(Theo Nhận Xét của Chủ Tịch Tập Đoàn FPT Trương Gia Bình)
Bạn luôn ao ước thành công? Bạn mơ ước trở thành một cá nhân xuất sắc? Nếu bạn làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin, những yếu tố nào giúp bạn trở thành một người như Bill Gates? Nếu bạn hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, bạn đã từng so sánh bản thân với ban nhạc The Beatles hay thiên tài Mozart chưa? Trong cuốn sách đơn giản này, có những hướng dẫn, gợi mở con đường dẫn mỗi người tới thành công như mong muốn.
Từ những giải thích về thành công của ban nhạc huyền thoại The Beatles, tỷ phú phần mềm Bill Gates, các luật sư nổi tiếng tại phố Wall Street, và nhiều tài năng khác... tác giả Malcolm Gladwell chỉ ra rằng cuộc sống của những người thành công tuân thủ những điểm chung đặc biệt. Đồng thời, ông cũng đưa ra cách giải thích thuyết phục cho những thất bại đáng tiếc của những thiên tài có chỉ số IQ rất cao.
# Tác Giả:
Malcolm Gladwell là một trong những học giả hàng đầu thế giới. Ông là tác giả của ba cuốn sách bán chạy nhất theo Tạp Chí New York Times: Điểm Bùng Phát, Trong Chớp Mắt và Những Tài Năng Đặc Biệt. Năm 2005, ông được Tạp Chí Time bầu chọn là Nhân Vật Có Ảnh Hưởng Nhất Thế Giới. Năm 2007, ông nhận giải Nhất của Hiệp Hội Xã Hội Học Mỹ cho các bài viết về vấn đề xã hội. Các cuốn sách và bài viết của Gladwell thường đề cập đến những liên kết bất ngờ trong nghiên cứu khoa học xã hội và ứng dụng các công trình nghiên cứu đặc biệt là trong lĩnh vực Xã Hội Học, Tâm Lý Học và Tâm Lý Học Xã Hội.
Giới Thiệu: Bí Mật Của Roseto: Người Dân Nơi Đây Chỉ Chết Vì Tuổi Cao. Có Thực Sự Như Vậy?
Roseto Là Một Thị Trấn Ở Tỉnh Foggia, Vùng Apulia Ở Miền Nam Ý. Suốt Nhiều Thế Kỷ, Người Dân Ở Roseto Sống Với Cuộc Sống Khó Khăn, Vất Vả: Họ Không Biết Chữ, Nghèo Đói Và Không Có Nhiều Hy Vọng. Cho Đến Khi Tin Tức Về Mảnh Đất Mới Ở Bên Kia Đại Dương Đến Với Roseto Vào Cuối Thế Kỷ XIX.
Tháng Giêng Năm 1882, Một Nhóm 11 Người Roseto Lập Cờ Đến New York - Miền Đất Hứa Để Tìm Việc Làm. Trong Những Năm Tiếp Theo, Có Rất Nhiều Nhóm Người Roseto Xin Hộ Chiếu Để Nhập Cảnh Hoa Kỳ, Để Lại Tất Cả Phố Phường Ở Làng Quê Cũ Của Họ.
Ở Miền Đất Mới, Người Roseto Bắt Đầu Xây Dựng Cộng Đồng Riêng Của Họ Và Đặt Tên Cho Thị Trấn Mới Là Roseto. Họ Cũng Xây Dựng Nhà Thờ, Đặt Tên Là Madonna Del Carmine. Roseto Nằm Trong Lòng Bang Pennsylvania, Là Một Thế Giới Nhỏ Riêng Biệt, Tự Cung Tự Cấp Tất Cả, Nhưng Không Được Cộng Đồng Xung Quanh Biết Đến.
Và Có Lẽ Mọi Việc Sẽ Tiếp Tục Như Thế Nếu Không Có Sự Xuất Hiện Của Ông Stewart Wolf. Ông Là Một Bác Sĩ Nghiên Cứu Về Hệ Tiêu Hóa Và Dạ Dày. Trong Một Lần Được Mời Đến Nói Chuyện Tại Một Hội Y Tế Ở Pennsylvania, Ông Nghe Một Bác Sĩ Địa Phương Kể: “Bệnh Nhân Của Tôi Đến Từ Khắp Nơi, Thế Mà Hầu Như Tôi Chưa Gặp Trường Hợp Người Roseto Nào Dưới 65 Tuổi Mắc Bệnh Tim.”
