Ngày 5/5 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã viết trên Twitter đe dọa tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc. Dòng tweet của Trump đã khiến thị trường cổ phiếu trên khắp thế giới chuyển sắc đỏ và 'cuốn trôi' 1.360 tỷ USD vốn hóa toàn cầu. Nước Mỹ và thế giới trải qua những khoảnh khắc thắc thỏm triền miên vì không biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo. Chưa có nhiệm kỳ Tổng thống nào mà công chúng lại được nhận tin về các quyết sách quan trọng của chính phủ qua những bài đăng ngắn ngủi trên mạng xã hội Twitter, chưa có nhiệm kỳ Tổng thống nào mà sự đến và đi của các nhân vật trong Nhà Trắng lại rầm rộ, lũ lượt, bất thường, và bất ngờ như vậy. Cuốn sách Fear: Trump ở Nhà Trắng (Fear - Trump in the White House) của Bob Woodward sẽ mang đến một câu chuyện thẳng thắn, táo bạo về cuộc sống lộn xộn diễn ra bên trong Nhà Trắng của Tổng thống đương nhiệm Hoa Kỳ Donald Trump.
“Sức mạnh thực sự là - tôi thậm chí còn không muốn dùng tới từ đó - sự sợ hãi.” - Donald Trump
Cuốn sách mở đầu bằng một câu chuyện với không khí gấp rút, căng thẳng bên trong Nhà Trắng: Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn chấm dứt Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ - Hàn Quốc (KORUS). Các nhân viên trong Nhà Trắng hoảng hốt. Hiệp định này là một trong những nền tảng của một mối quan hệ kinh tế, một liên minh quân sự và quan trọng nhất là những năng lực và hoạt động tình báo tuyệt mật. Chương trình Tiếp cận Đặc biệt (SAP) của Mỹ tại Hàn Quốc có thể giúp Mỹ phát hiện sớm nếu tên lửa ICBM từ Bắc Triều Tiên được phóng đi. Sự hiện diện của Mỹ ở Hàn Quốc là điều sống còn đối với an ninh quốc gia.
Gần như ngày nào giới truyền thông cũng đưa tin về những lộn xộn và bất hòa ở Nhà Trắng; tuy nhiên, công chúng không biết nội tình thực sự tồi tệ ra sao. Trump tính khí thất thường, liên tục thay đổi, hiếm khi nhất quán. Chuyện nhỏ hay lớn đều có thể khiến ông nổi đóa lên; về KORUS, ông vẫn đe dọa, “Hôm nay chúng ta sẽ rút khỏi hiệp định này.
Các nhân viên của Nhà Trắng, các phụ tá của Trump thấy được mối nguy hại trong bức thư chấm dứt hiệp định đang chờ Tổng thống ký để gửi cho Tổng thống Hàn Quốc. Họ phải đảm bảo việc nó bốc hơi khỏi bàn Tổng thống, lấy trộm nó để bảo vệ đất nước. Nhưng vấn đề KORUS luôn âm ỉ vì Trump vẫn luôn nhớ điều mình muốn làm, cho dù nó tạm thời bị lãng quên trong đầu óc lộn xộn của ông. Những cuộc tranh cãi gay gắt diễn ra, bên phản đối đưa ra đủ mọi lý lẽ, có những lúc họ cảm thấy an ninh quốc gia tưởng như đang đứng trên bờ vực.
Trên thực tế, Mỹ vào năm 2017 bị ràng buộc bởi lời nói và hành động của một lãnh đạo có tính khí thất thường, khó đoán trước, và dễ bị kích động bởi cảm xúc. Các nhân viên của ông đã hợp sức lại để cùng ngăn chặn những cơn bùng phát mà họ coi là nguy hiểm nhất của tổng thống. Đó là một cảm giác yếu đuối của người đứng đầu quốc gia quyền lực nhất trên thế giới này.
Căng thẳng và lo sợ là tâm trạng của các nhân vật trong cuốn sách khi họ thường xuyên phải đối diện với những quyết định quan trọng nhưng lại được tổng thống Donald Trump đưa ra một cách bốc đồng. Từ khi chiến dịch tranh cử, Trump đã khiến các cộng sự của mình phải hoảng sợ khi ông luôn hành động theo bản năng, theo cảm xúc và phớt lờ lời khuyên của họ. Sự hỗn loạn ấy đã theo chân vị tổng thống này bước vào Nhà Trắng.
Chuyện gì đang xảy ra bên trong Nhà Trắng?
Dựa trên lời kể của các nhân vật quan trọng, cuốn sách của Bob Woodward đã tường thuật lại những câu chuyện bên trong Nhà Trắng của tổng thống Donald Trump.
