Hệ miễn dịch – kiệt tác của sự sống kể về cuộc chiến đấu gay go, khốc liệt, những hi sinh tình cảm của anh em lính miễn dịch với cơ thể con người. Nhiều người có quan điểm, thân thể chỉ là tập hợp những bộ phận vô tri, được nuôi dưỡng bằng máu và sống cùng với vi khuẩn? Thì ra, những người đó đã hiểu lầm. Bên trong mỗi chúng ta là những chiến sĩ miệt mài làm việc để đảm bảo cơ thể hoạt dộng bình thường và khỏe mạnh. Quyển sách này sẽ cho bạn thấy sự kỳ diệu của hệ miễn dịch và
qua đó càng thêm trân quý khối cơ thể này hơn.
Hệ miễn dịch – kiệt tác của sự sống được viết bởi tác giả Cao Bảo Anh, bút danh Cẩm Tú Trường. Cao Bảo Anh có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực miễn dịch học và hiện đang là nghiên cứu sinh tiến sĩ chuyên ngành miễn dịch học ở khoa Y, đại học Harvard. Với niềm đam mê tri thức và mong muốn được chia sẻ cho nhiều người những kiến thức về y khoa, Cao Bảo Anh đã biến những kiến thức tưởng chừng như khô khan và học thuật này thành một câu chuyện đầy hào hùng và mang tính sử thi, dễ tiếp cận với đại đa số độc giả.
Ta không chỉ là thân xác của mình, hay chính xác hơn, cái thân xác này tồn tại để phục vụ cho tâm hồn và lý trí của chúng ta! Nghe có vẻ triết học, nhưng bạn có thể hiểu đơn giản là: Chúng ta có tâm hồn và lý trí, và thân xác thực sự là một tải thể chứa hai phần đó.
Như vậy, chúng ta đã chạm đến một điều sâu sắc hơn: Chúng ta thực sự là tâm hồn và lý trí, còn cái thân thể đang nhìn chằm chằm vào những dòng chữ của cuốn sách này là ngôi nhà của chúng ta.
Như vậy, một vấn đề được đặt ra là: Nếu chúng ta không hiểu rõ về ngôi nhà thân xác đang bao gồm chúng ta, thì chúng ta sẽ không thể hiểu rõ về bản thân mình.
Để nói rõ hơn: Chúng ta cần phải hiểu những yếu tố nào đang chi phối chúng ta, và chỉ sau đó chúng ta mới có thể biết được bản thân mình là ai thật sự!
Trước khi bắt đầu đọc cuốn sách này, hãy xem nó như việc xem một bộ phim hành động hoặc siêu anh hùng, bởi những nhân vật chính của chúng ta cũng không kém phần ấn tượng!
Về cơ bản, cuốn sách được chia thành bốn phần chính: phần đầu tiên giúp ta hiểu rõ hơn về chính mình, giới thiệu các nhân vật, cuộc hành trình không ngừng và hệ miễn dịch trong cuộc sống hiện đại.
Phần đầu tiên
Tác giả mở đầu cuốn sách với những câu hỏi cơ bản nhưng không phải ai cũng chú ý đến. Bạn đã bao giờ tự hỏi “Mỗi lần hít vào thở ra, đi lại nói cười, tất cả những bộ phận trong cơ thể bạn đang cảm nhận như thế nào?” chưa? Bạn liệu có biết mỗi khi hít thở thì các tế bào, các cơ quan trong cơ thể vận hành như thế nào? Bạn liệu có ý thức được rằng, để có thể ngồi đây đọc được những dòng chữ này, bạn đã phải vượt qua MỘT TRĂM TRIỆU sinh mệnh khác? Chỉ chừng đó câu hỏi, và bất kỳ một trong những câu hỏi nào mà bạn không trả lời được, cũng đủ để cho thấy rằng bạn còn chưa thực sự hiểu rõ cơ thể này, và còn xa lắm bạn mới chạm đến cái đích thấu hiểu bản thân. Vậy là từ những điều đơn giản nhất, những điều mà dường như chúng ta không bao giờ để ý đến, tác giả đã gợi ra cả một quá trình công phu phức tạp của từng tế bào đang chăm chỉ và miệt mài làm việc để bảo vệ và vận hành cơ thể. Đây là một lời mở đầu hoàn hảo thu hút độc giả khám phá sâu hơn vào từng bộ phận của cơ thể nói chung và hệ miễn dịch nói riêng.
