Học không ngừng, kiến thức không bao giờ đủ - từ khi còn nhỏ, chúng ta luôn được khuyến khích phải liên tục học hỏi, hoàn thiện bản thân không chỉ qua việc học trên giảng đường mà còn thông qua mọi trải nghiệm cuộc sống. Chúng ta dành nhiều thời gian nhất để học và trau dồi kiến thức vì điều này không chỉ là nhiệm vụ mà còn là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Tuy nhiên, điều quan trọng không chỉ là việc tiếp thu kiến thức mà còn là cách chúng ta áp dụng và hiểu sâu vấn đề. Vậy làm sao để học sao cho hiệu quả và có thể áp dụng được trong thực tế?
Tư duy vượt trội, thành công vượt qua đám đông mang đến cho chúng ta những phương pháp tiên tiến để phát triển bản thân mà có lẽ chúng ta chưa từng nghĩ tới. Với mong muốn chia sẻ cách áp dụng tư duy ở mức cao nhất, những kỹ năng được trình bày trong cuốn sách đã được phân tích và nghiên cứu kỹ lưỡng. Tám chương, tám kỹ năng từ cơ bản đến nâng cao: cách quan sát để có cái nhìn tổng thể, làm thế nào để khơi nguồn cảm hứng sáng tạo ngay cả khi bị hạn chế, quá trình học tập hiệu quả nhất là gì?... Ngoài ra, trong mỗi chương còn có những bài tập tư duy để chúng ta có thể áp dụng ngay những kiến thức đã học.
Chương 1: Góc nhìn - Mở Rộng Phạm Vi Quan Sát giúp chúng ta hiểu cách quan sát thế giới không chỉ đơn giản là nhìn mà còn là kết hợp phân tích, suy luận dựa trên những gì quan sát được. Ngay cả khi chúng ta quan sát những điều phổ biến hàng ngày, bốn phương pháp được giới thiệu sẽ giúp kích thích trí tưởng tượng và sáng tạo tiềm ẩn trong mỗi người.
Chương 2: Cấp Độ - Khám Phá Vùng Biển Tri Thức giới thiệu các khái niệm mới như tư duy theo cấp độ, tri thức ẩn, kiến thức mô tả, kiến thức quy định, module,... Tác giả hướng dẫn độc giả thâm nhập vào tư duy thông qua việc tìm hiểu và phân loại thông tin từ các mức độ khác nhau, từ cơ bản đến phức tạp. Đặc biệt, các kiến thức áp dụng trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý được phân tích chi tiết giúp chúng ta nhận ra sự đa dạng của thông tin trong cuộc sống hiện đại.
Chương 3: Kết Hợp - Hiểu Về Phương Pháp Xây Dựng Mọi Thứ: Cuộc Sống Bao Gồm Những Mô Đun Như Kỹ Năng Cứng Và Kỹ Năng Mềm - Những Khối Lập Thành Cấu Tạo Nên Toàn Bộ, Nhưng Làm Thế Nào Để Tối Ưu Hóa Chúng? Có Thể Giải Quyết Vấn Đề Bằng Cách Chia Nhỏ Chúng Thành Các Mô Đun Không? Các Mô Đun Trong Cuộc Sống Vô Cùng Đa Dạng Và Linh Hoạt, Vì Vậy Học Cách Tận Dụng Chúng Sẽ Mang Lại Lợi Ích Lớn.
Chương 4: Giới Hạn - Vượt Qua Giới Hạn Để Khám Phá Sự Sáng Tạo Tiềm Ẩn: Chương Sách Đưa Ra Cách Nhìn Nhận Khả Năng Phi Thường Của Những Hạn Chế Và Cách Vượt Qua Chúng. Giới Hạn Là Động Lực Kích Thích Sự Sáng Tạo Tiềm Ẩn Trong Mỗi Con Người, Đối Mặt Với Những Hạn Chế Trong Cuộc Sống, Chúng Ta Nên Chào Đón Chúng Như Những Động Lực Thúc Đẩy Khả Năng Của Chúng Ta.
Chương 5: Tiến Hóa - Hiểu Quy Luật Thay Đổi Và Bất Biến: Khả Năng Thích Nghi Với Sự Thay Đổi, Với Sự Tiến Hóa Của Cuộc Sống Là Kỹ Năng Sống Còn Thiết Yếu. Để Thích Nghi, Chúng Ta Phải Hiểu Bản Chất Của Sự Bất Biến Trong Cuộc Sống Rồi Mới Tìm Cách Đáp Ứng Với Những Thay Đổi Đó. Chương 5 Đưa Độc Giả Qua Quá Trình Tiến Hóa Của Ý Tưởng, Của Cuộc Sống Và Đưa Ra Những Lưu Ý Khi Thích Ứng Với Những Thay Đổi.
