Demian – Câu Chuyện Tuổi Trẻ của Emil Sinclair – hay còn được gọi là Tuổi Trẻ Băn Khoăn, là một trong những tác phẩm nổi tiếng và xuất sắc của Hermann Hesse. Cuốn sách được nhận xét như một cuốn kinh của một tôn giáo mới, khi tác giả khuyên người đọc không cần tuân theo một tôn giáo nhất định. Với lời tựa của nhà xuất bản: “Cuốn sách dành cho tất cả những ai đang lo sợ trước ngưỡng cửa trưởng thành”, Demian hoàn toàn khiến chúng ta trông chờ những điều thú vị từ nó.
Nhìn tổng quan bên ngoài cuốn sách, mình phải nói rằng: “Quá đẹp”. Bản mới do AzBooks xuất bản có thiết kế bìa đẹp xuất sắc. Mình nghĩ cách vẽ bìa lấy cảm hứng từ những đường nét mượt mà giống như bìa album Love Yourself của BTS. Bìa đen, nét trắng. Ban đầu mình nhìn ra đó là hình ảnh một con chim, nhưng nhìn kỹ hơn lại thấy khuôn mặt của một người phụ nữ được lồng ghép vào. Đây cũng là hai hình ảnh xuất hiện liên tục trong tác phẩm.
Demian
vẫn nổi tiếng với các bạn trẻ khi liên quan đến các bài hát và giả thuyết album của nhóm nhạc BTS. Tác phẩm này được dịch và xuất bản ở Việt Nam từ lâu và gần đây mới được tái bản với một bản dịch mới. Mình cho rằng cách dịch rất quan trọng với những tác phẩm có sâu sắc, liên quan đến tôn giáo và tâm lý như thế này, nếu không dịch đúng hoặc chuyển ngữ chuẩn xác thì độc giả sẽ khó hiểu và khó tiếp nhận nội dung truyền tải. Mình chưa bao giờ nghĩ rằng các tác phẩm của các tác giả đoạt giải Nobel là dễ đọc. Có nhiều ý kiến cho rằng các tác phẩm đoạt giải Nobel thường được khen ngợi, khuyến khích đọc và đạt giải văn học, tất nhiên là phải hay nhưng khi đọc lại chả hiểu nội dung mà tác giả muốn truyền tải là gì. Mình nghĩ rằng sự sai lệch ngôn ngữ là một phần, phần còn lại là hiểu văn hóa, bối cảnh câu chuyện của tác phẩm ấy. Demian là một ví dụ.Mình đã đọc cuốn Siddhartha của Hermann Hesse trước khi đọc cuốn này và theo nhận xét của mình,Demian
thể hiện chính xác văn phong và phong cách của tác giả, mặc dù nó phức tạp hơn một chút. Siddhartha làm cho đoạn văn trở nên “mượt mà” hơn một chút và dễ đọc hơn. Đọc một phần đầu của cuốn sách, mình cảm thấy khá lúng túng khi không biết Cain hay Abel là ai, không rõ về những câu chuyện trong Kinh Thánh hoặc về các triết gia châu Âu thế kỷ 19. Mặc dù có các chú thích dưới đây, nhưng vẫn khó hiểu ý nghĩa của câu chuyện nếu không tìm hiểu. Nếu bạn quyết định mua cuốnDemian
chỉ vì lời giới thiệu hoặc vì nó nổi tiếng mà không có kiên nhẫn, có thể bạn sẽ không đọc hết và lại coi nó là một món đồ trang trí đắt tiền. Trong đánh giá này, mình sẽ cố gắng trình bày những câu chuyện, lý thuyết và biểu tượng liên quan đến tác phẩm này, để bạn đọc có thể hiểu sâu hơn về nội dung của câu chuyện.Hai nửa thế giới
Thông điệp rõ nhất trong tác phẩm này có lẽ là: “Có ranh giới nào giữa thiện và ác, giữa nửa sáng và nửa tối, hoặc là một ranh giới tinh tế giữa hai nửa đối lập đó không?”
Cậu bé Sinclair, nhân vật chính trong câu chuyện, sinh ra trong một gia đình theo tôn giáo, được cha mẹ và anh chị em chăm sóc. Nhưng từ một lời nói dối, cậu rời xa tổ ấm để tiến vào một nửa thế giới có nhiều cạm bẫy, gọi là “dơ bẩn” bởi cậu. Hai thế giới này gần nhau, song chúng vẫn hòa quyện. Người ta có thể phân biệt chúng, nhưng không ai dám khẳng định rằng họ thuộc hoàn toàn về một trong hai thế giới.
Tôi là một phần của thế giới sáng sủa và chân thành, là con của cha mẹ, nhưng thế giới kia vẫn ở đó, bất kể tôi nhìn hay nghe. Và, tôi cũng sống trong thế giới ấy, dù thường cảm thấy mình không thuộc về đó, vào vương quốc của nỗi sợ và tín ngưỡng. Đôi khi, tôi cảm thấy thế giới cấm kỵ ấy hấp dẫn hơn, và khi quay về ánh sáng, dù nó cần thiết, tôi cảm thấy như trở về một cái gì đó kém hấp dẫn hơn, vắng vẻ và ảm đạm hơn.
