Dựa trên việc phân tích sâu hơn 2.700 nhà lãnh đạo, qua hơn 13.000 giờ phỏng vấn và 20 năm kinh nghiệm tư vấn cho hội đồng quản trị và các CEO, nhóm tác giả Elena L. Botelho, Kim R. Powell và Tahl Raz đã xuất bản cuốn sách The CEO Next Door. Thông qua cuốn sách, các tác giả đã mạnh mẽ xóa tan mọi lầm tưởng về hành trình đạt đến vị trí CEO đỉnh cao và cung cấp lời khuyên quý giá cho tất cả những ai mong muốn phát triển bản thân, dù bạn đang ở đâu trên con đường sự nghiệp.
Những nhà lãnh đạo không phải lúc nào cũng là siêu nhân. Hầu hết CEO thành công không hề có ý định trở thành như vậy từ khi còn trẻ. Thực ra, khoảng 70% CEO không hề ước mơ trở thành CEO cho đến gần cuối sự nghiệp của họ. Bạn không phải là tốt nghiệp trường hàng đầu hoặc thuộc nhóm tinh hoa, bởi chỉ có 7% CEO, trong số 17.000 người, tốt nghiệp từ Ivy League, và 8% chưa tốt nghiệp hoặc phải mất rất nhiều thời gian mới tốt nghiệp. Để trở thành CEO, bạn cũng không cần phải có một hồ sơ xin việc hoàn hảo, vì khoảng 45% ứng viên CEO từng thất bại thảm hại hoặc phải trả giá rất đắt.
Tuy vậy, họ vẫn không phải là người bình thường. Mặc dù điểm khởi đầu của họ có thể giống nhau, nhưng ở điểm đích, các CEO lại kết thúc ở một vị thế đẳng cấp mà người khác phải ngưỡng mộ. Vì sao vậy?
Bởi vì, giữa những CEO sáng giá này, họ đều có một điểm chung. Họ đều sở hữu bốn kỹ năng mà bất kỳ ai cũng có thể rèn luyện và trau dồi, nhưng các CEO đã vượt trội hơn trong việc kiểm soát và áp dụng chúng. Đó chính là sự khác biệt.
Quyết Liệt: Tốc Độ Quan Trọng Hơn Sự Chính Xác
Có quá nhiều truyền thuyết về các CEO đến nỗi chúng trở thành những quyết định quan trọng. Khi đến lúc quyết định số phận công ty, khi mọi thứ đều nguy hiểm và CEO phải chọn lựa. Sai lầm sẽ dẫn đến sụp đổ, mất việc cho mọi người, thậm chí là sự tan rã của công ty. Và rõ ràng, sự nghiệp của CEO cũng sẽ kết thúc. Vì thế, CEO phải thu thập thông tin, xem xét các kịch bản có thể xảy ra, và suy nghĩ cẩn thận. CEO thảo luận với đồng nghiệp, hội đồng quản trị, và đấu tranh với nỗi nghi hoặc. Cuối cùng, dựa trên kinh nghiệm và bản năng, hướng tới tương lai bất kể những người chống đối, CEO ra lệnh cứu vớt công ty và giúp tổ chức ngày càng phồn thịnh.
Các CEO quyết đoán có tinh thần trách nhiệm rất đặc trưng. Họ hiểu rằng họ phải giải quyết vấn đề này. Trong khi hầu hết chúng ta bị ràng buộc bởi những quyết định chuẩn y, họ lại đưa ra những quyết định có thể sai lầm và mở ra cho công ty nhiều cơ hội. Quan trọng nhất là, họ phải ra quyết định nhanh chóng và kiên quyết. Hơn hết, họ phải rút ra bài học từ mỗi quyết định.
Thành công phụ thuộc vào hành động chứ không phải trí tuệ. Thường thì, các CEO có chỉ số thông minh cao nhất lại không quyết đoán. Họ sẽ do dự trước những phân tích và gặp khó khăn trong việc thiết lập ưu tiên hàng đầu. Nhân viên và cổ đông phải trả giá cho sự cầu toàn của các CEO này.
Các CEO quyết đoán cần tập trung vào ba đặc tính: Quyết định nhanh chóng hơn; Ra ít quyết định hơn; Lấy thực tế để cải thiện mỗi quyết định.
