[Đánh Giá Sách] “Thay Đổi Tư Duy Trong Bán Lẻ”: Triết Lý Kinh Doanh Của 7 – Eleven

7 – Eleven là một “đế chế bán lẻ” trên thị trường Nhật Bản và vẫn đang không ngừng vươn mình ra thị trường quốc tế. Ẩn sau thành công đó chính là những triết lý kinh doanh đơn giản nhưng thấu suốt mà cựu CEO Toshifumi Suzuki đã xây dựng cho 7 – Eleven từ khi bắt đầu khởi nghiệp. Và những chiến lược ấy được tóm tắt và trình bày trong cuốn sách Thay đổi tư duy trong bán lẻ – một cuốn sách trình bày về hệ thống các triết lý kinh doanh mà Toshifumi Suzuki đã vạch ra để đưa 7 – Eleven lên tới đỉnh cao của thị trường bán lẻ.

Toshifumi Suzuki đã chứng nghiệm được rằng từ những thay đổi không ngừng trong xã hội và đời sống con người, chúng ta có thể giải mã “tương lai của hành vi tiêu dùng”, và chỉ khi giải mã được tương lai đó, người cung cấp mới có thể đáp ứng tối đa được những yêu cầu đến từ phía khách hàng. Người tiêu dùng có tâm lý vô cùng phức tạp, vì vậy nắm bắt được nó chính là chìa khóa cho sự thành công của hoạt động kinh doanh của bất cứ doanh nghiệp nào. 7 – Eleven không phải là ngoại lệ. Như vậy, một logic có thể thấy được rằng, cựu CEO của 7 – Eleven, Toshifumi Suzuki, đã làm rất tốt điều đó. Ông đã nắm được tâm lý mua sắm của người Nhật Bản và dựa trên cơ sở đó đề ra những chiến lược, những triết lý kinh doanh đúng đắn làm “ngọn hải đăng” cho 7 – Eleven trên con đường đi tới đỉnh cao của thị trường “đồ tiêu dùng tiện lợi” tại đất nước Mặt trời mọc. Trong các triết lý kinh doanh ấy, “Triệt để đáp ứng mọi thay đổi” đã trở thành “kim chỉ nam” của tập đoàn 7 – Eleven, đưa họ vượt qua bao sóng gió của thời cuộc và có được vị thế như bây giờ. Tuy nhiên, đó không phải là triết lý kinh doanh duy nhất mà Suzuki áp dụng cho 7 – Eleven. Với 7 – Eleven, để thành công như hiện nay, họ đã xây dựng một hệ thống các chiến lược kinh doanh vô cùng chặt chẽ, chính xác. Và hệ thống ấy được trình bày chi tiết trong cuốn sách Thay đổi tư duy trong bán lẻ.

Từ bỏ tư duy thông thường

Với Toshifumi Suzuki, đây chính là mấu chốt cho công việc của ông. Hành trình bước đến đỉnh cao trong thị trường bán lẻ nói chung và thị trường đồ ăn tiện lợi nói riêng của 7 – Eleven được Suzuki xây dựng dựa trên một số triết lý kinh doanh, và “Từ bỏ những tư duy thông thường” chính là triết lý khởi điểm và có tầm quan trọng bậc nhất.

Triết lý kinh doanh ấy được Suzuki áp dụng vào trong công việc hàng ngày của ông, nó được thể hiện thông qua hai hành động:

Hiến dâng tất cả cho công việc và trải nghiệm mỗi ngày lặp đi lặp lại theo một hướng không đổi, đó chính là “tâm trí” công việc của tôi.

Công việc thực tế tại một công ty xuất bản sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 1956 giúp Suzuki phát triển hai quan điểm kinh doanh chính: thống kê học và tâm lý học. Để áp dụng chúng vào công việc, ông đã học tập miệt mài không kể ngày đêm và nhờ đó, ông rèn cho bản thân thói quen đánh giá sâu sắc dữ liệu, không bỏ sót bất kỳ sự thay đổi nào của dữ liệu dù là nhỏ nhất.

