[Đánh Giá Sách] “Sông Ngân Khi Tỏ Khi Mờ”: Khám Phá Vũ Trụ Trên Giấy

Trăng sao lúc sáng lúc lặn không bao giờ ổn định. Vũ trụ với những điều bí ẩn luôn chờ đợi chúng ta khám phá, nhưng liệu chúng ta có thể hiểu hết? Sông ngân hay Ngân hà dải sáng bạc luôn biến đổi không ngừng, vậy thì chúng sẽ mang lại cho chúng ta điều gì?

Với cuốn sách này, bạn sẽ được trải nghiệm những kiến thức cơ bản nhất về vũ trụ. Cho dù bạn là người muốn khám phá những bí ẩn của vũ trụ hay chỉ đơn giản là muốn hiểu thêm về thế giới ngoài kia, cuốn sách này sẽ là một nguồn kiến thức thú vị.

Thong qua cách sắp xếp độc đáo cùng việc giảng giải truyền thống và trình bày khoa học, cùng với việc chọn lọc hình ảnh minh họa tinh tế, tác giả đã tạo ra một tác phẩm độc đáo về văn hóa và kiến thức.

Theo Fancoise Praderie.

1. Có những dấu hiệu không bình thường bạn có thể chú ý không?

Từ thời khắc bình minh của loài người, đôi khi chúng ta cảm thấy hoảng sợ trước những hiện tượng kỳ lạ như mặt trời bỗng chốc trở thành một đĩa đen kịt, khiến bầu trời ban ngày trở nên tối tăm chỉ trong vài giờ.

Khao khát khám phá luôn thúc đẩy con người tiến về những bí ẩn chưa được giải đáp, từ xưa đến nay.

Thiên hà, vũ trụ...

2. Cơ hội và sự khám phá từ các lý thuyết.

Cả vũ trụ tỏa sáng trong ánh mắt, nhưng không phải lúc nào nó cũng đặc biệt đối với mỗi người. Đối với Nguyễn Quang Riệu, đó là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Vậy, duyên phận này bắt đầu từ khi nào?

Bằng cách mở đầu với những kỷ niệm đầy hoài cảm của thời kỳ chiến tranh Việt - Pháp, tác giả dẫn dắt trái tim của mình tiến gần hơn với bầu trời vũ trụ bao la. Ông viết:

Những ấn tượng từ tuổi trẻ và cảm xúc trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cùng với vẻ đẹp của Dải Ngân hà với hàng ngàn ngôi sao lấp lánh và hình ảnh của Đài thiên văn Phủ Liễn đã khơi dậy sự ngưỡng mộ của tôi với ngành thiên văn.

Khi chúng ta để mắt và tâm trí mình chìm đắm vào đó, thì sự tìm hiểu và khám phá là không có giới hạn. Vũ trụ trong tâm trí con người có thể khác nhau tùy theo từng nơi, từng hoàn cảnh và thế hệ. Cách mà con người đối diện với nó cũng thay đổi theo.

Quan điểm từ phương Đông đến phương Tây có những khác biệt như thế nào?

Với sự kết hợp hợp lý của từ ngữ và cách viết nhẹ nhàng, Nguyễn Quang Riệu mở ra nhiều góc nhìn mới lạ. Chỉ cần một dải sao mờ ánh sáng cũng đủ khơi gợi sự tưởng tượng kỳ lạ.

Nền văn hóa cổ đại đã mang lại cái nhìn ra sao? Lý thuyết của Khổng Tử hoặc quan điểm từ các dân tộc với nền văn minh lớn như Ai Cập đã tiếp cận với điều gì? Dù ban đầu là sự khởi đầu đơn giản, nhưng từ đó hình thành lòng tin và niềm tin vào sự tạo hóa tự nhiên; lòng ham muốn khám phá để giải thích các hiện tượng tự nhiên. Họ thường coi một số hành tinh là biểu tượng cho các thần thánh tạo ra vũ trụ; sau đó, Thiên Chúa con được tôn kính tuyệt đối như những ngôi sao.

Bằng một loạt câu hỏi, từ thời thơ ấu tôi và bạn đã tự hỏi: Vũ trụ đã tồn tại từ bao giờ? Con người có tồn tại khi không có vũ trụ không? Trái đất nằm ở đâu trong vũ trụ rộng lớn?

Cùng với tác giả, hãy khám phá nhé, chỉ cần một chút kiên nhẫn.