Muốn quyết định, CEO phải là người có khả năng ra quyết định nhanh chóng. Thách thức đối với việc ra quyết định của CEO không phải là sự khôn ngoan của quyết định, mà là số lượng và tốc độ các quyết định nảy ra trong đầu họ. Có hai nguyên tắc để ra quyết định nhanh chóng mà bất kỳ CEO nào cũng cần biết. Nguyên tắc đầu tiên là “Biến chuyện phức tạp thành giản đơn”. CEO phát triển một mẫu tư duy đặc trưng cho ngành và công ty để giảm rủi ro, lựa chọn thông tin, tầm soát nguồn gây nhiễu và ra quyết định nhanh chóng. Những mẫu tư duy này tập trung chủ yếu vào yếu tố quan trọng nhất, có tác dụng định hướng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Nguyên tắc thứ hai chính là “Lên tiếng, đừng bỏ phiếu”. Điều này không có nghĩa là từ chối cộng tác, nhưng cần biết rằng, bỏ phiếu luôn tốn rất nhiều thời gian tranh cãi. Các CEO xuất sắc luôn cho mọi người nói lên quan điểm khác nhau, sau đó sẽ ra quyết định và trình bày với họ. Hợp tác tất nhiên là cần thiết, nhưng thỏa hiệp thì không bao giờ.
Câu khẩu hiệu của một CEO quyết đoán là: Mọi người đều có tiếng nói riêng, chứ không phải lựa chọn riêng.
Một CEO quyết đoán cần biết ra ít quyết định hơn. Lợi ích lớn khi sử dụng khung ra quyết định đơn giản là khi cả công ty áp dụng, CEO không cần phải tham gia vào nhiều việc hơn nữa, vì nhân viên cũng có thể thực hiện được điều này. CEO giỏi trong việc phân loại vấn đề theo mức độ quan trọng. Khi vấn đề và giải pháp được đưa ra, họ biết những gì cần cân nhắc, quyết định và triển khai, và việc nào có thể ủy thác cho người khác. Kết quả là họ không cần ra quá nhiều quyết định.
Cuối cùng, một CEO quyết đoán cần biết tập trung vào việc tiến bộ sau mỗi quyết định. CEO giỏi luôn ra quyết định nhanh chóng và kiên trì với quyết định đó. Họ làm được điều này bởi họ biết cách áp dụng thực tế để tiến bộ sau mỗi quyết định.
Những lãnh đạo quyết đoán không bám riết lấy một quyết định để tìm kiếm sự hoàn hảo tạm thời. Họ hiểu rằng sự cầu toàn có giá trị của nó. Vì vậy, họ tiếp tục tiến tới và cải thiện không ngừng.
Tất cả các CEO giỏi đã học được cách lấy quyết định làm nền tảng cho sự phát triển và tiến bộ của bản thân thông qua bốn hướng đi thực tiễn:
- Nhìn lại quá khứ: Biến sai lầm thành thử nghiệm.
- Nhìn vào bản thân: Điều chỉnh tư duy để quyết đoán hơn.
- Hướng đến tương lai.
- Nhìn quanh mình: Tìm kiếm quan điểm trái chiều.
Gắn kết để tạo sức ảnh hưởng: Phối hợp các bên liên quan hướng đến thành công.
Trong thời kỳ thịnh vượng, các CEO có khả năng tạo ra một thực tế mới và tốt hơn. Nhưng cách duy nhất để làm điều đó là lãnh đạo phải kêu gọi mọi người xung quanh họ thực hiện những điều khác biệt. Các CEO luôn phải làm chủ trong việc xây dựng mối quan hệ và sức ảnh hưởng. Ngày nay, thách thức này khó khăn hơn và chứa đựng nhiều rủi ro hơn. CEO phải thương lượng với một lượng lớn những người liên quan.
Dù nắm giữ quyền lực và thẩm quyền, CEO lại hoàn toàn phụ thuộc vào hành động của mọi người để đạt được thành công. Những người biết cùng nhau gắn kết mới là những người chiến thắng.
Một CEO giỏi trong việc gắn kết để tạo sức ảnh hưởng giống như một nhạc trưởng.
Giống như một người chỉ huy trong dàn nhạc giao hưởng, CEO không tạo ra âm nhạc một cách trực tiếp, mà phụ thuộc hoàn toàn vào người khác để tạo ra thành tựu.
