[Đánh Giá Sách] 'Sách Vàng Ngữ Pháp Và Biên Tập Tiếng Anh': Biên Tập Là Một Nghệ Thuật

Sự khác biệt giữa một từ chính xác và một từ gần đúng cũng như sự khác biệt giữa một tia sáng và một con bọ đèn.

Nếu so sánh ngành biên soạn với một vở kịch thì công việc của biên tập viên giống như nghệ thuật biểu diễn. Việc viết cũng cần phải có kế hoạch, chiến lược và phong cách của những nghệ sĩ.

Cuốn sách về ngữ pháp và biên tập tiếng Anh là một tài liệu quan trọng cho những người nghệ sĩ muốn cải thiện kỹ năng viết. Dù là để nâng cao khả năng hay thăng tiến trong công việc, chắc chắn rằng bạn nên có cuốn sách này trong bộ sưu tập của mình.

Bài viết dưới đây được tạo ra từ việc trả lời ba câu hỏi sau:

1. Tác giả Brandon Royal là người nào?

2. Điểm nổi bật của cuốn sách là gì?

3. Lối viết nào nên được sử dụng?

Các câu hỏi trên cũng là bước để lên kế hoạch cho một ý tưởng cho bài viết, được đề cập trong nội dung của cuốn sách. Tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi này giúp xây dựng bố cục của một tác phẩm biên tập đầy đủ và mạch lạc. Vì vậy, chúng ta sẽ đánh giá cuốn sách theo cấu trúc này.

1. Ai là tác giả Brandon Royal?

Brandon Royal là một tác giả đã được vinh danh với nhiều giải thưởng. Các tác phẩm của ông như The Little Red Writing (Sách đỏ về viết lách), The Little Red Writing Book Deluxe Edition (Sách đỏ về viết lách phiên bản cao cấp), The Little Blue Reasoning Book (Sách xanh dương về tư duy), The Little Green Math Book (Sách xanh lá về Toán học).

Brandon đã phát triển những lý thuyết giáo dục và giảng dạy, cùng với việc xây dựng một bộ nguyên tắc chủ chốt giúp giải quyết các vấn đề cơ bản trong viết lách, ngữ pháp và tư duy. Công trình của ông đã nhận được nhiều giải thưởng quốc tế và các giải thưởng danh giá từ Hiệp hội Xuất bản sách Alberta.

2. Các đặc điểm nổi bật của cuốn sách là gì?

Sách vàng về ngữ pháp và biên tập Tiếng Anh cung cấp kiến thức đa dạng về hai lĩnh vực chính của ngôn ngữ Tiếng Anh: ngữ pháp và biên tập.

Trong các chương I, II và III, cuốn sách đề cập đến khái niệm ngữ pháp.

Chương I: Trăm câu hỏi về ngữ pháp

Nhiều tác giả đã phát triển kỹ năng ngữ pháp tốt bằng cách hiểu rõ và áp dụng thường xuyên một số nguyên tắc quan trọng về ngữ pháp. Điều gì tạo nên những nguyên tắc đó?

Việc viết về một đề tài cụ thể tương tự như việc lái xe. Chúng ta có thể học cách lái xe, nhưng nếu cũng hiểu về cấu trúc xe, chúng ta sẽ tránh được những trở ngại và tổn thất. Hiểu biết về cấu trúc giống như hiểu biết về ngữ pháp, giúp tác giả phát triển kỹ năng viết tốt.

Một trăm câu hỏi trong chương I, ví dụ: Câu Some of the story (make/makes) sense đưa ra hai lựa chọn và tóm tắt quy tắc rằng đại từ không xác định có thể ở dạng số ít hoặc số nhiều, tổng hợp các quy tắc ngữ pháp trong văn viết tiếng Anh giúp người viết tránh gặp lỗi sử dụng từ và học cách diễn đạt ý logic.

Tác giả so sánh ngữ pháp với hình ảnh của những chú lùn tinh nghịch. Trong mặt của câu, ngữ pháp đóng vai trò của người - người thực hiện, vai trò của ngữ nghĩa trong câu. Ngữ pháp của một ngôn ngữ yêu cầu người học phải tuân theo chúng để diễn đạt ý nghĩa một cách toàn diện. Do đó, người học/người viết cần hiểu rõ các thành phần ngữ pháp của một ngôn ngữ, như: loại từ (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ, giới từ, liên từ, thán từ); tính từ (thành phần ngữ pháp như thì, loại, ngôi, cách, thể, lối); và các thành phần khác.

