Buzz
Là một trong những loại đồ uống được ưa chuộng và nổi tiếng trên toàn thế giới, trà đã thu hút sự chú ý của nhiều người thông qua những câu chuyện hấp dẫn về lịch sử hình thành và quá trình phát triển của nó. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nguồn gốc thực sự cũng như cách phân loại của loại đồ uống phổ biến nhất thế giới này. Nếu bạn cũng đang muốn khám phá điều đó, thì 'Hành Trình của Trà' chính là cuốn sách bạn không nên bỏ qua.
A. Giới Thiệu Tác Giả: Laura C. Martin
B. Về Cuốn Sách.
Câu chuyện về trà cũng là câu chuyện về con người, có thể ngắn gọn chỉ đủ để nằm trong một tách trà. Nó chứa đựng những điều tốt đẹp nhất và cũng những điều tồi tệ nhất về bản chất và hành vi của chúng ta. Trong quá trình lịch sử kéo dài của mình, trà đã được sử dụng như một loại thuốc, một công cụ hỗ trợ cho thiền định, một phương tiện giao dịch, một món quà và một phương tiện để kiểm soát các cuộc nổi dậy. Trà đã từng là nguyên nhân của các cuộc xung đột và chiến tranh toàn cầu. Nó cũng là lý do cho các buổi tiệc, các cuộc họp gia đình và các sự kiện của tầng lớp thượng lưu. Tóm lại, trà đã chạm đến và thay đổi cuộc sống của chúng ta một cách không thể nhầm lẫn, nó kết nối tất cả chúng ta từ công nhân đến nhà sư, từ người hái trà đến các vị hoàng đế, từ người Anh cho tới người Trung Quốc, ...Tóm lại, trà đã truyền đạt cho chúng ta những bài học về nhân loại và lòng tốt của con người, làm cho chúng ta nhận ra rằng trà không chỉ làm thay đổi thế giới, mà còn làm thay đổi bản chất của con người.
I. Từ Bụi Trà Đến Tách Trà: Tổng Quan
Evolving History
Trà đã từng là một loại đồ uống có lịch sử trải dài và đã được trồng ở nhiều nơi trên thế giới khác nhau. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi chúng ta thấy một lượng lớn các thuật ngữ khó hiểu được sử dụng để mô tả chính cây trà và các phương pháp chế biến trà trong suốt hai nghìn năm qua. Một số loại trà như trà Darjeeling, được đặt tên theo địa điểm chúng được trồng và chế biến. Các loại trà khác có tên cụ thể nhưng thường chỉ được trồng và chế biến ở một khu vực đặc biệt - ví dụ như trà đen Kỳ Môn từ Trung Quốc. Tuy nhiên, tất cả các loại trà đều bắt nguồn từ một loài thực vật duy nhất, được gọi là Camellia sinensis, thuộc họ Theaceae.
Trà Camellia sinensis là loại cây bụi thường xanh, sản sinh ra những bông hoa nhỏ thơm với cánh trắng và vô số ngụy vàng. Các nhà thực vật học đã phân loại loài này (sinensis) thành hai giống khác nhau, sinensis và assamica. Trà Camellia sinensis thuộc chủng sinensis là loài bản địa ở phía tây Vân Nam, Trung Quốc và đã được biết đến trong nhiều thế kỷ trước khi giống assam được khám phá.
Camellia sinensis của giống Assamica là loài bản địa ở vùng Assam của Ấn Độ và Miến Điện, Thái Lan, Lào, Campuchia, Việt Nam và miền Nam Trung Quốc.
Mặc dù về phương diện giải phẫu, hai loại cây trà này có sự khác biệt đủ để các nhà thực vật học xem xét chúng là hai giống trà riêng biệt, nhưng chúng lại tạo ra lá có hương vị tương tự nhau khi chúng được chế biến theo cùng một cách.