Chương 6: Di Chuyển - Khám Phá Tri Thức: Cùng Với Quy Luật Thay Đổi, Chúng Ta Cần Luôn Di Chuyển, Tiếp Cận Những Điều Mới Vì Đó Là Lõi Của Sự Sáng Tạo. Di Chuyển Từ Bản Chất Cơ Bản, Biến Kiến Thức Thành Hành Động, Chuyển Giao Kiến Thức Giữa Các Ngành Nghề Khác Nhau Và Tìm Kiếm Nguồn Cảm Hứng.
Chương 7: Tuần Hoàn - Nâng Cao Năng Lực: Điều Quan Trọng Nhất Trong Học Tập Là Thực Hành, Rèn Luyện Và Lặp Lại Quy Trình Đó. Ý Nghĩa Của Sự Tuần Hoàn Trong Cuộc Sống, Trong Học Tập Là Gì? Tuần Hoàn Không Chỉ Đơn Giản Là Sự Lặp Lại Mà Nó Là Sự Tóm Gọn, Rút Kinh Nghiệm Qua Nhiều Lần Thử Nghiệm Để Xây Dựng Một Quy Trình Hoàn Thiện.
Chương 8: Hoàn Thiện - Người Tinh Tế Là Người Hoàn Hảo: Tính Ổn Định Là Nền Tảng Của Sự Hoàn Hảo Và Tinh Tế Cũng Là Sự Cẩn Thận, Nghiêm Khắc Với Chính Bản Thân. Chương Cuối Cùng Của Cuốn Sách Nhắc Nhở Chúng Ta Rằng Hãy Bắt Đầu Từ Những Việc Nhỏ Với Sự Tinh Tế Bởi Đó Là Nền Tảng Cho Sự Tiến Xa Hơn Trong Mọi Lĩnh Vực.
Trong Tám Chương Sách, Kỹ Năng Quan Sát Và Cách Vượt Qua Giới Hạn Bản Thân Là Hai Kỹ Năng Tôi Cảm Thấy Ấn Tượng Nhất. Trong Khi Quan Sát Là Kỹ Năng Mang Tính Ứng Dụng Cao Và Độc Đáo, Cách Tận Dụng Các Tiềm Năng Của Giới Hạn Có Thể Trở Thành Sức Mạnh To Lớn Trong Cuộc Sống Và Là Nguồn Cảm Hứng Sáng Tạo Mạnh Mẽ Trong Công Việc.
1. Góc Nhìn - Nắm Vững Hướng Quan Sát:
Quan Sát Là Kỹ Năng Cần Thiết Trong Cuộc Sống Vì Nó Có Liên Quan Lớn Đến Suy Nghĩ Của Chúng Ta. Quan Sát Khác Với Việc Chỉ Nhìn, Nó Yêu Cầu Chúng Ta Phân Tích Và Suy Luận, Là Sự Kết Hợp Giữa Thị Giác Và Trí Óc. Do Đó, Quan Sát Càng Nhiều, Khả Năng Tư Duy Của Bạn Càng Được Mài Giũa.
Bốn Phương Pháp Được Đưa Ra Cũng Như Bốn Góc Nhìn Đa Dạng Giúp Bạn Khám Phá Sự Vật Khi Quan Sát:
Góc Độ Đầu Tiên - Quan Sát Vật Liệu:
Khi Phân Tích Các Thành Phần Cấu Thành Vật, Bạn Có Thể Hiểu Được Tác Dụng Và Ý Nghĩa Khi Chúng Kết Hợp Với Nhau. Ý Nghĩa Ẩn Sau Của Các Chất Liệu Là Sự Cân Đối, Bổ Trợ Cho Nhau Của Các Thành Phần. Khi Bắt Đầu Suy Nghĩ Về Chất Liệu Của Vật, Bạn Đã Bắt Đầu Đào Sâu Khả Năng Quan Sát Bởi Đó Là Điểm Xuất Phát Để Hiểu Về Vật Đó. Ví Dụ, Khi Nhìn Một Chiếc Cốc Gốm Có Lớp Bện Tre Bọc Bên Ngoài, Ta Nhận Ra Rằng: Chất Liệu Gốm Giữ Nhiệt Còn Tre Dẫn Nhiệt Kém Nên Giúp Việc Cầm Dễ Dàng Hơn.
Thế Nên, Bạn Thấy Đấy, “Chất Liệu” Là Góc Nhìn Để Ta Quan Sát, Không Có Giới Hạn Nào Về Cách Sử Dụng Và Ý Nghĩa Của Chất Liệu. Chất Liệu Không Nhất Thiết Phải Hữu Hình, Mà Những Thứ Vô Hình Cũng Có Thể Trở Thành Chất Liệu.
