Đọc sách để thư giãn, nhưng không với quyển này. Tác phẩm này thách thức bạn đối đầu với tiềm thức của chính mình, khám phá sâu vào lòng đất để tìm ra những hạt ngọc tốt/xấu mà mảnh đất này để lại. Để hiểu rõ tình yêu của mình dành cho một thành phố như thế nào.
(Liêu Hà Trinh – MC, diễn viên)
Tôi muốn mượn lời đánh giá của Hà Trinh để thể hiện cảm xúc của mình khi đọc Vọng Sài Gòn của Trác Thúy Miêu. Đối với người Sài Gòn, đây là một cuốn sách tuyệt vời và đặc biệt. Giống như người Hà Nội đọc Nguyễn Khải hoặc xứ Huế đọc văn Hoàng Phủ Ngọc Tường. Với họ, mỗi từ là một kỷ niệm đẹp và gợi nhớ. Nhưng đối với tôi và những người đọc khác, Vọng Sài Gòn mang đến một không khí mới lạ và yêu cầu chúng tôi phải tập trung để hiểu sâu hơn những điều tác giả muốn truyền đạt. Cuốn sách này được đánh giá cao khi nói về Sài Gòn, và có thể, bạn sẽ phải lòng Sài Gòn qua những trang văn của Trác Thúy Miêu, dù chưa từng bước chân đến đó.
Trác Thúy Miêu là một tên nổi tiếng với vai trò MC, nhà báo. Ai đã từng biết đến cô đều biết rằng cô là người có cá tính mạnh mẽ. Điều này được thể hiện rõ trong cuốn sách khiến chúng tôi phải ngưỡng mộ. Trước đây, một thi sĩ Hàn đã viết: “Người thơ phong vận như thơ ấy” để nói về phong cách của tác phẩm cũng như của tác giả. Cuốn sách này là sự kết hợp của những bài tản văn về Sài Gòn, từ phong cảnh, lối sống, trang phục cho đến những ý tưởng thú vị để qua mỗi trang sách, chúng tôi cảm thấy gần gũi với Sài Gòn hơn, hiểu và yêu thương nó hơn.
1.Sài Gòn như một người phụ nữ…
Trong dòng chảy của trang sách, bài viết này đặt mình ở vị trí đúng. Nó không chỉ là một phần của cuốn sách mà còn là một phản ánh sâu sắc về Sài Gòn, điểm khởi đầu của hành trình Vọng Sài Gòn.
Sài Gòn, với tất cả những đặc điểm của một người phụ nữ, không chỉ là một thành phố. Nó có một sức hút đặc biệt, một sự quyến rũ khó cưỡng.
Và rõ ràng, Sài Gòn phải là một phụ nữ.
Tác giả không chỉ nêu lên một quan điểm mà còn giải thích tại sao Sài Gòn được gọi là một người phụ nữ. Đó là vì sự hấp dẫn của nó, như một ảnh hưởng không thể phủ nhận.
Tính cách của Sài Gòn được mô tả như là một người phụ nữ không thể quên. Điều này gợi nhớ đến những hình ảnh về những người phụ nữ quyến rũ và quyền lực trong lịch sử.
Khi xa rời, ta mới thấy rằng Sài Gòn không phải là điều dễ dàng để bỏ lại sau lưng. Nó là một phần không thể thiếu của cuộc đời và kí ức của chúng ta.
Ở Sài Gòn, phụ nữ không thường lựa chọn cuộc sống làm nông dân. Họ yêu thành phố nhưng không muốn trở thành người phụ nữ của gia đình.
Với nhiều người, Sài Gòn chỉ là điểm đến, không phải là nơi họ gọi là nhà.
Cô có thể là một cô gái hoang dã đầu đời, không giống những người phụ nữ sau này.
Cô là loại phụ nữ dễ gần gũi nhưng khó sở hữu.
Và cô cũng chính là loại phụ nữ dễ bỏ qua nhưng khó quên.