Sinclair, dường như sống trong sự khâm phục và nỗi sợ hãi rằng bí mật của mình sẽ bị tiết lộ nếu không có Demian, người tỏa ra ánh sáng khác biệt. Từ khi có Demian, Sinclair trở nên sáng tạo hơn, đào sâu vào bản ngã của mình hơn để tìm ra chính mình.
Để hiểu rõ bản ngã của mình, Sinclair phải vượt qua những rừng tối tăm và cạm bẫy. Từ một kẻ nói dối, cậu trở thành một người đàn ông chín chắn. May mắn có những người chỉ dẫn trong cuộc đời của cậu, những lời khuyên và sự khám phá. Đặc biệt là về Abraxas, vị thần biểu tượng cho sự tốt lành và xấu xa. Siddhartha cũng truyền đi thông điệp tương tự. Chúng ta không phải là hoàn hảo và con đường trưởng thành không dễ dàng.
‘Chúng ta nên tôn trọng tất cả, cả thế giới này là thiêng liêng, không phải chỉ riêng một phần tạo hóa nhân tạo ấy! Ta cần thờ phụng cả ma quỷ cũng như các buổi lễ tôn giáo! Đó là quan điểm của tôi. Nếu không, chúng ta cần tạo ra một Thiên Chúa bao gồm cả ma quỷ, một Thiên Chúa sẽ không che giấu khi những sự kiện tự nhiên nhất diễn ra.’
Dấu vết của Cain
Câu chuyện về Cain và Abel - hai người con trai đầu tiên của Adam và Eva. Cain làm việc trồng trọt còn Abel chăm sóc gia súc. Khi họ dâng lên Chúa vật phẩm mình tạo ra, Chúa chấp nhận của Abel hơn và Cain ghen tức đã giết Abel. Cain trở thành kẻ sát nhân đầu tiên, biểu tượng của cái ác, trong khi Abel tượng trưng cho ánh sáng. Cain bị trừng phạt và nhận lời nguyền từ Chúa. Dấu ấn của Cain là lời hứa của Chúa bảo vệ hắn khỏi sự chết, nhưng không ai biết đó là gì.
Sinclair và bạn thơ ấu của cậu, Demian, tự nhận mình mang dấu ấn của Cain. Những người mang dấu ấn này bị coi là đáng sợ và cần tránh xa. Demian có khuôn mặt cuốn hút và bí ẩn, là người đầu tiên đặt những câu hỏi đầy phản biện cho Sinclair.
Cain, như một biểu tượng cho cái ác, làm việc sai trái và phá hủy thế giới của mình. Nhưng liệu nếu không có Cain giết Abel, cái ác có tồn tại không? Cuốn sách đặt ra câu hỏi về cái thiện và cái ác, và liệu Chúa Trời có phải là nguyên nhân gây ra cái ác.
Phá hủy một thế giới
Sinclair đánh mất sự bảo vệ của gia dình và giáo dục, nhưng từ đó, cậu trưởng thành và tự tìm hiểu về cuộc sống.
Người ta không thể tránh khỏi xung đột với những giáo lý và sự biết ơn của xã hội. Chúng ta phải tự tách bản thân ra khỏi thế giới quen thuộc để trải nghiệm sự cô đơn và tìm hiểu bản thân.
Những chi tiết trong tác phẩm thể hiện sự đấu tranh của Sinclair tạo ra không gian huyền diệu. Một số người đọc có thể cảm thấy khó hiểu khi đọc những đoạn này vì tác giả sử dụng các lý thuyết của phân tâm học. Những chi tiết này bao gồm hành vi, kinh nghiệm, và nhận thức của con người được tác động bởi tiềm thức và vô thức; xung đột giữa ý thức và vô thức; và những giấc mơ. Sinclair có những giấc mơ đầy tính nhục dục kể từ khi trở thành thanh niên. Những điều này bị cấm trong giáo lý, nhưng vẫn xuất hiện trong giấc mơ của cậu. Giấc mơ của cậu liên quan đến hình ảnh một người phụ nữ quyến rũ mang nét đàn ông và hình ảnh một con chim bồ cắt thoát ra khỏi trái đất, biểu tượng của sự hủy hoại. Những giấc mơ này giúp cậu hiểu rõ hơn về bản thân mình.
Kết luận:
Đánh giá vềDemian
, tôi cho rằng có rất nhiều điều để phân tích. Tác phẩm này mang nhiều thông điệp sâu xa không chỉ ở mặt bề nổi mà còn ẩn sau những lớp vỏ. Điều quan trọng không phải là khuyến khích làm điều sai trái, bỏ qua đạo đức hay tìm kiếm bản ngã trong giấc mơ. Quan trọng là chúng ta đã trải qua những trải nghiệm đó như thế nào. Chúng ta phải lắng nghe bản thân mình và vượt qua mọi khó khăn. Cuối cùng, nếu bạn muốn đọc một cuốn sách để suy ngẫm và sống cùng nó, hãy chọnDemian
.Đánh giá chi tiết bởi: Tuyết Ngân - MyBook