Buzz
Bao giờ bạn tự hỏi rằng việc đi học, học hỏi; việc bạn được dạy dỗ từ nhỏ cho đến hiện tại có ý nghĩa gì không? Nếu chưa, cuốn sách này của J.Krishnamurti dành cho bạn. Và nếu bạn đã đặt câu hỏi nhưng chưa tìm được câu trả lời, thì cũng đừng bỏ lỡ cuốn sách này.
Một cuốn sách mỏng, chỉ khoảng 150 trang nhưng chứa đựng những tư tưởng triết học của vị triết gia nổi tiếng này. Nhiều khái niệm mới mẻ và đối lập hoàn toàn với những gì bạn đã được học trước đó sẽ được thể hiện qua góc nhìn của tác giả trong cuốn sách. Đặc biệt là về mối liên hệ giữa giáo dục và ý nghĩa của cuộc sống. Vì muốn xây dựng một hệ thống giáo dục chính xác, ta cần hiểu rõ ý nghĩa của cuộc sống trong bối cảnh toàn diện của nó.
Về Tác Giả
Krishnamurti là một nhà triết học, nhà tư duy và một người hiền lành, ông đã chiếu sáng cuộc đời của hàng triệu người trên khắp thế giới. Ông đã đưa ra một cách nhìn mới về tôn giáo bằng cách chỉ ra một cách sống vượt qua mọi tôn giáo. Ông đã dũng cảm đối diện với các vấn đề xã hội và phân tích một cách rõ ràng, khoa học hoạt động của tâm trí con người. Ông cũng là tác giả của nhiều cuốn sách. Ở tuổi 90, Krishnamurti đã phát biểu tại Liên Hợp Quốc về hòa bình và nhận thức, và ông đã được trao Huân chương Hòa bình của Liên Hợp Quốc vào năm 1984.
Giáo dục cần giúp chúng ta khám phá những giá trị cốt lõi vững chắc, không phụ thuộc vào những công thức cứng nhắc hay những khẩu hiệu trống rỗng; nó cần giúp chúng ta vượt qua những rào cản trong xã hội và giữa các quốc gia, thay vì làm nổi bật những rào cản đó, vì chúng tạo ra sự đối đầu trong mối quan hệ giữa con người.
Giáo Dục Và Ý Nghĩa Cuộc Sống
Lối giáo dục truyền thống đã làm cho việc tư duy độc lập trở nên khó khăn. Muốn duy trì sự khác biệt so với đám đông hay đề kháng lại sức ảnh hưởng của môi trường bên ngoài là điều không dễ dàng, thậm chí là rất nguy hiểm. Sự khao khát thành công, hay nói cách khác là mong muốn một phần thưởng, dù ở thế giới vật chất hay tinh thần, tìm kiếm sự an toàn bên trong hay bên ngoài, mong muốn được an ủi,... tất cả những điều này hạn chế khả năng bày tỏ sự không hài lòng, chấm dứt sự tự do và kích thích nỗi sợ hãi, mà nỗi sợ hãi lại chính là yếu tố gò bó khả năng hiểu biết của tâm trí về cuộc sống. Ngày càng lớn tuổi, trí óc con người trở nên mị dày và con tim trở nên cứng rắn hơn.
Vậy thì ý nghĩa của cuộc sống là gì? Chúng ta sống và chiến đấu vì điều gì? Nếu chúng ta được giáo dục chỉ để trở nên đặc biệt hơn, chiếm lấy một công việc tốt hơn, có sức mạnh thống trị người khác hơn, thì cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên vô ích và hỗn loạn. Thật vậy, cuộc sống có ý nghĩa sâu sắc và cao cả hơn những điều đó, và nền giáo dục có ích gì nếu như nó chẳng thể giúp ta khám phá ra ý nghĩa ấy? Chúng ta có thể được giáo dục tốt, nhưng nếu không tạo ra sự kết hợp sâu sắc giữa tư duy và tình cảm thì cuộc sống của chúng ta không thể trọn vẹn; nó sẽ bị mâu thuẫn và xâu xé bởi đủ kiểu lo sợ. Và cho đến khi nền giáo dục còn chưa vun đắp được cái nhìn hợp nhất ấy, thì nó chẳng có ý nghĩa gì.
