
Bước vào thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0, sẽ diễn ra trên 3 lĩnh vực chính: Công nghệ sinh học, Kỹ thuật số và Vật lý. Cuộc cách mạng này mang lại cơ hội và đồng thời rủi ro toàn cầu. Để giúp mọi người hiểu rõ hơn về những biến đổi này, Dịch giả Nguyễn Phong đã dịch 3 cuốn sách của giáo sư John Vu, nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu trong thời đại mới này! Cuốn sách cụ thể được giới thiệu là Destination- Bước ra thế giới.
Cuốn sách này có gì?
Destination - Bước ra thế giới là 1 trong 3 cuốn sách trong bộ sách gồm: Destination - Bước ra thế giới, Departure - Khởi Hành và Connection - Kết nối. Bộ sách này dành cho giới trẻ Việt Nam trên hành trình khởi nghiệp, lấy từ các bài viết trên Blog của giáo sư John Vu. Cuốn sách này giới thiệu phương pháp học tiên tiến, tư duy khoa học, và kỹ năng cần thiết để mở rộng tầm nhìn, nhận thức cơ hội và phát triển bản thân.
Những thay đổi đang diễn ra
- Thế giới đang chuyển biến: Thế giới hiện đang trải qua những thay đổi ở 2 lĩnh vực quan trọng, đó là Xã hội và Doanh nghiệp.
+) Xã hội: Trong thời đại hiện nay, một quốc gia không thể chỉ phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên dư thừa hay lợi thế lao động rẻ mạt nữa. Bây giờ họ cần tạo ra ưu thế kinh tế thông qua sự phát triển kỹ thuật và tri thức sáng tạo. Trong nền kinh tế tri thức, sản phẩm được tạo ra thông qua nghiên cứu và sáng tạo trong phòng thí nghiệm, tạo ra các ngành công nghiệp mới dựa trên vật liệu mới, công nghệ thông tin, thiết kế được hỗ trợ bởi máy tính, công nghệ sinh học, kiểm soát quá trình tiên tiến cùng với các dịch vụ khác. Tất cả những điều này đòi hỏi nhân công có kỹ năng cao hơn và ít nhất là có bằng Đại học.
+) Doanh nghiệp: Những nguồn lực quan trọng hiện nay là Tri thức và Kỹ năng. Với sự toàn cầu hóa, doanh nghiệp đang chuyển từ kinh tế địa phương sang kinh tế toàn cầu, mở rộng ra thị trường toàn cầu, mở các nhà máy ở nơi có chi phí hoạt động hợp lý, thuê lao động ở bất kỳ đâu họ cần, gọi vốn từ bất kỳ nguồn nào có thể, nhưng doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt trong thị trường mở rộng này. Yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại là sự hiểu biết về cách áp dụng công nghệ vào doanh nghiệp để tận dụng ưu thế. Toàn cầu hóa là quá trình tương tác và tích hợp giữa con người, công ty và chính phủ của các quốc gia khác nhau. Nó mở ra thị trường mới cả nội địa và quốc tế, tác động lên môi trường kinh doanh toàn cầu.
- Con người trong thế giới phẳng:
+) Thế hệ thứ V (Ảo): Xã hội tri thức đã tạo ra một thế hệ mới, đặc điểm của họ là: sử dụng phương tiện số trong thế giới ảo. Cụ thể hơn, đây là những người thích tham gia vào các phòng trò chuyện trực tuyến để giao tiếp, chia sẻ Blog, chơi trò chơi trực tuyến và các sở thích khác với những người cùng quan tâm. Đặc điểm của thế hệ V là sự sẵn lòng tương tác và hợp tác với những người khác trong môi trường ảo, tạo ra cộng đồng toàn cầu với ảnh hưởng lớn. Luôn tìm kiếm những người chia sẻ cùng ý tưởng, tri thức, và quan tâm trong thế giới ảo (Facebook, My Page, Twitter,…). Họ quen thuộc và thoải mái với công nghệ hơn so với các thế hệ trước đó, lớn lên với Internet, máy tính xách tay, điện thoại thông minh,...
+) Tendency of knowledge: Knowledge and Skills are two key factors for economic development, growth, and competitiveness in the global economy. Nowadays, no country can rely on its surplus natural resources and cheap labor anymore but must create economic advantages based on technology and innovative knowledge. In the previous century, countries progressed by applying science to mass production, where a small group of skilled workers managed a large group of unskilled workers. In today's knowledge economy, products are created through research and innovation conducted in laboratories, creating knowledge-based industries, where technology relies on new materials, electronics, computer-aided design, biotechnology, advanced process control, and specialized services, requiring workers to be much more skilled, at least with a university degree.

