì vị trí của mình trong công ty.

Sarah đúng với hình mẫu của phụ nữ hiện đại, mỗi ngày của cô bắt đầu từ khi cô tỉnh dậy cho đến khi cô nằm xuống, mọi thứ luôn được tính toán một cách hoàn hảo. Mỗi cử động của cô chính xác, hiệu quả, phối hợp nhịp nhàng như trong một bản giao hưởng.

Cô luôn đánh giá cao những thành tựu của mình, từ tấm biển tên tự hào đến chỗ đậu xe riêng của mình, đối với cô, chúng thể hiện vị trí, cấp bậc, và khẳng định vị thế của cô trong thế giới này: chúng là kết quả của công sức lao động, là thành quả của cuộc đời cô.

Một người phụ nữ thành công trong sự nghiệp, là người đầu tiên giữ chức vụ associée trong một văn phòng luật danh tiếng, Sarah đã vượt qua mọi định kiến và khó khăn trên con đường sự nghiệp bằng sự cống hiến và nỗ lực chân thành nhất.

Vật lộn trong một thế giới do đàn ông chiếm đa số và giữ sự nghiệp của mình trên hết trong cuộc sống, Sarah đeo mặt nạ che giấu mọi thứ với đồng nghiệp. Là một phụ nữ đã chọn cách giấu việc mang thai, làm việc đến mức tối thiểu, cô gần như không dành thời gian cho bản thân.

Sarah là biểu tượng của phụ nữ thành công trên toàn cầu, những người phải đấu tranh nhiều hơn so với đàn ông để tiến xa trong sự nghiệp của mình.

Sarah hy sinh tổ ấm để theo đuổi sự nghiệp, sẵn sàng từ bỏ mọi thứ chỉ vì một cuộc gọi từ văn phòng. Cô đã trải qua hai cuộc hôn nhân, bỏ lỡ những chuyến đi cùng con cái nhưng vẫn thành công vượt qua mọi thử thách trong sự nghiệp với tốc độ của một ngựa phi nước đại, xây dựng danh tiếng vững chắc trong tòa án. Với cô, tòa án là chiến trường, là lãnh thổ và đấu trường. Khi bước vào đó, cô trở thành một chiến binh không khoan nhượng.

Nhưng cũng có lúc vũ khí của đối thủ làm cho chiến binh mạnh mẽ này phải gục ngã, điều đó đã xảy ra: khi bác sĩ thông báo cô mắc bệnh ung thư vú di truyền từ mẹ. Mặc dù có cơ hội thăng tiến ở văn phòng, nhưng như thường lệ, Sarah vẫn cố gắng che giấu căn bệnh của mình.

Tuy nhiên, lỡ một chút, cô đã vô tình để lộ quá trình điều trị, và những người mà cô tin tưởng bất ngờ vùng dao đâm cô từ phía sau. Mọi thứ bộc lộ, những cố gắng của cô bị từ chối, cô từ từ bị loại bỏ khỏi những dự án quan trọng, mất đi sự nghiệp nhiều năm xây dựng.

Sự tàn nhẫn từ công việc và những phiên hóa trị đã làm cho cô trở nên kiệt sức. May mắn thay, bên cạnh cô vẫn có những bác sĩ tận tâm, và sự động viên, an ủi đến từ những đứa con nhỏ bé. Con gái cô xem cô như một nữ chiến binh Amazon, bé không tránh né cô vì căn bệnh như mọi người xung quanh, con bé nghĩ rằng việc điều trị căn bệnh ung thư kinh hoàng đó chỉ là một thử thách để Sarah có thể trở nên mạnh mẽ và tốt hơn, giống như cách mà những nữ chiến binh đã cắt một bên ngực để bắn cung tốt hơn khi ra trận.

Dải sam nối liền

Dải sam - cuốn tiểu thuyết đầy cảm hứng của Laetitia Colombani, đưa chúng ta vào một hành trình phi thường, chứa đựng những quan niệm của ba người phụ nữ, khi phải đối mặt với những thách thức khác nhau. Câu chuyện của mỗi người phụ nữ được kể riêng biệt và dường như không có mối liên kết với hai người kia, song song với nhau một cách thoáng qua cho đến khi kết thúc, khi mối kết nối giữa họ trở nên rõ ràng và tất cả các sợi của câu chuyện hòa quyện với nhau.

Một cuốn tiểu thuyết mở rộng tâm trí và mang lại hy vọng, sức mạnh, và niềm tin. Đây sẽ là một sự lựa chọn tuyệt vời cho một buổi trà chiều, ngắn gọn nhưng đầy sức hấp dẫn và sâu lắng.

Điểm giao của cuộc sống họ,

Những sợi chỉ nhỏ liên kết họ,

Như những sợi tóc mảnh mai,

Vô hình với thế giới và với ánh mắt của con người

Khi mỗi nhân vật chính của chúng ta đứng trước ngã rẽ của cuộc đời, hình ảnh của mái tóc xuất hiện, có thể vô tình hoặc có ý định. Với nhân vật Smita, cô rơi bỏ quá khứ đau thương, sự bất công, cắt đi mái tóc óng ả của mình để dâng tặng cho thần linh. Bằng mọi cách cô muốn thể hiện sự tôn kính với thần linh, người đã thêm can đảm, hướng dẫn và bảo vệ cuộc hành trình của cô, đây cũng là một cách giúp cô an lòng, là sự bắt đầu cho một cuộc sống mới.

Họ đã đến đây. Phép màu đã xảy ra. Smita tin rằng, Vishnou sẽ giữ lời hứa của Ngài. Ở Chennai, người thân đang đợi họ. Ngày mai, một cuộc sống mới sẽ bắt đầu.

Chiếc máy bay hạ cánh, những đơn hàng nhanh chóng được chuyển giao, Giulia nhận gói hàng đặt tên cho mình, cẩn trọng cô lấy ra những sợi tóc đầu tiên. Cô rất biết ơn với những người mà cô không biết nhưng đã dành tặng mái tóc của mình. Những sợi tóc từ khắp nơi, trải qua nhiều chuyến phiêu lưu để đến tay cô, cô sẽ trân trọng và hoàn thiện chúng, sau đó mang đến cho những người cần. Đó sẽ là một hành trình rất dài.

Nhưng bây giờ, cô biết rằng tương lai mang theo những hứa hẹn. Và từ nay, tương lai là của cô.

Vào đầu tháng hai, khi thời tiết trở lạnh với những cơn tuyết rơi trên đường, Sarah cầm trên tay tờ danh thiếp mà người bạn cùng điều trị đã đưa cho cô. Cô bước đi đến cửa hàng tóc giả, như một cuộc hành trình thần thánh, một nghi thức cần phải thực hiện. Cô đã chấp nhận căn bệnh của mình, không phủ nhận hay từ chối nó. Đeo lên bộ tóc giả từ Ấn Độ xa xôi, cô nhìn thấy bản thân qua gương. Sarah cảm nhận được những thứ mà cô đã mất, và bộ tóc này đã trả lại cho cô. Lần đầu tiên kể từ khi mắc bệnh, cô cảm thấy tự tin, mạnh mẽ, và xinh đẹp, tất cả đều trở lại với cô.

Khi rời khỏi tiệm, Sarah nghĩ về người phụ nữ ở xa xôi Ấn Độ, người đã tặng cô những sợi tóc này, về những công nhân Sicilia kiên nhẫn chải bộ tóc và ghép nối chúng.

Được đánh giá chi tiết bởi: Bảo Trân - MyBook

Hình ảnh: Bảo Trân