Chương III: Các chú yêu tinh của từ ngữ

Từ ngữ là trụ cột của một ngôn ngữ, và cách sử dụng từ ngữ có thể thay đổi trong nhiều ngữ cảnh khác nhau, giống như cách mà yêu tinh thay đổi. Trong nhiều trường hợp, người viết cần phải chọn từ phù hợp từ một loạt các từ có cùng ý nghĩa. Do đó, việc sử dụng từ đúng mang lại ý nghĩa mạnh mẽ, làm tăng tính nghĩa và ảnh hưởng gián tiếp thuyết phục người đọc.

• Ví dụ, Affect và Effect.

Trong các bối cảnh khác nhau, rất khó để xác định từ nào đúng và từ nào sai. Tác giả đã phân tích: “affect” là một động từ có nghĩa là “ảnh hưởng” và “effect” là một danh từ có nghĩa là “hậu quả”, trong trường hợp “effect” được sử dụng như một động từ, có nghĩa là “tạo ra”.

Câu hoàn chỉnh:

- Thay đổi trong chính sách của công ty sẽ không ảnh hưởng đến lương của chúng ta. (Điều này được thể hiện trong câu: The change in company policy will not affect our pay.)

- Một người cố vấn tốt luôn cố gắng tạo ra những thay đổi tích cực. (Điều này được thể hiện trong câu: A good mentor seeks to effect positive change.)

Việc phân biệt giữa các từ ngữ với các tác giả có thể được xem là dễ dàng, nhưng vẫn luôn có những trường hợp ngoại lệ. Ví dụ, sự phân biệt giữa allot, alot, a lot hoặc sometime, some time, sometimes. Cuốn sách vàng về ngữ pháp và biên tập tiếng Anh chỉ ra 200 từ ngữ thường gặp, cùng với các ví dụ cụ thể trong ngữ cảnh giúp người đọc hiểu và áp dụng chúng một cách hợp lý nhất.

Ngoài ra, chúng ta có thể áp dụng kiến thức đã học để giải quyết các bài tập trong Chương IV (các bài tập thực tế giúp nắm vững các nguyên tắc ngữ pháp cơ bản).

Sau khi hiểu được nguyên lý ngữ pháp, ta sẽ tiếp tục khám phá các quy tắc của việc biên tập (biên tập ngôn ngữ tiếng Anh - ở chương V, chương VI, và chương VII).

Chương V: Hiệu chỉnh biên tập

Kỹ năng biên tập thường được hình thành và học hỏi thông qua trải nghiệm, ít khi được giảng dạy trong các cơ sở giáo dục hoặc khóa học huấn luyện kỹ năng. Vì vậy, không nhiều người biết cách chỉnh sửa bài viết để tạo ra một tác phẩm hoàn chỉnh.

Việc biên tập tương tự như việc thay dầu, điều chỉnh máy móc, lau chùi, đánh bóng và hút bụi trong quá trình bảo dưỡng và sửa chữa xe. Nó không chỉ ảnh hưởng đến cảm nhận cuối cùng của chúng ta mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến cách mọi người nhìn nhận về tác phẩm. Biên tập là một phần quan trọng của quá trình viết, yêu cầu chúng ta phải xem xét một cách cẩn thận.

Trong chương này, tác giả đề cập đến các nguyên tắc biên tập như: mạo từ, viết tắt, dấu nháy đơn, liệt kê ở đầu dòng, dấu hai chấm, tính từ ghép, gạch ngang, gạch nối, câu trích dẫn, đánh số, và cách trình bày.

Những danh sách trên được phân tích chi tiết và minh họa bằng các ví dụ cốt lõi, giúp độc giả củng cố khung quy chuẩn trong việc soạn thảo của họ. Thực tế cho thấy, việc biên soạn có thể xuất hiện trong nhiều hình thức khác nhau: từ tin nhắn, email, blog xã hội, báo cáo, luận văn, đồ án. Vì vậy, việc học cách hiệu chỉnh biên tập là một kỹ năng quan trọng không thể thiếu đối với mọi người ở mọi tầng lớp xã hội.

Chương VI: Lưu ý về dấu câu

Trong chương này, ta nhận thấy sự không công bằng trong việc sử dụng từ ngữ khi viết, không linh hoạt và đa dạng như trong ngôn ngữ nói. Trái ngược với ngôn ngữ nói có thể truyền tải thông điệp qua ngôn ngữ cơ thể, cử chỉ, và giọng điệu, văn viết chỉ có thể sử dụng dấu câu để diễn đạt.