Ông Thực Sự Sửng Sốt Vì Vào Những Năm 1950, Các Cơn Đau Tim Là Một Thứ Bệnh Dịch Ở Nước Mỹ. Chúng Là Nguyên Nhân Hàng Đầu Gây Tử Vong Với Những Người Dưới Độ Tuổi 65.
Ông Mời Một Người Bạn - Một Nhà Xã Hội Học - Đến Giúp Đỡ Ông. Nghiên Cứu Chứng Minh Rằng Nơi Đây Không Hề Có Tự Tử, Không Nghiện Rượu, Không Nghiện Ma Túy, Không Có Vết Loét Dạ Dày Và Rất Ít Tội Phạm.… Những Người Này Nếu Chết Đều Do Tuổi Cao. Có Thực Sự Như Vậy. Roseto Quả Thật Là Một Nơi Nằm Ngoài Quy Luật Thông Thường. Vì Vậy, Roseto Được Gọi Là Một Kẻ Xuất Chúng.
Suy Nghĩ Đầu Tiên Của Wolf Là Người Roseto Chắc Hẳn Phải Tuân Thủ Một Chế Độ Ăn Uống Nghiêm Ngặt. Nhưng Điều Đó Không Đúng: Người Roseto Dùng Mỡ Lợn Để Nấu Nướng Thay Vì Dùng Loại Oliu Lành Mạnh Mà Họ Vốn Dùng Ở Italia.... Họ Cũng Không Phải Là Người Thức Dậy Sớm Tinh Mơ Để Tập Yoga Hay Chạy Bộ Quãng Đường Sáu Dặm Liền. Người Roseto Ở Pennsylvania Nghiện Thuốc Rất Nặng Và Nhiều Người Phải Vật Lộn Với Di Truyền.
Ông Lại Nghĩ Đến Giả Thuyết Về Nguồn Gốc Di Truyền. Nhưng Khi So Sánh Với Những Người Roseto Ở Các Vùng Đất Khác Trên Nước Mỹ Để Xem Liệu Họ Có Cùng Chung Hưởng Thứ Sức Khỏe Tráng Kiện Đáng Nể Như Người Roseto Ở Pennsylvania Hay Không Thì Họ Lại Không Hề.
Ông Lại Xem Xét Đến Khu Vực Địa Lý Mà Người Roseto Sinh Sống. Nhưng Khi Đối Chiếu Với Hai Thị Trấn Lân Cận Thì Họ Lại Thất Vọng: Tỷ Lệ Tử Vong Do Bệnh Tim Ở Cả Hai Thị Trấn Đều Cao Gấp 3 Lần So Với Roseto (Ở Lứa Tuổi Trên 65).
Điều Wolf Ngộ Ra Là Bí Mật Của Roseto Nằm Ở Chính Bản Thân Roseto. Họ Chính Mắt Trông Thấy Người Roseto Thăm Hỏi Nhau, Dừng Lại Trò Chuyện Với Nhau Bằng Tiếng Italia Trên Đường Phố, Hay Nấu Nướng Giúp Nhau Ngay Trong Vườn Sau Nhà. Và Có Rất Nhiều Đặc Tính Nổi Bật, Sâu Sắc Khác Được Đề Cập Trong Cuốn Sách Mà Chỉ Có Thể Hiểu Sau Nhiều Lần Đọc (Đối Với Mình Là 5 Lần).
Khi Wolf Lần Đầu Công Bố Những Phát Hiện Của Mình Trước Giới Y Học, Ông Đã Phải Đối Mặt Với Sự Hoài Nghi: Người Ta Chuẩn Bị Để Lắng Nghe Những Thông Tin Về Gen Này Gen Kia,... Không Một Ai Quen Với Việc Suy Nghĩ Về Sức Khỏe Trên Khía Cạnh Cộng Đồng. Trong Cuốn Sách Này, Tác Giả Sẽ Lý Giải Về Thành Công Như Cách Mà Stewart Wolf Đã Lý Giải Về Sức Khỏe Cho Ta.