Kế hoạch khởi nghiệp của Toshifumi Suzuki gặp trở ngại khi gia đình phản đối và cho rằng ông nghỉ việc hiện tại là một quyết định sai lầm. Nhưng Suzuki nghĩ khác, với ông, một khi đã quyết định thì không thể quay đầu lại, dù thế nào cũng phải đi đến cùng. Tư duy đổi mới của ông đã phá bỏ những tư duy thông thường, khi có một bộ phận đông đảo người Nhật chỉ mong muốn cuộc sống an nhàn, ít áp lực, ít cạnh tranh.

7 – Eleven của Toshifumi Suzuki bước chân vào thị trường bán lẻ khi nó vẫn còn khá “sơ khai” tại Nhật Bản. Cựu CEO không có kinh nghiệm trong việc buôn bán ở cửa hàng nhỏ nên đã nảy ra những ý tưởng mềm dẻo, uyển chuyển, không bị trói buộc vào thói quen tiêu dùng vào những thập niên 60.

Suzuki nhận thấy một điều “thông thường” nữa trong thị trường Nhật Bản. Thời đó nước Nhật chưa có mô hình cửa hàng chỉ bày bán những sản phẩm rẻ, đồng thời khách hàng không chỉ mong muốn được mua sản phẩm giá rẻ, họ muốn nhận được nhiều hơn thế.

Áp dụng thuyết Domino trong việc mở cửa hàng

Sau khi bắt đầu kinh doanh, hàng loạt thách thức liên tục đối diện với 7 – Eleven, nhưng họ không ngừng tiến xa hơn những phương thức kinh doanh truyền thống để bước vào một tương lai tươi sáng. Đến nay, 7 – Eleven vẫn duy trì điều đó.

Suzuki chọn chiến lược xây dựng các cửa hàng tiện lợi sao cho tất cả đều tồn tại và hưởng lợi, tránh tình trạng làm cho các cửa hàng nhỏ bị phá sản khi một cửa hàng lớn mở cửa. Điều này hoàn toàn khác biệt so với mô hình kinh doanh cá thể truyền thống. Các cửa hàng tiện lợi của 7 – Eleven tập trung vào nâng cao giá trị và chất lượng hàng hóa, tăng năng suất để tạo ra cơ chế hoạt động riêng.

Sau khi mở cửa hàng đầu tiên của 7 – Eleven, Suzuki tiếp tục suy nghĩ, cân nhắc triệt để về việc sử dụng thuyết Domino để mở chuỗi cửa hàng tiếp theo. Ông thẳng thắn nhận định rằng, để tăng doanh số và nâng cao khả năng phục vụ, cần phải quan tâm đến việc sắp xếp sản phẩm trong cửa hàng và quy trình tổ chức lưu thông hàng hóa, nếu không sẽ không thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.

Nhờ mạng lưới các cửa hàng tiện lợi được xây dựng chặt chẽ như một chuỗi Domino, 7 – Eleven đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ khách hàng.

Mức độ nhận biết của khách hàng đối với biển hiệu có logo 7 – Eleven cao hơn. Các cửa hàng gần nhau giúp tăng hiệu suất phân phối và lưu thông hàng hóa. Các chương trình quảng cáo, tổ chức sự kiện và chương trình bán hàng diễn ra hiệu quả hơn.

Trong những thập kỷ 60 của thế kỷ trước, không nhiều doanh nghiệp có thể làm được điều đó, nhưng 7 – Eleven của Suzuki lại là một ngoại lệ. Với Toshifumi Suzuki, ông luôn xây dựng một chiến lược kiên định, chắc chắn và có bước đi chính xác.

Vì vậy, trước hết hãy không cố gắng đuổi theo kết quả. Với mỗi chiến lược phát triển, đừng thay đổi kế hoạch và quy trình mở rộng chuỗi cửa hàng đã được đồng thuận từ đầu.

Thành tựu cho Suzuki và 7 – Eleven chính là nhận xét tích cực từ người tiêu dùng - những người mà họ luôn đặt ở trung tâm và nỗ lực hết mình để phục vụ.