Những chương đầu tiên của cuốn sách tái hiện quá trình Donald Trump chuẩn bị cho chiến dịch tranh cử tổng thống của mình. Các cố vấn của ông nhận ra một doanh nhân như Trump không có kiến thức căn bản về chính trị và hoàn toàn xa lạ với quy trình chính trị. Họ chuẩn bị cho chiến dịch với niềm tin rằng Trump sẽ không bao giờ nộp đơn đăng ký, ông sẽ không bao giờ tham gia vào chính trị.
Sau đó, những cuộc khủng hoảng liên tiếp từ phía truyền thông, rồi nhà tài trợ rời bỏ Donald Trump vì “những hành động bất thường” của ông. Trump đưa ra những quyết định một cách bốc đồng và không lắng nghe ý kiến của các cố vấn của mình. Cuốn sách cũng nói về cách Donald Trump và đội ngũ của mình chiến thắng bằng cách đối mặt với ứng viên tổng thống có kinh nghiệm như Hillary Clinton, một chiến thắng mà chính Donald Trump cũng khó mà tin được.
Nhưng vấn đề vẫn chưa dừng lại ở đó. Tại Nhà Trắng, những thách thức chỉ mới bắt đầu. Donald Trump hoàn toàn không chuẩn bị cho quá trình chuyển giao quyền lực. Có tới 4.000 vị trí cần phải được bổ nhiệm và họ phải tạm thời 'nhận gạch từ một số người hiểu biết'.
“Cuối cùng, ông ấy cũng hiểu ra,” Bannon kể lại, “rằng đây là việc nghiêm trọng. Ông ấy hoàn toàn không có bất kỳ chuẩn bị nào. Hillary Clinton đã dành cả cuộc đời để chuẩn bị cho thời điểm này. Trump thậm chí chưa một lần nghĩ tới.”
Donald Trump tuyển dụng nhân sự một cách ngẫu hứng, kể cả cho các vị trí quan trọng như Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Ngoại giao,... Khi kể lại cách Trump ra quyết định, các nhân vật đều kinh ngạc trước một tổng thống thiếu hiểu biết căn bản khiến họ luôn phải vật lộn để giải thích và ngăn chặn hành động của ông. Trump còn phải đối mặt với sự chỉ trích từ phía truyền thông, với hàng loạt cáo buộc, trong đó có cáo buộc về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử. Cảnh này cũng khiến cho cuộc chiến giữa Trump và các tổ chức tình báo bùng nổ.
Các sự kiện xoay quanh việc Donald Trump chỉ trích NATO, nghiên cứu kế hoạch quân sự để đối phó với Bắc Triều Tiên hay cuộc Chiến tranh Afghanistan, các thỏa thuận với Iran… cũng được mô tả một cách chân thực thông qua lời kể của các nhân vật liên quan. Tại Nhà Trắng, những cuộc tranh cãi gay gắt đã xảy ra nhiều lần vì các quyết định của tổng thống, trong đó có cả sự tham gia của Ivanka Trump, con gái của Donald Trump. Trump không thích thương mại tự do, nhiều lần chỉ trích và đe dọa rút khỏi các thỏa thuận thương mại. Các nhân vật già dặn cho rằng điều này sẽ gây ra thiệt hại lớn và làm hại cho an ninh quốc gia, trong khi Trump lại tìm kiếm những người có quan điểm tương tự và đưa họ vào Nhà Trắng. Nhà Trắng rơi vào hỗn loạn bởi cuộc chiến giữa người phản đối và người ủng hộ, vết nứt ngày càng sâu hơn.
“Cô ấy chính là một nhân viên vụng về chết tiệt!” Cuối cùng, Bannon đã hét vào mặt Ivanka như vậy. “Cô chỉ là một nhân viên vụng về!” Cô phải làm việc thông qua Văn phòng Chính phủ như bất kỳ ai khác, ông nói. Nơi cần phải có sự tổ chức. “Cô bước đi ở đây và ăn mặc như một người có quyền lực, nhưng cô không có quyền lực. Cô chỉ là một nhân viên mà thôi!”
“Tôi không phải là nhân viên nào cả!” Ivanka la lên. “Và tôi không bao giờ là một nhân viên. Tôi là con gái lớn của Tổng thống Trump” - cô nhấn mạnh vị trí của mình - “và tôi sẽ không bao giờ là một nhân viên!”
Donald Trump cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề vì những bình luận của mình trên mạng xã hội Twitter. Ông đã từng đăng bốn tweet kết tội Obama cài máy nghe trộm ở tòa Tháp Trump. Bộ trưởng Ngoại giao Tillerson cũng bị sa thải chỉ qua một tweet khi ông đang ở châu Phi: “Cảm ơn Rex Tillerson vì đóng góp của ông!”
