Buzz
Trong một xã hội mà luôn đặt mục tiêu là thành công sớm và ưu ái những tài năng trẻ, liệu có không gian nào dành cho những người chưa thành công, những người mà xã hội thường bỏ qua? 'Với tư duy sâu sắc và rõ ràng, 'Muộn Màng Nở Hoa' của Rich Karlgaard mở ra cho chúng ta một cái nhìn mới mẻ về xã hội hiện nay, cũng như đưa ra những giải pháp để tái khẳng định lòng tự tin và hiểu biết sâu hơn về những thời điểm thành công khác nhau của mỗi người.
Rich Karlgaard nổi tiếng với vai trò chỉ đạo xuất bản tại Forbes Media - nơi ông đã làm việc trong suốt 27 năm, chủ yếu viết về công nghệ, kinh doanh, kinh tế và phát triển cá nhân. Karlgaard cũng là một trong những người sáng lập tạp chí Upside và Garage Technology Partners. Ông cũng đã được bầu chọn là doanh nhân xuất sắc nhất khu vực Bắc California.
Hiện nay, ông sống tại thung lũng Silicon và có nhiều hoạt động ở nhiều quốc gia trên thế giới.
'Muộn Màng Nở Hoa' nói về một hiện tượng rất phổ biến trong xã hội hiện đại, khi một người đạt được thành công sớm hơn so với những người cùng trang lứa thì được coi là thành công và được tôn trọng, trong khi những người không đạt được thành công như mong đợi của xã hội thì lại bị coi là 'kỳ lạ' và 'thất bại'.
Rich Karlgaard tập trung vào những vấn đề đang diễn ra trong xã hội, cung cấp ví dụ thực tế từ cuộc sống của mình và những người mà ông đã gặp gỡ trong hành trình thành công của mình. Cuối cùng, ông đề xuất những giải pháp và cơ hội cho chúng ta - những người nở muộn, để chúng ta có thể tự tin sống và phát triển đúng với bản thân mình.
Tóm lại, late bloomers là những ai và cuốn sách này dành cho ai?
Theo Rich Karlgaard, 'Late bloomers' là những người thành công sau so với tiêu chuẩn xã hội. Họ có tiềm năng mà không phải ai cũng nhận ra. Quan trọng hơn, họ đạt được thành công theo cách riêng của mình, không cần phải cố gắng vượt qua mọi khó khăn để đáp ứng kỳ vọng của người khác và xã hội.
Thường thì, late bloomers phải đối mặt với nhiều vấn đề tâm lý hơn so với early bloomers - những người thành công sớm. Họ có cảm giác sợ hãi, bị lạc lối và cảm thấy thấp hèn vì họ chưa thành công ở một thời điểm nhất định. Vấn đề không phải ở họ, mà là ở sự kỳ vọng và thời đại đang tôn vinh thành tích và nhân tài trẻ.
Cuốn sách này phù hợp với cả early bloomers và late bloomers. Chúng ta cần đọc để hiểu và tôn trọng những thành công khác nhau của mỗi người, khích lệ early bloomers và động viên late bloomers tự tin trên con đường của họ.
Sách này chứa nhiều bài học quý báu và thuật ngữ chuyên ngành trong kinh tế, kinh doanh, công nghệ và tâm lý học. Đọc sách sẽ giúp ta nắm bắt thêm nhiều kiến thức, mở mang tầm nhìn và ngạc nhiên trước sức thuyết phục của tác giả.
1/Bệnh Thành Tích và Chế Độ Trọng Nhân Tài Trẻ
Trong xã hội hiện nay, áp lực về việc phải thành công ở một độ tuổi nhất định khiến cho những người nở muộn ngày càng lo lắng về tương lai của mình. Thành công sớm từ tuổi 17, 18 được xã hội hoan nghênh và dần trở thành một quy luật không thể thay đổi.
Xã hội luôn tôn vinh những thành công sớm, nhưng lại lãng quên những người nở muộn. Các ngôi sao như Taylor Swift, Adele, Rihanna, Selena Gomez, Justin Bieber, The Weeknd, Chance the Rapper, Jennifer Lawrence, Margot Robbie, Adam Driver, đều nổi tiếng từ rất sớm, ở tuổi 20 hoặc thậm chí còn trẻ hơn.
Chúng ta quên đi những người nở muộn và coi họ là thất bại chỉ vì họ không thành công ở thời điểm mong đợi, trong khi chúng ta vẫn ca tụng những người thành công sớm.
Tóm lại, những early bloomers thường được biết đến với sự thông minh và xuất sắc của họ, khả năng phát triển sớm và vượt trội hơn so với bình thường. Không chỉ trong nghệ thuật, mà còn trong nhiều lĩnh vực khác như công nghệ, chẳng hạn Bill Gates (Microsoft), Steve Jobs (Apple), hay Mark Zuckerberg (Facebook), những người đã kiếm được hàng tỷ đô la khi mới 23 tuổi.
Rich Karlgaard cho biết, lý tưởng về trọng nhân tài trẻ đang trở thành một ngành công nghiệp mà mọi người đang khao khát. Trong ngành xuất bản của tạp chí Forbes, ông thấy nhiều minh chứng cho chế độ này, đặc biệt với những người có IQ cao.