“7 – Eleven quá tiện lợi”, “7 – Eleven đã xuất hiện, tuyệt vời quá”!

Phương pháp phân phối kết hợp

Cùng với sự phát triển của chuỗi cửa hàng là hệ thống phân phối kết hợp không thể thiếu.

Phân phối kết hợp là việc làm ngược lại quan niệm trong giới kinh doanh, không phải ôm lấy lượng hàng lớn từ kho; chúng tôi cải tiến quá trình lưu thông hàng hóa, tập trung vào việc “chia nhỏ và phân phối” hàng hóa đến toàn bộ hệ thống cửa hàng của 7 – Eleven.

Phương pháp này đòi hỏi các nhà sản xuất, nhà cung cấp phải phân loại hàng trước khi giao hàng trực tiếp đến các cửa hàng thông qua hệ thống phân phối hợp lý. Các nhà sản xuất đồng ý với đề xuất này vì họ tin rằng việc phân phối kết hợp sẽ đảm bảo sản phẩm của họ được bán ra, không cần quan tâm đến việc sản phẩm sẽ được bày bán ở đâu và đến thị trường nào.

Tuy nhiên, Suzuki không chỉ dừng lại ở suy nghĩ đó, ông tiếp tục triển khai các dự án sau khi hiểu rõ hướng đi thực sự của thị trường tại từng cửa hàng. Với nhiều nhà cung cấp, Suzuki quyết định thực hiện chiến lược trưng bày sản phẩm hiệu quả tại các gian hàng. Tại 7 – Eleven, khách hàng có tự do lựa chọn sản phẩm từ nhiều nhà sản xuất khác nhau, điều này thu hút sự chú ý khi mua hàng, dẫn đến việc bán ra nhiều sản phẩm hơn. Điều này chứng tỏ sự thuận lợi của người bán hàng không nên áp dụng vào cách nhìn thị trường của khách hàng. Đây chính là một trong những triết lý quan trọng của 7 – Eleven.

Tập trung vào 'Nhu cầu của khách hàng' thay vì cạnh tranh với các công ty khác

Đối với 7 – Eleven, ngoài mục tiêu cạnh tranh với các công ty khác, họ vẫn cần quan tâm đến sự thay đổi trong 'nhu cầu của khách hàng'. Đây là phương châm kinh doanh hàng đầu của họ để tạo động lực cho nhân viên vượt qua mọi khó khăn.

Để đưa mô hình kinh doanh của 7 – Eleven thành công, Suzuki ưu tiên cải tiến năng lực hoạt động điều hành. Điều này sẽ tăng cường sức mạnh nền tảng của tổ chức thay vì đưa ra những chính sách đột phá. Năng lực điều hành tại 7 – Eleven chính là khả năng đưa ra các chiến lược phát triển tập trung vào 'Nhu cầu của khách hàng'. Để làm được điều này, Suzuki rất coi trọng việc truyền đạt ý tưởng trực tiếp từ khi ông bắt đầu kinh doanh.

Truyền đạt ý tưởng cho nhân viên

Nếu lặp đi lặp lại cùng một chủ đề khiến cho nhân viên cảm thấy chán ngán. Tuy nhiên, suốt hàng chục năm, Suzuki luôn nghiêm túc khi nói về cùng một chủ đề, nhưng không có nghĩa là mỗi cuộc trò chuyện đều giống nhau. Phương châm cơ bản được truyền đạt giống nhau, nhưng trong mỗi cuộc trò chuyện, Suzuki sẽ chia sẻ thêm nhiều thông tin khác nhau.

Đối với nhân viên, sự nghiêm túc của người đứng đầu tổ chức là điều quan trọng. Họ sẽ ghi nhớ những chia sẻ của họ.

Đó là cách Toshifumi Suzuki truyền đạt ý tưởng của mình cho nhân viên.

Không công khai các mục tiêu số liệu

Chiến lược kinh doanh của Suzuki được coi là tiên tiến trong những năm 60, vì không có cửa hàng nào dám áp dụng chiến lược đó.