Tất cả chúng ta đều đã được đào tạo, thông qua giáo dục và môi trường sống, để tìm kiếm lợi ích và sự an toàn cho bản thân, cũng như đấu tranh cho lợi ích cá nhân. Cho dù ta có che đậy điều này bằng những lời nói hoa mỹ đến đâu, sự thật là chúng ta đã được đào tạo trong một hệ thống được dựa trên sự bóc lột và nỗi lo sợ - khiến ta ra sức thu vén, tích lũy cho thật nhiều. Phương thức đào tạo như thế chắc chắn đẩy chúng ta và cả thế giới vào trạng thái hỗn loạn, đau khổ. Điều đó là không thể tránh khỏi, vì nó dựng lên trong mỗi cá nhân những rào cản tâm lý chia cắt và cách ly họ với những người khác.
Nhiệm vụ của giáo dục là hình thành những con người toàn diện và sáng suốt. Chúng ta có thể có nhiều bằng cấp và hiệu quả mà không có sự sáng suốt. Sáng suốt không phải là khả năng ghi nhớ thông tin; sáng suốt không bắt nguồn từ sách vở, cũng không phải là cách tự vệ thông minh. Người không học cũng có thể sáng suốt hơn người đã học. Chúng ta đã làm cho các kỳ thi và bằng cấp trở thành tiêu chuẩn của sự sáng suốt và đã phát triển trí óc linh hoạt luôn tránh những vấn đề cơ bản của cuộc sống. Sáng suốt là khả năng nhận biết bản chất, cái vốn có; và việc thức tỉnh khả năng này, ở bản thân và mọi người, chính là giáo dục.
Khi đi khắp nơi trên thế giới mới nhận thấy bản chất của con người giống nhau đến lạ, dù ở Ấn Độ hay Mỹ, ở châu Âu hay châu Úc. Điều này đặc biệt đúng ở các trường đại học và cao đẳng. Chúng ta đang tạo ra, như đúc từ một cái khuôn, một kiểu người mà sự quan tâm chính của họ là tìm kiếm sự an toàn, trở thành mục tiêu quan trọng, hay thoải mái tận hưởng những giây phút vui vẻ mà ít phải suy nghĩ càng tốt.
Loại hình giáo dục đúng đắn
Dù rõ ràng việc biết đọc biết viết, học nghề kỹ sư hay học nghề khác để kiếm sống là điều cần thiết không phải bàn cãi, nhưng liệu những kỹ thuật, những phương pháp này có giúp ta hiểu hết về cuộc sống hay không lại là câu hỏi khác. Chắc chắn kỹ năng nghề chỉ là thứ yếu; nếu chỉ có kỹ năng nghề mà không hiểu biết về bản chất cuộc sống thì rõ ràng ta đã bỏ lỡ điều gì quan trọng.
Chúng ta chọn nghề nghiệp tùy theo năng lực của mình; nhưng liệu việc theo đuổi một nghề nghiệp có giúp ta thoát khỏi xung đột và hỗn loạn không? Một số hình thức đào tạo kỹ thuật có lẽ cần thiết; nhưng sau khi trở thành kỹ sư, bác sĩ, kiến trúc sư,... thì sao? Việc thực hiện một nghề nào đó có nghĩa là ta đã sống một cuộc đời trọn vẹn chưa? Dường như với hầu hết chúng ta là như vậy. Nghề nghiệp khiến ta bận rộn suốt phần lớn cuộc đời; nhưng những gì mà chúng ta tạo ra, và những gì mà chúng ta mê hoặc, lại là những thứ gây ra hủy hoại và khốn cùng. Thái độ và giá trị của chúng ta biến công việc và thế giới thành công cụ cho sự ganh đua, thù hằn và ghen ghét.
Mục tiêu lớn nhất của giáo dục đúng là hình thành những cá nhân toàn diện, có khả năng nhìn nhận cuộc sống trong toàn bộ của nó. Con người lý tưởng, cũng như nhà chuyên môn, không quan tâm đến toàn thể, mà chỉ quan tâm đến một phần. Sự thống nhất không thể xảy ra cho đến khi con người vẫn theo đuổi một mô hình hành động lý tưởng; và hầu hết các nhà giáo dục theo đuổi lý tưởng đều bỏ qua tình yêu, tâm trí họ khô cằn và tâm hồn lạnh lùng. Để nghiên cứu một đứa trẻ, giáo dục cần tỉnh táo, thận trọng, tự hiểu, và điều này yêu cầu trí tuệ và tình cảm hơn là khuyến khích đứa trẻ theo đuổi một lý tưởng.