Trái đất có phải là trung tâm của hệ Mặt Trời không? Trái đất có những phẩm chất thi vị như những bài thơ của các nhà thơ phương Đông, và những hiện tượng như sự sáng lên và tắt đi qua quá trình quan sát, mà nghệ sĩ tài năng sử dụng để xây dựng câu chuyện và những dòng thơ gợi mở thêm sự tò mò về vũ trụ và tự nhiên của bầu trời. Chẳng hạn, câu chuyện về Ngưu Lang và Chức Nữ có đơn giản chỉ là một truyền thuyết về việc tách rời của một người dệt vải và một người chăn cừu. Liệu chúng có dựa trên các hiện tượng thiên văn không? Sao chổi xuất hiện trên bầu trời có phải là điềm xấu hay chỉ là biểu hiện của sự biến đổi không gian mà chúng ta chưa hiểu?

Càng tìm hiểu, càng thấy khó hiểu về những kiến thức thiên văn cổ xưa, chúng chỉ là nền móng cho những khám phá mạnh mẽ của tác giả trong tương lai.

Mỗi nỗ lực nhỏ bé để giải thích những hiện tượng ngoài vũ trụ rộng lớn: vũ trụ liệu có tồn tại yên bình, trong những ngôi sao ẩn chứa điều gì, số phận của một ngôi sao từ sự hình thành đến sự tàn tạ?

Và còn nhiều điều khác nữa... liệu chúng ta đã sẵn sàng khám phá sâu hơn chưa...

Hành trang cần thiết đã sẵn sàng, vậy tại sao không cùng nhau bước vào thế giới thiên văn kỳ bí ngay bây giờ?

3. Hành trình không bao giờ kết thúc.

Một chuyến đi thám hiểm vũ trụ để trực tiếp trải nghiệm.

Bằng cách diễn đạt không quá chuyên môn mà dùng lối văn hóa của tác giả, đã tạo ra một bức tranh tuyệt vời chỉ bằng trí tưởng tượng.

Hãy tưởng tượng rằng con tàu vũ trụ của chúng ta di chuyển với tốc độ của ánh sáng, không quan trọng thời gian kéo dài của cuộc hành trình này, để khám phá những cảnh vật kỳ diệu ẩn sau bức màn của bầu trời xanh biếc.

Không chỉ muốn nhìn thấy trực tiếp, muốn trải nghiệm những kiến thức đã học mà còn muốn khám phá sâu hơn những bí mật chưa được khám phá. Chỉ khi tận tâm với ngành khoa học này, tác giả mới có thể đạt được mục tiêu đó.

Từ Mặt trời đến các hành tinh khác, chuyến hành trình của tác giả, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát.

Mỗi hành tinh, mỗi vật thể trong vũ trụ đều được nghiên cứu một cách riêng biệt, tác giả không kết hợp chúng mà đưa chúng vào một khung hiểu biết mới.

Nếu không có Mặt trời thì Trái đất và các hành tinh khác sẽ như thế nào? Pháo đài này có thể bị xâm phạm không? Hiện tượng cực quang xuất phát từ đâu? Có vẻ như những câu hỏi này sẽ đưa tác giả suy nghĩ về điểm xuất phát của mình.

Hành tinh thuỷ tinh và hành tinh kim không được mô tả cẩn thận, nhưng chúng cũng có thể cho chúng ta cái nhìn thực tế.

Và sau đó là Mặt trăng, vị trí đặc biệt chỉ cách Trái đất 1,28 giây ánh sáng. Một điều gần gũi đến kinh ngạc. Khi nói về mặt trăng, không thể không nhắc đến câu chuyện cổ tích về Chú Cuội và sau đó là thực tế của nó. Vậy tại sao không có Chị Hằng? Tác giả sẽ giải đáp.

Tiếp theo là Hỏa, Mộc, và Thổ, mỗi hành tinh mang sức mạnh riêng của nó. Nhưng rồi nhớ ra, không có hy vọng gặp 'người ngoài hành tinh' để trò chuyện theo tác giả. Điều đó thể hiện rằng, không có gì là mơ hồ ở đây, chúng ta chỉ có thể chiêm ngưỡng sự yên bình của không gian vũ trụ, không phức tạp như cuộc sống trên Trái đất. Nếu bạn đang tìm kiếm 'vị vua của các hành tinh', sẽ sớm biết thôi.

Sau vương tướng, không phải là các vị vua chúa mà là Thiên vương, Hải vương, Diêm vương, có gì khác biệt mà họ lại được gọi là vương tử này?

