Tiếp nối thành công của “Dám bị ghét”, Kishimi Ichiro và Koga Fumitake tiếp tục thảo luận về một chủ đề mới trong “Dám hạnh phúc” - phần tiếp theo của cuốn sách trước đó. Chàng thanh niên, sau khi được nhà triết gia Adler khai sáng, trở lại và bày tỏ rằng những quan điểm đó không áp dụng được vào thực tế. Cuộc tranh luận giữa họ tiếp tục suốt một đêm để khám phá cách tiếp cận mới của Adler.
Bắt nguồn từ một câu chuyện trong lớp học và thất bại của chàng thanh niên trong việc áp dụng phương châm “không được khen ngợi cũng không được mắng mỏ”, cuộc đối thoại giữa họ mở ra một cái nhìn mới về hạnh phúc và con đường để đạt được nó.
Triết gia:
Ai cũng có thể đạt được hạnh phúc ngay từ bây giờ. Tuy nhiên, để thưởng thức hạnh phúc, chúng ta cần tiếp tục tiến bước, không ngừng phát triển. Bạn đã đi được một bước đầu tiên, nhưng đừng dừng lại ở đó. Bạn cần tiếp tục đi, không được đánh mất lòng quyết tâm.Chàng thanh niên:
Thầy nói tôi không thể chịu đựng?Triết gia:
Không đúng. Chỉ là chưa tìm ra “lựa chọn quan trọng nhất trong cuộc đời” thôi.Người thanh niên:
Lựa chọn quan trọng nhất trong cuộc đời? Thầy nói tôi nên chọn cái gì?Triết gia:
Tôi nói rồi đấy, đó là “tình yêu”.Người thanh niên:
Ồ, từ đó thì làm sao mà tôi hiểu được! Đừng nói mơ hồ như vậy để tôi trốn tránh nữa!!Triết gia:
Tôi thực sự nghiêm túc. Tất cả những băn khoăn trong lòng bạn đều được gói gọn trong từ “tình yêu”.Từ câu chuyện về việc dạy học, triết gia đang dẫn dắt chàng thanh niên đến câu trả lời gói gọn trong hai chữ “tình yêu”. Đáp án dường như xa vời, nhưng nếu bạn đọc hết cuốn sách, bạn sẽ thấy nó có sự kết nối hoàn hảo.
Mọi người đừng lo lắng nếu chưa từng biết về tâm lý học Adler hoặc chưa đọc cuốn Dám bị ghét, bởi trong Dám hạnh phúc có nhắc đến một số nội dung đã xuất hiện trong Dám bị ghét. Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn về 'trường phái tâm lý học này' hoặc muốn trở thành người đánh giá khách quan hơn trong cuộc tranh luận giữa hai nhân vật chính, tôi khuyên bạn nên đọc Dám bị ghét trước. Ngoài những ý tưởng đã được đề cập trong Dám bị ghét, Dám hạnh phúc cũng mang đến những quan điểm mới về tư tưởng Adler, có thể hiểu ngay lập tức nhưng cũng cần thời gian suy ngẫm. Dưới đây là một số cảm nhận của tôi về cuốn sách này. Dựa trên cấu trúc của cuốn sách, tôi sẽ chia sẻ về cảm nhận của mình qua 5 phần của cuốn sách. Hy vọng rằng, những trải nghiệm này của tôi sẽ giúp ích cho các bạn trong việc chọn lựa 'món ăn tinh thần mới' để thưởng thức.
Phần đầu tiên: 'Người khác xấu xa'
và 'Ta tội nghiệp'
Tâm hồn chúng ta giống như một lăng trụ tam giác. Nhìn từ một góc độ, chỉ thấy hai mặt của nó và bỏ qua mặt còn lại. Giống như việc đặt một chiếc lăng trụ trước mặt một người thanh niên, từ vị trí của anh ta chỉ thấy hai trong ba mặt. Một mặt là 'người khác xấu xa', mặt kia là 'ta tội nghiệp'. Theo kinh nghiệm của triết gia, hầu hết những người đến nhờ tư vấn thường nói về một trong hai vấn đề này. Buồn bã về số phận đen đủi của mình. Hoặc tỏ ra oán trách với người đã đổ lỗi cho mình, với xã hội đã cuốn mình vào.