Có một nguyên lý chung của các CEO giỏi trong việc gắn kết để tạo sức ảnh hưởng. Nguyên lý này được xây dựng dựa trên ba phương pháp chính.
Phương pháp đầu tiên là “Lãnh đạo với mục đích rõ ràng”. Những CEO này biến tầm nhìn, mục tiêu và nhận thức dài hạn của họ về thế giới xung quanh thành mục đích kinh doanh cho cả doanh nghiệp và mỗi hoạt động họ tham gia. Điều này yêu cầu lãnh đạo phải có ba phẩm chất: Trình bày rõ ràng mục tiêu cho bản thân; Điều chỉnh hoạt động hàng ngày của họ để phù hợp với mục tiêu đó; Hành động dựa trên mục tiêu đó và hiểu biết sâu sắc về bối cảnh và nhóm đối tác.
Phương pháp thứ hai là “Hiểu biết về những người trong công việc”. Các CEO giỏi luôn biết cách lắng nghe để hiểu được những nhu cầu riêng biệt của những người có ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu. Dù ở bất kỳ vị trí nào trong sự nghiệp, chúng ta đều là một phần của một mạng lưới rộng lớn. Chúng ta sẽ hưởng lợi khi xây dựng mối quan hệ trong mạng lưới này thông qua việc đặt câu hỏi và lắng nghe để phát triển kỹ năng hiểu biết quan điểm của người khác.
Phương pháp cuối cùng là “Xây dựng mối quan hệ qua cách làm việc”. Tương tự như một dàn nhạc, nếu biết cách thiết lập phương pháp và quy tắc chơi nhạc hiệu quả, qua từng ngày, chúng ta sẽ có những quy tắc hòa nhịp giúp cho toàn bộ dàn nhạc với nhiều nhạc công khác nhau chơi nhạc một cách mượt mà và hiệu quả. Có ba cách tiếp cận phổ biến giúp các CEO thành công trong việc tạo sự gắn kết để tạo ra ảnh hưởng.
Trước hết, đó là “Giao tiếp, giao tiếp và giao tiếp”. Nếu không tăng cường sự ảnh hưởng, thông điệp sẽ không đủ lâu bền để ảnh hưởng đến tâm trí của người nghe, do đó sẽ không thể kết nối với mọi người.
Nếp làm việc phổ biến thứ hai là “Vượt qua rào cản giao tiếp”. CEO cần chủ động tìm cách để mọi người cảm thấy thoải mái để thể hiện ý kiến, bất kể đó là cảnh báo sớm hay cơ hội cải thiện tình hình.
Cuối cùng là “Cam kết với công ty, gặp gỡ với thị trường”. Những CEO thành công thường rời khỏi văn phòng để gặp gỡ nhân viên khi họ không còn gánh nặng công việc - lúc công việc đã được hoàn thành. Hơn nữa, họ luôn dành thời gian để tương tác trực tiếp với thực tế. Một mạng lưới kết nối mạnh mẽ sẽ được tạo ra khi CEO biết cách giao tiếp không chỉ với nhân viên mà còn với các đối tác quan trọng ngoài thị trường.
Luôn đáng tin cậy: Thể hiện thái độ kiên định
Trong quá trình nghiên cứu, nhóm tác giả bất ngờ phát hiện ra một phẩm chất thường được xem là bình thường và không bao giờ được ca ngợi trong hồ sơ của một CEO hay trên các tạp chí kinh doanh. Tuy nhiên, phẩm chất đó lại là một trong những hành vi giúp nhà lãnh đạo thành công. Không phải sự tự tin, không phải kinh nghiệm, mà đó là sự đáng tin cậy.
Các CEO đáng tin cậy có khả năng làm việc hiệu quả gấp 15 lần và có khả năng được tuyển dụng gấp đôi so với người khác.
Tại sao sự đáng tin cậy lại có sức mạnh lớn như vậy? Những nhà lãnh đạo đáng tin cậy sẽ làm cho khách hàng, hội đồng quản trị và nhân viên tin tưởng rằng mọi thứ dưới sự kiểm soát của họ sẽ được hoàn thành. Hội đồng quản trị muốn một người mà họ có thể tin tưởng. Các nhân sự cấp cao cũng vậy. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng những ứng viên như thế sẽ tạo ra các công ty hoạt động hiệu quả cao.
