

Truyện này được chia thành 3 phần, mỗi phần kể một chuỗi các câu chuyện nhỏ, mỗi cái lại liên kết với nhau qua thời gian. Mọi thứ diễn ra êm đềm, nhẹ nhàng. Dù là cảnh vật hay con người, trong mắt Saku, tất cả đều trôi qua một cách yên bình và yên lặng đến đáng sợ, chỉ có nỗi đau và sự mất mát của Saku là hiện hữu trên trang giấy:
Một cô gái biến mất khỏi thế giới này, nhanh chóng đến mức gây choáng váng. So với sáu tỷ người trên trái đất, điều đó có vẻ không quan trọng. Nhưng, tôi không là một trong sáu tỷ người ấy. Tôi không thuộc về đó. Nơi tôi đang sống là nơi mà cái chết của chỉ một người cũng đủ để làm tan nát mọi cảm xúc.
Ai nói rằng tiểu thuyết chỉ là hư cấu? Tôi luôn tin rằng, tiểu thuyết luôn chứa đựng sự thật vì nó phản ánh thế giới quan sâu sắc bên trong cuộc sống của từng người, mà đôi khi chính họ cũng không thể diễn tả được. Câu chuyện về Saku và Aki rất thật, không phải vì sự thật thô kệch rằng Aki không thắng được căn bệnh, mà vì những lời giải thích về tình cảm rất con người của tác giả thông qua góc nhìn của nhân vật mà ông tạo ra.
Nhớ về Aki không chỉ mang lại nỗi buồn. Đôi khi, tôi cảm thấy vui vẻ khi đọc về chuyến đi thú vị cùng với việc ngồi ăn bên chuồng tinh tinh, hoặc câu chuyện về Aki hiểu đúng ý của Saku khi cả hai đang trải qua một đêm trại một mình trên hòn đảo. Mong muốn của Saku có thành công hay không thì không ai biết, nhưng cách tác giả mô tả mối tình học trò đó vô cùng tự nhiên và trong sáng khiến người đọc không thể nào nghi ngờ. Sự nghịch ngợm và nhút nhát xen kẽ trong tình bạn của Saku và Aki khiến tôi nhớ lại thời học sinh đã qua và ước ao có một Sakutaro cấp ba cho riêng mình.
Hai bạn học sinh này như hình với bóng, cùng nhau trưởng thành qua những kỷ niệm vui vẻ và ngây thơ của thời học sinh. Cô bé Aki nhỏ bé “đỏ mặt như cà chua” khi phải hát trước toàn trường trong giờ âm nhạc, nhưng cũng chính là cô gái điềm đạm và dũng cảm khi đọc diễn văn tại tang lễ của cô giáo chủ nhiệm. Cậu nhóc Saku đã bịa ra một câu chuyện về người bạn gái bị bệnh nặng để gây ấn tượng với Aki trên radio, và hai năm sau cậu tự thực hiện kế hoạch đưa Aki đi Úc, dù điều thực sự trớ trêu là căn bệnh trong câu chuyện hồi nhỏ đó đang lấy đi sự sống cuối cùng của cô.

Ông nội Saku thường kể về mối tình thanh xuân của mình với một cô gái, và sau đó ông giao nhiệm vụ đặc biệt đó cho cháu trai. Saku và Aki từ đó thảo luận nhiều về quan điểm về tình yêu, hạnh phúc, và vĩnh cửu. Những suy tư không chỉ trống rỗng mà còn rất chân thành và đáng đồng cảm. Tôi cảm thấy mình liên kết với suy tư của Aki một phần nào, đặc biệt là trong câu chuyện tình yêu của ông nội Saku: “[...] Thời đại khác nhau mang lại quan điểm khác nhau. Ví dụ, trong một xã hội với hôn nhân đa thê, phải xem xét một cách khác. Nhưng việc nhớ về ai đó suốt năm mươi năm, tôi nghĩ rằng vượt qua cả văn hóa và lịch sử.”
Cách hai học sinh đối mặt với tình hình của Aki được nâng cao, không chỉ là về hôn nhân và tâm lý thay đổi mà còn về lòng tin vào sự tồn tại vĩnh cửu của tâm hồn. Nghe có vẻ lớn lao, nhưng từ lời của lứa tuổi 16 lại thấm đẫm sự chân thành và kỳ lạ. Aki tin vào tâm linh, trong khi Saku thiên về lý tính. Nhưng cuối cùng, người tin vào thiên đàng, kiếp sau hay sự tồn tại vĩnh cửu lại là Saku. Khi mọi thứ trở nên ngoài tầm kiểm soát, con người thường phải dựa vào thần linh, Chúa và hy vọng vào kỳ tích để giải quyết vấn đề mà họ đang đối diện.
Mình luôn tin rằng, bất kể hiện tại và tương lai như thế nào, mỗi người đều giữ một “tín ngưỡng” riêng không ai có thể xâm phạm được. Một phần nhỏ để niềm tin và kỷ niệm mang lại sự bình an khi nhớ về. Với Saku, đó là Aki, là những kí ức bên đường, là làn da lấp lánh dưới ánh nắng và trắng trong đêm, là tiếng hát vui vẻ khi nấu ăn cho người yêu,...
Thời gian sẽ làm lành mọi vết thương. Nếu bạn để thời gian trôi, thì nỗi đau cũng sẽ dần dần trôi đi. Điều quan trọng là phải tiếp tục sống và sống một cách ý nghĩa. Niềm tin vào một thế giới sau cái chết không phải là lý do để từ bỏ cuộc sống, mà là để tiếp tục sống để nhớ về những người đã ra đi. Mình đã từng xem một bộ phim, tên không nhớ nhưng nội dung là: chỉ cần còn người nhớ đến bạn trên thế giới này, bạn vẫn tồn tại; và nếu không còn ai nhớ về bạn thì bạn sẽ biến mất hoàn toàn. Cảm xúc của Saku khiến mình nhớ lại bộ phim đó (hoặc một cuốn sách nào đó mà mình không thể nhớ tên). Và Aki cũng khẳng định rằng cô sẽ mãi ở lại với Saku. “Những kỷ niệm giống như mảnh kính vỡ” sẽ mờ dần theo thời gian nhưng vẫn có thể lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời. Aki cũng vậy. Cô dừng lại ở tuổi 17 nhưng trong tim những người yêu thương cô, cô sẽ luôn tỏa sáng.

