Iphone 11, 4.0, Youtube, Facebook... những từ khóa này đã trở nên quen thuộc với giới trẻ ngày nay. Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên công nghệ số, nơi mọi người kết nối với nhau qua Internet. Internet mang lại nhiều tiện ích nhưng cũng ẩn chứa nhiều rủi ro như khát vọng nổi tiếng, sống ảo, trầm cảm, đặc biệt là đối với giới trẻ dễ dàng đưa ra quyết định sai lầm. Để không trở thành nạn nhân của thời đại công nghệ, chúng ta cần một hướng dẫn cụ thể. Cuốn sách Sống ảo, ảo bao nhiêu cho vừa của nhóm tác giả Nam Lâm chính là một bản đồ giúp chúng ta định vị bản thân và nhận diện các vấn đề của mình.
Cuốn sách này được chấp bút bởi Nam Lâm, bút danh của hai tác giả Hoài Nam và Lâm Hân. Hoài Nam là biên tập viên, sống tại TP. Hồ Chí Minh và là người sáng lập trang pahncaohoainam.com. Lâm Hân là nhà báo, biên tập viên với nhiều tác phẩm truyện ngắn được đăng trên báo Sinh viên Việt Nam. Hai tác giả trẻ này mang đến một góc nhìn mới mẻ, sáng tạo về cuộc sống hiện đại qua cuốn sách Sống ảo, ảo bao nhiêu cho vừa, trình bày về thời đại Internet và cách con người, đặc biệt là giới trẻ, đối mặt với những biến động và cách thích nghi với thế giới rộng lớn.
Chúng ta, dù ở thời đại nào, vẫn luôn cần được thấu hiểu và yêu thương. Để đạt được điều đó, chỉ có cách lắng nghe nhau. So với thời chưa có Internet, liệu chúng ta đối diện nhiều vấn đề hơn hay ít đi? Chúng ta có hạnh phúc hơn không? Cuốn sách Sống ảo, ảo bao nhiêu cho vừa sẽ giúp chúng ta cùng đọc, suy ngẫm và trả lời những câu hỏi của thời đại hôm nay.
Phần 1: Nhận diện
Phần mở đầu của cuốn sách đề cập đến việc nhận diện các vấn đề hiện nay: Việt Nam có dân số trẻ, được sinh ra và lớn lên trong kỷ nguyên công nghệ 4.0. Giới trẻ có tư duy mở, tự do và có cái tôi cá nhân rất lớn, thể hiện qua cách phối đồ, cover nhạc, đăng ảnh trên FB, Instagram,... Chúng ta khẳng định bản thân qua giao tiếp đời thường và trên mạng xã hội. Những gì thể hiện trên mạng xã hội thu hút sự chú ý, mang lại cơ hội và nghề nghiệp mới. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến việc sống và giao tiếp trong thế giới ảo nhiều hơn, cảm xúc trở nên chai sạn, cô đơn giữa đám đông. Để vượt qua, chúng ta cần nhìn nhận bản thân công bằng, học cách thay đổi, hòa nhập với cộng đồng, cân bằng dấu ấn cá nhân và tính tập thể, trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.
Nếu bạn còn do dự trước một cơ hội học tập hay làm việc mới vì lo ngại không phù hợp, hãy đơn giản hóa quyết định: dấn thân vào thử thách. Hãy đặt mình vào những môi trường khác nhau, học hỏi và tồn tại ở đó, để dần dần trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.
