Nhân loại đang ở trong thời kỳ của cuộc cách mạng 4.0 với những biến đổi đáng kể trong cuộc sống do công nghệ tạo ra. Chúng ta đang được hưởng lợi từ nhiều nền tảng khác nhau như dịch vụ gọi xe, giao đồ ăn, du lịch và thậm chí là các dịch vụ gia đình. Chúng ta cũng đang dần quen với các khái niệm như trí tuệ nhân tạo, học máy, trợ lý ảo,... tất cả đều giúp cuộc sống của chúng ta trở nên tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, cùng với sự tiến bộ như vũ bão đó là nỗi lo lắng của con người về tương lai của bản thân. Chính vì những lo lắng này, cuốn sách “Máy Móc, Nền tảng, Cộng Đồng” của hai tác giả Andrew McAfee & Erik Brynjolfsoon đã ra đời. Với những phân tích sâu sắc đi kèm với những con số thú vị, cuốn sách sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những thay đổi lớn trong thời kỳ cách mạng 4.0 này!
Tác giả: Andrew McAffee & Erik Brynjolfsson (Tác giả của cuốn sách “Máy Móc, Nền tảng, Cộng Đồng”) là đồng Giám đốc của Sáng kiến MIT về Kinh tế kỹ thuật số tại viện Công nghệ Masshachusett, Mỹ. Hai ông lọt vào danh sách Top 50 Nhà tư duy quản lý hàng đầu thế giới và Nhóm Politico 50 nhân vật thay đổi chính trị Mỹ.
Con người tồn tại ở đâu trong thế giới công nghệ và công nghiệp?
Theo tác giả, máy tính hiện nay có khả năng thực hiện nhiều điều hơn, đáp ứng hầu hết các định nghĩa về “sáng tạo” - từ việc thiết kế các bộ phận có tính năng và thẩm mỹ, sáng tác âm nhạc, đưa ra các giả thuyết khoa học hữu ích,... Điều này thể hiện rằng khả năng sáng tạo của máy tính đang mở rộng một cách nhanh chóng. Những “nhà sáng tạo” kỹ thuật số này thường đưa ra các giải pháp khác biệt so với con người. Điều này làm cho sự đa dạng quan điểm dẫn đến kết quả tốt hơn.
Tuy nhiên, máy tính không thực sự hiểu được tâm trạng của con người, bởi chúng không có trải nghiệm thế giới như con người. Chúng ta cần nhận ra rằng công nghệ số không thể đáp ứng hoàn toàn các xu hướng xã hội của chúng ta. Do đó, việc khám phá những xu hướng xã hội này có thể vẫn thuộc về con người trong tương lai. Các nhiệm vụ này bao gồm sự đồng cảm, khả năng lãnh đạo, làm việc nhóm và huấn luyện.
Khi công nghệ phát triển, các kỹ năng xã hội có thể trở nên quan trọng hơn so với các kỹ năng định lượng tiên tiến. Và việc kết hợp kỹ năng xã hội với các kỹ năng định lượng thường sẽ có mức lương cao nhất!
Robot trong tương lai
Với sự tiến bộ của công nghệ và sự phát triển nhanh chóng của nó, khái niệm Robot không còn xa lạ với chúng ta nữa. Robot ngày càng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày: Robot pha cà phê, Robot dọn dẹp,... Ngoài ra, nhiều hoạt động kinh doanh hiện đại đang dần chuyển sang mô hình kỹ thuật số và giảm bớt sự tham gia của con người. Thường thì, người duy nhất tham gia sẽ là khách hàng. Từ đó có thể khẳng định rằng Robot và hệ thống của chúng sẽ được sử dụng ngày càng phổ biến ở mọi nơi dù đó là công việc nhàm chán, bẩn thỉu, nguy hiểm và tốn kém.