Trí lực, quyền năng và trí tuệ
Điều quan trọng với con người, trẻ hay già, là sống một cuộc sống toàn diện và toàn diện, và vì lý do này, vấn đề chính của chúng ta là phát triển trí tuệ mang lại sự thống nhất đó. Nhấn mạnh quá mức vào bất kỳ phần nào, trong cấu trúc tổng thể, đều làm biến dạng và làm mất cái nhìn về cuộc sống, điều này làm biến dạng nhiều khó khăn của chúng ta. Bất kỳ phát triển thiên lệch nào của khí chất đều sẽ gây hại cho cả chúng ta và xã hội, và vì vậy, việc chúng ta tiếp cận vấn đề của con người từ góc nhìn toàn diện là điều cực kỳ quan trọng.
Một con người toàn diện là người phải hiểu rõ toàn bộ quá trình ý thức của mình, cả ở mặt được biểu hiện lẫn ở mặt bị ẩn. Điều này không thể xảy ra nếu chúng ta nhấn mạnh quá mức vào trí lực. Chúng ta rất coi trọng việc đào tạo trí óc, nhưng trong tâm hồn, chúng ta lại thiếu thốn, nghèo nàn và hỗn loạn. Cuộc sống dựa quá nhiều vào trí lực dẫn đến sự chia ly; bởi vì ý nghĩ, cũng như niềm tin, không thể đưa con người lại với nhau ngoại trừ việc đưa họ vào các nhóm xung đột.
Chỉ có tình yêu và tư duy đúng đắn mới tạo nên cuộc cách mạng thực sự, cuộc cách mạng bên trong chính mình. Nhưng làm thế nào chúng ta có thể có tình yêu? Không bằng cách theo đuổi một tình yêu lý tưởng, mà chỉ khi không còn sự hận thù, tham lam, và ý thức về bản thân - nguyên nhân của mọi xung đột. Người nào tìm kiếm lợi ích cá nhân, theo đuổi lòng tham, ganh tị, họ không bao giờ có được tình yêu.
Để thay đổi thế giới, trước hết chúng ta phải đổi mới bản thân. Không có gì có thể đạt được bằng bạo lực, bằng việc đánh bại lẫn nhau. Có thể chúng ta tìm thấy sự giải thoát tạm thời bằng cách tham gia vào các nhóm, bằng cách nghiên cứu các biện pháp cải cách kinh tế - xã hội, bằng cách ban hành pháp luật, hoặc cầu nguyện; nhưng dù chúng ta làm bất cứ điều gì đi nữa, nếu thiếu sự nhận thức về chính mình và tình yêu thương, thì các vấn đề của chúng ta sẽ không ngừng lan rộng và gia tăng. Trong khi đó, nếu chúng ta đưa trí óc và trái tim vào việc hiểu biết về chính mình, chúng ta sẽ chắc chắn giải quyết được nhiều xung đột và đau khổ.
Giáo Dục Và Hòa Bình Thế Giới
Một trong những nguyên nhân chính gây ra sự thù hận và đấu đá lẫn nhau là niềm tin rằng một tầng lớp hoặc dòng dõi cao quý hơn tầng lớp hoặc dòng dõi khác. Trẻ em không có ý thức về sự phân biệt tầng lớp hoặc dòng dõi; môi trường gia đình, trường học làm cho họ cảm thấy sự phân biệt. Trẻ em không quan tâm đến việc bạn của họ có màu da khác nhau, có người là người da đen hoặc người Do Thái, là người quý tộc hoặc công nhân; nhưng tác động của cấu trúc xã hội liên tục chiếm lĩnh tâm trí và hình thành cách suy nghĩ của trẻ.
Thực Chất Của Sự Phân Biệt Con Người
Điều quan trọng trong giáo dục, cũng như trong mọi lĩnh vực khác, là phải có con người hiểu biết thông minh và đầy tình yêu, trái tim họ không chứa đựng những lời hỏi không, những sự kiêu căng của trí óc. Nếu sống là sống một cách hạnh phúc với sự cẩn trọng từ bên trong, sống với chính mình; và nếu chúng ta muốn xây dựng một xã hội thực sự tiến bộ, chúng ta cần những người giáo viên hiểu biết về sự phát triển toàn diện và có khả năng truyền đạt sự hiểu biết đó cho học sinh.
Kết Luận
Giáo Dục Và Ý Nghĩa Cuộc Sống của J.Krishnamurti là một cuốn sách giúp bạn hiểu rõ hơn ý nghĩa của giáo dục đối với cuộc sống của mỗi người. Hy vọng bạn sẽ tìm được câu trả lời cho việc sống và học tập sao cho ý nghĩa hơn, và luôn nhớ rằng “chức năng của giáo dục là tạo ra những con người toàn diện và có trí tuệ”.
Tác Giả: Hồng Dịu - MytourBook
Hình Ảnh: Hồng Dịu - MytourBook