Phần giới thiệu nhân vật
Xem từng tế bào trong hệ miễn dịch như những người anh em ruột thịt, tác giả đã kể lại những câu chuyện độc đáo về cách mà chúng hoạt động một cách đơn giản nhất, gần gũi nhất để người đọc dễ hiểu và hứng thú hơn.
Ở phần này, tác giả giới thiệu về chức năng, nhiệm vụ của từng loại tế bào miễn dịch trong hệ thống miễn dịch. Đầu tiên là bạch cầu Trung Tính, những người anh hùng cảm tử, có nhiệm vụ chiến đấu với vi khuẩn độc hại, đồng thời cảnh báo cho các đồng đội khác về nguy hiểm đang rình rập. Khi gặp nguy hiểm, Trung Tính sẽ hy sinh mình, giải phóng DNA bắt giữ vi khuẩn. Tiếp theo là Đại Thực Bào, anh hùng ăn uống to lớn. Đại Thực Bào có mặt ở khắp nơi trong cơ thể, tiêu diệt tất cả những phần tử “đe dọa” để bảo vệ sự toàn vẹn và sạch sẽ của cơ thể. Tế bào Tua, nhân viên liên lạc chăm chỉ, có khả năng phân loại kẻ thù và báo cáo cho đồng đội để huy động lực lượng. Một thành viên khác của gia đình miễn dịch là tế bào B, ninja nhanh nhẹn. Sau khi trải qua đào tạo và huấn luyện cẩn thận, B có khả năng nhận diện và tiêu diệt các phần tử ngoại lai bằng kháng thể. Một người anh em gần gũi với B là tế bào T, chỉ huy thông minh, có khả năng điều khiển các đồng đội khác trong việc chống lại nguy hiểm của cơ thể.
Những cuộc hành trình không mệt mỏi
Sau màn giới thiệu ngắn, là câu chuyện chi tiết về quá trình mà những nhân vật đặc biệt phải trải qua từ khi ra đời đến khi hoàn thành nhiệm vụ trong cơ thể. Và từ đó, câu chuyện về anh hùng bắt đầu.
Đầu tiên là lời kể của tế bào T được sinh ra ở tủy xương và bắt đầu hành trình học tập ở trường Tuyến Ức. Ở đó, T phải vượt qua hàng loạt các bài kiểm tra để được nhập học vào dòng máu và bảo vệ cơ thể suốt nhiều năm. Chỉ có khoảng 2-4% các tế bào T vượt qua được thử thách và được cấp phép thực hiện nhiệm vụ.
Tế bào T CD4, hãy tiến lên và nhớ rằng các bạn là những nhà trí tuệ. Hãy sử dụng kiến thức và khả năng của mình để hướng dẫn các bạn tế bào miễn dịch khác đối phó với tác nhân xâm nhiễm.
Tế bào T CD8, hãy tiến lên và nhớ rằng các bạn là những tế bào có khả năng nhìn xuyên suốt các tế bào khác. Hãy sử dụng quyết đoán và sự thông minh của mình, giúp cơ thể chống lại những tác nhân xâm nhiễm lẩn trốn bên trong tế bào.
Tế bào T điều hòa, hãy tiến lên, sử dụng sự ôn hòa của bạn để nhắc nhở mọi người rằng dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu, sự toàn vẹn của cơ thể luôn là điều quan trọng nhất.