Góc Độ Thứ Hai - Áp Dụng Hình Học Để Khơi Gợi Cảm Hứng:
Mọi Vật Bạn Nhìn Thấy Đều Có Thể Được Trừu Tượng Hóa Bởi Các Khối Hình Học Ngay Cả Một Tạo Hình Bất Quy Tắc Cũng Vẫn Phải Dựa Trên Sự Kết Hợp Của Những Hình Học Thông Thường. Bắt Đầu Từ Những Khối Hình Cơ Bản Tạo Nên Vật, Bạn Có Thể Suy Nghĩ Sâu Sắc Hơn Về Ý Nghĩa Của Khối Hình Đó, Từ Đó Có Thể Liên Kết Khối Hình Với Vật Để Hiểu Tại Sao Nó Được Xây Dựng Với Hình Dạng Đó. Tại Sao Mặt Cắt Của Bút Chì Lại Có Hình Lục Giác? Liên Tưởng Đến Tổ Ong Hoặc Các Vật Khác Cũng Có Hình Lục Giác, Dạng Hình Này Đem Lại Cảm Giác Gì Cho Bạn? Hình Học Là Một Sự Liên Kết Đặc Biệt, Là Nguồn Cảm Hứng Cho Nghệ Thuật Và Vô Vàn Ứng Dụng Đa Dạng Khác.
Góc độ 3- Bài học từ thiết kế của vật:
Bạn đã từng quan sát thiết kế của một vật phẩm chưa? Nó không chỉ làm cho vật phẩm trở nên hấp dẫn mà còn chứa đựng những bài học giá trị mà bạn có thể rút ra. Tất cả các chi tiết đều mang ý nghĩa riêng của chúng. Dựa vào ngoại hình của vật phẩm và suy nghĩ sáng tạo của bạn, bạn có thể khám phá được ý tưởng của nhà thiết kế và học hỏi từ cách họ sáng tạo. Điều này thực sự là một cách học thú vị và bạn có thể thực hiện ở mọi nơi.
Thiết kế của một sản phẩm thường phản ánh phong cách hoặc tính cách của sản phẩm đó. Bạn có thể nhận biết được sự trầm tĩnh hoặc sôi động, tính tiên phong hoặc cổ điển, tính nghiêm túc hoặc hài hước qua cách trang trí bề ngoài của vật phẩm.
Góc độ 4- Công nghệ và các mắt xích:
Sau khi phân tích hình dạng của vật, chúng ta cần cải thiện khả năng quan sát và tư duy của mình bằng cách hiểu cách sản xuất vật phẩm. Ví dụ, liệu việc tạo ra một cây bút chì có dựa trên việc ghép hai nửa với nhau không? Hoặc có cần một công nghệ đặc biệt để sản xuất hàng loạt? Nắm vững quy trình sản xuất vật phẩm không chỉ là cách để tăng cường tư duy mà còn giúp tránh những hiểu lầm nếu chúng ta coi những điều quá đơn giản là đúng. Vì vậy, khi tìm hiểu, hãy làm điều đó một cách cẩn thận và có sự phán đoán chính xác.
Từ góc độ quan sát, mọi thứ chúng ta thấy đều là kết quả của một quy trình. Nhưng chúng ta không chỉ nên tập trung vào kết quả, mà còn cần quan tâm đến quá trình. Điều này cũng đồng nghĩa với việc đánh giá, suy luận, hiểu biết về cách thức tạo ra kết quả tương ứng.
2. Thế giới đầy rộng lớn yêu cầu một cái nhìn tổng thể:
Nếu một cách tư duy bị cố định, dễ dàng rơi vào lối mòn và theo thời gian trở nên vô ích. Vì vậy, chúng ta luôn cần phải thay đổi cách nhìn nhận về sự việc, sự vật. Kỹ năng quan sát cần sự linh hoạt và đa dạng để trở nên toàn diện và bao quát.
Đừng chỉ dừng lại ở các khái niệm:
Khi tri thức của con người mở rộng, các khái niệm được tạo ra để tóm gọn, khái quát các quá trình thành câu chữ đơn giản hơn. Đằng sau những khái niệm đó là một vô vàn kiến thức khác, đáng để chúng ta khám phá và tìm hiểu. Nếu chỉ dừng lại ở mức độ đơn giản này, không đánh giá từ nhiều góc độ, chúng ta dễ bị hạn chế. Cách tối ưu hóa các khái niệm đó là áp dụng sự quan sát nhiều lần từ nhiều góc độ khác nhau của chính bản thân.
Mọi vật đều phức tạp hơn so với những gì chúng ta tưởng tượng, nhưng chúng ta thường bỏ qua những sự phức tạp này, có thể là vô ý hoặc cố ý. Thay vì dùng 'khái niệm' để giải thích, hãy sử dụng đôi mắt của chúng ta để đánh giá thế giới.