Enterprises in the flat world
- Information system management:
Before the advent of computer systems, most data collection and analysis were performed manually by humans. Such manual systems required weeks to produce reports and often resulted in errors. Nowadays, computers can collect and process all this data, conduct thorough analysis, and produce reports within minutes. Efficient use of information systems as a strategic tool to improve a company's business situation is common practice in today's business world. It is a 'new weapon' for companies to successfully expand their markets. To do this, new thinking, new concepts, and a new type of manager are needed, individuals who know how to apply information technology to solve business problems.
- Management planning:
With globalization, management education needs to change. Instead of relying on rigid plans to manage businesses, managers must learn to make quick decisions to adapt to rapidly changing markets. The old concept of a five or ten-year plan, taught at most business schools, has now become outdated because technology changes rapidly, making it difficult to predict what will happen in the market next year and impossible to forecast, plan for the next year or ten.
- Online stores:
Currently, most businesses have at least two channels to distribute their products, including a traditional channel (meaning consumers come to the store to buy) and an online channel (just one click to have the product delivered to your home). The online form seems to have become more convenient and easily accessible to most users, as evidenced by the emergence of Lazada, Shopee, Tiki, etc.
Globalization
- Three waves of globalization:
Đợt thứ nhất của làn sóng toàn cầu hóa liên quan đến việc giảm chi phí - doanh nghiệp chuyển sản xuất đến các quốc gia có chi phí thấp hơn để tăng lợi nhuận, vì vậy một số quốc gia tiếp tục giảm chi phí để thu hút đầu tư. Chi phí là yếu tố then chốt của mọi quyết định đầu tư nước ngoài!
Đợt thứ hai của làn sóng toàn cầu hóa liên quan đến chất lượng và hiệu quả. Để chuẩn bị cho đợt thứ hai này, việc cải thiện giáo dục là một yếu tố quan trọng (nhưng chỉ một số quốc gia thành công). Nó được xem là 'bùng nổ kinh tế', thúc đẩy nền kinh tế đạt đến mức cao hơn. Trả lương cao hơn có thể mang lại lợi ích lớn hơn cho nền kinh tế. Thay vì sản xuất với lao động có trình độ thấp, các doanh nghiệp toàn cầu sẽ đầu tư để tận dụng lao động có kỹ năng.
Đợt thứ ba của làn sóng toàn cầu hóa liên quan đến việc đạt được hiệu quả và đổi mới ở nơi các doanh nghiệp tận dụng ưu thế thành công từ các giai đoạn trước. Kỹ năng chuyên sâu là yếu tố then chốt của mọi quyết định hợp tác. Giai đoạn này là giai đoạn cao nhất của toàn cầu hóa vì giá trị được đặt vào việc hợp tác giữa các quốc gia, các doanh nghiệp, nơi mối quan hệ chuyển từ khách hàng và nhà cung cấp sang đối tác. Nó dựa trên sự sẵn có của kỹ năng chuyên sâu ở quốc gia được đầu tư. Trong giai đoạn này, toàn cầu hóa đi vào trạng thái cân bằng, nơi cả hai bên hình thành liên minh để tận dụng ưu thế của toàn cầu hóa. Liên minh sẽ cạnh tranh và chi phối các doanh nghiệp khác nhau trong nhiều lĩnh vực. Là đối tác, mức lượng sẽ là như nhau vì luồng công việc và nghiên cứu chảy tự do từ đối tác này sang đối tác khác.
- Tác động của toàn cầu hóa
Hiện nay, lao động có kỹ năng có thể làm việc ở bất kỳ nơi nào, bất kỳ lúc nào mà không cần phải rời khỏi nhà. Trong lĩnh vực kinh tế, điều này mang lại năng suất cao, sản phẩm và dịch vụ sẵn có cho mọi người trên thế giới. Toàn cầu hóa cũng nghĩa là mua và bán trên thị trường toàn cầu. Trong hoàn cảnh lý tưởng, bất kỳ quốc gia nào cũng có thể bán không chỉ sản phẩm mà cả lao động và dịch vụ của mình cho thế giới. Đối với doanh nghiệp, toàn cầu hóa có tác động lớn đến con người và thị trường lao động địa phương. Về môi trường, toàn cầu hóa có tác động lớn đến môi trường: ô nhiễm và chất thải độc hại...