Forbes ghi nhận rằng, trong những năm gần đây, có 10 tỷ phú dưới 30 tuổi, bao gồm Evan Spiegel (CEO của Snap) và Bobby Murphy (nhà sáng lập Snap), cả hai bắt đầu sự nghiệp khi mới 22 tuổi.
Để minh họa thêm về xã hội đang đề cao thành tích và trọng nhân tài trẻ, hãy xem xét hai ví dụ dưới đây.
Theo quan điểm kinh tế học của Rich Karlgaard, IQ đóng vai trò quan trọng trong thành công cá nhân. Hai khái niệm phổ biến trong kinh doanh là công ty atom và bitcoin.
Công ty atom là loại công ty kinh doanh các sản phẩm vật lý như thu hoạch nông sản, chiết xuất nhiên liệu, sản xuất ô tô, lắp ráp TV. Chúng sử dụng nhiều tài nguyên vật chất, có nhà máy và cửa hàng, thỉnh thoảng gây hại cho môi trường. General Motors (GM) là một ví dụ điển hình, với hàng chục nhà máy tại 17 quốc gia, hơn 200.000 nhân viên và sản xuất 10 triệu xe mỗi năm.
Ngược lại, công ty bitcoin sử dụng ít tài nguyên vật chất hơn, không sản xuất sản phẩm vật lý, mà sử dụng thuật toán thông minh để tạo ra thị trường. Họ tiêu thụ tài nguyên ít hơn, trừ điện. Uber và Airbnb là hai ví dụ điển hình trong lĩnh vực này.
Mặc dù Uber không có lịch sử dài như GM, nhưng giá trị thị trường của nó cao hơn GM khoảng 20 tỷ đô la (72 tỷ đô la của Uber so với 52 tỷ đô la của GM), cho thấy sức hút của các công ty bitcoin.
Vậy điều này ảnh hưởng thế nào đến early bloomers hoặc late bloomers?
Khi bạn thấy sự chênh lệch về lợi nhuận như vậy, câu hỏi thường được đặt ra là 'Làm sao để tham gia một công ty bitcoin?' Câu trả lời là rất rõ ràng, công ty bitcoin luôn tìm kiếm những tài năng thông minh và giỏi nhất trong lĩnh vực của họ.
Trong thế kỷ XXI, những công ty có giá trị cao nhất thường do những người có IQ cao hoặc điểm SAT, IELTS cao xây dựng.
Xã hội ngày nay luôn tôn vinh những người thành công sớm hoặc có IQ cao, bỏ qua những người có tiềm năng khác. Điều này đã khiến cho việc đánh giá quá sớm về thành tựu của late bloomers.
Late bloomers thường gặp nhiều khó khăn trong con đường thành công do nhiều yếu tố như phát triển thể chất, tâm thần, hoặc các vấn đề khác như kinh tế, sức khỏe, hoặc tư duy tự giác.
Mạng xã hội và truyền thông đại chúng đã làm gia tăng khoảng cách giữa early và late bloomers, khiến cho những late bloomers cảm thấy bất lợi và so sánh cuộc sống của mình với những hình ảnh rực rỡ trên Facebook hay Instagram.
Late bloomers không thành công không có nghĩa là họ thất bại, mà là do chúng ta đánh giá họ quá nghiêm ngặt và áp đặt kỳ vọng lên họ mà không hiểu rõ về những khó khăn và niềm vui riêng của họ.
Thay vì được tự do phát triển theo tiềm năng của mình, nhiều người bị ép phải trưởng thành quá sớm, thậm chí trước tuổi, như chúng ta thấy trong mối quan hệ giữa ba mẹ và con cái, khi ba mẹ đặt quá nhiều áp lực lên con cái mà họ chưa sẵn sàng để đối mặt.
Điều này không tốt cho họ trong tương lai, nếu họ thực sự trở thành những người xuất sắc, họ có thể cảm thấy cô đơn vì họ không biết mình là ai và đang phấn đấu vì mình hay vì kỳ vọng của người khác.
Nhưng không phải lúc nào early bloomers cũng thành công và có một tương lai sáng lạn.
Ví dụ như Elizabeth Holmes là minh chứng điển hình, dù thành công rất sớm nhưng lại thất bại nặng nề.
18 tuổi, Elizabeth Holmes đã rời khỏi đại học Stanford để bắt đầu dự án Theranos, nhưng sau đó dự án này đã thất bại, bà đã lừa dối nhiều người và dẫn đến cái chết của một nhân viên trong công ty do áp lực và sự thất bại.
Vì vậy, chúng ta cần từ bỏ ước mơ về thành công sớm và sống đúng với khả năng của mình.
Trong khi xã hội ca ngợi những người thành công sớm, ít ai biết rằng những người muộn màng vẫn có tiềm năng lớn, hãy cùng xem xét điều này.