Không chỉ khi đi tư vấn mà cả khi nói chuyện, chia sẻ với gia đình hoặc bạn bè, từ góc nhìn tổng thể sẽ thấy rằng mọi người thường chỉ phê phán 'người khác' hoặc than vãn về 'cuộc đời của mình'. Tuy nhiên, trong tâm lý học Adler, mọi cuộc trò chuyện phải xoay quanh mặt thứ ba của lăng trụ tam giác. Đó là mặt phẳng chứa câu hỏi 'bây giờ phải làm gì?'. Đây là một trong những quan điểm tôi ấn tượng nhất trong cuốn sách này. Giúp tôi hiểu sâu hơn về nhiều vấn đề đang gặp phải. Còn bạn, câu nói này có chạm vào điểm đau nào trong tâm hồn của bạn không?
Phần thứ hai: Tại sao phải phủ định 'thưởng phạt'?
Trong Dám bị ghét, triết gia đã đề cập đến quan điểm 'không được khen cũng không được mắng mỏ' trong giáo dục. Trong phần này của cuốn sách, triết gia đã giải thích kỹ lưỡng hơn về quan điểm đó bằng cách phân tích 5 giai đoạn trong hành động phá phách của trẻ nhỏ. Từ việc 'mong đợi được khen ngợi' đến 'chứng tỏ sự vô dụng', năm giai đoạn của hành động phá phách mà triết gia đề cập thực sự nắm bắt tâm lý con người, cho thấy giá trị thực sự của Adler. Đây là một nội dung mới mẻ và đáng quan tâm!
Bạn cảm thấy khó chịu khi phải trò chuyện bằng lời với học sinh của mình nên thường trì trệ để chúng nhượng bộ một cách nhanh chóng. Sử dụng sự tức giận như một công cụ, ném lời cay đắng như mũi tên, đâm vào những điểm yếu, thể hiện sự quyền uy. Điều này chỉ là dấu hiệu của sự thiếu chín chắn, thiếu hiểu biết về vai trò của một giáo viên.
Phần ba: Từ nguyên lý cạnh tranh đến nguyên lý hợp tác
Sau khi kết thúc phần 2 của cuộc tranh luận, chàng thanh niên đã nhận ra rằng mục tiêu của giáo dục là để họ tự lập. Và giáo viên chỉ là người tư vấn, hướng dẫn. Ban đầu, chàng thanh niên coi hai từ này như định nghĩa trên sách vở. Nhưng qua tranh luận, sự nghi ngờ về phương châm giáo dục của anh ấy trở nên lớn hơn. Liệu phương pháp giáo dục dựa trên quy tắc và kỷ luật mà anh ấy áp dụng có đúng không? Anh ấy đã ngăn chặn sự tự lập của trẻ em không?
Với triết gia, ông tiếp tục thuyết phục cho luận điểm phản đối 'thưởng phạt' của mình. Nếu con người sống trong một môi trường được quản lý bằng cách 'khen ngợi và trừng phạt', thì xã hội sẽ chia làm hai phe 'chúng ta và địch', tất cả mọi người và xã hội sẽ trở thành 'đối thủ' của bản thân chúng ta. Theo Adler, chúng ta cần phải bỏ ý thức 'thưởng phạt', cũng như quy tắc cạnh tranh và thay vào đó là tinh thần hợp tác.
Chương này cần một chút 'nỗ lực trí não' để hiểu sâu hơn, vì nó liên quan đến một số từ khóa - khái niệm quan trọng nhưng mơ hồ của tư tưởng Adler như 'Tình thái cộng đồng' hoặc 'Chia sẻ trách nhiệm'. Việc đọc và đọc lại đoạn này rất thú vị, mỗi lần là một cơ hội để hiểu sâu hơn, rõ ràng hơn về những gì nhà triết học muốn truyền đạt. Có thể bạn cảm thấy nó hơi phiền phức hoặc tốn thời gian, nhưng hãy tin tôi, mỗi lần đọc lại, sự hiểu biết của bạn sẽ tăng lên!Phần bốn: Hãy cho đi, để nhận lại
Chương này nhấn mạnh một quan điểm rất hay đã được đề cập trong cuốn Dám bị ghét. Đó là “mọi vấn đề xuất phát từ mối quan hệ giữa con người”. Bên dưới câu này, Adler định nghĩa hạnh phúc là “mọi niềm vui cũng bắt nguồn từ mối quan hệ giữa con người”.