Cách mạng công nghiệp 4.0
Định nghĩa cơ bản về cách mạng công nghiệp 4.0 đã được đề cập ngắn gọn ở trên nên ở đây sẽ không diễn đạt thêm. Vậy cách mạng 4.0 này mang lại những cơ hội gì cho chúng ta? Ngày nay, dự đoán rằng: “Mọi thứ có thể kết nối sẽ được kết nối” và nó tích hợp mọi thứ từ vật lý, số học đến sinh học để khởi đầu cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Nó sẽ thay đổi nhiều thứ, nhiều công việc, nhiều ngành và nhiều quốc gia. Internet of Things (IoT) có thể tạo ra vô vàn cơ hội khi nhiều thiết bị được kết nối. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư sẽ mở ra cánh cửa cơ hội cho mọi người, mọi quốc gia.

Các kỹ năng then chốt cho “thời đại mới”
- Kỹ năng giao tiếp bằng ngoại ngữ: Với sự toàn cầu hóa, ngoại ngữ không còn là điều xa xỉ mà là điều cần thiết. Nếu bạn chỉ biết một ngôn ngữ, bạn sẽ không có nhiều cơ hội trong thế giới này được kết nối. Học và thạo ngoại ngữ mất thời gian, vì vậy tốt nhất là bắt đầu học ngôn ngữ càng sớm càng tốt.
- Kỹ năng máy tính: Với sự gia tăng của ứng dụng Công nghệ thông tin, lao động cần phải có kiến thức về máy tính. Nếu bạn không biết cách sử dụng máy tính, bạn sẽ không có khả năng có được công việc có mức lương cao. Thậm chí bạn sẽ không tìm được công việc. Bạn không cần phải là một chuyên gia hay lập trình viên, nhưng ít nhất bạn phải biết một chút về Công nghệ thông tin.
- Kỹ năng quản trị doanh nghiệp: Trong thị trường toàn cầu này, mọi người đều có thể bắt đầu doanh nghiệp riêng của họ. Nhà doanh nghiệp là người tạo ra và quản lý doanh nghiệp. Kỹ năng quan trọng nhất là nhận diện và nắm bắt cơ hội trước người khác.
- Kỹ năng tài chính: Trong thị trường cạnh tranh này, kiến thức kỹ thuật không đủ, mà kỹ năng quản lý tài chính mới là then chốt.
- Kỹ năng làm việc nhóm: Ngày nay, hầu hết công việc đòi hỏi phải làm việc theo nhóm để giải quyết các vấn đề lớn và phức tạp. Làm việc nhóm giúp phân chia công việc và tăng năng suất nhanh hơn.
Việc làm trong thời đại mới
Sự thịnh vượng kinh tế được đạt thông qua việc làm. Nhiều việc làm hơn sẽ giúp mọi người cải thiện cuộc sống và thoát nghèo. Nhưng với sự phát triển của công nghệ, nhiều công việc lao động phổ thông đang bị loại bỏ, dẫn đến tăng tỷ lệ thất nghiệp ở nhiều quốc gia. Mặc dù có nhiều việc mới được tạo ra, nhưng đa số yêu cầu kiến thức và kỹ năng cao hơn, phần lớn là trình độ đại học, và câu hỏi là liệu các trường đại học có đáp ứng được thách thức này không.
- Các công việc 'nóng' hiện nay: Ngày nay, nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm. Họ phải đối mặt với thực tế rằng nhiều người tốt nghiệp đại học không thể tìm được việc làm ngay cả với mức lương tối thiểu và không liên quan đến chuyên ngành của họ. Trong khi đó, có những việc làm 'nóng' với mức lương cao mà không có người xin vì người tốt nghiệp thiếu những kỹ năng cần thiết. Dưới đây là một số ví dụ:
+) Lập trình phần mềm
+) Trinh sát doanh nghiệp (BI)
+) Quản lý hệ thống thông tin (ISM)
+) Kiểm thử phần mềm
+) Chuyên gia an ninh mạng
+) Kỹ thuật máy tính (CE)
+) Khoa học máy tính đặc biệt
Đánh giá chi tiết bởi Phạm Hồng Đức - MytourBook