Theo hai tác giả của cuốn sách, Robot đang trải qua một giai đoạn được gọi là “Vụ nổ Cambrian” - khi máy móc bắt đầu học cách quan sát và trải qua nhiều tiến bộ kỹ thuật số khác nhau. Các loại máy tự động như Robot, máy bay không người lái, xe tự lái,... đang trở nên rẻ hơn, phổ biến hơn và đa dạng hơn. Tuy nhiên, hiện tại, con người vẫn nhanh nhẹn và tinh thông hơn những Robot tiên tiến nhất. Có thể sẽ mất một thời gian dài nữa cho Robot đạt được trình độ như con người. Những khả năng này sẽ kết hợp với các giác quan và kỹ năng giải quyết vấn đề của chúng ta, nghĩa là chúng ta sẽ cùng nhau làm việc với Robot trong nhiều môi trường khác nhau.
Các hậu quả của công nghệ mới
Trong hơn 20 năm qua, Internet và các công nghệ đã thay đổi nhiều ngành công nghiệp, từ bán lẻ, báo chí đến nhiếp ảnh. Doanh thu của những ngành này giảm đi ngay cả khi có nhiều lựa chọn mới và hãng mới xuất hiện. Sự thay đổi này chủ yếu là do sự phổ biến của sự miễn phí, hoàn hảo và tức thì của hàng hóa kỹ thuật số trong thời đại mạng lưới. Chi phí gần như là 0 cho các bản sao kỹ thuật số, chúng là bản sao hoàn hảo của bản gốc và có thể truyền tải khắp thế giới gần như tức thì.
Tính không miễn phí, hoàn hảo và tức thì của hầu hết các hàng hóa và dịch vụ truyền thống khiến chúng phải đối mặt với sự cạnh tranh không công bằng. Các hàng hóa liên kết mạng trở nên quý giá hơn khi càng nhiều người sử dụng. Điều này tạo điều kiện cho sự thống trị của các hệ thống lớn hơn. Một nền tảng có thể được hiểu như một môi trường kỹ thuật số với chi phí truy cập, sao chép và phân phối gần như là 0.
Lý do các nền tảng trở nên ưu việt
Các nền tảng kỹ thuật số đang mở rộng nhanh chóng sang nhiều ngành công nghiệp như thể thao, vận tải và lưu trú với mục tiêu kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và hiện vật. Chúng thường được gọi là các nền tảng O2O (Trực tuyến đến Offline), hoặc các nền tảng kết nối trực tuyến-ngoại tuyến. Các nền tảng O2O đang trở nên phổ biến trên toàn thế giới và trong các ngành công nghiệp không chỉ hướng tới người tiêu dùng (Trung Quốc hiện đang là điểm nóng của sự đổi mới O2O). Tương tự như các đối tác kỹ thuật số, các nền tảng kết nối trực tuyến-ngoại tuyến có thể bao gồm nhiều sản phẩm bổ sung để tăng cường nhu cầu tổng thể.
Với khả năng mở rộng nhanh chóng bằng cách thêm thành viên mới, kiểm soát trải nghiệm của khách hàng, tận dụng tài nguyên vốn và lao động hiện có, sử dụng dữ liệu và thuật toán để cải thiện kết quả phù hợp, nền tảng O2O có thể phát triển mạnh mẽ và cạnh tranh mạnh mẽ. Hiện nay, các nhà đầu tư nhận thấy tiềm năng của O2O và sẵn lòng đầu tư vào các kế hoạch mở rộng mạnh mẽ.
Sự bùng nổ của cộng đồng
Cộng đồng khác biệt với cốt lõi ở nhiều khía cạnh: nó lớn mạnh, đa dạng, thường không thể kiểm soát và rất lộn xộn. Mặc dù cốt lõi vẫn tồn tại và hữu ích, nhưng trong thời đại mạng lưới toàn cầu với các nền tảng mạnh mẽ như hiện nay, cộng đồng trở thành một lực lượng ngày càng mạnh mẽ. Tuy nhiên, cộng đồng không phải là không có cấu trúc. Cấu trúc nảy sinh từ sự tương tác của các thành viên. Các thị trường tài chính, thị trường dự đoán và các công cụ tìm kiếm hiện đại khai thác thông tin giá trị từ cấu trúc mới này.