Sau một thời gian với hệ Mặt trời, tác giả sẽ dẫn bạn đến ngoại ô gần Trái đất để tiếp tục cuộc hành trình. Hãy khám phá những ngôi sao mà chúng ta chỉ có thể nhìn từ xa trong những ngày thơ ấu trên những bãi cỏ xanh và bầu trời đầy sao mà chúng ta gọi là sao...

Tiếp theo, tác giả dẫn chúng ta đến vùng đất của các tinh vân, bằng cách mô tả chúng như đám khí hoặc đống bụi, nơi mà những ngôi sao nóng tựa như lòng mẹ che chở, là nơi trú ẩn của các ngôi sao ở mọi lứa tuổi.

Tinh vân Lạp hộ là nơi ẩn náu của một cộng đồng gồm gần nghìn ngôi sao ở mọi lứa tuổi. Những ngôi sao trẻ nhất thường rất sôi động, phun ra những luồng khí nóng với vận tốc hàng chục nghìn kilômét/giờ.

Tuy nhiên, không thể mãi mê mải trong vẻ đẹp mơ mộng khi vũ trụ vẫn còn nhiều điều sâu sắc. Cuộc sống không bao giờ êm đềm, và trong hành trình này cũng có những thử thách và khó khăn. Thế lực tăm tối không bao giờ tàn phá mà lại xuất hiện đột ngột trên con đường về trung tâm của Dải Ngân hà. Điều này buộc chiếc tàu vũ trụ phải tìm cách tự cứu mình. Vậy rồi, điều gì sẽ xảy ra?

Muốn đi qua toàn bộ vũ trụ mất bao nhiêu năm, chẳng ai biết, bạn không biết, tôi cũng không biết, nhưng tác giả sẽ cung cấp câu trả lời.

4. Trở về với Mẹ Trái Đất.

Không phải là sự chán chường mà là tình yêu thương với hành tinh của chúng ta. Nhìn Trái Đất từ xa để cảm nhận vẻ đẹp sâu lắng, không thể không cảm thấy hạnh phúc khi nhìn thấy hành tinh xanh mướt với những đám mây trắng nhẹ nhàng bay trên biển cả. Đó là để cảm nhận tầng khí quyển mỏng manh nhưng mang trong mình sức mạnh phi thường.

Khí quyển - lớp giáp mạnh mẽ. Cung cấp oxi, yếu tố cần thiết cho sự sống.

Nó là một tấm màn chắn bảo vệ chống lại những thiên thể nhỏ rơi xuống bề mặt Trái Đất. Nó cũng làm cho rất nhiều thiên thạch bay vào Trái Đất bị bay hơi.

Nhưng khi nhìn vào hiện thực, dưới lòng đất con người đang làm gì? Chỉ thấy tin tức về ô nhiễm khí quyển, và những nỗ lực tăng cường nhận thức để bảo vệ tổ ấm mỏng manh đó.

Tác giả đã cho chúng ta biết và tự nhận thức điều đó.

Trái đất - hành tinh đặc biệt. Nguồn gốc của sự sống.

Từ những hạt cơ học vĩ mô đã hình thành Trái đất với sự sống bắt nguồn từ những sinh vật đơn bào.

Làm thế nào sự sống có thể xuất hiện đột ngột để tạo ra các yếu tố hóa học giống như các phân tử đã tồn tại trong khí quyển?

Tại sao sinh vật vật chất trên trái đất có thể duy trì trong trạng thái như vậy?

Hành tinh khác - khái niệm về sự sống.

Tác giả sử dụng kiến thức từ cả khoa học và xã hội để thảo luận về quan niệm triết học, tuy nhiên vẫn có rất nhiều tranh cãi.

Luôn nhận thấy rằng việc phát sinh sự sống là một quá trình vô cùng phức tạp và dài lâu ngày nay. Hãy nhìn vào quá trình con người đầu tiên ra đời trên Trái đất để hiểu rõ hơn về điều này.

Trái đất - từ xa trông đẹp đẽ nhưng bên trong thì phải nói gì?

Hạ cánh xuống mặt đất, làm quen với môi trường này, thoải mái hít thở cùng nhịp thở của Trái Đất.

Tuy nhiên, trong quá trình tìm hiểu, tác giả đã đưa ra những hiện tượng rất quen thuộc nhưng ẩn chứa nhiều nguy cơ đối với tuổi thọ của tầng khí quyển và Trái Đất.

Hãy tự hỏi, con người đang làm gì? Những khí thải từ hoạt động công nghiệp, khai thác dầu mỏ, than đá, khí đốt... đều gây ra những thay đổi về khí hậu, thời tiết, và làm thay đổi cân bằng sinh thái trên Trái Đất.