xây dựng thương hiệu cá nhân
bạn là ai trong mắt người khác?Tôi cần phải là chính mình. Sống chân thật, là chính mình là cách duy trì thương hiệu cá nhân bền vững nhất.Phần 2: Trong rừng sâu
Thế kỉ 21, chúng ta đối mặt với nhiều nỗi sợ mới. Internet mang lại nhiều áp lực: thu hút trên mạng xã hội, ám ảnh về sự hiện diện, sợ bị cô lập,... Những nỗi sợ này xuất phát từ Internet, chúng ta vừa là thủ phạm vừa là nạn nhân. Mạng xã hội tiềm ẩn nhiều nguy cơ, là nơi kích hoạt nhiều thói xấu: đố kỵ, hung hăng, khoe mẽ,... Những thói ích kỷ và phê phán khiến chúng ta chạy theo ảo ảnh, đo lường hạnh phúc và vẻ đẹp qua lượt like, comment, share. Áp lực từ việc phải sở hữu đồ đắt giá, diện mạo xinh đẹp và nỗi sợ thất bại khiến chúng ta bất an hơn. Để vượt qua, chỉ có một cách: cầm chắc vũ khí và đối mặt với nỗi sợ. Vũ khí quan trọng nhất nằm ở chính chúng ta. Hãy dũng cảm đối mặt, nhìn nhận vấn đề, và quan trọng nhất là duy trì sự cân bằng và an tâm về tinh thần trong thế giới không ngừng biến đổi. Mở lòng, lắng nghe và chia sẻ suy nghĩ với người khác. Cách đơn giản nhất là sống thật với chính mình.
Hãy là chính mình để hạnh phúc, đó mới là điều quan trọng nhất. Khi nhìn vào những gì được đăng tải trên mạng xã hội như chuyến du lịch, bữa tiệc sang trọng, tình yêu hạnh phúc..., chúng ta dễ cảm thấy tự ti, nghĩ mình không bằng người khác, không hạnh phúc như họ. Nhưng chúng ta không biết rằng, đó chỉ là lớp vỏ hào nhoáng mà người khác tạo ra. Chắc chắn họ cũng có những nỗi buồn, bất hạnh mà họ không công khai. Đừng tin vào vẻ ngoài lấp lánh trên mạng, đừng là những chú cừu non bị dắt mũi, hãy biết trân trọng những gì mình có, không ngừng cố gắng để cuộc sống tốt hơn.
Trong phần 2, chương ấn tượng nhất là Avatar hay một bông hoa. Chương này nói về tiêu chuẩn đẹp - xấu của con người. Hiện nay, đẹp được coi là lợi thế, điều kiện để thành công và hạnh phúc. Những người không đẹp thường tự ti, lo âu vì bị chê bai, đặc biệt là các bạn nữ. Nhưng đẹp ngoài đời chưa đủ, còn phải đẹp online. Họ đầu tư vào phần mềm chỉnh sửa ảnh, các thiết bị chụp hình đắt tiền. Tuy nhiên, tiêu chuẩn nhan sắc thay đổi nhanh chóng, thời gian làm phai tàn nhan sắc. Nếu dành hết tâm sức cho vẻ bề ngoài, các yếu tố khác sẽ đi xuống. Không ai muốn bị gọi là bình hoa di động. Mỗi người có một vẻ đẹp riêng. Quan trọng là biết cách làm tỏa sáng vẻ đẹp ấy, và đôi khi, khiếm khuyết lại là điểm thu hút đặc biệt. Chăm chút cho vẻ đẹp tâm hồn, rèn luyện mỗi ngày sẽ làm chúng ta hấp dẫn hơn nhiều so với chỉ có vẻ bề ngoài.
Hãy nhớ lại cảm giác khi ngắm nhìn một bông hoa vào buổi sáng mùa xuân. Vì sao bông hoa nhỏ bé lại khiến ta thư thái, dễ chịu và yêu đời đến vậy? Không chỉ bởi vẻ mềm mại hay màu sắc tinh tế của cánh hoa, mà còn là hương thơm dịu nhẹ, ánh sáng phản chiếu, sự hòa hợp của khung cảnh xung quanh, và nhựa sống mà ta cảm nhận được trong bông hoa đang hé nở.
