Mắt Biếc là một trong những tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh đầy cảm xúc, đến lòng người đọc. Nhân vật chính kể lại cuộc đời mình như một dòng chảy của thời gian, làm cho trái tim người đọc lưu luyến và xót xa. Cuốn sách là một hành trình đi vào quá khứ, nơi mà những hồi ức vẫn còn sống động nhưng cũng đầy những nỗi buồn chưa thể phai mờ.
Nếu hiểu biết về tình yêu như thế
Thì việc lớn lên có còn quan trọng?
Hãy cứ giữ mãi bản nguyên thơ ấu
Để hai đứa cùng nhau bước qua.
Có lẽ hồi ức là nỗi đau sâu nhất trong lòng con người, phải không?
Mắt Biếc của Nguyễn Nhật Ánh kể về tình yêu dài lâu của Ngạn dành cho Hà Lan - cô gái với đôi mắt biếc. Họ cùng trưởng thành trong những kí ức đẹp và đắng cay tại làng Đo Đo. Đo Đo đối với Ngạn là thiên đường trên trái đất với rừng sim tím, cánh trâm và những người dân mộc mạc. Nhưng với Hà Lan, Đo Đo không phải như thế.
Đo Đo trong mắt Hà Lan không giống như vậy. Khi cô rời đi, cô không bao giờ nghĩ đến việc quay lại. Có lẽ từ khi còn nhỏ, Nguyễn Nhật Ánh đã khéo léo phác họa tương lai buồn của cô. Cha của Hà Lan cũng có đôi mắt đẹp như cô. Nhưng ông không bao giờ quan tâm đến Ngạn.
Tôi hiểu rằng thế giới luôn thay đổi, con người cũng vậy. Tuổi thơ chỉ có một con đường. Khi lớn lên, chúng ta đối diện với nhiều sự lựa chọn, nhiều con đường.
Hà Lan rời bỏ Ngạn và thành phố. Khi cô đi học, cô không bao giờ nghĩ về Đo Đo nữa. Trong sự bận rộn của mình, anh nhận ra rằng anh đã mất cô. Đó là sự khác biệt giữa hai thế giới, hai con người. Một người sống trong quá khứ, một người hướng về tương lai.
Tôi không trách Hà Lan. Nhưng tôi không muốn gặp cô nữa. Tôi bước ra khỏi con đường đi qua trường Nữ, ngồi một mình trên bãi cỏ nhìn nước chảy. Và tôi ôm đàn tỉ tê cùng dòng sông:
'Một người rời xa người kia
Một bài thơ dang dở bởi
Quên lãng
Dưới bầu trời
Sao tỏa sáng lấp lánh
Một đàn cá bơi lội
Buồn bên bờ cầu
Một người
Đã ra đi từ lâu
Để người kia hòa mình
Về đâu ơi người
Hoa lay lắt
Rụng lặng lẽ
Chim vờn bay
Cuối bầu trời'
Tôi nhìn lên và thấy ở phía cuối bầu trời xa xăm, chim vờn bay mênh mông. Chúng là loài chim nào, chim én hay chim sẻ, và sau những đôi cánh nhẹ nhàng đó, mảng màu đỏ cháy lên như lửa đang rực rỡ?
Hà Lan hiện tại không còn giống như quá khứ nữa. Cô ấy bây giờ không còn gì kết nối với quê hương xưa kia nữa. Nhưng trong trái tim Ngạn, vẫn còn đọng mãi những ký ức xưa. Những kỷ niệm của tuổi thơ với Hà Lan vẫn luôn sống mãi, như những ngày thơ bé cùng nhau khám phá khắp nơi trên con đường làng. Những kỷ niệm về việc hái trái cây, dạo bước trong rừng thông, thưởng thức hương vị ngọt ngào của tuổi thơ. Hồi ức có thể làm tổn thương lòng người, là một cái vết thương khó lòng lành lại. Đó là một vẻ đẹp mà ta chỉ có thể ghi nhớ, không thể quay lại. Hồi ức, đẹp nhưng đau buồn, buồn đến khiến ta đớn lòng.
Càng thân thiết, càng xa cách
Khoảng cách xa nhất giữa hai người không phải là về không gian mà là trong tâm trí, dù hai người vẫn ở bên nhau, nhưng tư duy đã không còn giống như trước. Hà Lan có thể ngồi bên cạnh anh, nhưng hiện tại cô ấy đã xa lạ. Người ta thường nói rằng: yêu từ cái nhìn đầu tiên dễ dàng, nhưng yêu người bạn thân nhiều năm là khó khăn. Và đó chính là rào cản lớn nhất giữa Ngạn và Hà Lan. Bởi khi là bạn thân, họ đã trở nên quá thân thiết và hiểu nhau đến nỗi Hà Lan nghĩ rằng cô sẽ không bao giờ yêu Ngạn. Dù Ngạn có đối xử tốt với cô như thế nào đi chăng nữa. Họ không chỉ khác biệt về suy nghĩ mà còn không thể yêu nhau vì quá thân thiết.
