“Chúng ta là ai? Như cơn gió vô hình,
Câu hỏi vô ích thổi tắt hàng nghìn ngọn nến.
Chúng ta vì ai? Nhẹ nhàng thay đổi hướng gió
Bàn tay của chúng ta là ngọn lửa thắp sáng hàng triệu mầm xanh.”
Trong tập này, độc giả sẽ tìm thấy một tuyên bố rất hiện đại và rõ ràng về vấn đề nền tảng của con người: “Hiểu chính mình”, cùng với lời mời giải quyết vấn đề đó bằng giải pháp duy nhất khả dĩ – cho bạn và bởi chính bạn. Trước khi chúng ta bắt đầu hành trình tìm kiếm thực tại, tìm kiếm thượng đế, trước khi có thể hành động, trước khi có thể có bất cứ mối quan hệ nào với người khác (ở đây là xã hội), thì nhất thiết chúng ta phải bắt đầu hiểu mình.
21 chương – 21 bài học để tự hiểu chính mình
Đa số chúng ta đang tìm kiếm điều gì? Mỗi người trong chúng ta mong muốn thứ gì? Đặc biệt trong thế giới xao động này, nơi mọi người đang cố gắng mưu cầu loại bình an, hạnh phúc nào đó, một nơi để ẩn náu, thì chắc chắn tìm ra thứ chúng ta đang cố kiếm tìm, đang cố khám phá là điều rất quan trọng. Có lẽ đa phần chúng ta ai cũng đang mưu cầu một loại hạnh phúc, bình an nào đó. Chúng ta tìm đến những tổ chức, những bậc thầy, những tôn giáo để thỏa mãn thứ hạnh phúc của bản thân. Có lẽ bạn chỉ đang tìm kiếm sự thỏa mãn thôi bởi chắc chắn rằng, bạn không thể tìm kiếm hạnh phúc. Bạn có thể đi lang bạt khắp địa cầu nhưng rồi bạn cũng phải trở lại với chính mình. Bạn càng hiểu chính mình thì mọi sự sẽ càng sáng tỏ. Việc tự hiểu mình không có điểm dừng – bạn không đạt được một thành tựu nào, cũng chẳng đi tới một kết luận nào cả. Đó là một dòng sông bất tận. Khi càng tìm hiểu nó, càng thâm nhập vào nó, người ta sẽ thấy sự bình an.
Hãy nhớ rằng, bạn là thế nào thì thế giới là thế đó. Vì vậy, vấn đề của bạn là vấn đề của cả thế giới. Chúng ta là những người tạo thành xã hội, là những người gây ra sự hỗn loạn hoặc tạo nên trật tự bằng chính lối sống của mình. Vì vậy chúng ta phải bắt đầu từ những điều gần gũi nhất, tức là phải quan tâm tới chính mình trong sự tồn tại mỗi ngày, trong những suy nghĩ, cảm nhận và hành động mỗi ngày.
21 chương của cuốn sách là 21 vấn đề, 21 bài học giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn, bao quát hơn về chính mình, từ đó mà nhận thức được giá trị của bản thân trong mối quan hệ với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và cả thế giới. J. Krishnamurti đưa bạn đi từ những vấn đề cơ bản nhất như niềm tin, nỗi sợ đến những thứ vĩ mô hơn như sự vị kỉ, tính tương giao hay bản ngã của mỗi người,… Qua mỗi chương sách, việc đi tìm để hiểu chính mình của bạn sẽ trở nên rõ ràng hơn, cụ thể hơn. Đừng nghĩ Krishnamurti là một nhà tư tưởng, một triết gia mà cho rằng những thứ tác giả truyền đạt là giáo điều, là ngôn từ cao siêu, khó hiểu,… Ông luôn muốn đem đến cho chúng ta những gì đơn giản nhất, gần gũi mà dễ hiểu nhất để bất cứ ai sau khi đọc xong cuốn sách đều thấy được cốt lõi vấn đề. Quả đúng như vậy, hiểu mình không phải điều dễ dàng, cũng chẳng phải ngày một ngày hai, càng không phải hiểu xong là xong. Hiểu chính mình là một quá trình lâu dài, trong từng khoảnh khắc, qua tấm gương của các mối quan hệ - quan hệ với tài sản, với con người và với những ý niệm.
38 câu hỏi – 38 bước tiến trong hành trình hiểu chính mình
Đã bao giờ bạn ngồi lại và suy ngẫm về quá khứ chưa? Đã có lúc nào bạn cảm thấy cô đơn, hốt hoảng, trống rỗng trước một điều gì đó chưa? Có khi nào bạn tự hỏi về những điều đã biết và chưa biết, về niềm vui và nỗi buồn của con người, về những sự thật mà bạn cho là đúng? Thực ra, chúng ta đang sống và mỗi giây phút ở hiện tại là một cơ hội để hiểu rõ bản thân, để tự phê phán, nhận thức, khám phá và thay đổi thế giới. Như Henri Frederic Amiel đã nói: “Học... học để trở thành chính mình, và học để từ bỏ mọi thứ không phải là mình một cách tốt đẹp.” Học hỏi là điều chúng ta cần làm liên tục, đặc biệt nếu bạn muốn hiểu về chính mình, thì việc học hỏi trở nên càng quan trọng hơn bao giờ hết. Sau 21 chương sách, Krishnamurti đề xuất 38 câu hỏi cùng với lời giải thích chi tiết cho mỗi câu hỏi.
