Trong thời kỳ hiện đại, áp lực cạnh tranh đẩy các bạn trẻ phải thành công từ rất sớm. Nhưng liệu việc thành công ngay từ khi còn trẻ nhỏ có thực sự quan trọng? Cuốn sách “Nở Muộn” của Rich Karlgaard khám phá tâm trạng của những người được kỳ vọng thành công từ rất sớm và khẳng định rằng thời điểm để thành công không quan trọng bằng việc chọn thời điểm phù hợp nhất. Đọc sách, bạn sẽ thấy câu trả lời cho những thắc mắc về sự thành công và tự tin hơn vào bản thân.
Sách giải thích rằng thành công không phụ thuộc vào thời gian, mà là vào việc lựa chọn thời điểm phù hợp nhất. Cuốn sách là nguồn động viên cho những người không thành công từ rất sớm, cho họ biết rằng không quan trọng khi nào bạn thành công, quan trọng nhất là bạn chọn thời điểm phù hợp để bắt đầu.
1. Late bloomer là gì?
Late bloomer là thuật ngữ chỉ những người thành công sau cùng. Trong khi chúng ta thường ngưỡng mộ những người thành công sớm như Mark Zuckerberg hay Elon Musk, nhưng câu chuyện về những người thành công muộn như John Goodenough cũng đáng để chú ý. Goodenough, lúc 57 tuổi, phát minh ra pin lithium-ion, một phát kiến quan trọng trong ngành công nghiệp điện tử.
Thành công không phụ thuộc vào thời gian, mà là vào việc lựa chọn thời điểm phù hợp nhất. Cuốn sách là nguồn động viên cho những người không thành công từ rất sớm, cho họ biết rằng không quan trọng khi nào bạn thành công, quan trọng nhất là bạn chọn thời điểm phù hợp để bắt đầu.
2. Những ngụy biện sai lầm trong việc đánh giá thông minh của con người.
Chỉ số IQ là một ước lượng về sự thông minh của con người. Mặc dù chúng ta thường mong muốn có một chỉ số IQ cao để chứng tỏ sự thông minh của mình, nhưng liệu chỉ số này có thực sự đủ để đo lường thành công của một người hay không? Và tại sao chúng ta lại tập trung quá nhiều vào chỉ số IQ?
Vào những năm 1990, Bill Gates coi Microsoft như một nhà máy IQ và tin rằng chỉ số IQ cao là yếu tố quyết định cho sự thành công. Ông nói rằng một lập trình viên tuyệt vời đáng giá bằng trung bình 100 người bình thường. Quan điểm này đã tạo ra một ảnh hưởng lớn đối với cách nhìn của nhiều người về chỉ số IQ và vai trò của nó trong xã hội.
Chúng ta sống trong một thế giới mà chỉ số IQ cao thường đi đôi với thành công tài chính. Tuy nhiên, sự ưu việt này cũng gây ra nhiều lo ngại. Ngày nay, đa số người giàu có trong xã hội đều có chỉ số IQ cao, và tỷ lệ này ngày càng tăng lên. Tuy nhiên, chỉ số IQ này thường chỉ được đo đạc trong vài giờ đồng hồ khi người ta còn rất trẻ.
Liệu chỉ số IQ cao có đủ để xác định một người thành công hay không? Lewis Terman, một nhà tâm lý giáo dục, đã tiên phong trong việc áp dụng các bài kiểm tra IQ và năng lực cho toàn dân. Kết quả cho thấy, chỉ số IQ cao không phải là yếu tố quyết định đối với thành công. Mặc dù có vài trường hợp thành công, nhưng đa số không có gì nổi bật so với nhóm người có chỉ số IQ thấp hơn.
Xã hội đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng về các thước đo thành tích và thông minh. Thay vì tôn vinh tài năng đích thực, chúng ta đang tập trung quá nhiều vào chỉ số IQ và các bài kiểm tra. Chúng ta cần tôn trọng sự đa dạng của năng lực con người và thời gian phát triển riêng biệt của mỗi người.
3. Hoa chưa nở? Hãy tìm một khu vườn phù hợp khác.
Có thể bạn đã tham gia buổi họp lớp cùng bạn bè cũ và bị chế giễu vì những câu chuyện từ quá khứ. Hoặc người sếp không công nhận công sức của bạn và không thăng chức bạn, chỉ vì bằng cấp. Đôi khi ta cảm thấy bị xem thường và bị mắc kẹt trong quá khứ.
Môi trường có ảnh hưởng đến sự phát triển và thành công của chúng ta, giống như hoa cần phải được trồng ở khu vực thích hợp. Đôi khi, chúng ta cần thay đổi môi trường, công việc, thậm chí là thành phố mới để tỏa sáng. Việc cố gắng vượt qua giới hạn hiện tại có thể gây ra sự bất mãn từ người khác, khiến họ cảm thấy tự ti và thậm chí ghen tỵ.
Những người phát triển chậm thường tỏa sáng bất ngờ, giống như bông hoa phát triển quá cao và cần phải cắt tỉa. Họ có thể trở thành 'người ngoài cuộc'. Điều này không phải lỗi của họ, mà thường do sự ghen tỵ hoặc cạnh tranh không lành mạnh từ người khác.
Khi cố gắng tự hoàn thiện, chúng ta phải đối mặt với sự kháng cự từ bên ngoài và bên trong. Nhiều người ngại thay đổi, kể cả khi đang chịu đựng sự đau khổ và nhàm chán. Họ muốn cảm thấy an toàn trong cộng đồng hiện tại, nhưng đôi khi môi trường này lại ngăn cản sự phát triển của họ.
Các 'late bloomer' thường bị ám ảnh bởi những suy nghĩ tiêu cực và tự ti. Họ so sánh với bạn bè cùng trang lứa và cảm thấy bất đắc dĩ về sự chậm tiến. Những suy nghĩ này đến từ quá khứ và có thể ngăn chặn chúng ta thử nghiệm điều mới.
Khi tìm môi trường mới, địa điểm và văn hóa doanh nghiệp đều ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng ta.
Hãy bắt đầu thay đổi mà không cần phải biết chính xác môi trường tiếp theo sẽ như thế nào. Quyết tâm của bạn là quan trọng.
Nhưng đừng nhầm lẫn việc 'thay đổi môi trường' với 'chạy trốn hiện tại'. Hãy tự kiểm điểm nếu bạn thường xuyên thay đổi mà không tìm ra giải pháp. Đôi khi, bạn có thể đổ lỗi cho hoàn cảnh và tin rằng khởi đầu mới sẽ làm mọi chuyện tốt hơn. Hãy dành thời gian để suy nghĩ về cách thay đổi khi cảm thấy bế tắc.
Lời kết
Có một niềm tin mơ hồ rằng ngày mai sẽ tốt hơn hôm nay, nhưng niềm tin trách nhiệm hơn là quyết tâm làm cho ngày mai trở nên tốt hơn hôm nay. Sự kiên trì và niềm tin là điều cần thiết để tự phấn đấu và thành công.
Review chi tiết bởi: Alice - MyBook