2/ NHỮNG SỨC MẠNH RIÊNG CỦA LATE BLOOMERS
|| Tò mò
Late bloomers thường có trí tò mò cao, họ luôn tìm kiếm và khám phá niềm đam mê của mình, không chạy theo tốc độ mà tập trung vào sự phát triển cá nhân và khám phá bản thân.
|| Khả năng phục hồi ưu việt
Late bloomers thường có khả năng phục hồi tốt, họ kiên cường và lạc quan khi đối mặt với khó khăn, và khả năng chống chọi với sự đánh giá của xã hội giúp họ vượt qua được những định kiến.
Khi gặp thất bại, late bloomers có khả năng hồi phục cao hơn so với early bloomers theo nghiên cứu của giáo sư Carol Dweck trong cuốn sách Mindset, vì họ biết cách đứng lên và tiếp tục mà không rơi vào tuyệt vọng.
|| Sự bình tĩnh và kiên nhẫn
Late bloomers thường giữ được sự bình tĩnh cao khi đối mặt với áp lực, họ sử dụng kinh nghiệm từ quãng đời trải nghiệm khó khăn để giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh và tổng thể. Họ tin rằng mọi khó khăn đều có thể vượt qua nếu giữ được sự bình tĩnh và tìm ra giải pháp đúng đắn.
|| Trái tim ẩn chứa bao nhiêu điều bí ẩn
Nhờ đã trải qua nhiều trăn trở, họ sở hữu khả năng đồng cảm cao, dễ tha thứ và thông cảm hơn với người khác. Họ không đánh giá hay kết án ai, thay vào đó, họ cố gắng hiểu và sử dụng tình yêu để lan tỏa và thấu hiểu người khác. Trong tâm lý học, hành vi này được gọi là Pro-social (Tính cách xã hội).
Họ tiềm ẩn nhiều hơn chúng ta tưởng. Chính vì thế, chúng ta nên có cái nhìn đa chiều hơn về họ - những người khám phá muộn màng.
Cuối cùng, trong một xã hội thường tôn vinh những thành tựu sớm, những người khám phá muộn cần làm gì để sống hòa mình với khả năng của mình?
Theo Rich Karlgaard, VIỆC TỪ BỎ là một hành động mạnh mẽ và đáng để quan tâm. Từ bỏ không phải là biểu hiện của sự yếu đuối, mà là sự chọn lựa của chúng ta về một con đường riêng, từ bỏ những thứ không phù hợp, làm những điều mình đam mê và phù hợp với khả năng, thay vì bị ràng buộc bởi áp lực xã hội.
Chỉ cần chúng ta đủ can đảm để từ bỏ những điều không thuộc về mình, chúng ta sẽ cảm thấy tự do. Một công việc không đam mê hay một công việc mà bạn cho là phù hợp với mình chỉ vì số đông làm như vậy. Biết từ bỏ đúng lúc sẽ giúp chúng ta giảm căng thẳng, tăng niềm vui và cải thiện sức khỏe.
Những người thành công là những người biết 'bỏ cuộc' một cách thông minh, họ biết chuyển hướng khi nhận ra con đường hiện tại không còn phát triển, nhờ đó họ giảm thiểu tổn thất, có cơ hội phân bổ lại thời gian và năng lượng cho những bước tiếp theo.
Như chúng ta thường nói, liệu chúng ta có thể tìm thấy đam mê đích thực nếu không thử và từ bỏ những điều không phù hợp?
Nếu là những người khám phá muộn, nếu 'hoa cứ nở muộn' thì chúng ta nên THAY ĐỔI MÔI TRƯỜNG của mình, bao gồm cả môi trường làm việc và bạn bè xung quanh. Quan trọng là dám thay đổi.
Thay đổi sẽ rất khó và không phải là điều dễ dàng, vì vậy chúng ta nên thực hiện từng bước nhỏ, tự hỏi liệu môi trường nào phù hợp với năng lực, tính cách và giá trị của mình.
Nếu những người xung quanh, bạn bè hoặc đồng nghiệp không đem lại điều tốt đẹp cho cuộc sống của bạn, thì tốt nhất là bạn nên thay đổi, tìm kiếm những người có chung mục tiêu và ủng hộ bạn tiến lên vì không ai muốn gắn bó với những người chỉ làm cuộc sống đi xuống.
Quan trọng hơn hết là hãy tin tưởng vào bản thân mình, và một ngày nào đó, bạn sẽ thành công chỉ cần bạn nỗ lực và đi đúng hướng. Hãy làm những điều bạn yêu thích và rời xa đám đông. Hãy trải nghiệm vẻ đẹp của việc tự mình đứng vững. Đơn độc nhưng không cô đơn, đó là tâm trạng của sự độc lập và tự hào.
Tóm lại
Chặng đường đến thành công không phải là một con đường dễ dàng, những người khám phá muộn cần phải nỗ lực hơn, học hỏi nhiều kỹ năng và kinh nghiệm hơn để tiến lên trên con đường riêng của họ. Chúng ta chỉ cần tự tin, tận hưởng quá trình và xây dựng cuộc sống mà chúng ta mong muốn. Tất cả những thành tựu, dù sớm hay muộn, đều xứng đáng với chúng ta.
Đánh giá chi tiết bởi: Tuyết Sơn - MytourBook
Ảnh: Tuyết Sơn