Một trong những biểu hiện điển hình của sự đáng tin cậy là sự kiên định với các cam kết. Các nghiên cứu trong lĩnh vực tâm lý học tổ chức đã phát hiện ra rằng những người có trật tự, kỷ luật và tỉ mỉ - tức là những người có điểm số tâm trí cao - có nhiều khả năng thành công hơn trong vai trò quản lý. Trong kinh doanh, những người có năng lực và đáng tin cậy luôn được trọng vọng. Các vị sếp và khách hàng dám mạo hiểm cùng họ và cung cấp cơ hội cho họ. Với bản năng, họ biết rằng quyết tâm của mình sẽ là yếu tố quan trọng dẫn đến sự thành công trong sự nghiệp và cho công ty. Hơn nữa, sự đáng tin cậy sẽ giúp bạn được mọi người công nhận.
Các trụ cột của sự đáng tin cậy bao gồm: Kiên định; Đặt ra kỳ vọng thực tế; Có trách nhiệm tối đa với nhiệm vụ của bản thân; Lan tỏa tinh thần làm việc nhất quán cho toàn bộ công ty.
Hội đồng quản trị và cổ đông rất coi trọng sự kiên định với kết quả. Sự kiên định khiến họ tin rằng họ có thể kỳ vọng vào sự hoạt động hiệu quả liên tục của công ty trong tương lai. Hầu hết các hội đồng quản trị ưa thích ứng viên dễ dàng đoán biết hơn là một ứng viên không chắc chắn. Cuộc sống luôn đầy bất ngờ, nhưng với họ, không nên có bất ngờ do CEO gây ra. Sự thực là, chúng ta có thể dự đoán và kiểm soát một người không chắc chắn để trở nên kiên định hơn, nhưng quản trị hoặc làm việc dưới sự lãnh đạo của một ông sếp hoặc cộng sự “nắng mưa thất thường” không khác nào việc chạy xung quanh một khu vườn mìn và cố gắng làm tốt mọi thứ. Sự kiên định của một cá nhân sẽ tạo ra một nhịp điệu mạnh mẽ và hấp dẫn thúc đẩy mọi người phát huy toàn bộ tiềm năng của họ.
Đặt ra kỳ vọng thực tế là một yếu tố quan trọng của một CEO đáng tin cậy. Khi thiết lập kỳ vọng với sếp hoặc hội đồng quản trị, ban quản trị không nghĩ rằng bạn có quyền tự đặt ra điều kiện và lịch trình. Điều này liên quan đến khả năng hiểu được những mong muốn ngầm của người khác, cũng như khả năng thuyết phục họ nhìn thấy tương lai mà bạn muốn xây dựng. Các CEO thành công luôn đảm bảo thực hiện những gì họ đã đề ra, vì kỳ vọng của họ là hoàn toàn thực tế.
Một CEO đáng tin cậy cũng là người có trách nhiệm với nhiệm vụ và bản thân. Họ giành được lòng tin của người khác bằng cách chịu trách nhiệm tối đa với công việc của mình trước tất cả mọi người quan trọng - nhân viên, khách hàng, đối tác và hội đồng quản trị. Họ có quyền yêu cầu người khác có trách nhiệm bằng cách tự mình chịu trách nhiệm theo những tiêu chuẩn cao nhất.
Cuối cùng, để trở thành một CEO đáng tin cậy, họ cần biết truyền cảm hứng làm việc nhất quán trong toàn công ty. Ở mọi cấp bậc trong công ty, các nhà lãnh đạo đáng tin cậy không chỉ hành động kiên định mà còn xây dựng sự nhất quán trong công ty bằng cách thiết lập các quy trình đáng tin cậy. Để duy trì những thành công đáng tin cậy, cần có một hệ thống quản lý tỉ mỉ, hoàn thiện với các quy trình, phương pháp đo lường và nhịp điệu làm việc có thể dự đoán nhằm củng cố tính kỷ luật. 75% CEO giỏi mà nhóm tác giả nghiên cứu đã đạt điểm cao về kỹ năng tổ chức và lập kế hoạch.