Với hình thức nhượng quyền thương mại như 7 – Eleven, họ thường được hỏi về doanh số bán hàng và số lượng cửa hàng. Nhưng Suzuki có quan điểm khác. Ông cho rằng, điều quan trọng không phải là số lượng cửa hàng mà là chất lượng của từng cửa hàng. Nếu công khai mục tiêu con số, sẽ dễ gây hiểu nhầm về tương lai.

Suzuki cho biết công bố mục tiêu con số có thể làm nhân viên quá tập trung vào nó, dẫn đến sự nghi ngờ và không tin tưởng. Hơn nữa, nếu tập trung quá nhiều vào việc đạt được mục tiêu số liệu, công ty có thể mở ra các cửa hàng kém chất lượng chỉ để đáp ứng mục tiêu, dẫn đến vấn đề về chất lượng dịch vụ.

Theo Suzuki, mục tiêu kinh doanh của cá nhân nên được giữ kín, vì nếu công bố ra ngoài có thể gây rủi ro và ảnh hưởng đến cách làm việc và các mối quan hệ trong công ty.

7 – Eleven không đặt ra mục tiêu to lớn để rồi phải tăng tốc chạy tới đích. Thành công của họ là kết quả của quá trình dài hạn tích lũy kinh nghiệm.

Khi bị phản đối, đó chính là dấu hiệu của sự thành công.

Đây là triết lý kinh điển của Toshifumu Suzuki và 7 – Eleven.

Khi làm một việc mới, phản đối là điều tất yếu. 7 – Eleven đã xuất hiện khi khái niệm 'cửa hàng tiện lợi' ở Nhật Bản vẫn còn mới mẻ, do đó việc bị nhiều người hoài nghi là không tránh khỏi. Thậm chí, gia đình của Suzuki cũng từng phản đối ý tưởng kinh doanh này. Tuy nhiên, Suzuki luôn tin rằng công việc của mình sẽ thành công, điều đó đã thúc đẩy ông tiếp tục nỗ lực.

Triết lý kinh doanh của Suzuki đã được chứng minh là đúng không chỉ trong quá khứ mà còn ở hiện tại. Khi một công ty tham gia vào một lĩnh vực mà không gặp trở ngại, sẽ không thể duy trì được sự hứng thú của khách hàng lâu dài. Mở rộng số lượng mà không tập trung vào chất lượng sẽ ảnh hưởng đến lòng trung thành của khách hàng với doanh nghiệp.

Nhưng với lý do 'làm vất vả quá', 'làm không có lãi' để phản đối là không chấp nhận được. Để quyết định tham gia thử thách hay không, phải nhìn từ lập trường của khách hàng, nếu không nhìn rõ thì không thể hiểu được điều gì sẽ xảy ra.

Áp dụng hệ thống POS

Hệ thống POS không còn mới mẻ trong thời hiện đại, nhưng trong những năm 60 - 70 của thế kỷ trước, doanh nghiệp bán lẻ tại Nhật Bản đã mạnh dạn đầu tư vào hệ thống POS. 7 - Eleven là một trong những người tiên phong trong việc sử dụng hệ thống này để tinh giản quản lý.

Chúng ta không thể không ngưỡng mộ Toshifumi Suzuki vì ông đã có những suy nghĩ sáng tạo về việc sử dụng hệ thống POS để tối ưu hoá quy trình vận hành của 7 - Eleven. Cần nhớ rằng, vào thời điểm đó, ông chỉ là một doanh nhân trẻ trong những năm 60 của thế kỷ XX.

Suzuki sớm nhận ra rằng để dự đoán cái gì bán được và bán được nhiều, cần phải có dữ liệu chính xác. Vì vậy, cần có quy trình xử lý dữ liệu bán hàng hàng ngày tại các cửa hàng của 7 - Eleven. Khi 7 - Eleven trở nên nổi tiếng, khách hàng tăng lên, công việc trở nên bận rộn hơn, điều này càng khiến cần phải có một hệ thống quản lý hiệu quả để phục vụ khách hàng.

