Buzz
Mặc dù kỹ năng giải quyết xung đột là quan trọng không chỉ trong công việc mà còn trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường không được dạy về chúng khi còn là học sinh. Nếu không giải quyết xung đột một cách đúng đắn, có thể gây ra những xung đột mới và nguy hiểm hơn, ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa mọi người. Xung đột và cách chúng ta giải quyết chúng liên quan đến tâm lý, ký ức và trải nghiệm của chúng ta. Tiến sĩ Jennifer Goldman - Wetzler đã viết cuốn sách 'Thấu hiểu hành vi và giải mã tâm lý' để giúp bạn hiểu về xung đột và cách giải thoát bản thân.
Súc tích và ý nghĩa, những hướng dẫn này sẽ giúp bạn biến các cuộc tranh luận thành đàm phán và đàm phán thành thoả thuận.
(Theo Publishers Weekly)
Tóm tắt:
Để giải thoát khỏi vòng lặp xung đột, bạn cần nắm vững 8 kỹ năng quan trọng được Jennifer chia thành 3 phần.
Phần 1: Hiểu sâu về vòng lặp xung đột với kỹ năng đầu tiên: Nhận ra thói quen và quy luật xung đột
Phần 2: Đánh bại Quy luật xung đột với 3 kỹ năng liên quan bao gồm: phân tích xung đột một cách rõ ràng, sử dụng cảm xúc để giúp ích và tôn trọng các giá trị lý tưởng cùng như giá trị tiềm ẩn
Phần 3: Tháo gỡ bản thân khỏi vòng lặp với 4 kỹ năng chủ chốt: sáng tạo, lập kế hoạch phá vỡ quy luật, đánh giá và lựa chọn phương án tốt nhất.
Bị kẹt trong xung đột là điều phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, vì xung đột là không thể tránh khỏi.
Nói chung, xung đột là một phần tự nhiên, bình thường và có ích trong cuộc sống hằng ngày. Theo nhà nghiên cứu nổi tiếng về hôn nhân John Gottman, một số cuộc xung đột (khác biệt so với việc không có hoặc quá nhiều) là dấu hiệu tiêu biểu của một mối quan hệ hạnh phúc và vững chắc.
Xung đột cũng giúp tăng cường hiệu suất làm việc và đem lại những giải pháp sáng tạo. Ví dụ, những nhóm đa dạng, trong đó các thành viên tham gia tranh luận tự nhiên do có nhiều quan điểm khác nhau phát sinh, được đánh giá cao là những nhóm sáng tạo, đổi mới và hiệu quả hơn so với những nhóm mà mọi người đều nhìn nhận, lắng nghe và suy nghĩ giống nhau.
Cuốn sách giúp hiểu về hành vi và tâm lý được trình bày rất đơn giản và dễ hiểu. Jennifer đầu tiên sẽ giúp bạn hiểu về xung đột bằng cách nhận ra thói quen xung đột và cách chúng ta phản ứng khi mâu thuẫn xảy ra.
Thói quen xung đột được hình thành dựa trên cách chúng ta được chăm sóc và dạy dỗ khi lớn lên. Chúng ta có thể thay đổi thói quen một cách rõ ràng nếu có người hướng dẫn chúng ta cách hành xử trong xung đột.
Khi bạn nhận ra một thói quen có thể ảnh hưởng đến con đường của mình, bạn sẽ có khả năng chủ động thay đổi. Một nghiên cứu mới của trường Kinh doanh Harvard cho thấy hiệu suất làm việc được cải thiện khi mọi người nhận thấy hành vi của họ.
Jennifer không chỉ giới thiệu lý thuyết mà còn dùng những ví dụ cụ thể từ kinh nghiệm của mình để minh họa. Các ví dụ này giúp bạn đọc dễ dàng hình dung ra mô hình xung đột và liên hệ với bản thân.
2. Cách phá vỡ các quy luật xung đột?
Xung đột có nguyên nhân từ nhiều yếu tố và thường phức tạp hơn chúng ta nghĩ. Đôi khi, xung đột có thể đơn giản hóa mà không nhìn nhận đúng bản chất phức tạp của nó.
Xu hướng đơn giản hoá mọi thứ thường bắt nguồn từ bản năng chiến hoặc chạy, làm hạn chế sự tập trung của chúng ta khi đối mặt với nguy hiểm. Tuy nhiên, khi quan sát từ góc độ rộng hơn, chúng ta có thể nhận biết được những hiểu biết phức tạp hơn về tình huống và tìm ra các cách tiếp cận khác nhau với xung đột.