Sau đó, Dũng xuất hiện và đẩy Ngạn ra khỏi cuộc sống của Hà Lan. Chỉ trong vài lần gặp gỡ, Dũng và Hà Lan đã phải lòng nhau. Họ nhanh chóng trở nên thân thiết với nhau. Ngạn có thể ngăn cản mối quan hệ đó. Nhưng anh không làm vậy. Vì yêu một người không có nghĩa là ích kỷ, không có nghĩa là ép họ không được yêu người khác. Yêu một người là tôn trọng sự lựa chọn của họ. Ngạn tôn trọng sự lựa chọn và tình yêu của Hà Lan. Anh chúc phúc cho cô và người khác, miễn là cô hạnh phúc.
Tình yêu đó gieo vào lòng anh những vết thương đau đớn. Dù đã ở bên nhau suốt nhiều năm nhưng trong lòng Hà Lan, anh chỉ là một người bạn. Còn Dũng chỉ xuất hiện một chốc đã khiến cô yêu đậm đặc. Mỗi khi Dũng bỏ rơi Hà Lan để ở bên người con gái khác, cô vẫn yêu Dũng hết mình. Ngạn yêu Hà Lan, Hà Lan yêu Dũng, nhưng Dũng lại phản bội. Mối quan hệ tam giác đó làm Ngạn và Hà Lan đau khổ. Rồi Dũng bỏ rơi Hà Lan để lấy người phụ nữ khác. Hà Lan chờ đợi Dũng nửa đời mình không oán trách, không than phiền, còn Ngạn chờ đợi cô như cách cô yêu và chờ đợi Dũng.
Tuy nhiên, Ngạn không thể thay thế vị trí của Dũng trong cuộc đời của Hà Lan. Vì Hà Lan chưa từng yêu anh. Sau bao nhiêu năm, bao nhiêu cố gắng, cô đã thử mở lòng với những người khác. Nhưng chưa bao giờ cô mở lòng với Ngạn. Vì Ngạn là bạn thân và mãi mãi chỉ là bạn thân. Bạn thân là người ở bên cạnh nhất, quan tâm nhất. Nhưng không thể tiến xa hơn, không thể trở thành người yêu.
Tôi trao tình yêu cho mùa hè, nhưng mùa hè không giữ được. Mùa hè chỉ biết nở hoa, phượng đỏ trên sân trường và tiếng ve râm ran trong lá. Mùa hè ngây thơ, giống như tôi. Nó không thể thực hiện những điều tôi mong muốn. Nó để Hà Lan đốt cháy tôi, đốt cháy tâm hồn tôi. Trái tim tôi cháy thành tro, rơi vãi trên con đường về.
Anh dành cả cuộc đời mình cho tình yêu đơn phương đó. Anh quan tâm, chăm sóc và luôn ở bên cạnh khi cô đau khổ. Anh luôn là người không bao giờ bỏ rơi cô dù cho bất cứ điều gì xảy ra. Anh yêu cô suốt những năm tháng đó mặc dù cô không biết, không quan tâm. Cả cuộc đời đều hy vọng nhưng không bao giờ thấy một ánh mắt xanh hướng về phía anh.
Mắt Biếc mang thông điệp rằng khi yêu một ai đó, hãy dũng cảm thổ lộ tình cảm. Tình yêu đơn phương thật đẹp nhưng cũng đau buồn. Nếu không nói ra, người ta sẽ không hiểu được lòng mình. Đừng chỉ đối xử tốt mà không thể nói ra tình cảm. Nếu không, bạn sẽ đánh mất cơ hội hạnh phúc như Ngạn đã từng. Hãy nói cho người kia biết tình cảm của mình, có thể họ cũng đang chờ đợi điều đó. Hoặc nếu không yêu, đừng hối tiếc khi dám thổ lộ tình cảm sâu thẳm trong lòng.
Trà Long - cô gái nối liền những vết thương hay tái hiện quá khứ đau lòng?
Đôi khi Ngạn nghĩ rằng trái tim mình đã chết, tan vỡ sau mối tình đầu với Hà Lan. Anh từng nghĩ rằng mình sẽ không bao giờ có thể yêu ai nữa. Nhưng ánh sáng vẫn tỏa sáng trong bóng tối của cuộc đời anh. Trà Long xuất hiện, mang theo chút ánh sáng cho cuộc sống của Ngạn.
