[Đánh Giá Sách] “Những Bộ Lạc”: Tạo Nên Sự Khác Biệt Cùng Nhau

1. Tác giả Seth Godin trong ánh đèn sân khấu

Seth Godin không chỉ là một tác giả, doanh nhân, nhà tiếp thị và diễn giả nổi tiếng tại Mỹ, mà còn là một nhà triết học máy tính. Sinh năm 1960 tại tiểu bang New York, Hoa Kỳ, ông đã có hành trình học tập và sự nghiệp đáng ngưỡng mộ. Sau khi tốt nghiệp Đại học Tufts với ngành Khoa học máy tính triết học vào năm 1982, Seth Godin tiếp tục học tại Trường Kinh doanh Stanford và nhận bằng thạc sĩ Quản trị kinh doanh chuyên ngành marketing. Ông còn được biết đến với việc sáng lập nhiều công ty nổi tiếng như Yoyodyne - một trong những công ty tiếp thị trực tuyến đầu tiên (1995) và Squidoo - một trang web nền tảng người dùng (2005). Cùng với đó, ông từng giữ nhiều vị trí quan trọng như giám đốc nhãn hiệu tại công ty phần mềm Spinnaker (1983 - 1986) và phó chủ tịch bộ phận tiếp thị của Yahoo! (1998). Ngoài ra, Seth Godin còn nổi tiếng với những cuốn sách mang tính ứng dụng cao trong lĩnh vực marketing, trong đó có 'Con bò tía' và 'Những bộ lạc'.

2. “Bộ lạc” - Nơi tìm thấy tiếng nói chung của những “người đặc biệt”

Thuật ngữ “bộ lạc” không chỉ được hiểu theo khía cạnh nhân chủng học, mà còn được hiểu theo góc độ xã hội học. Trong sách của Seth Godin, “bộ lạc” không chỉ là một nhóm người có cùng nguồn gốc, mà còn là những nhóm người có cùng sở thích, quan điểm hoặc mục tiêu. Đó có thể là những người cùng chung niềm đam mê về tôn giáo, kinh doanh, âm nhạc và nhiều lĩnh vực khác.

Theo như tác giả đã chia sẻ, mỗi người sinh ra đều có nhu cầu thuộc về một nơi nào đó. Điều này là bản năng sinh tồn của chúng ta, để có thể cùng đóng góp và hưởng lợi với những người có chung lý tưởng. Chỉ cần một cái bắt tay, một nụ cười hay một ánh mắt cũng có thể phát hiện ra ai là đồng minh đáng tin cậy.

Một người có thể có nhiều đam mê. Nhờ vào những đam mê đó, con người có thể thay đổi thế giới. Nhờ vào các bộ lạc, mọi người có thể tự do đóng góp ý kiến để xây dựng một dự án chung hoặc khởi xướng một phong trào mới. Tuy nhiên, với những ý tưởng mới mẻ, việc khởi đầu sẽ gặp nhiều khó khăn. Seth Godin gọi những người này là “những kẻ khác biệt”.

“Những kẻ khác biệt” khi lần đầu đưa ra ý kiến của họ thường gặp sự nghi ngờ hoặc phản đối từ đồng nghiệp hoặc bạn bè, bởi vì họ đang làm những điều khác với những nguyên tắc đã được củng cố. Do đó, họ cần kết nối với những người có suy nghĩ tương tự. Điều này không còn khó khăn bởi vì thời đại công nghệ đang phát triển mạnh mẽ. Với Internet, khoảng cách không còn là vấn đề. “Những kẻ khác biệt” có thể tìm thấy những người đồng điệu với họ. Dù có đồng minh hay không, họ vẫn có thể tiến xa hơn. Như Seth Godin đã nói:

3. Cách hoạt động của bộ lạc:

Trong cùng một bộ lạc, mọi người có thể tự do chia sẻ ý kiến để phát triển bộ lạc. Theo Seth Godin, trong bộ lạc của “những kẻ khác biệt”, bộ lạc được duy trì bằng những ý tưởng độc đáo, và những khái niệm cũ sẽ được loại bỏ.

Những người nhanh nhạy trong việc thích nghi thường là những người sẵn lòng thử nghiệm và đánh giá về các sản phẩm mới nhất. Do đó, các phương pháp làm việc mới, nhiệm vụ mới, cơ hội mới và gương mặt mới trở nên ngày càng quan trọng.

Trong cuốn sách “Những bộ lạc”, Godin đã chỉ ra rằng sự ổn định thường chỉ là một ảo tưởng. Nếu con người tiếp tục tin rằng sự ổn định đó là thực tế, họ sẽ không bao giờ đổi mới hay tạo ra những sáng kiến mới. Các ví dụ như thư điện tử và mạng xã hội đã chứng minh điều này. Cách đây không lâu, Yahoo! suýt nữa đã tiêu biến do số lượng người dùng giảm đi đáng kể. Trong thập kỷ đầu của thế kỷ 21, MySpace từng rất phổ biến cho đến khi Facebook trở thành mạng xã hội số một vào năm 2010. Godin cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của marketing trong việc thay đổi thị trường. Thị trường đòi hỏi những sản phẩm mới, những xu hướng mới - không phải những sản phẩm trung bình dành cho người tiêu dùng trung bình. Nếu không có marketing để giới thiệu những xu hướng mới và phù hợp, thị trường sẽ mất đi sức hút của mình.