Phần 1: Cơ hội
Mở đầu chương nhấn mạnh: “Ai đã có, sẽ được thêm; ai không có, sẽ mất đi”. Tác giả thuyết phục bằng ví dụ cho thấy thành công thường đến với những người đã sẵn sàng nhận nó. Người giàu thường được hưởng thuế ưu đãi nhất. Sinh viên giỏi thường được chăm sóc và hỗ trợ tốt nhất. Thành công là kết quả của việc tích tụ những chiến thắng nhỏ. Trong 'Sức mạnh của thói quen', nhấn mạnh sức mạnh của những thành tựu nhỏ.
Trong một thời gian dài, câu hỏi đã được đặt ra: liệu có tồn tại tài năng bẩm sinh không? Câu trả lời là có. Thành công thường đến với những người đã chuẩn bị kỹ càng. Nghiên cứu chỉ ra rằng cần 10.000 giờ luyện tập để trở thành chuyên gia thực sự trong bất kỳ lĩnh vực nào. Con số 10.000 giờ đó là một kỳ tích. Mozart chỉ sáng tác kiệt tác khi ông đã rèn luyện suốt 10.000 giờ. Beatles biểu diễn hàng trăm lần ở Hamburg trước khi nổi tiếng. Luyện tập không phải là điều bạn làm khi bạn giỏi, mà là điều bạn làm để trở nên giỏi. Trong 'Mật mã tài năng', nói về việc luyện tập tạo ra sự thành thạo, không chỉ làm cho mọi thứ hoàn hảo.
Trong tập 4 của 'Nghiên cứu di truyền về thiên tài', Lewis Terman kết luận rằng 'trí tuệ và thành công không tương ứng với nhau'. Trí thông minh chỉ quan trọng đến một mức độ nhất định; vượt qua mức đó, các yếu tố khác trở nên quan trọng hơn, giống như trong bóng rổ, khi đã đủ cao, chúng ta quan tâm đến tốc độ và kỹ năng. Trong khóa học về khoa học thành công của Đại học Michigan, chỉ có 25% thành công phụ thuộc vào chỉ số IQ.
Chương 4: Mối phiền phức với các thiên tài (phần 2)
Không chỉ có IQ quyết định thành công mà còn có trí thông minh thực tiễn, không phụ thuộc vào yếu tố di truyền mà vào môi trường xã hội. Nghiên cứu về trẻ em có IQ cao cho thấy, hầu như không có thiên tài nào từ gia đình nghèo đạt thành công vì họ thiếu đi sự chuẩn bị từ cộng đồng xung quanh. Điều này cho thấy không có ai có thể thành công một mình, mà cần sự giúp đỡ của những người xung quanh.
Chương 5: Ba bài học từ cuộc đời của Joe Flom
Joe Flom, người sáng lập hãng luật Skadden, Arps nổi tiếng ở Mỹ, đã vươn lên từ gia đình nhập cư nghèo. Tác giả chỉ ra 3 bài học quý giá từ cuộc đời của ông:
Ý nghĩa của việc làm người Do Thái: Ông thông minh và khôn ngoan, biết cách xử lý tình huống nhờ vào hoàn cảnh gia đình và nỗ lực của bản thân.
May mắn về ngữ cảnh lịch sử: Sinh ra vào thời điểm thuận lợi, không phải trong Đại khủng hoảng kinh tế hay Thế chiến thứ hai.
Ý nghĩa của công việc: Công việc của ông đáp ứng 3 tiêu chí: phức tạp, độc lập, và có mối quan hệ giữa nỗ lực và thành quả.
Phần 2: Di sản
Chương 6: Harlan, Kentucky
Tại thị trấn Harlan ở mõm Đông Nam Kentucky, người dân đã phải đối mặt với nhiều khó khăn do lịch sử của họ. Họ phải tỏ ra mạnh mẽ và quyết đoán để đối phó với mọi thách thức, bảo vệ danh dự và 'nền văn hóa danh dự' của họ.