Suzuki đã nhận thấy rằng ở Mỹ, việc sử dụng hệ thống POS (Point of Sale) đã rất hiệu quả. Hệ thống này giúp các chuỗi cửa hàng quản lý nhật ký bán hàng một cách chính xác. Nếu áp dụng hệ thống này tại các cửa hàng 7 – Eleven, hiệu quả kinh doanh sẽ tăng đáng kể. Với Suzuki, việc đơn giản hóa quy trình bán hàng đều nhằm mục đích phục vụ tốt nhất cho khách hàng của mình. Nhờ POS, nhân viên của 7 – Eleven sẽ có nhiều thời gian hơn để chăm sóc khách hàng.

Năm 1982, hệ thống POS được áp dụng lần đầu tiên tại các cửa hàng của 7 – Eleven.

Từ 'Có thì tốt' đến 'Gần và tiện lợi'

Quan điểm 'nhìn từ lập trường của khách hàng' là rất cần thiết không chỉ đối với hoạt động kinh doanh mà còn là tiền đề để 7 – Eleven thấy các bước tiến tiếp theo trong chặng đường phát triển của mình.

Từ khi khởi nghiệp, Suzuki tập trung vào việc tạo ra sản phẩm chất lượng và tiện lợi nhất để phục vụ khách hàng. Ban đầu, 7 – Eleven hướng đến việc 'có thì tốt' mà không quan tâm đến thời gian của khách hàng. Nhưng thời gian trôi đi, nhu cầu của khách hàng tăng lên và họ muốn mọi thứ trở nên 'gần và tiện lợi'. 7 – Eleven đã nắm bắt điều đó và xuất hiện nhiều hơn, 'gần' hơn với khách hàng.

Và kết quả là ở mọi nơi đều có cửa hàng 7 – Eleven và sản phẩm gì cũng có. Việc 'có thể mua hàng tại 7 – Eleven bất cứ lúc nào' khiến hầu hết khách hàng đều cảm thấy vui vẻ và hài lòng.

Thành quả

Gọi là 7 – Mười một là không sai về việc nó là một 'đế chế bán lẻ'. Thành công của nó được xây dựng nhờ vào công sức lớn của cựu CEO Toshifumi Suzuki. Từ một người không có bất kỳ hiểu biết về bán lẻ nào, ông đã tạo ra một 'đế chế bán lẻ' mà ai cũng phải khâm phục. Tinh thần linh hoạt với sự thay đổi là triết lý kinh doanh mà Suzuki đã thực hiện khi ông thành lập 7 – Mười một tại Nhật Bản. Với một người sinh ra vào những năm 60 của thế kỷ XX, không có gì sai khi nói rằng ông là một doanh nhân có tầm nhìn tiên phong.

Cuốn sách Thay đổi Tư duy trong Bán lẻ được viết bởi Toshifumi Suzuki là minh chứng cho điều này. Mặc dù các chiến lược trong cuốn sách có vẻ không mới mẻ so với nền kinh tế toàn cầu ngày nay, nhưng nếu xét trong bối cảnh của thị trường Nhật Bản nghèo nàn cách đây hơn 40 năm, chúng ta có thể thấy được sự xuất sắc trong tư duy của Suzuki. Cuốn sách là một tài liệu chiến lược toàn diện, nó phác thảo toàn bộ hệ thống chiến lược đã đưa 7 – Mười một trở thành 'đế chế bán lẻ' như hiện nay. Những triết lý này đã đúng, đang đúng và sẽ tiếp tục đúng với 7 – Mười một, vì chúng được xây dựng bởi một thiên tài quản lý – Toshifumi Suzuki. Những triết lý đơn giản nhưng sâu sắc về hành trình đưa 7 – Mười một lên đỉnh cao được Suzuki trình bày trong cuốn sách Thay đổi Tư duy trong Bán lẻ không chỉ áp dụng cho những độc giả quan tâm đến lĩnh vực bán lẻ mà còn là những người làm kinh doanh nói chung.

Tác giả: Không rõ