Trên đường, Trà Long luôn nói nhiều. Dù đã trưởng thành, nhưng cô vẫn giống như một chú chim non. Có lẽ đó là tâm trạng của một cô gái sắp trở thành người trưởng thành, và chuyến đi này là hành trình vào tương lai, nơi mơ ước sẽ trở thành hiện thực.
Trà Long là con của Hà Lan và Dũng. Từ nhỏ, cô đã phải đối mặt với sự bỏ rơi từ phía cha ruột. Mẹ thì thường không có mặt. Nhưng Trà Long không bao giờ chịu khuất phục. Cô bé mạnh mẽ và kiên cường. Dù cô nhỏ tuổi nhưng luôn rạng rỡ như mặt trời.
Trà Long giống Ngạn, yêu thương làng quê Đo Đo và thiên nhiên xanh biếc. Khi lên thành phố, Trà Long không bị cuốn hút bởi sự rực rỡ của đô thị. Cô chỉ muốn học để sớm quay về quê, muốn dành cuộc đời trên vùng đất thân thương. Trái tim của cô luôn hướng về Ngạn, luôn muốn ở bên anh, mang lại niềm vui cho anh. Nụ cười vô tư của Trà Long đã làm dịu đi nỗi đau trong lòng Ngạn. Anh như người tỉnh giấc sau cơn mơ dài, không còn suy nghĩ về quá khứ u tối.
Trong một lúc, tôi bỗng cảm thấy ngạc nhiên, tôi biết rằng Trà Long đã trưởng thành. Và đột nhiên tôi cảm thấy xúc động, liệu có phải trong vườn của tôi đã nở ra một bông hồng?
Cùng Trà Long đi dạo trên đồi thông như làm sống lại những khoảnh khắc hạnh phúc của quá khứ. Nụ cười của cô làm lòng anh trở nên nhẹ nhõm, như làm tan đi nỗi đau xưa. Anh đã nghĩ rằng có thể quên đi Hà Lan và sống hạnh phúc bên cạnh Trà Long. Nhưng anh đã lầm, sau bao nhiêu năm anh vẫn không thể nào quên được đôi mắt biếc ấy. Đôi mắt biếc ấy đã sưởi ấm con tim anh suốt cuộc đời.
Ngạn nhớ Trà Long, nhưng lòng vẫn khắc sâu hình bóng của Hà Lan. Trà Long giống mẹ cô quá, đến mức mỗi lần nhìn thấy cô, anh lại tưởng như đang ở bên Hà Lan. Liệu tình cảm anh dành cho Trà Long có phải là tình cảm sâu đậm như anh dành cho mẹ cô ngày xưa? Vận mệnh lại một lần nữa đưa anh vào tình huống khó khăn, một tình yêu không có lối thoát. Nhưng đó không phải là hạnh phúc thực sự, chỉ là sự thay thế tạm bợ. Anh nhìn thấy dấu vết của cô gái Hà Lan anh yêu trong Trà Long. Trà Long không thể là người hàn gắn vết thương của quá khứ. Nhưng Trà Long nhắc anh nhớ rằng anh đã yêu Hà Lan đến mức không thể quay đầu.
Ngày mai, khi cháu đến tìm chú, có lẽ mặt trời đã lên và những bông phượng cuối cùng của mùa hè đang nở rộ. Nhưng tình yêu của Trà Long dành cho chú, chú vẫn tin rằng, dù sao thì cháu cũng sẽ không khóc, cháu sẽ không khóc, phải không?
Cuối cùng, anh chỉ có thể bước đi, rời xa. Anh không thể đối mặt với Trà Long nữa. Khi nhìn thấy Trà Long, anh lại nhớ về Hà Lan. Vết thương trong lòng vẫn còn đó, không phai nhạt theo thời gian. Ánh sáng mà Trà Long mang lại chỉ khiến anh cảm thấy nhẹ nhõm một lúc, sau đó lại đau thêm. Đôi mắt biếc đã thấm sâu vào tiềm thức, mãi mãi không thể quên. Suốt cuộc đời, Ngạn không thể yêu ai khác nữa.
Cuốn sách Mắt Biếc của Nguyễn Nhật Ánh ghi lại trong lòng độc giả những ấn tượng sâu sắc. Đó là một câu chuyện đẹp và buồn. Có lẽ như người ta nói, tình đầu đẹp nhưng không bền vững. Tình đầu đẹp nhưng mong manh và không ai được trọn vẹn tình yêu đầu đời.
Nhận xét từ Trần Hạnh - MyBook