Chương 7: Lý thuyết về nguồn gốc chủng tộc của các tai nạn máy bay
Trước năm 1999, Korean Air đã trải qua nhiều vụ tai nạn máy bay. Nguyên nhân chính là con người: mặc dù cơ phó nhận ra sai sót nhưng họ chỉ im lặng. Nhưng do cơ trưởng không hiểu được ý định nên không khắc phục được vấn đề kịp thời. Vậy tại sao cơ phó không dám nói trực tiếp? Đó là vì văn hóa của họ có mức độ chấp nhận quyền lực cao. Cuối cùng, vào năm 2003, Korean Air đã bắt đầu cải tổ bằng cách mời một chuyên gia nước ngoài đến để quản lý các chuyến bay. Người đó đã thay đổi ngôn ngữ của Korean Air sang tiếng Anh: Trong tiếng Anh, các phi công không bị ràng buộc bởi cấp bậc xã hội như ở Hàn Quốc. Thay vào đó, các phi công được thúc đẩy tham gia vào một văn hóa và ngôn ngữ hoàn toàn mới. Và kết quả là có một sự thay đổi kỳ diệu.
Chương 8: Những cánh đồng lúa nước và bài kiểm tra toán
Tại sao lại tồn tại định kiến rằng người châu Á giỏi Toán? Qua chương này, tác giả đã chỉ ra 2 nguyên nhân chính. Nguyên nhân đầu tiên là do sự khác biệt lớn trong cách xây dựng hệ thống số giữa phương Tây và châu Á: Hệ thống đếm của châu Á rất logic trong khi hệ thống của tiếng Anh lại không đồng đều (thay vì nói 'mười một', 'mười hai', 'mười ba', ...). Sự khác biệt đó dẫn đến việc trẻ em châu Á học đếm và thực hiện phép toán nhanh hơn trẻ em Mỹ. Nguyên nhân thứ hai là do sự kiên nhẫn mà họ học được từ nền văn hóa trồng lúa nước. Một số nghiên cứu ước lượng rằng một nông dân trồng lúa nước ở châu Á làm việc khoảng 3000 giờ mỗi năm.
Chương 9: Thỏa thuận của Marita
# Nhận xét
Đây là một cuốn sách xuất sắc, thuyết phục và đem lại cái nhìn mới mẻ, hấp dẫn, thoát khỏi tư duy cũ kỹ: Khi nói về thành công, thường chỉ nghĩ đến kỹ năng, sự kiên trì,... mà không nhắc đến vai trò quan trọng của cơ hội và di sản. Ngoài ra, lối viết cuốn hút của tác giả Malcolm Gladwell đã làm nổi bật nội dung của cuốn sách.
Quan điểm của ông thật sự mới mẻ nhưng cực kỳ chính xác (đã được kiểm chứng bởi chính tôi). Từ một người lười tập thể dục (tôi từng không tập thể dục hàng ngày), có sức khỏe yếu (thường xuyên đau nhức), sau khi đọc xong cuốn sách này, tôi đã tập thể dục mỗi ngày: ngày hôm trước tập 5 bài, mỗi bài bao gồm nhảy dây 10 lần, hít đất 2 lần, nhảy rút gối 2 lần,... Ngày hôm sau tôi tập 5 bài, mỗi bài bao gồm nhảy dây 11 lần, hít đất 3 lần, nhảy rút gối 2 lần... (tôi cố gắng tăng dần một chút mỗi ngày). Bây giờ tôi có thể tập 5 bài, mỗi bài bao gồm nhảy dây 100 lần, 20 lần hít đất, 20 lần nhảy rút gối! (đây là một con số đáng kinh ngạc với một người lười tập thể dục như tôi). Sức chịu đựng tốt hơn, sức khỏe cải thiện, việc học tập cũng trở nên dễ dàng hơn đối với tôi. Đó là sức mạnh của những chiến thắng nhỏ và mối quan hệ giữa nỗ lực - phần thưởng mà tác giả đã nhấn mạnh.
Kết luận:
Các liên kết liên quan:
Sức mạnh của những chiến thắng nhỏ
Sức mạnh của việc luyện tập - quan điểm khiến ta phải suy nghĩ.
Đánh giá chi tiết từ: Thùy Dung - MyBook
Ảnh: Thùy Dung - MyBook