Kỹ năng thứ hai - Nâng cao nhận thức giúp chúng ta hiểu xung đột theo bản chất thực sự của nó. Việc quan sát rộng hơn có thể giúp chúng ta nhận ra những yếu tố phức tạp hơn trong tình huống và phát triển các phương pháp tiếp cận xung đột khác nhau.
Jennifer sử dụng ví dụ về một CFO đang mâu thuẫn với đối tác kinh doanh của mình để minh họa việc nâng cao nhận thức. Quan điểm của CFO về mâu thuẫn thay đổi khi anh ta xem xét vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau.
Xung đột thường phức tạp hơn chúng ta nghĩ và chúng ta thường xem xét nó bằng cách đơn giản hóa. Việc quan sát từ góc độ rộng hơn giúp chúng ta nhận biết được sự phức tạp và đa chiều của tình huống.
Khi lùi lại và quan sát từ góc độ rộng hơn, chúng ta có thể thấy được sự phức tạp và đa chiều của tình huống. Điều này giúp chúng ta xác định những động lực để thay đổi và phát triển các phương pháp tiếp cận xung đột khác biệt.
Để mở rộng quan điểm của chúng ta, Jennifer đề cập đến cách sơ đồ hoá tình huống. Việc này giúp chúng ta nhìn nhận lại sự việc và so sánh với câu chuyện ban đầu, từ đó nhận biết những điểm khác biệt.
Cuối cùng, việc tạo lập bản đồ có thể giúp bạn nhận biết vai trò của mình trong một tình huống xung đột.
Đối với kỹ năng 3 và 4, quan trọng nhất là học cách chấp nhận và kiểm soát cảm xúc, đồng thời tôn trọng cả giá trị lý tưởng và giá trị bóng tối.
Giá trị lý tưởng và giá trị bóng tối có thể mâu thuẫn theo nhiều cách khác nhau, không chỉ giữa các cá nhân mà còn giữa các đình, cộng đồng và tổ chức khác nhau.
Có thể có xung đột giữa giá trị lý tưởng của bạn và của người khác, hoặc giữa các giá trị lý tưởng bên trong bạn. Các giá trị bóng tối cũng có thể xung đột với các giá trị lý tưởng, điều khiển hành vi của bạn và gây hiểu lầm với người khác.
Với những nền tảng được cung cấp, bạn là người giải phóng bản thân mình.
Trong phần 3, Jennifer sẽ đề xuất 4 bước giúp bạn thiết kế con đường giải thoát bản thân. Bước đầu tiên là tưởng tượng ra tương lai bạn mong muốn.
Trong các xung đột thường xuyên, mọi người thường chỉ tập trung vào quá khứ và việc đổ lỗi. Để thực hiện những gì bạn thực sự muốn, bạn cần phải nỗ lực.
Khi giá trị và cảm xúc chi phối xung đột, giải pháp lý trí thường không đủ.
Để giải quyết vấn đề này, hãy sử dụng trí tưởng tượng của bạn. Tưởng tượng về tương lai bạn muốn, sử dụng tất cả năm giác quan và cảm xúc của bạn.
Hãy tưởng tượng cả những thứ bạn muốn trải nghiệm trong tương lai. Hãy làm điều này đến khi bạn cảm thấy như đang trải nghiệm tương lai.
Khi bạn đã có cái nhìn rõ ràng về cách giải quyết xung đột, kỹ năng thứ 5 là thiết kế con đường phá vỡ quy luật (PBP). Barack Obama đã thể hiện điều này trong một tình huống nhạy cảm và thành công.
Obama đã mời các bên liên quan đến một cuộc gặp tại Nhà Trắng, giúp họ giải quyết xung đột và tạo ra sự đồng thuận.
Tóm lại, Con đường Phá vỡ Quy luật của Obama bắt đầu từ những hành động nhỏ nhặt và phát triển lớn dần, khác biệt hoàn toàn so với cách tiếp cận trước đó.
Để xây dựng con đường này, Jennifer chỉ ra 5 bước đơn giản nhưng mang lại ý nghĩa, liên quan trực tiếp đến mọi người.
Bước 1: Bắt đầu với chính bản thân.
Bước 2: Kết nối với một người.
Bước 3: Thu hút một nhóm nhỏ.
Bước 4: Tham gia vào một nhóm lớn hơn.