.png)
Quy trình thu hoạch và chế biến trà
Các phương pháp chế biến tạo ra các loại trà khác nhau tùy thuộc vào nhu cầu - trà trắng, trà xanh, trà ô long hoặc trà đen. Mỗi chuyên gia về trà đều có cách làm riêng tạo ra một sản phẩm độc đáo. Tuy nhiên, nhìn chung, các bước cơ bản được thực hiện để biến lá trà thành trà uống là tương tự nhau:
1. Làm Withering
2. Cán Trà
3. Oxy hóa
4. Sấy khô hoặc Hút ẩm
5. Sắp xếp hoặc Phân loại
Trà đen
Trà ô long
Trà xanh
Matcha
Trà trắng
Trà CTC (Crush, Tear and Curl)
Xếp hạng loại trà
Có bốn loại trà đen (lá nguyên, lá bể, lá vụn và bụi) khác nhau về chất lượng. Hai loại dưới cấp được coi là không tốt và thường được dùng để pha loại trà đắt tiền hơn hoặc để làm trà túi lọc và trà bột. Khi mua trà, hãy dựa vào những điểm sau để nhận biết chất lượng của trà bạn:
Trà lá nguyên
OP,
FOP
GFOP
FTGFOP
Sân khấu tình yêu
Phố
Festival Pháo
Phố Sài Gòn
Sáng tạo
Trà lá gãy
Những tên gọi tương tự nhấn mạnh việc sử dụng lá trà bị vỡ và thêm chữ B (“broken” - gãy), làm nổi bật loại trà gãy. Trà lá gãy không thua kém trà nguyên lá; những chiếc lá gãy chỉ làm cho trà thêm mạnh mẽ.
BOP
Trà phế liệu
BOPF
Trà hạt bụi
Thực chất, đây là những phần dư thừa từ quá trình chế biến trà và bao gồm cả lá trà bị vỡ. Chúng thường được sử dụng trong túi trà lọc.
càng nhiều ký tự
SFTGFOP
II. Lịch sử và Huyền thoại
Theo huyền thoại, trong một lần tuần thú ở phương Nam, vua Thần Nông vô tình uống một nồi nước đun sôi có lá cây trà rơi vào. Ông uống rồi ca ngợi là trà mang lại sự phấn chấn, tinh thần thoải mái và minh mẫn cho cơ thể.
Một câu chuyện khác kể rằng Đạt Ma tổ sư vì ngủ quên trong một buổi thiền nên tức giận cắt mí mắt và vứt đi. Chỗ ông vứt mí mắt mọc lên cây trà, trở thành một thức uống phổ biến cho các nhà sư tỉnh táo khi thiền định. Từ chùa chiền, thức uống này lan rộng đến dân gian.
Người Nhật kể rằng vào thời Chiến Quốc (300-221 trước Công nguyên), có một danh y thông thạo về 84,000 loại thuốc. Ông dạy con được 62,000 loại thuốc thì qua đời. Tưởng rằng kiến thức về 22,000 loại thuốc còn lại sẽ không còn. Nhưng trên mộ ông mọc lên một cây, chứa đựng đủ bí quyết của 22,000 loại thuốc kia. Đó chính là cây trà.
Dĩ nhiên, những câu chuyện này chỉ là truyền thuyết. Người Trung Hoa thường tạo ra một sự thật từ những điều không rõ ràng, có từ thời cổ sử, gắn liền với Thần Nông, Hoàng Đế... Cũng như người Việt bắt đầu một thần thoại từ thời xa xưa, thời vua Hùng Vương... để làm cho câu chuyện thêm thú vị, đồng thời cung cấp chứng cứ hỗ trợ.
Theo lịch sử, trà chỉ được đề cập từ thời Tam Quốc và phát triển đến đời Đường, dân Tàu chỉ dùng các loại trà tự nhiên chưa được trồng và chế biến. Trà chỉ phổ biến trong giới thượng lưu miền Nam Trung Hoa, trong khi dân dã chưa biết uống trà và không coi trà là một nét văn hoá cao cấp. Thực tế, vào thời kỳ đó, cuộc sống ở hai miền Bắc và Nam Trung Hoa cách biệt nhưng hai thế giới khác nhau. Đến đời Tùy, văn hoá uống trà mới lan rộng ra các vùng khác. Người Tàu kết hợp cách uống trà với sữa của người Hồ (các dân tộc sống ở Tây Vực), đây là những dân tộc sống du mục.
Mặc dù việc uống trà trở nên phổ biến, nhưng vẫn có một số đặc điểm khác so với hiện nay:
Thứ nhất, trà vẫn được xem như một loại thuốc hơn là một loại thức uống.
Thứ hai, trà được người dân hái từ vùng hoang sơ thảo dược, chưa được trồng thành đồi, vườn để sản xuất hàng loạt.
Thứ ba, cách uống trà vẫn đơn giản, chỉ cần hái lá về nấu (như chè tươi của chúng ta) chứ chưa có phong cách như hiện nay.
Tới thời Đường, khi Lục Vũ viết cuốn sách Trà Kinh, trà trở nên phổ biến. Từ đó, mọi người đều uống trà, trở thành một trào lưu và sản xuất trà cũng trở thành một ngành kinh tế lớn, mang lại lợi nhuận khổng lồ cho triều đình. Từ thời Đường trở đi, các triều đại như Tống, Nguyên, Minh, Thanh đều xem việc đánh thuế trên trà là một nguồn thu chính.