Thích nghi mạnh mẽ: Băng qua vùng biển vô danh
Những lãnh đạo giỏi nhất vẫn thành công trong điều kiện khó khăn liên tục bằng cách giúp công ty và chính bản thân họ thích nghi với môi trường. Họ luôn đề xuất hướng đi mới trước khi không còn sự lựa chọn nào khác. Nói cách khác, họ thu được lợi ích từ việc thích nghi mạnh mẽ. Nếu sự đáng tin cậy là yếu tố phân biệt hiệu suất làm việc rõ ràng nhất, thì khả năng thích nghi là một hành vi ngày càng quan trọng. Nó đóng vai trò không thể thiếu để CEO đạt được thành công ở vị trí cao nhất, nơi không có quy tắc cứng nhắc nào tồn tại. Nghiên cứu của nhóm tác giả chỉ ra rằng CEO biết thích nghi có tỷ lệ thành công cao gấp 7 lần so với những người chỉ biết chờ đợi. Những CEO giỏi nhất giúp bản thân và công ty thích nghi nhất đã học cách đối mặt với khó khăn, xung đột và biến động. Họ lựa chọn cách tiếp cận: Nếu không gặp khó khăn nào, chắc chắn là tôi chưa học hỏi đủ hoặc thay đổi đủ nhanh.
Có hai công cụ chính giúp CEO băng qua “Vùng biển vô danh”.
Công cụ đầu tiên là “Từ bỏ quá khứ”. Các CEO xuất sắc luôn biết cách tích cực tìm kiếm cái mới. Xây dựng thói quen, kỹ năng và trải nghiệm mới trong cuộc sống cá nhân cũng là một bước thử nghiệm an toàn để nâng cao khả năng thích ứng. Các CEO giỏi biết cân nhắc dựa trên tiềm năng học hỏi điều mới cũng như công sức phải bỏ ra. Họ cũng có khả năng tiếp thu những kỹ năng mà họ chưa có. Họ dám bước ra và thực hành chúng dù ban đầu họ cảm thấy rất không thoải mái và lạ lẫm. Cuối cùng, các CEO thành công luôn sẵn lòng từ bỏ những phương pháp cũ.
Thực tế, gần như mọi sự cố thất bại trong việc thích ứng của các nhà lãnh đạo là kết quả của việc không thể loại bỏ những phương thức giúp họ thành công trong quá khứ.
Công cụ thứ hai hỗ trợ các CEO là “Chiến lược cho tương lai”. Nhiều nhân viên và giám đốc dành nhiều thời gian tập trung vào các nhiệm vụ ngắn hạn và chỉ hoàn thành ở mức thông thường. Nhưng khi trở thành CEO, mục tiêu đó không đủ. Để công ty luôn bền vững, CEO phải có chiến lược tập trung của họ vào tương lai.
Thời gian mà một nhà lãnh đạo dành để suy nghĩ về tương lai xa hơn trong năm tiếp theo tăng lên gấp đôi khi họ trở thành CEO.
Những CEO với chiến lược tương lai hiệu quả nhất thường tạo ra cho mình một “điểm nhìn - điểm mạnh” và biết di chuyển. “Điểm nhìn - điểm mạnh” này là thời gian và nguồn lực mà họ dành để tập trung vào tương lai. Để có được “điểm nhìn - điểm mạnh” này, các CEO thường sử dụng một số phương pháp sau:
- Xây dựng mạng lưới thông tin đa dạng
- Tận dụng sức mạnh của các câu hỏi
- “Phòng ngừa hơn là chữa trị”
- Tìm hiểu trải nghiệm của khách hàng
Kết luận
Với phương pháp tiếp cận về kỹ năng lãnh đạo 'Thắng mọi trận đấu', cuốn sách 'The CEO Next Door' của tác giả Elena L. Botelho, Kim R. Powell và Tahl Raz đã phơi bày bốn hành vi đặc trưng của các CEO sau khi đã trải qua sự nghiên cứu kỹ lưỡng, đồng thời chỉ ra con đường dẫn đến vị trí hàng đầu và giữ vững thành công của họ. Những kỹ năng ấy đã làm cho họ nổi bật so với phần còn lại của thế giới, được tiết lộ thông qua một dự án nghiên cứu quy mô lớn của nhóm tác giả. Tất cả được tóm tắt một cách súc tích trong cuốn sách dày hơn 300 trang, mang tên 'The CEO Next Door'. Theo Jim Donald, cựu CEO của Starbucks, 'The CEO Next Door' là một cuốn sách không thể thiếu đối với các nhà lãnh đạo, CEO, thành viên hội đồng quản trị hoặc bất kỳ ai đang tham gia vào việc lựa chọn đội ngũ lãnh đạo trong tương lai.
Tác giả: DO