Để sản phẩm mới trở thành một xu hướng, bộ lạc cần sự ủng hộ từ nhà tài trợ và người hâm mộ. Tìm ra những người sẵn lòng ủng hộ là một thách thức. Người ủng hộ ý tưởng mà bạn đề xuất không chỉ giới hạn trong tổ chức mà còn có thể mở rộng ra bên ngoài. Ngày nay, với Internet, các bộ lạc chỉ cần thực hiện các thao tác đơn giản (như tạo một Fanpage trên Facebook hoặc đăng một video lên YouTube) để tìm kiếm thành viên mới. Số lượng người tương tác càng nhiều, ý tưởng càng được lan truyền. Tuy nhiên, đôi khi điều này cũng gây ra những vấn đề, khi nhiều bộ lạc chỉ quan tâm đến lượt truy cập thay vì chất lượng tương tác. Với trường hợp này, Godin đã nhắc nhở:

Thay vì liên tục tìm kiếm người mới, các nhà lãnh đạo hiểu rằng chiến thắng thực sự nằm ở việc biến người hâm mộ thành người ủng hộ trung thành.

4. Nhà lãnh đạo của bộ lạc:

Người lãnh đạo của bộ lạc, hay còn gọi là “tù trưởng”, có ba vai trò quan trọng.

Đầu tiên, nhà lãnh đạo hướng dẫn thay vì chỉ quản lý bộ lạc của họ. Trong “Những bộ lạc”, Seth Godin đã nhấn mạnh sự khác biệt giữa “quản lý” và “lãnh đạo”. “Quản lý” chỉ là việc sử dụng tài nguyên có sẵn để hoàn thành công việc một cách suôn sẻ và ít rủi ro nhất có thể. Nói cách khác, người quản lý áp dụng những nguyên tắc đã biết để điều hành và duy trì một quy trình. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo không giống như vậy. Họ phải luôn tiên phong và đưa ra những ý tưởng mới, đồng thời kích thích các thành viên trong bộ lạc tham gia vào các kế hoạch táo bạo của họ. Khác với nhà quản lý, nhà lãnh đạo thích mạo hiểm và sẵn lòng chấp nhận rủi ro - bởi không có khuôn mẫu hay tiền lệ nào cho những ý tưởng mới của họ. Nhờ có những nhà lãnh đạo, thế giới luôn thay đổi và tiến bộ. Godin đã nhận xét:

Người lãnh đạo có người theo đuổi. Người quản lý có nhân viên.

Người quản lý tạo ra công cụ. Người lãnh đạo tạo ra sự thay đổi.

Thứ hai, vai trò của nhà lãnh đạo không chỉ là sáng tạo ý tưởng mới mà còn là gắn kết các thành viên trong bộ lạc thành một tổ chức đồng nhất. Trong “Những bộ lạc”, Godin kể về Meghan McDonald, một huấn luyện viên bóng đá trẻ ở Mỹ. Cô ấy có hai phương pháp được tác giả nêu bật. Phương pháp đầu tiên là trò chuyện với đội của cô. Trong vài giờ, cô nói chuyện riêng với từng học viên - hoặc những người cần sự giúp đỡ của cô - một cách nhẹ nhàng và quan tâm. Đôi khi cô nói chuyện với toàn bộ đội, nhưng vẫn giữ giọng nói nhỏ nhẹ. Phương pháp thứ hai là sau vài buổi, các thành viên tự luyện tập cho nhau: họ tự chỉnh sửa lỗi của mình và giúp đỡ bạn bè cải thiện kỹ thuật. Ngay cả khi cô huấn luyện viên ra về, buổi tập vẫn tiếp tục. Nhờ hai phương pháp này, thành viên trong đội trở nên gắn bó hơn - không có ai cảm thấy bị bỏ lại, bị coi thường, hoặc bị bắt nạt. Mọi người được coi trọng trong tập thể và tự do trao đổi ý kiến. Godin đã nhận xét về cô:

Meghan không chỉ là một huấn luyện viên. Cô hiểu về lãnh đạo chân chính và ý nghĩa của việc xây dựng bộ lạc.

Cuối cùng, một tù trưởng cần phải thuyết phục - hơn là chỉ dùng sức mạnh - để kết nối bộ lạc của mình bằng cách truyền cảm hứng cho họ. Tù trưởng luôn có những ý tưởng khác biệt so với số đông và sẵn lòng bảo vệ lý tưởng của mình. Tuy nhiên, theo Godin, số lượng như vậy không nhiều. Nguyên nhân chính là hệ thống giáo dục hiện nay. Học sinh được dạy để tuân theo và thi cử - tức là trở thành những con cừu dễ dạy. Phần lớn học sinh chỉ được dạy để trở thành nhân viên lành nghề hoặc những quản lý tuân thủ. Chỉ có một ít học sinh có tư duy khác biệt và dám đứng lên để tạo ra sự thay đổi. Họ là những nhà lãnh đạo mà mọi bộ lạc cần, vì họ muốn thay đổi thế giới và không bị ảnh hưởng bởi ý kiến của số đông. Ý tưởng mới của họ ban đầu có thể gây sửng sốt và sợ hãi, nhưng cuối cùng sẽ được chấp nhận và áp dụng trong thực tiễn.

5. Tóm lại:

Cuốn sách 'Những bộ lạc' của Seth Godin không chỉ là một hướng dẫn hữu ích cho những nhà lãnh đạo mà còn cho những người muốn thay đổi thế giới bằng những ý tưởng táo bạo nhất. Qua từng dòng văn của Godin, chúng ta nhìn thấy các khía cạnh đa dạng của hoạt động và lãnh đạo nhóm.

Đánh giá chi tiết bởi: Thanh An Nguyễn - MyBook

Ảnh: Thủy Tiên

Theo dõi fanpage MyBook để cập nhật thông tin mới nhất về sách tại đây: MyBook

Bạn yêu thích viết lách, đam mê đọc sách và muốn lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng của MyBook? Hãy đăng ký để trở thành CTV MyBook tại đây: http://bit.ly/MyBook_ctv