Lục Vũ, còn được biết đến với bút danh Hồng Tiệm, người của vùng Cảnh Lăng, Hồ Bắc, được gọi là tiên trà của Trung Hoa. Thấy chán ngán với thời đại, ông từ bỏ sự nghiệp quan lại, dự định tu hòa thượng ở chùa Thái Thường nhưng không thành, nên quay về sống ẩn dật và tập trung nghiên cứu về trà. Ông đi tham khảo kiến thức với những người nông dân, đến nơi nơi để tìm hiểu cách chế biến trà từng làm việc thực tế. Những gì ông viết ra sau này đều có giá trị.
III. Trà ở Trung Quốc và Hàn Quốc cổ đại
Trà trong thời Đường
Triều đình thời Đường (618-907) nắm giữ quyền lực và ảnh hưởng to lớn. Một yếu tố quan trọng là mạng lưới kênh đào kết nối các vùng, cho phép hàng hóa được vận chuyển đến mọi nơi trong đế chế. Thuyền chuyên chở trà và các hàng hóa khác từ cảng này sang các cảng lân cận, và khi ngoại thương phát triển, đế chế mở rộng.Tất nhiên, thương nhân Trung Quốc cũng sử dụng các phương tiện giao thông khác, và trà đi cùng họ bất cứ nơi nào họ đến. Vào thời điểm này, lá trà được ép thành bánh, sau đó nướng cho đến khi cứng. Điều này giúp trà có thời gian lưu trữ lâu và dễ dàng vận chuyển hơn. Để pha trà từ bánh trà đã nướng, người ta giã thành bột bằng cối và chày, sau đó đun sôi trong vài phút để pha và rót trà vào chén.Khi phương pháp chế biến từ lá trà thô đến bánh trà được nướng, hương vị của trà cũng được cải thiện, và trà trở nên phổ biến khắp Trung Quốc suốt thời kỳ Đường. Trà không chỉ được phục vụ tại triều đình mà còn ở mọi nơi khác. Việc uống trà sớm trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người, từ hoàng đế đến nông dân.
Thời Đường đã chứng minh mình là một trong những triều đại vĩ đại nhất trong lịch sử Trung Quốc, coi trọng chất lượng và vẻ đẹp. Cùng với sự lan rộng của văn hóa uống trà, nhiều quán trà và vườn trà mọc lên ở các thành phố và thị trấn trên khắp đất nước. Nhiều vườn trà trong số này đã trở thành biểu tượng của sự tinh tế và tao nhã của văn hóa thời Đường. Các chuyên gia trà được coi trọng, đặc biệt là bởi hoàng gia và các quan lại.
Lục Vũ, danh nhân về trà đầu tiên và Tác giả của Trà Kinh Lục Vũ
Trong tất cả các người sành trà sống ở thời đại Đường, Lục Vũ được biết đến nhiều nhất, ông được coi là 'người sáng lập của nghệ thuật trà', 'vị thánh của trà', 'người sáng tạo ra trà' và 'đấng tôn thờ của trà'. Trà là trung tâm của cuộc đời ông. Ông luôn dành thời gian để tìm hiểu sâu rộng về trà. Kết quả của niềm đam mê mãnh liệt này là một bộ sách gồm ba tập, mỗi tập có mười phần được gọi là Trà Kinh (Ch’a Chíng, được xuất bản vào năm 780)
Cuốn sách bao gồm các khía cạnh sau về trà:
1. Nguồn gốc của cây trà
2. Công cụ để thu hoạch lá trà
3. Quá trình sản xuất và sử dụng lá trà
4. Miêu tả hai mươi bốn dụng cụ trà
5. Sự quan trọng của việc pha và thưởng thức trà
(Cách pha trà: các phương pháp pha trà)
6. Các nguyên lý khi uống trà
7. Tóm tắt về lịch sử và ứng dụng của trà
8. Nguồn gốc của trà, địa điểm trồng trà, ….
9. Dụng cụ không thể thiếu khi uống trà
10. Hình ảnh về dụng cụ trà
Trà trong thời đại của triều đại Tống
Năm 960, khi Triệu Khuông Dẫn (927 - 976) lên ngôi làm hoàng đế và bắt đầu triều đại Tống, Trung Quốc một lần nữa nắm quyền kiểm soát đất nước. Thời kỳ này, giống như triều đại Đường, được biết đến với sự tinh tế và lộng lẫy, và trà một lần nữa đóng vai trò quan trọng trong cả nền kinh tế và văn hóa, từ nông dân đến hoàng đế.