Tập trung vào một khía cạnh:
Để có sự chuyên sâu, chúng ta cần học cách tập trung vào một góc nhìn, vào một số thông tin đã được lựa chọn. Chọn góc nhìn để quan sát là chọn một cách để lọc thông tin hữu ích. Chỉ khi tập trung vào một lượng thông tin nhất định, con người mới có thể phân tích hiệu quả. Khi đối mặt với vấn đề lớn, việc chia nhỏ nó thành các phần nhỏ và tập trung là cách tiếp cận hiệu quả nhất.
Tuy nhiên, để có cái nhìn toàn diện, nguồn thông tin của bạn cần phải đa dạng, đến từ nhiều góc độ khác nhau. Thông tin thu thập từ nhiều nguồn không chỉ giúp giảm định kiến mà còn mở rộng hiểu biết, giúp ta có cái nhìn đa chiều hơn. Đối với con người, thoát khỏi lối tư duy thông thường và đặt bản thân vào hoàn cảnh của người khác là cách để hiểu và đánh giá một cách khách quan. Quan sát mọi sự vật từ nhiều góc độ được coi là sự kết hợp giữa tư duy và hành động. Sau khi hiểu biết mọi đặc điểm của một sự vật, chúng ta có thể liên kết chúng với một chức năng cụ thể nào đó.
3. Giới hạn - Kích thích sự sáng tạo tiềm ẩn:
Sự hạn chế của một vật liệu là thách thức để ta tìm cách tận dụng nó một cách hiệu quả.
Giới hạn không phải làm khó chúng ta mà làm cho chúng ta phải sáng tạo và đổi mới. Trong giới hạn, chúng ta phải suy nghĩ và sáng tạo để tạo ra sản phẩm. Khám phá giới hạn là khám phá tiềm năng và kích hoạt khả năng của bản thân.
Khi gặp giới hạn vật liệu, chúng ta cần phải nghiên cứu và thử nghiệm để khai thác tối đa tiềm năng của chúng. Khám phá và nghiên cứu sâu sẽ mở ra vô vàn tri thức mới, nâng cao khả năng ứng biến của con người.
Cuộc sống không chỉ là những việc dễ dàng, mà còn là việc vượt qua những thách thức và vấn đề. Giới hạn thúc đẩy ta vươn lên, suy nghĩ sáng tạo và tìm ra những khả năng mới.
Giới hạn có thể giúp ta đánh giá chính xác các lựa chọn. Sự hạn chế giúp thiết lập quy tắc, giữ cho sự cân bằng của mọi thứ và thúc đẩy ta thoát khỏi tư duy cố định.
Nhược điểm có thể biến thành ưu điểm khi chúng ta biết cách sử dụng chúng. Suy nghĩ sâu sắc về hạn chế là cách để hiểu rõ ý nghĩa của chúng.
Hạn chế không chỉ là rào cản mà còn là cơ hội để giải quyết vấn đề và phát triển trong cuộc sống.
Đối mặt với giới hạn, chúng ta phải thách thức bản thân để phá vỡ những hạn chế trong tư duy. Sự sáng tạo có thể xuất phát từ việc chấp nhận và tận dụng giới hạn.
Giới hạn có ba chức năng chính: truyền cảm hứng sáng tạo, thu hẹp phạm vi lựa chọn và cung cấp manh mối. Hiểu và sử dụng chúng có thể làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên thông minh và đầy đủ hơn.
Kết:
Chúng ta luôn cần tự đánh giá lại quá trình học của mình để có thể thử nghiệm và đổi mới. 'Tư duy vượt giới hạn, thành công vượt đám đông' của Thái Đồng là một cuốn sách đáng đọc, mang lại cách tiếp cận mới để áp dụng kiến thức vào cuộc sống. Đó là sự nhấn mạnh về việc hiểu rằng cách học quan trọng hơn việc học nhiều mà không có sự đầu tư suy nghĩ. Dù bạn đã biết điều đó từ trước, vẫn còn rất nhiều khía cạnh chưa được khám phá, đòi hỏi sự đào sâu trong tư duy của bạn.
Thái Đồng nói rằng một cuốn sách hay cần phải đọc nhiều lần, tập trung vào từng khía cạnh mỗi lần. 'Tư duy vượt giới hạn, thành công vượt đám đông' là một cuốn sách đáng suy ngẫm, đọc nhiều lần để hiểu sâu hơn về các kỹ năng tư duy được trình bày. Khi bạn hiểu rõ cả phương pháp học và cách học của bản thân, việc áp dụng sẽ trở nên dễ dàng hơn. Thay đổi cách tư duy là bước quan trọng trong quá trình học, mặc dù khó khăn nhưng luôn có thể vượt qua.
Đánh giá chi tiết bởi: Diệp Anh
Hình ảnh: Diệp Anh