Các cộng đồng lớn có thể hợp tác để tạo ra các sản phẩm hữu ích như Linux. Các nỗ lực như vậy đòi hỏi sự lãnh đạo độc lập tuân theo các nguyên tắc rộng lớn, không chủ nghĩa học đường, lựa chọn tự do, kiểm chứng và rõ ràng về mục tiêu và kết quả. Tuy nhiên, việc duy trì sự cân bằng thích hợp thường khó đoán trước, đòi hỏi thử nghiệm, lỗi lạc và may mắn!
Giấc mơ về phân quyền mọi thứ
Bitcoin đã chứng minh tiềm năng của các cộng đồng hoàn toàn phân quyền. Bằng cách kết hợp toán học (mật mã), kinh tế, mã và mạng, họ có thể tạo ra điều gì đó cơ bản nhưng quan trọng như tiền tệ. Mặt khác, Blockchain có thể quan trọng hơn cả Bitcoin. Chính loại sổ cái mở, minh bạch, toàn cầu, linh hoạt và bất biến này có giá trị, đặc biệt khi kết hợp với các hợp đồng thông minh và những cải tiến kỹ thuật số khác. Tuy nhiên, điều đáng chú ý nhất về Bitcoin và Blockchain có thể là cách chúng cho phép cộng đồng toàn cầu từ người dân đến các tổ chức hành động vì lợi ích riêng của họ để tạo ra điều có giá trị chung lớn.
Một số người tin rằng các tổ chức lớn, từ ngân hàng đến các công ty công nghệ, đã trở nên quá mạnh mẽ và có tiềm năng bị thay thế bởi sự xuất hiện của các công nghệ phân quyền mạnh mẽ mới. Những ý tưởng ban đầu chỉ ra rằng nhu cầu về công nghệ sổ cái mới là rất lớn. Điều này có thể làm cho nhiều quy trình kinh doanh hiện tại trở nên rẻ và nhanh hơn, đồng thời có thể quan trọng hơn là tạo điều kiện cho các quy trình mới hoạt động.
Kết luận của tác giả: Kinh tế và xã hội vượt ngoài sự tính toán!
Theo tác giả, trong vòng 10 năm tới, bạn có thể sở hữu máy tính mạnh mẽ gấp 100 lần so với hiện tại. Hàng tỷ bộ não và hàng nghìn tỷ thiết bị sẽ được kết nối với Internet, không chỉ tiếp cận kiến thức tập thể của nhân loại mà còn đóng góp vào sự phát triển của nó. Và vào cuối thập kỷ này, ngày càng nhiều kiến thức đó sẽ được truy cập bởi các tác nhân phần mềm và được chính họ tạo ra.
Tuy nhiên, số hóa đang tạo ra một làn sóng thách thức mới. Hàng triệu người lo lắng rằng công việc của họ sẽ biến mất khi công nghệ được cải tiến và họ không chắc chắn rằng họ có thể tìm được công việc tương tự sau đó. Thu nhập đã bị thu hẹp cũng như một phần GDP ở hầu hết các nước tiên tiến, và thu nhập thực tế cho người dân dưới mức phân phối hiện nay thấp hơn so với 20 năm trước. Ngoài ra, sự chuyển đổi của lực lượng lao động do công nghệ chưa hoàn thành. Đồng thời, đây cũng là thời điểm tốt để trở thành một người có kỹ năng, năng lực hoặc may mắn để tạo ra một sản phẩm tốt có thể được cung cấp qua cơ sở hạ tầng kỹ thuật số toàn cầu.
Kết:
Chúng ta đã cùng nhau khám phá điều gì đang và đã diễn ra trong cuộc cách mạng 4.0 hiện tại qua cuốn sách này. Và cuối cùng, chúng ta cần nhìn nhận về tương lai của nhân loại một cách lạc quan hơn. Vài thập kỷ tới có thể sẽ là thời điểm tốt nhất mà con người từng chứng kiến, và điều này không chỉ là một dự đoán mà còn là một khả năng và một mục tiêu, vì chúng ta không thể đoán trước được tương lai! Hy vọng cuốn sách này sẽ hỗ trợ bạn trong việc lập kế hoạch cho tương lai của mình!