Bước 5 và các bước tiếp theo: Mở rộng phạm vi công việc
Tuy nhiên, khi đã xây dựng con đường riêng cho bản thân, bạn cần học một kỹ năng quan trọng - kỹ năng số 7: Đánh giá và suy nghĩ về hậu quả của hành động. Khi có xung đột xảy ra, chúng ta thường chỉ tập trung vào hiện tại mà quên đi tác động đến tương lai của những hành động đó. Vì vậy, hãy xem xét lại các bước và đặt câu hỏi để suy nghĩ về cách giải quyết, điều này rất quan trọng để hiện thực hoá giải pháp cho xung đột của bạn. Hãy nhớ, khi nhìn vào tương lai của mình, hãy đảm bảo rằng mong muốn của bạn phù hợp với thực tế.
Kiểm tra con đường của bạn:
Lập kế hoạch: Hậu quả không mong muốn trong quá trình thực hiện con đường Phá vỡ Quy luật của bạn có thể là gì? Làm thế nào để ngăn chặn và chuẩn bị cho những hậu quả đó?
Thử nghiệm: Bạn sẽ thực hiện những thử nghiệm nhỏ như thế nào? Ai sẽ tham gia vào phòng thí nghiệm của bạn?
Đánh giá lại: Ghi chú lại kết quả từ các thử nghiệm nhỏ. Chúng có đạt được kết quả như mong đợi không? Bài học bạn rút ra từ đó là gì? Kết quả của những thử nghiệm này ảnh hưởng như thế nào đến những hành động lớn hơn mà bạn thực hiện?
Phần cuối cùng của cuốn sách nói về nguyên nhân chính khiến bạn gặp khó khăn trong việc thực hiện con đường của mình - sự do dự. Sự do dự phát sinh từ 4 nguyên nhân chính: mơ mộng về một tương lai không khả thi, lựa chọn trốn tránh mặc kệ chi phí hay tính không khả thi của nó, thiếu linh hoạt trong cách xử lý, và sự chán nản. Kỹ năng thứ 8 là kỹ năng giúp bạn vượt qua sự do dự bằng cách đánh giá tính khả thi, lợi ích - tổn thất của tương lai lý tưởng mà bạn mong muốn, hoặc khi bạn lựa chọn duy trì xung đột và trốn tránh vấn đề. Bob, một trong những khách hàng của Jennifer, đã tạo ra một bảng so sánh chi phí và lợi ích của từng lựa chọn. Từ đó, anh ấy có cái nhìn tổng quan hơn về vấn đề, và xác định được sự do dự của mình thông qua việc tìm hiểu về lợi ích - tổn thất của mỗi cách xử lý. Thông qua bảng này, Bob nhận ra hiệu quả tối ưu (lựa chọn mang lại nhiều hiệu quả nhất) là gì và dũng cảm bắt đầu hành động theo đuổi điều đó.
Lựa chọn hiệu quả nhất
Xác định những lý do khiến bạn do dự. Nguyên nhân gì dẫn đến sự do dự của bạn, nếu có?
Tính toán các lựa chọn
Xác định lựa chọn hiệu quả nhất của bạn
Chọn lựa chọn khả thi nhất (Tương lai Lý tưởng, Duy trì Xung đột và bất kỳ lựa chọn Trốn tránh nào khác) mang lại lợi ích lớn nhất và chi phí thấp nhất cho bạn? Đó chính là lựa chọn hiệu quả nhất của bạn. Hãy thiết kế một Con đường Phá vỡ Quy luật để thực hiện nó.
Hãy dũng cảm. Hành động dũng cảm bạn đã thực hiện để theo đuổi lựa chọn hiệu quả nhất và hướng tới nó là gì?
Học hỏi. Nếu những điều này giúp bạn thoát khỏi vòng lặp xung đột, xin chúc mừng. Nếu không, hãy tạm dừng và thiết kế cũng như thử nghiệm một con đường khác cho đến khi bạn có thể giải phóng bản thân khỏi vòng lặp xung đột.
Nhờ vào các ví dụ cụ thể và cách diễn đạt thân thiện, đơn giản, độc giả có thể dễ dàng tưởng tượng được con đường giải quyết xung đột của họ sẽ như thế nào. Qua cuốn sách này, tôi nhận ra rằng để giải quyết mâu thuẫn một cách toàn diện và hiệu quả nhất, chúng ta cần từng bước giải quyết vấn đề thay vì nhảy vào giải quyết ngay lập tức. Cuốn sách này giống như một khóa học nhanh về kỹ năng giải quyết xung đột dành cho mọi người!
Tác giả: Diệp Anh