Không có gì đáng ngạc nhiên với việc số lượng trà cống cho triều đình tăng lên, do sự phổ biến ngày càng tăng của trà. Hoàng đế không chỉ yêu cầu lượng trà lớn được gửi đến cung điện mà còn đề xuất cách chọn lựa trà. Hoàng đế Huy Tông, người trị vì từ năm 1101 đến 1125, đã đóng góp lớn vào sự lan rộng của trà, khi ông dành nhiều tài sản và thời gian để nghiên cứu và thử nghiệm các loại trà tốt nhất. Bậc vị vua này đã sống khép kín và viết một cuốn sách về trà, được gọi là Đại Luận Trà, được các nhà sành trà đương thời tôn trọng. Đây đã trở thành tác phẩm kinh điển về trà trong thời kỳ của ông.
Trà ở Hàn Quốc
Trong văn hóa Hàn Quốc, trà không chỉ là thức uống mà còn là một biểu tượng của sự tinh tế và tĩnh lặng. Nó được uống trong các dịp đặc biệt và là một phần không thể thiếu trong các nghi lễ truyền thống.Nhật Bản không chỉ là quốc gia sản xuất trà lớn mà còn là nơi mà trà đóng vai trò quan trọng trong văn hóa và tâm linh. Sự tĩnh lặng của việc uống trà thường được coi là một phần của thiền định và cách thức thể hiện lòng biết ơn.
Trong lịch sử Nhật Bản, trà không chỉ là một loại thức uống mà còn là một biểu tượng của sự thanh lọc và tinh thần. Nó được uống trong các nghi lễ truyền thống và là một phần không thể thiếu của các hoạt động tôn giáo và văn hóa.
Trong văn hóa Phật giáo cổ đại, trà không chỉ là một loại thức uống mà còn là một biểu tượng của sự sâu sắc và tĩnh lặng. Nó thường được coi là một phần của cuộc sống tu hành và cách thể hiện lòng biết ơn đối với tất cả mọi vật.
Trong lịch sử của trà ở Nhật Bản, nó không chỉ là một loại thức uống mà còn là một biểu tượng của sự tinh tế và tĩnh lặng. Việc uống trà thường được coi là một phần của cuộc sống hàng ngày và là một cách thể hiện lòng biết ơn đối với tự nhiên.
Trong văn hóa truyền thống của Hàn Quốc, trà không chỉ là một loại thức uống mà còn là một biểu tượng của sự thanh lọc và tâm linh. Nó thường được uống trong các nghi lễ truyền thống và là một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày.
Nghệ thuật trà ở Nhật Bản đã trở thành một biểu tượng của sự tinh tế và tĩnh lặng. Vào thế kỷ thứ 12, việc thưởng thức trà trở nên phổ biến ở Nhật Bản và được coi trọng bởi những người thuộc các tầng lớp xã hội cao cấp.
Trong văn hóa Nhật Bản, trà không chỉ là một loại thức uống mà còn là một biểu tượng của sự tĩnh lặng và tinh tế. Nó thường được uống trong các nghi lễ truyền thống và là một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày.
Vào thế kỷ thứ 12, mối quan hệ mới giữa Nhật Bản và Trung Quốc đã thúc đẩy sự phổ biến của trà và nghệ thuật uống trà ở Nhật. Trà đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa và được thưởng thức bởi nhiều tầng lớp trong xã hội Nhật Bản.
.png)
Trà đạo ở Nhật Bản, còn được gọi là cha-no-yu, đã trở thành một biểu tượng của sự tinh tế và thẩm mĩ. Mặc dù có những quy tắc nghiêm ngặt, bản chất của trà đạo vẫn là cách thức thưởng thức và tôn trọng trà.
Trong trà đạo Nhật Bản, chuẩn bị cho nghi lễ thường được coi là một phần không thể thiếu. Quá trình chuẩn bị này đòi hỏi sự tập trung và tôn trọng từ phía người thực hiện.
Trong trà đạo Nhật Bản, việc chuẩn bị cho nghi lễ thường được coi trọng và là một phần không thể thiếu của trải nghiệm. Đây là cơ hội để thể hiện sự tôn trọng và sự kính trọng đối với trà và nghệ thuật uống trà.
Nghi lễ của trà đạo đầy tính nghi thức và biểu tượng. Mỗi buổi lễ đều tuân thủ các nguyên tắc do Rikyu đề ra: sự hài hòa, tôn trọng, tinh khiết và yên tĩnh. Ba yếu tố cơ bản của buổi lễ là sự sắp xếp các dụng cụ, sự tinh khiết của từng vật phẩm và sự điềm tĩnh trong tâm trí của mọi người tham gia.Những điều cần thiết trong trà đạo là sự tinh khiết và tinh tế. Mỗi chi tiết đều được quan tâm đến tỉ mỉ để tạo ra một không gian trà đạo đẹp và tĩnh lặng.