2. Hồi Ức về Sài Gòn.
Trong cơn mưa dày đặc, khi những mái nhà đã chìm trong giấc ngủ sâu, tôi vẫn nghe thấy tiếng thở dài của một người phụ nữ, không phải từ quá khứ mà từ sự thất vọng của hiện tại, nhưng đã được thấu hiểu và chấp nhận:
Đêm nay trời mưa gió rất dữ dội,
Ai còn nhớ một người tên Lan…
Nỗi nhớ về người tên Lan hay là nỗi nhớ của tác giả về những giai điệu cải lương xưa của Sài Gòn? Từ “vọng” lại đong đầy cảm xúc hơn từ “nhớ”. Thì ra vọng Sài Gòn là nỗi khắc khoải và hoài cổ về những kỷ niệm tươi đẹp đã phai mờ trong quá khứ.
Tôi nhớ mãi một buổi tối thứ bảy lang thang qua phố Sài Gòn Chợ Lớn, bạn tôi - MC Trấn Thành - bất ngờ nói lên: “Bây giờ mà chúng ta đi xem cải lương thì mới sống đời!”
Câu nói ấy làm lòng tôi bừng tỉnh: vào một buổi tối thứ bảy, giữa trung tâm Sài Gòn, muốn tìm được một trận vọng cổ, một vở tuồng để thưởng thức mà cũng khó khăn thật!
Cải lương là một niềm đam mê không thể thiếu của người dân Sài Gòn, như tác giả đã nhấn mạnh rằng đó là 'một phần không thể thiếu của cuộc sống tinh thần của người Sài Gòn, một sự trải nghiệm thú vị cho mọi tầng lớp từ người giàu đến người nghèo'. Tôi tin rằng mỗi thành phố đều có âm nhạc riêng và đó thực sự là linh hồn của thành phố. Trái với Sài Gòn, người Anh lại mê mẩn vở kịch. Những vở kịch kinh điển, dù đã được biểu diễn nhiều lần, vẫn giữ nguyên sức hấp dẫn. Đó thực sự là một phần không thể thiếu của London, như là hơi thở của cuộc sống con người. Nhưng tiếc thay, Sài Gòn không giữ được văn hóa cải lương đến với thế hệ sau này.
Những rạp hát cuối cùng của Sài Gòn đã mờ nhạt và không ai biết chúng đã diễn ra những buổi hát cuối cùng ra sao, ngay cả người dân Sài Gòn cũng không. Nhưng điều này không được ghi nhận bởi các nhà sử học.
Sự tiêu biến của một phần văn hóa diễn ra một cách tự nhiên như thời gian làm phai nhạt mọi thứ, và đương nhiên, không ai quan tâm đến điều đó. Giống như một nhân vật giàu có từng được khen ngợi trong thơ Vũ Đình Liên, từ thời hoàng kim 'Có bao nhiêu người thuê viết/Khen ngợi tài năng' đến cảnh tượng đau lòng 'Người già vẫn ngồi đấy/Đến khi không còn ai'. Không một dấu mốc lịch sử nào được ghi nhận. Nó chỉ được nhắc đến thông qua nỗi niềm vọng cổ của một nhà thơ qua những dòng văn. Lý do khiến cải lương rơi vào lãng quên là do những năm 1980, trường phái bi lụy diễm tình bị lên án và bị loại trừ bởi các nhà nghệ thuật. Nhiều bài thơ ra đời để chỉ trích trường phái đó, tôi nhớ một đoạn mà tôi từng học:
Và như vậy, những giai điệu cải lương dần dần biến mất trên đất Sài Gòn.
3. Một người đam mê Sài Gòn không màng tới sự giàu có.
Đó là cách mà MC Liêu Hà Trinh dùng để ám chỉ Trác Thúy Miêu, và tựa đề này được đặt ở cuối cùng của cuốn sách, sau khi người đọc đã khám phá thành phố qua đôi mắt của tác giả. Nhà văn không yêu Sài Gòn qua những xa hoa lộng lẫy của một thành phố sau khi thay áo mới, cô yêu nó từ những gì bình dị và “chất Sài Gòn” nhất. Điều này thể hiện rõ qua các bài tản văn về tiệm cà phê, về những gánh hàng rong hay trang phục áo dài. Tất cả, từ đường nét, màu sắc đến những âm điệu nhỏ nhặt, đều được “đánh dấu bằng một chữ Tình”.