Phần 3: Bước cùng ánh sáng
Trong cuộc sống, có nhiều sự lựa chọn khác nhau, chúng ta phải đối mặt với vô vàn lựa chọn nhưng chỉ có thể đưa ra một quyết định. Nếu quyết định sai, ta sẽ lạc hướng. Tâm lý nhiều người là không muốn mạo hiểm, đó là nỗi sợ vô hình trong mỗi con người. Điều đó cũng đúng. Không ai gánh hậu quả thay ta nếu ta chọn sai, cuộc đời ta là do ta quyết định, không ai có quyền phán xét. Nhưng hãy thử bước ra khỏi vùng an toàn, bởi vì sao? Vì chúng ta không trẻ mãi. Con người sinh ra là để phiêu lưu, trong hành trình nhận thức và khám phá, chúng ta sẽ tìm thấy những điều mới lạ, thú vị, đem lại giá trị và bài học bổ ích.
Để đưa ra quyết định đúng đắn, cần có kỹ năng phản biện. Trong thời đại thông tin rác tràn lan, rất khó để chọn lọc thông tin đúng đắn. Để làm được điều đó, cần có tư duy phản biện, giúp kích thích sáng tạo, lập luận chính xác, logic và tạo ra môi trường học thuật mở. Người trẻ Việt Nam chưa quen phản biện, một phần do lối tư duy cũ: Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe. Khi còn đi học, đưa ra ý kiến trái chiều thường bị xem là làm lố, phô trương... Dần dần, chúng ta trở nên thụ động, yếu trong tranh luận và làm việc nhóm, thiếu dũng cảm khi trình bày ý kiến trước giáo viên. Vì vậy, khi gặp thông tin độc hại, không đúng sự thật, nhiều bạn trẻ tin ngay mà không suy nghĩ kỹ. Rèn luyện tư duy phản biện giúp chúng ta đào sâu vấn đề, suy xét kỹ các khía cạnh để đưa ra thái độ và cách ứng xử phù hợp.
Trong chương này, tác giả đưa ra một định nghĩa khác về thành công. Bạn định nghĩa thành công như thế nào? Mỗi người có quan điểm riêng về sự thành công. Có người nghĩ rằng, thành công là kiếm được nhiều tiền, sở hữu nhà cửa, xe hơi, công việc ổn định… Nhưng cũng có người tin rằng, thành công là khi ta có thể kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn. Với tác giả, thành công chính là hạnh phúc. Có những người tưởng như đạt đến đỉnh cao danh vọng, nhưng lại không cảm thấy vui vẻ, vì đó không phải điều họ thật sự tìm kiếm. Họ không hạnh phúc vì không lắng nghe trái tim mình, luôn áp đặt bản thân phải giống người khác, nghe theo sự chỉ dẫn của gia đình, bạn bè, xã hội, và rồi sau này hối hận. Vì vậy, hãy chú ý đến những thay đổi trong cảm xúc và tinh thần, hãy ghi nhớ thời khắc trái tim lên tiếng. Đó chính là dấu hiệu đưa ta đến với giá trị thực sự của bản thân, đưa chúng ta đến hạnh phúc.
Cuộc đời mỗi người là một bức tranh do chính họ vẽ nên. Lựa chọn và hành động của chúng ta tạo nên chi tiết cho bức tranh đó. Tinh thần và thái độ sống tạo nên những mảng màu. Vì vậy, hãy sống sao cho khi nhìn lại bức tranh toàn cảnh, ta có thể hạnh phúc mỉm cười. Đó chính là thành công lớn nhất với mỗi chúng ta, khi nhận được món quà của cuộc sống.
Một chút suy ngẫm
Đối với mình, đây là cuốn sách rất dễ đọc. Tất cả nội dung và ý kiến được trình bày vô cùng dễ hiểu, mỗi ý kiến đều có ví dụ và dẫn chứng cụ thể, gần gũi với sự quan tâm của giới trẻ hiện nay. Cuốn sách đưa ra các chỉ dẫn cần thiết, đề xuất những kỹ năng thiết yếu giúp con người thích nghi và tồn tại trong thời đại công nghệ, khi mà cuộc sống đầy rẫy những thông tin trái chiều và áp lực khiến ta sợ hãi. Cuốn sách sẽ là hành trang giúp chúng ta tự bảo vệ, tìm kiếm hạnh phúc, phát triển bản thân và chinh phục những mục tiêu trong đời.
Tác giả: Thanh Hằng - MyBook