“Đăng tweet,” tổng thống nói, “đó là cách tôi làm việc.”
Nhà Trắng của Donald Trump được miêu tả trong cuốn sách có lẽ đã quá hỗn loạn và lộn xộn. Và qua cuốn sách, bức chân dung về vị Tổng thống này cũng được khắc họa một cách khách quan qua con mắt của nhiều nhân vật khác nhau, những người thường xuyên tiếp xúc với Tổng thống, những người đã đồng hành cùng ông từ những ngày đầu tiên và cả những người đã rời đi.
Dowd tin rằng Tổng thống không liên kết với Nga hoặc cản trở công lý.
Tuy nhiên, Dowd nhận thấy một thiếu sót nghiêm trọng ở con người Trump và nhiệm kỳ Tổng thống của ông. Trong những cuộc đấu khẩu trên sân khấu chính trị, những cuộc xâm lược, sự phủ nhận, tweet, sự giấu giếm, “tin giả”, sự tức giận, Trump đã thể hiện một vấn đề lớn mà Dowd biết ông không đủ can đảm để đối diện: “Ông là kẻ nói dối tồi tệ.”
“Tôi nghĩ ông viết công bằng” - Tổng thống Donald Trump nói trong một cuộc gọi cho Bob Woodward vào ngày 14/8/2018
Fear: Trump ở Nhà Trắng là một tác phẩm công phu của Bob Woodward, dựa trên hàng trăm giờ phỏng vấn với các nhân vật đã và đang tham gia, chứng kiến các sự kiện xoay quanh Donald Trump từ chiến dịch tranh cử lần đầu của ông. Cuốn sách mô tả cuộc sống hỗn loạn bên trong Nhà Trắng của Tổng thống Donald Trump và quá trình ông đưa ra các quyết định nội và ngoại giao một cách bốc đồng. Cuốn sách đã được đặt hàng trước 950.000 bản ngay từ khi chưa xuất bản và bán được 1,1 triệu bản trong tuần đầu tiên ra mắt.
Giá trị của cuốn sách này một phần nằm ở chính tác giả của nó: phóng viên kỳ cựu của Washington Post, Bob Woodward, nổi tiếng với vai trò giúp phát hiện vụ bê bối Watergate năm 1972 cùng với Carl Bernstein. Vụ bê bối này đã dẫn đến nhiều cuộc điều tra từ chính quyền và dẫn đến sự từ chức của tổng thống Richard Nixon. Gene Roberts, cựu biên tập chính của The Philadelphia Inquirer và cựu tổng biên tập của The New York Times đã gọi công việc của Woodward và Bernstein 'có lẽ là nỗ lực báo chí đơn lẻ vĩ đại nhất mọi thời đại.'
Woodward đã giành được gần như mọi giải thưởng báo chí ở Mỹ và đoạt giải Pulitzer năm 1973. Ông đã là tác giả hoặc đồng tác giả của 19 cuốn sách phi hư cấu bán chạy nhất quốc gia. Ông đã viết sách về chín vị tổng thống gần nhất, từ Nixon đến Trump. The Weekly Standard gọi Woodward là “phóng viên thuần túy tốt nhất trong thế hệ của ông”. Albert Hunt của Tạp chí Phố Wall đã gọi ông là “nhà báo nổi tiếng nhất thời đại của chúng ta”. Bob Schieffer của CBS News nói rằng “Woodward thậm chí có thể là phóng viên xuất sắc nhất mọi thời đại.”
Cuốn sách Fear: Trump ở Nhà Trắng của Bob Woodward được các nhà báo kỳ cựu ca ngợi là “tiêu chuẩn vàng của sự thật” và là cuốn sách chứa đựng “sự tận tâm đối với sự thật”. Là một nhà báo, câu chuyện trong cuốn sách của Woodward được kể bởi chính các nhân vật, không có các bí mật động trời, các câu chuyện giật gân hay bình luận của tác giả. Những câu chuyện trong cuốn sách không mới lạ, nhưng Woodward đã thêm vào đó rất nhiều sự thật và khiến câu chuyện có ý nghĩa, có chiều sâu.
Nếu bạn mua cuốn sách này, hãy tin vào những gì bạn đọc. Bởi Bob Woodward không viết sai đâu. Và hãy tin vào tiêu đề: Nỗi sợ. Thật khó khi đọc sách của Woodward mà không cảm thấy như vậy. Cuốn sách mô tả Donald Trump như một tổng thống bốc đồng, bị kiểm soát, sắp xếp bởi những phụ tá – những người lấy tài liệu từ trên bàn để ngăn ông ký chuẩn và tìm mọi cách để lách một số mệnh lệnh của ông vì chúng quá điên rồ.
Jerry Zremski – Buffalo News
Người Tạo: Khánh Huyền - MyBook