Rồi từ đây, tế bào T và các bạn khác xây dựng một cộng đồng vững mạnh để đối phó với nguy cơ từ bên trong và bên ngoài.
Bạn có nghĩ rằng một vết trầy trên cơ thể là không đáng lo? Hãy cùng quan sát một cuộc chiến khốc liệt giữa các tế bào miễn dịch chống lại vi khuẩn Tụ Cầu Vàng xâm nhập qua vết trầy. Tụ Cầu Vàng thường sống yên bình trên da, nhưng chỉ cần một lỗ nhỏ trên da là chúng tấn công để hút chất dinh dưỡng trong cơ thể. Đại Thực Bào là người đầu tiên phát hiện ra kẻ xâm nhập. Anh ta lập tức chiến đấu với chúng và báo hiệu nguy cơ.
Thông tin lan truyền, tất cả các tế bào trong vùng phản ứng. Mạch máu xung quanh phản ứng nhanh nhất. Mạch máu vốn chắc chắn giờ trở nên lỏng ra, cho phép máu lưu thông nhiều hơn.
Điều này giúp bạch cầu trung tính tiến đến hỗ trợ. Khoảng 12 giờ sau, khi đã mệt mỏi, Trung Tính tự phá vỡ để giải phóng DNA chống lại vi khuẩn. Nhưng chỉ làm chậm lại Tụ Cầu Vàng, cần có tế bào Tua để liên lạc và tiêu diệt vi khuẩn. Sau khi Tua hoàn thành nhiệm vụ, B tiết ra kháng thể trung hòa độc tố. Sau những nỗ lực và hy sinh, hòa bình được thiết lập.
Sau câu chuyện về vết trầy, Cao Bảo Anh tiếp tục với cuộc chiến với virus cảm cúm. Virus này phát triển nhanh và luôn đổi mới, khiến hệ miễn dịch luôn phải nỗ lực. T CD8 tiết ra protein và enzyme để tiêu diệt virus, còn tế bào B tiết ra kháng thể ngăn chặn virus. Hệ miễn dịch phải làm việc cực kỳ vất vả.
Hãy tưởng tượng mỗi năm có bao nhiêu người mắc cúm, mỗi người có bao nhiêu virus. Chỉ cần một virus có đột biến mới, chúng ta lại phải đối mặt với một loại virus mới. Cuộc chiến này kéo dài rất lâu.
Dịch COVID-19 đã làm mọi người quên đi những chiến binh miễn dịch đang chiến đấu không ngừng. Hãy cảm ơn họ.
Nhiều người không nhận ra thói quen xấu của họ tổn thương cơ thể. Hệ miễn dịch phải làm việc cực kỳ vất vả để sửa chữa những lỗi sai, nguy cơ biến chất tế bào là rất cao.
Tế bào Tua là người đầu tiên phát hiện ung thư, nhưng chỉ có T CD8 mới có thể tiêu diệt chúng. Cuộc chiến này kéo dài hàng năm.
Đối diện với cái chết, hầu hết mọi người đều hoảng sợ và hối hận. Nhưng ít ai biết rằng sự phung phí của sự sống và cái chết đã bắt đầu từ lựa chọn hút thuốc.
Cuối cùng, sống hay chết, là do lựa chọn của bạn.
Bạn đã chọn điều gì cho cuộc đời của mình?
Ảnh hưởng của xã hội hiện đại đến hệ miễn dịch
Phát triển nhanh chóng của xã hội hiện đại làm suy weaken hệ miễn dịch của chúng ta. Ở đây, tác giả nói về bệnh tự miễn dịch và thói quen cần sửa đổi để tăng cường sức khỏe.
Đừng dùng kháng sinh quá mức, hãy trân trọng mọi sinh mệnh xung quanh bạn, bao gồm cả vi khuẩn. Hiểu và phân biệt rõ vai trò của chúng sẽ giúp bạn nhìn nhận bản thân mình đúng hơn.
Kết luận
Tác giả: Trần Ngân - MyBook