Đúng như tên của cuốn sách - Tự do từ đầu và đến cuối – mục tiêu cuối cùng của nó là dẫn dắt người đọc đến với sự tự do. Tự do ở đây không chỉ là việc giải thoát cơ thể, mà theo Krishnamurti, tự do thực sự bắt nguồn từ bên trong, tồn tại trong tâm trí mỗi người. Chỉ khi có được sự tự do đó từ đầu đến cuối, con người mới có thể loại bỏ những hành động vị ngã như xung đột, nguy hiểm, sự lừa dối có chủ đích. Chỉ khi những hành động đó dừng lại, tình yêu và sự nhận thức đúng đắn mới có thể xuất hiện, và con người mới có thể giải quyết triệt để mọi vấn đề gây khó khăn, chấm dứt chiến tranh, đau khổ, và suy sụp... Đây là tư tưởng cốt lõi và bao quát trong tất cả các tác phẩm của Krishnamurti.
Vậy thì điều gì là chìa khóa để đạt được sự tự do đó? Câu trả lời nằm ở sự yên bình trong tâm trí. Tâm trí trở nên yên bình khi nhìn thấy sự thật rằng việc hiểu chỉ đến từ tâm thanh tịnh, rằng nếu muốn hiểu người khác, bạn phải yên bình, không phản ứng lại họ. Chỉ khi tâm trí được giải thoát khỏi sự chi phối của bản thân thì bạn mới có thể hiểu được. Khi bạn nhận ra sự thật đó, tâm trí tự nhiên trở nên yên bình – và lúc đó không còn vấn đề gì về việc làm thế nào để tâm trí yên bình nữa.
Nhiều người tìm kiếm sự yên bình trong tâm trí bằng cách tránh xa cuộc sống hối hả hàng ngày để ẩn mình trong ngôi làng, tu viện, trên núi, hoặc họ tham gia vào các tôn giáo, bó buộc bản thân trong những niềm tin, hoặc tránh xa những người gây phiền toái cho họ. Sự cô lập đó không phải là sự yên bình của tâm trí. Sự bó buộc đó không mang lại bất cứ yên bình nào. Tâm trí yên bình là tâm trí hoạt động tích cực nhất, nhưng nếu bạn trải nghiệm, khám phá nó, bạn sẽ nhận ra không có sự thâm nhập, không có phóng chiếu tư duy ra bên ngoài. Tư duy, ở mọi cấp độ của nó, là kết quả của ký ức và không bao giờ sáng tạo. Nó có thể biểu hiện sự sáng tạo, nhưng nó không bao giờ sáng tạo trong chính bản thân nó. Khi có sự yên bình, sự yên bình của tâm trí mà không phải là kết quả, chúng ta sẽ thấy rằng, trong sự yên bình đó, có một hoạt động phi thường – một hoạt động phi thường mà tâm trí thông thường không thể hiểu được.
Chúng ta tồn tại nhưng không hiểu vì sao. Đối với nhiều người, cuộc sống trở nên vô nghĩa. Bạn định nghĩa cuộc đời như thế nào? Nó có ý nghĩa, có mục đích không? Dường như việc sống đã trả lời câu hỏi đó rồi phải không? Nhưng ta luôn cảm thấy không hài lòng với câu trả lời đó. Chúng ta đòi hỏi nhiều hơn. Chúng ta cảm thấy bất mãn với cuộc đời của mình. “Ôi, tại sao nó nhạt nhẽo, đơn điệu như vậy?”, “Luôn luôn là những công việc lặp đi lặp lại, những người vô vị với những câu chuyện nhàm chán,”... Bao nhiêu điều chúng ta coi là không có ý nghĩa vẫn tiếp tục làm cho cuộc sống trở nên rối bời. Điều đó thúc đẩy chúng ta muốn làm điều gì đó lớn lao hơn, vượt xa hơn những gì chúng ta đang làm. Mục tiêu cao cả nhất của chúng ta khi sống trong thế giới này là làm cho cuộc sống của mình trở nên phong phú, không phải về vật chất và những thứ tương tự, mà về mặt tinh thần. Nhưng tại sao cuộc sống của chúng ta vẫn trống rỗng như vậy? Tại sao chúng ta cảm thấy cô đơn, thất vọng như vậy? Bởi vì chúng ta không bao giờ nhìn vào bên trong bản thân mình và hiểu về bản thân mình. Chúng ta không bao giờ thừa nhận rằng cuộc sống này là tất cả những gì chúng ta biết, do đó, nó xứng đáng được hiểu một cách đầy đủ và toàn diện nhất. Để tìm ra mục đích của cuộc đời, chúng ta phải bước qua cánh cửa của bản thân mình.
Kết luận:
Tự do từ đầu đến cuối là một bộ sưu tập các bài nói chuyện và câu trả lời trực tiếp từ Krishnamurti trong các buổi diễn thuyết. Mỗi bài nói chuyện được chia thành các chủ đề sâu sắc về tâm trí, bản ngã con người như niềm tin, ý niệm, tâm trí, sự thù hận, quyền lực, nhận thức... hoặc các chủ đề cụ thể như cầu nguyện, thiền, chiến tranh... Cuốn sách này là một tập hợp đồ sộ và toàn diện về tư duy, quan điểm và nhận xét sắc sảo của Krishnamurti về những vấn đề của con người và nhân loại. Xuất bản lần đầu tiên vào năm 1954, sau hơn 60 năm, Tự do từ đầu đến cuối, cùng với những lời giảng dạy của đại hiền triết Krishnamurti vẫn mang lại những giá trị vô cùng quý báu, có thể nói là “vượt thời gian”. Đây là một cuốn sách không thể bỏ qua đối với những người yêu thích tri thức và mong muốn phát triển bản thân.
Đánh giá chi tiết từ: Kim Chi - MytourBook
Hình ảnh: Kim Chi - MytourBook