Chúng ta cần phải nhìn nhận vấn đề này và giảm thiểu ô nhiễm gây ra thay đổi khí hậu ngay bây giờ.

Xã hội phải trở nên văn minh hơn, đúng không?

5. Thiên văn học – mở ra triển vọng.

Khi chúng ta quan tâm đến một vấn đề, thì việc nó tồn tại và phát triển qua thời gian trong nhận thức là điều chúng ta luôn suy nghĩ.

Thiên văn học luôn mang lại cho chúng ta những phát hiện bất ngờ.

Vũ trụ như một phòng thí nghiệm tự nhiên phức tạp hơn bất kỳ phòng thí nghiệm nào trên Trái Đất. Việc quan sát thiên văn giúp con người hiểu rõ hơn về các hiện tượng trên bầu trời, từ đó áp dụng vào cuộc sống hàng ngày trên Trái Đất.

Qua quá trình nghiên cứu hóa học trong không gian vũ trụ và khám phá các hành tinh ngoài hệ Mặt Trời là bước khởi đầu trong việc tìm kiếm dấu hiệu của sự sống nơi nào đó ngoài Trái Đất.

Để trả lời câu hỏi: “Liệu có chúng ta sống một mình trong vũ trụ không?”

Hoặc đơn giản trong những câu chuyện, thơ cổ tích thường đề cập đến những hiện tượng kì lạ. Dùng dữ liệu thực tế để minh chứng, Sao Hỏa và Sao Thổ tại sao không thể gặp nhau?

Lời kết đan xen với những cảm xúc bất diệt. Không chỉ là sự kết thúc mà còn là sự kết nối với những tâm trạng sâu sắc của tác giả.

Qua “con mắt” của các kính thiên văn quang học và “tai” của các kính thiên văn vô tuyến, chúng ta có thể thu nhận tia ánh sáng yếu ớt và tiếng thì thầm của các thiên hà xa xôi. Trong những thập kỷ tới, tầm nhìn của chúng ta sẽ mở rộng hơn nữa...

Tác giả bày tỏ hy vọng rằng con người sẽ tiếp cận vấn đề khai thác tài nguyên trên Trái Đất một cách bền vững để thế hệ sau còn được tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên.

Một ước nguyện hướng đến bảo vệ môi trường sống, môi trường sinh thái, bảo vệ ngôi nhà chung cũng như bảo vệ toàn bộ hành tinh.

Sông ngân hiện rõ khi tỏa sáng.

Mọi thứ sinh ra và không tồn tại mãi mãi tuyệt đối, chúng ta cùng lớn lên nhưng không phải lúc nào ta cũng là chính mình. Vũ trụ cũng thế, ngẫu nhiên tại những thời điểm khác nhau tại các thiên hà, sức hút lớn khiến cho các cấu trúc thiên hà biến dạng và mở rộng theo cách không như nhau. Tất cả đôi khi chỉ như một ảo giác. Đó cũng là một phần lý do khiến chúng ta mải mê khám phá ngân hà mãi mãi, quả thật là một bí ẩn khó lý giải.

Kết hợp với các miêu tả rộng lớn mang tính chất hiểu biết tổng quát là những hình ảnh minh họa. Hầu hết mỗi chương đều đi kèm với hình ảnh có màu sắc đặc trưng.

Nguyễn Quang Riệu, một tác giả với tài năng không thể phủ nhận khi tạo ra những tác phẩm tuyệt vời, khuấy động trí tưởng tượng và đưa thời gian trong vũ trụ tưởng tượng của chúng ta đi xa.

Không có cuốn sách khoa học nào lại đơn giản, dễ hiểu và đẹp như Sông ngân khi tỏa sáng. Cứ tưởng tượng vũ trụ như một quả bóng cát nóng, vỏ bên ngoài không thể chịu được sức ép từ bên trong và bị nổ tung, khiến các hạt cát bung ra và bay đi khắp nơi, đó chính là các hành tinh, đó là Trái Đất của chúng ta. Thượng đế không biết từ đâu bay đến, đặt vị trí cho các hành tinh, rồi nhẹ nhàng đẩy một cái, vậy là vũ trụ bắt đầu quay.

Lời kết

Mọi thứ dừng lại không quá nhanh qua gần 50 đoạn nhỏ về vũ trụ với nhiều thông tin khác nhau, bạn đã đủ hiểu chưa, hay còn muốn biết thêm điều gì nữa? Với tâm trạng của độc giả, đây là một cuốn sách đáng đọc nếu bạn thực sự say mê khám phá bầu trời.

Đánh giá chi tiết từ Muncilpe - MytourBook.