Aki đang nói điều gì đó, nhưng tôi không nghe thấy gì nữa. Aki sắp đi rồi, tôi nghĩ. Cô ấy sẽ ra đi và chỉ để lại những kí ức sắc nhọn như mảnh kính vỡ.
Với tôi, sống đơn giản là tồn tại. Không có tương lai, không có hy vọng. Quá khứ chỉ mang lại những kí ức đau thương, nhưng tôi vẫn vui vẻ nhớ lại. Tôi tin rằng thời gian sẽ làm lành vết thương và cuối cùng tôi sẽ không còn đau khi nhớ về Aki.
Quay về cầu tàu, tôi nhặt lên một mảnh thủy tinh nhẵn mịn như viên ngọc xanh. Có lẽ đó là một dấu vết của Aki [bốn tháng sau khi cô ra đi].
Cách câu chuyện được kể khiến người đọc cảm nhận được nỗi đau từ những trang đầu tiên, sau đó từ từ truy ngược về quá khứ. Mỗi trang sách làm người đọc hiểu thêm về mất mát của Saku và Aki, và cuối cùng, nỗi đau ấy dần nguôi đi.
Gió thổi mạnh, những cánh hoa anh đào rụng đầy chân tôi. Tôi nhìn chiếc bình trong tay mình, một nỗi sợ hãi lạ nhất giật mình qua tâm trí. Tôi có hối hận không? Có lẽ. Nhưng lúc này, tôi đang bị cuốn vào cảnh tượng tuyệt vời của một cơn mưa hoa. Tôi vươn tay, mở nắp bình và để tro của Aki bay lên trong làn gió, hòa mình vào cánh hoa anh đào.
Suy nghĩ của Saku về Aki dường như không có hồi kết. Tình yêu đơn giản và thuần khiết của họ không cần từ ngữ hay giải thích. Mỗi người đều có cách yêu và cảm nhận riêng, và đối với Saku và Aki, tình yêu của họ không cần phải bày tỏ bằng lời nói.

Em đang thì thầm vào tai tôi, với giọng thân thuộc kia. Trái tim dịu dàng của em ơi, nơi nó đã mất? Có phải những phẩm giá cao quý và tinh tế trong Aki vẫn đang lạc lõng dưới những vì sao rơi? Trong một không gian không thể đo lường được của thế giới này?
Đôi khi, vào một buổi sáng, ta tìm lại được điều đã mất từ lâu, trông nó nguyên vẹn hơn cả trước. Liệu linh hồn của Aki có thể quay về như thế?
Đọc tiểu thuyết của các tác giả Nhật luôn khiến mình mê mẩn bởi cách họ tả cảnh và suy ngẫm. Mình hy vọng một ngày nào đó, mình có thể hiểu được ngôn ngữ phức tạp mà Katayama đã viết ra.
Câu chuyện không hướng đến một đối tượng độc đáo nào, chỉ đơn giản là trong cuộc sống, mỗi người sẽ cần những câu chuyện như Socrates In Love vào những thời điểm khác nhau. Socrates In Love của Katayama Kyoichi là một mảnh ghép cảm xúc về tình yêu thanh xuân, với những kí ức nhẹ nhàng, vui vẻ và đôi khi là sự đau đớn và bất lực trước số phận. Triết lý tình yêu tự nhiên hiện diện trong câu chuyện mà không cần phải cố gắng để hiểu rõ. Không có kỳ tích với Aki, nhưng câu chuyện kết thúc không buồn bởi mọi người đã cố gắng hết mình trong khả năng của mình, chỉ là một chút tiếc nuối về sự hữu hạn của cuộc sống. Sakutaro dù gặp đau khổ và mất mát, giờ đây đã tìm thấy bình yên cho mình. Cơn mưa anh đào trên sân trường như đang bay ra khỏi trang sách cùng với tiếng gọi mãi mãi của tình yêu tuổi 17.
Nhận xét chi tiết bởi: Lam Ngọc - MytourBook
Ảnh: Thái Ngân