Ngoài ra, trong phần này, nhà triết học so sánh giữa “Sự tín nhiệm” và “Sự tin tưởng” trong quan hệ con người. Và kết quả là lời khuyên “Muốn được tin tưởng, hãy tin tưởng trước”. Nôm na và dễ hiểu, nó liên quan đến việc trao đổi và nhận lại. Khi ta tôn trọng, tin tưởng bản thân hoặc ai đó, tức là đã trao đi niềm tin của mình cho người khác, và rõ ràng nếu không trao đi (give) thì không thể nhận lại được (take). Tôi rất ấn tượng với cụm từCho và Nhận
được giải thích trong phần này. Vì vậy, khi đọc phần này, tôi cảm thấy những quan điểm được đề cập khá hấp dẫn, dễ hiểu và gần gũi với thực tế.Phần năm: Lựa chọn cuộc sống yêu thương
Như triết gia đã dự đoán, cuộc tranh luận với chàng thanh niên tối nay chỉ xoay quanh hai từ “tình yêu”. Theo nhà triết gia, “phản lại xu hướng phổ biến”, Adler cho rằng chúng ta không “rơi vào” tình yêu, và thậm chí nếu rơi vào thì đó cũng không phải là mục tiêu của cuộc sống. “Rơi vào tình yêu” thực chất là như bị “cuốn vào ham muốn vật chất”. Thay vào đó, tư duy Adler nhấn mạnh việc “tự chủ trong yêu thương”.
Mình nghĩ rằng chương cuối này sẽ thu hút nhiều độc giả. Nó nói về một chủ đề quen thuộc với chúng ta, là một đề tài không thể thiếu trong văn học, âm nhạc, hội họa, và là một yếu tố quan trọng trong cuộc sống con người... Tình yêu được trình bày một cách mới lạ, như một lời nhận xét “rượu cũ đựng trong chai mới”, càng uống càng thấy ngon, càng đọc càng hiểu!
Kết thúc
Dám hạnh phúc đưa độc giả đi qua năm phần chính, tương ứng với năm quan điểm của Adler về cuộc sống. Mỗi quan điểm lớn phản ánh các chi tiết nhỏ dần dần được làm sáng tỏ dưới sự hướng dẫn của triết gia và thảo luận bởi chàng trai trẻ. Cách viết theo kiểu đối thoại giúp dòng tư duy của người đọc không bị gián đoạn và tạo cảm giác như chính họ cũng đang tham gia vào cuộc trò chuyện, tạo ra sự tương tác giữa sách và độc giả, khiến cuốn sách trở nên hấp dẫn và khó cưỡng. Đây là cuốn sách xứng đáng được đọc và suy ngẫm, đặc biệt là trong quá trình thảo luận và tự xét bản thân.
Dám hạnh phúc là phần tiếp theo của cuốn sách nổi tiếng trước đó Dám bị ghét, cả hai tác phẩm này đều dựa trên trường phái tâm lý học Alfred Adler để trình bày quan điểm của mình. Tuy nhiên, Dám hạnh phúc đi sâu vào hơn về lòng dũng cảm “làm thế nào để đạt được hạnh phúc”, về mối quan hệ giữa tình yêu, sự tự lập và quyết định lớn nhất trong cuộc đời. Mỗi cuốn sách mang một thông điệp độc đáo. Chúng bổ sung và hoàn thiện lẫn nhau, vì vậy nếu đã đọc Dám bị ghét thì không thể bỏ qua Dám hạnh phúc. Còn nếu bạn chưa đọc cả hai tác phẩm này thì hãy nhanh chóng đọc ngay cả hai để trải nghiệm!
Tác giả: