[Đánh Giá Sách] 'Im Lặng Hay Cười Nói Đừng Buộc Chúng Ta Thành Công': Rối Loạn Bắt Nguyên Từ Nỗi Đau

Chúng ta chỉ có thể lựa chọn cư xử như người hướng nội hoặc hướng ngoại vào một thời điểm cụ thể. Khi bị la mắng, chúng ta cãi lại, hay chúng ta giữ vào trong lòng? Chúng ta thanh minh, hay chúng ta im lặng? Chúng ta chỉ có một giải pháp hướng nội hoặc hướng ngoại, chúng ta không ngẫu nhiên trở thành một người hướng nội hay hướng ngoại.

Im Lặng Hay Cười Nói Đừng Buộc Chúng Ta Thành Công là một cuốn sách self-help thiết thực, là một lời giải cho bài toán hướng nội – hướng ngoại vốn đã nhiều tranh cãi. Bạn có thể tranh luận với bạn mình rằng: Anh ta/ Cô ta là một người hướng nội đấy? hoặc Anh ta/ Cô ta cư xử như vậy chưa đúng?; thế nhưng ứng xử theo hướng nội hay hướng ngoại luôn có đúng, có sai và có một xác suất hiệu quả. Bạn cũng đang đưa ra quan điểm của cá nhân về cuộc tranh luận, điều đó cũng chưa hẳn là chính xác.

Cuốn sách cung cấp một quan điểm rõ ràng mãnh liệt về người hướng nội, sự khác biệt của hướng nội và hướng ngoại, đôi lúc chúng ta sẽ không biết mình thực sự đang ở đâu, rằng chúng ta theo phe hướng ngoại hay hướng nội. Dù ở phe nào đi nữa, thì con người ta cũng phải trải qua bản chất của cuộc đời là những khó khăn, cách chúng ta chọn sẽ định nghĩa chúng ta là ai.

Tác giả viết cuốn sách dựa trên nhiều quan điểm chủ đạo và các ý kiến về người hướng nội của phương Tây, một xã hội duy tính, thế nên cuốn sách sẽ chỉ ra sự trực quan, gián tiếp so sánh quan điểm trên góc nhìn của xã hội phương Đông (cụ thể là Việt Nam), xã hội duy tình. Phân tích của bài viết này sẽ dựa trên điều kiện hình thành và đặc điểm của một người hướng nội được tác giả xuyên suốt trong cuốn sách.

1/ 10.000 giờ liệu có đủ hay không?

Lý Tiểu Long đã nói “Tôi không sợ một kẻ tập một lần cho 10000 cú đá, tôi chỉ sợ những kẻ tập 10000 lần cho một cú đá.” Xét về xu hướng xây dựng tính cách, hướng nội hay hướng ngoại cũng chỉ là một thói quen được luyện tập nhiều lần, dần rồi hình thành nên bản chất. Những người hướng nội, họ đã quen với chịu đựng, hay nói cách khác là luyện tập sự chịu đựng trong khoảng thời gian 10000 giờ. 

Cái gì luyện qua khoảng thời gian dài cũng thành tài năng. Lí trí trải qua 10000 giờ huấn luyện thì phải luôn động não. Do vậy, những người hướng nội cũng hình thành những tính cách xuất chúng qua thời gian, đó là những thế mạnh không thể xoay chuyển của họ. Thế mạnh ít được mọi người nhìn nhận ra, và cũng ít ai có thể nhìn thấu được tiềm năng của những sở trường này: quan sát chỉnh chu; sao chép; đồng cảm.

Cuốn sách lấy ví dụ thực tiễn từ xã hội đang thay đổi theo hướng mở cửa thị trường để minh họa cho những thế mạnh của người hướng nội, ví dụ về mối quan hệ trong công ty giữa sếp và nhân viên. Một người hướng nội có tính cách quan sát mọi thứ rất tỉ mỉ, họ có khả năng cao phát hiện ra sự thay đổi và phán đoán các nguy cơ. Trong khi đó, khả năng quan sát này không đồng nghĩa với việc họ có thể thấy bao quát sự việc tốt hơn người hướng ngoại vì tính cách duy tình của mình. 

Phẩm chất thứ hai của người hướng nội là khả năng sao chép, nghĩa là học những thứ có lợi, những điều tốt nhất. Khả năng này được mài rèn sau khoảng thời gian 10000 giờ chịu đựng, họ sẽ nhìn thấy đâu là rủi ro, và đâu là điều nên chọn dễ dàng hơn.

Tiếp theo, người hướng nội không hẳn là toàn bộ thời gian họ dành để trau dồi bản thân, mà là một phong cách chọn lựa tinh tế. Những mối quan hệ của họ dựa trên sự đồng cảm, là nền tảng của khả năng kết nối với người khác. Người hướng nội học được khả năng hiểu tâm lí người khác sau quá trình chịu đựng của mình. Do đó, người hướng nội mới chính là những người làm việc teamwork hiệu quả nhất, bằng chứng là những hội nhóm người hướng nội có một sức hút rất mạnh mẽ.

Tạm tóm lại, người hướng nội hay người hướng ngoại đều có những cơ sở đề hình thành tính cách theo thời gian. Mỗi con người đều mang trong mình hai đặc điểm tính cách này nhưng do từng giai đoạn trong cuộc sống sẽ bồi đắp những tính cách trội hơn phần còn lại. Vậy nên 10000 giờ với mỗi con người đều là một khoảng thời gian giả định, dù ta là ai điều hệ trọng là cần hiểu rõ tiềm năng ưu thế của từng loại người, cũng như nhược điểm chí tử của mỗi kiểu sống.

Người hướng nội là bậc thầy giao tiếp, là phù thủy tâm lý. Họ biết từng tâm ý nhỏ nhặt nhất có trong đôi mắt bạn. Im lặng hay cười nói, đối với họ chỉ là quan sát hay giao tiếp.

2/ Mặt nạ và chiếc bẫy

Người hướng nội có vẻ như là rất dễ nhận ra nhưng thực ra thì lại không phải như vậy, họ không có vẻ ngoài khác với mọi người. Ai dám chắc rằng một người sáng lên công ty vui vẻ hòa đồng, hiệu suất cao thì buổi tối không cảm thấy duy tâm khi ở một mình. Giá mà họ sống một cuộc sống của người hướng nội “lành mạnh”, họ sẽ đạt đến khả năng qua sát chi tiết, phát hiện nguy cơ khả năng sao chép, và bớt đi những điều giả vờ làm người hướng ngoại.

Cạm bẫy của người hướng nội là đóng vai những người hướng ngoại, vì tưởng rằng hướng ngoại là giải pháp cho sự đau khổ của chính mình. Tưởng rằng đóng vai một người khác là giải pháp cho phiền muộn chính là chiếc bẫy đặt sẵn chỉ chờ con mồi đạp phải.

Phần lớn những người hướng nội đều có những vỏ bọc gai, nhưng diễn nhiều quá họ xuất hiện cảm xúc rằng mình đang cố gắng để trở thành ai đó. Hễ cái gì có lợi, có hiệu quả thì chúng ta lại cho rằng đất là tốt, lại cố gắng trở thành điều mới đó. Bởi vì người hướng nội lẫn lộn, bởi vì bên trong họ luôn tồn tại hai thứ suy nghĩ. Hệ quả là họ sẽ mắc bẫy của chính bản thân mình.

Chiếc bẫy đó không phải là không có lối thoát, bởi khi và chỉ khi sống với chính những thế mạnh mà người hướng nội có, thì họ mới thoát ra được tấm bi kịch kia. Người hướng nội có những đau khổ của họ, và muốn vượt qua thời gian đó, họ cũng phải trả một cái giá của sức mạnh nội tâm.

Có một sự thật là những người hướng ngoại đôi khi nhầm lẫn mình là người hướng nội vì những hành động của họ giống với người hướng nội. Thậm chí, họ có thể tự cho mình là người hướng nội để tạo ra cảm giác sâu sắc. Ví dụ, họ luôn coi trọng mối quan hệ và sự đồng lòng để đạt được thành công cùng bạn bè. Họ quan tâm đến sự phát triển của người khác và nhận thấy lợi ích khi hợp tác với họ...

Dù lý do là gì, chúng ta cần nhận biết bản thân mình càng sớm càng tốt để không mắc phải những bẫy mà chúng ta tự tạo ra.

Khi đóng vai, chúng ta thường coi đó như là sự thật. Ví dụ, nếu một người phụ nữ giả vờ làm người yêu của một người đàn ông, cô ấy thật sự muốn như vậy chứ không phải chỉ là giả vờ.

3. Chỉnh lý về Hướng Nội và Hướng Ngoại

Sự Im Lặng và Cách Nói cũng Quan Trọng trong Thành Công được viết dành cho tất cả, đặc biệt là những người trẻ đang tìm kiếm con đường của mình. Chúng ta có thể sống và hòa nhập với thế giới bên ngoài nhưng thường thời gian lớn chúng ta vẫn làm việc một mình. Hiểu rõ về Hướng Nội và Hướng Ngoại, chúng ta có thể trở thành bất kỳ ai.