Nhóm chúng tôi, hóa ra chỉ là ba mảnh ghép trí thức, như kẻ tình nhân nghèo, chân thành say mê nhưng bất lực trắng tay. Sài Gòn giống như một người phụ nữ điếm đã lỗi thời, trong mắt của kẻ mê mẩn vẫn tỏ ra lấp lánh như nữ hoàng của quán bar, khiến trái tim ngưỡng mộ và hối tiếc thêm phần đắng cay
Tác giả yêu Sài Gòn đến tận cùng con tim, chúng ta có thể cảm nhận được điều đó qua từng trang sách. Bởi sự nhiệt huyết, chân thành, say mê đến điên cuồng hiện diện trong mỗi từ ngữ. Tình cảm đến mức một người đọc thiếu tò mò và ham muốn khám phá Sài Gòn, thì không nên đọc tác phẩm của Miêu. Phong cách văn phong mãnh liệt, tràn đầy năng lượng tôn kính thành phố lộng lẫy nồng nàn trên từng trang sách, sẽ khiến độc giả choáng váng quay cuồng như khi uống liên tục vài ly whisky đặc, khiến chính họ chỉ mới quen với sự thanh tao nhẹ nhàng của trà đạo
Không đủ tò mò và lòng đam mê Sài Gòn, không nên đọc tác phẩm của Miêu. Phong cách văn chương mãnh liệt, tràn đầy năng lượng sùng kính thành phố lộng lẫy nồng nàn trên từng ngón tay lật trang sách, sẽ khiến người đọc choáng váng quay cuồng như khi uống liên tục vài ly whisky đặc, khi chính họ chỉ mới quen với sự thanh tao nhẹ nhàng của trà đạo
4. Kết thúc khác.
Mỗi cuốn sách mang đến một điều kỳ diệu và thực sự, Sài Gòn Vọng sẽ khiến người đọc say mê trước vẻ đẹp lạ lẫm và cuốn hút trong từ ngữ của nó. Yêu một thành phố không dễ, nhưng yêu một cách bất chấp lại càng khó khăn hơn, và thực tế là khiến người khác cũng yêu Sài Gòn như chính mình càng không đơn giản.
Hai tiếng Sài Gòn đầy gần gũi, chứa đựng vạn mỹ từ: ly loạn, trầm luân, kiêu kỳ, phù phiếm, quảng giao, phồn thực, vấn vít… Đôi khi phải đọc và tra từ điển đồng thời để hiểu sâu và mở rộng kiến thức về ngôn từ tiếng Việt, ngôn từ này đã cổ điển nhưng lại mới mẻ khi hiện diện.
Với một người 'nghiện' ngôn từ hoặc đơn giản chỉ là yêu thích tiếng Việt, không thể bỏ qua cuốn sách này. Tôi thực sự ngưỡng mộ khả năng sử dụng từ ngữ của tác giả và bất ngờ nhận ra rằng, tiếng Việt có vô số từ ngữ thú vị và đẹp đẽ. Sài Gòn Vọng không thể đọc qua một cách vội vã, bởi vì có thể bạn sẽ lỡ qua những dòng văn hay. Đòi hỏi người đọc sự tập trung và bình tĩnh, sau giờ làm việc, ngồi bên cạnh cốc trà nóng hoặc góc cửa sổ nắng để thưởng thức từng trang sách.
Nếu bạn đam mê Hà Nội thông qua những trang tản văn về hương cốm mới và vẻ đẹp thanh lịch của nó, thì bạn cũng sẽ thấy Sài Gòn đáng để yêu thích qua những trang văn của Trác Thúy Miêu. Tóm lại, mỗi vùng đất đều có vẻ đẹp riêng, không nhất thiết phải lung linh mới được gọi là đẹp. Hà Nội buồn bã, Sài Gòn dịu dàng vẫn làm cho người ta xao xuyến không kém. Tôi bỗng nhận ra, vẻ đẹp của một thành phố là khi nó thể hiện cá tính độc đáo của chính mình và tất nhiên, trong đôi mắt say đắm của những cư dân của thành phố.
Một chút Vọng Sài Gòn cho một buổi chiều nhớ nhung...