Sách vàng ngữ pháp và biên tập Tiếng Anh nhấn mạnh về việc sử dụng dấu phẩy và dấu hai chấm là rất quan trọng trong việc biên tập văn bản. Đặc biệt, dấu phẩy được đề cập chi tiết với 06 cách sử dụng khác nhau: liệt kê, phân cách, liên kết, tương phản, tỉnh lược, tránh nhầm lẫn. Ví dụ, dấu phẩy tương phản được dùng để phân tách nhóm từ đối lập một cách tự nhiên (vd: Out of sight, out of mind). Tuy nhiên, các vế của câu đối lập phải đủ mạnh để được ngăn cách bởi dấu phẩy; nếu không, chúng ta không cần dùng dấu phẩy để biểu đạt tính đối lập (vd: Don’t forget to bring umbrella because it’s going to rain).

Trong một ví dụ khác, cuốn sách đề cập đến trường hợp:

• I’ll put together a business plan, and by next week, I’ll send to it a few potential investors. (Tôi sẽ lập một bản kế hoạch kinh doanh, và trước tuần sau, tôi sẽ gửi nó đến một vài nhà đầu tư tiềm năng.) – Câu đúng.

Nếu chúng ta đặt một dấu phẩy phân tách sau and, câu vẫn hoàn toàn không sai:

• Tôi sẽ lập một kế hoạch kinh doanh và, vào tuần sau, tôi sẽ gửi nó đến một số nhà đầu tư tiềm năng.

Việc sử dụng dấu phẩy trong trường hợp được nêu trên cần phải điều chỉnh để phản ánh chính xác ngữ cảnh và các biên tập viên có thể thay đổi cách sử dụng để đạt được kết quả mong muốn.

Sử dụng dấu câu trong biên tập đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chất lượng của một tác phẩm. Cuốn sách chỉ ra rằng 90% người viết có thể sử dụng dấu phẩy chính xác trong 75% thời gian, nhưng chỉ có 1% người viết có thể sử dụng dấu phẩy chính xác trong 99% thời gian. Tiêu chí chất lượng của dấu câu luôn quan trọng, vì vậy công việc biên tập không thể bỏ qua giai đoạn này.

3. Nên sử dụng lối viết nào?

Có hai nền tảng viết khác nhau - viết truyền thống trên giấy và viết điện tử trên thiết bị kỹ thuật số. Vậy, việc sử dụng hai nền tảng này có tác động khác nhau ở điểm nào?

Tác giả định nghĩa sự khác biệt giữa viết giao tiếp tĩnh và viết giao tiếp động, là kết quả của hai nền tảng nói trên. Giao tiếp điện tử thường thay thế cho giao tiếp trực tiếp, vì vậy, nó mang tính động và ít cấu trúc hơn. Viết truyền thống thường liên quan đến việc viết trang trọng, mang tính tĩnh.

Trong cả hai cách sử dụng hình thức viết, đều có những tiêu chí khắt khe. Lối viết truyền thống yêu cầu cao hơn rất nhiều, đòi hỏi người biên tập cần phải có bộ khung và chuẩn mực cho từng đối tượng người đọc. Ngược lại, lối viết động mang tính chất thân thiện, câu ngắn hơn, linh hoạt sử dụng các yếu tố ngữ pháp, thậm chí chèn các biểu tượng. Hai hình thức viết phục vụ cho những mục đích khác nhau, nên người biên soạn cần nắm được mục đích viết của mình để xây dựng hướng viết hợp lí.

Cuối cùng, người viết cần tự đặt ra yêu cầu cho chính mình. Vì không chỉ tiếng Anh, mà tất cả các ngôn ngữ khác đều đang tiến hóa theo thời gian. Những từ ngữ liên tục được tạo ra, cũng như những cách sử dụng đang dần biến mất, vì vậy một tác phẩm biên tập hấp dẫn cần phải đáp ứng được yêu cầu của thời đại.

Kết luận

Những ai muốn thực sự thành thạo các kỹ năng viết cần nhìn vào bên trong 'động cơ' của mình để hiểu cách mà một bài viết hoạt động. Cách mà những yếu tố ngữ pháp đóng vai trò chủ chốt trong một ý diễn đạt hấp dẫn, và yếu tố từ vựng là chìa khóa dẫn đến cảm xúc của độc giả. Sách vàng về ngữ pháp và biên tập tiếng Anh cung cấp hướng dẫn để tìm hiểu những nguyên tắc trong việc viết văn tiếng Anh nói chung, và với mỗi ngôn ngữ riêng.

Cuốn sách sẽ là sổ tay kỹ năng của những nhà biên tập xuất sắc.

Tác giả: G-Br - MyBook