Trà đạo là một phần không thể thiếu của văn hóa Nhật Bản, nơi mà trà không chỉ là một thức uống mà còn là một biểu tượng của sự thanh tịnh và tĩnh lặng.
Trong trà đạo, việc sử dụng các đồ dùng như hộp trà, muỗng và bát được coi trọng để thể hiện sự tinh tế và sạch sẽ. Mỗi đồ dùng đều được lau chùi theo nghi lễ.
Chashitsu, phòng trà, là nơi quan trọng trong trà đạo. Nó được trang trí đơn giản nhưng tinh tế để tạo ra không gian tĩnh lặng và thiêng liêng.
Vườn trà là nơi quan trọng trong trà đạo, nơi mà cây trà được trồng và chăm sóc. Vườn trà không chỉ là một nơi sản xuất trà mà còn là một biểu tượng của sự kính trọng và tâm linh.
Trong trà đạo, cây trà không chỉ là nguồn gốc của thức uống mà còn là một biểu tượng của sự sống và sự kính trọng đối với tự nhiên.
Trong trà đạo, việc sử dụng các đồ dùng như chậu rửa, đèn lồng đá, băng ghế và lối đi vào vườn được coi trọng để tạo ra một không gian trà đạo đẹp và tĩnh lặng.Trà ở Anh đã trở thành một phần của văn hóa Anh vào thế kỷ 19, khi mà trà không chỉ là một thức uống mà còn là một biểu tượng của sự thịnh vượng và quý phái.
Trong lịch sử của trà ở Anh vào thế kỷ 19, trà đã trở thành một yếu tố quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người Anh từ tầng lớp quý tộc đến tầng lớp lao động.
Một nửa thế giới và những khác biệt về văn hóa và xã hội đã tạo ra một sự tương phản đáng kinh ngạc giữa nơi mà trà được sản xuất và nơi mà nó được thưởng thức nhiều nhất. Trà đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống ở Anh và ảnh hưởng đến mọi tầng lớp xã hội.
Bữa trà chiều là một phần của văn hóa Anh, nơi mà trà không chỉ là một thức uống mà còn là một thói quen xã giao và biểu tượng của sự thanh lịch.
Ý tưởng về buổi trà chiều như một bữa ăn và một sự kiện xã hội đã được công nhận trên toàn thế giới là của Anna Maria Stanhope, Nữ Công Tước Bedford, vợ của công tước thứ bảy. Bà thường cảm thấy năng lượng giảm đi vào buổi trưa và buổi tối. Tin rằng một ít thức ăn có thể giúp, bà bắt đầu thưởng thức trà và những món ăn nhẹ vào buổi chiều muộn. Nữ công tước nhận thấy rằng việc thưởng trà cùng với một ít thức ăn vào buổi chiều rất có ích và thoải mái đến mức, không lâu sau đó, bà đã mời bạn bè tham gia bữa ăn nhỏ này cùng mình tại lâu đài Belvoir vào khoảng năm giờ chiều. Thực đơn thường bao gồm bánh ngọt nhỏ, bánh mì và bơ, nhiều loại kẹo khác nhau và tất nhiên là cả trà nữa.
Có vẻ như chỉ đến giữa thế kỷ 19, trà chiều muộn mới trở thành một phong tục phổ biến trên khắp đất nước, và vẫn chỉ ở trong giới nhà giàu. Nữ hoàng Victoria rất thích trà, và đam mê của bà dành cho bữa tiệc trà chiều đã làm cho nó trở nên phổ biến hơn, Tiệc trà chiều đã được giới thiệu tại Cung điện Buckingham vào năm 1865.
.png)
C. Kết luận
Lịch sử của trà đã mang lại cái nhìn tổng quan, tinh tế và hấp dẫn về quá trình hai ngàn năm của thức uống quý phái này, đưa chúng ta đi qua những câu chuyện thần thoại trong rừng núi Trung Quốc, qua các phòng trà ở Nhật Bản với các nghi lễ trà đạo khắt khe, qua cả những buổi tiệc trà xa hoa tại Anh hay các vườn trà bao la ở Ấn Độ và Sri Lanka.
Cuối cùng, bạn sẽ nhận ra rằng thức uống giản dị và lịch sự này đã và đang ảnh hưởng sâu sắc đến thế giới của chúng ta từ mọi góc độ, từ kinh tế, chính trị đến văn hóa, triết học và nghệ thuật. Hãy đọc và cảm nhận!