Cuốn sách chia nhỏ các mối quan hệ xung quanh người hướng nội và người hướng ngoại thành 06 thế giới: gia đình và cá nhân; bạn bè và tình yêu; công cộng và nơi làm việc. Mỗi thế giới này có độ thân thiết khác nhau, nhưng với người hướng ngoại, sự thân thiết bắt đầu từ bên ngoài vào trong, còn với người hướng nội lại ngược lại. Người hướng nội thường bắt đầu với môi trường quen thuộc và mở rộng ra bên ngoài. Các mối quan hệ bên ngoài thường dựa trên những mối quan hệ cốt lõi. Người hướng ngoại lại tìm kiếm mối quan hệ từ xã hội. Sự hướng nội và hướng ngoại thường hiện rõ qua ví dụ như một người hướng nội thường quan tâm đến gia đình và việc gia đình, trong khi một người hướng ngoại có thể có nhiều mối quan hệ công việc và có tính cách lãnh đạo tại nhà. Không có câu trả lời chắc chắn về việc hướng nội hay hướng ngoại có thể thắng lợi hơn, mà chỉ phụ thuộc vào hoàn cảnh và thời điểm cụ thể.

Sự khác biệt giữa hướng nội và hướng ngoại bắt đầu từ cách mỗi người nhìn nhận các sự kiện xảy ra trong các tầng lớp xã hội. Ví dụ, trong môi trường bạn bè, người hướng nội thường không đặt nặng việc giúp đỡ người khác mà họ tập trung vào việc chia sẻ: “Khi có khó khăn, tôi sẽ cùng bạn chia sẻ, buồn vui tôi cũng sẽ chia sẻ cùng bạn.” Ngược lại, những người hướng ngoại thường có cách tiếp cận khác: “Mọi người cần nhau để giúp đỡ, khi bạn gặp khó khăn, hãy để tôi giúp bạn.” Đối với họ, mối quan hệ bạn bè là để hỗ trợ nhau đạt được thành công, trong khi với người hướng nội, bạn bè là để chia sẻ những suy tư tâm hồn.

Mối quan hệ xã hội có vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách của mỗi người. Người hướng ngoại thường học được giá trị gia đình và tư duy từ môi trường gia đình, vì cha mẹ họ thường có tri thức rộng và biết cách truyền đạt giá trị cho con cái. Gia đình nào có tri thức thì không bao giờ thiếu chuyện để trò chuyện, họ luôn cập nhật thông tin và biết cách suy nghĩ. Ngược lại, những người chỉ biết than trách và ganh tỵ với người khác thì thường ít quan tâm đến giá trị. Đây là sự quan trọng của tri thức trong môi trường chúng ta lớn lên, một phía suy nghĩ về thành công và cơ hội, phía kia suy nghĩ về thất bại và ghen tỵ.

Dù có những người thành đạt với tài sản lớn nhưng nếu nhìn sâu hơn, ta sẽ nhận ra rằng cha mẹ họ từng có tư duy ghen tỵ và học hỏi từ môi trường đó. Vậy điều này có gì đặc biệt?

Môi trường xã hội hướng nội và hướng ngoại đều có những ảnh hưởng tích cực và cũng có những khác biệt về tư duy của mỗi người. Trong gia đình, cách con cái nhìn nhận và học hỏi từ cha mẹ cũng ảnh hưởng đến tư duy của họ. Vì vậy, khi nhìn thấy sự khác biệt này, chúng ta cũng nhận ra vai trò của việc định hình tính cách trong cuộc sống.

Cuốn sách cũng đề cập đến tư duy khác biệt giữa người hướng nội và người hướng ngoại qua các câu chuyện về tình cảm, gia đình, cá nhân và cách giải quyết vấn đề. Tóm lại, hướng nội và hướng ngoại khác nhau không chỉ trong cách họ nhìn nhận thế giới mà còn trong cách họ hành động và đạt được kết quả. Im Lặng Hay Cười Nói Đừng Trói Buộc Thành Công giúp chúng ta nhận biết bản thân, hiểu rõ xã hội để phát triển mạnh mẽ và trở thành những con người có giá trị.

Im lặng hay cười nói? Đừng hạn chế thành công của mình!

Những Lời Cuối Cùng

Cuốn sách này dành cho mọi người, để ta hiểu rõ bản thân mình là ai và sinh ra với mục đích gì, cũng như để thấy rõ những thay đổi cần thiết trong hiện tại của mình. Kiến thức về người hướng nội và người hướng ngoại trong cuốn sách giúp ta phân biệt được đối tác, bạn bè và người thương để có những quyết định đúng đắn nhất cho bản thân.

Tựa sách Im Lặng Hay Cười Nói nhắc nhở mỗi người rằng, bất kể là người hướng nội hay hướng ngoại, sự thay đổi bắt nguồn từ nhận thức và tư duy đúng đắn. Cuốn sách này là một phần không thể thiếu trong thư viện của những người trẻ, những ai đang bước chân vào thế giới đầy thách thức của người lớn.

Tác Giả: G-Br - MyBook