Buzz
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao có những người có suy nghĩ khác biệt hoàn toàn so với bạn, hoặc bạn đã thấy đồng nghiệp giải quyết vấn đề nhóm một cách thành công? Bạn có tò mò về cách họ làm điều đó? Chắc chắn việc hiểu được điều gì quan trọng đối với họ, những động lực nào thúc đẩy họ và cách họ hành động trong cuộc sống sẽ mang lại lợi ích to lớn cho bạn. Phương pháp NLP là một công cụ tuyệt vời giúp bạn hiểu sâu hơn về cấu trúc của trải nghiệm chủ quan và quan trọng hơn nó liên quan đến chức năng và nền tảng cơ bản của hệ thống tâm thần cơ thể giúp chúng ta suy nghĩ, cảm nhận, trải nghiệm và tưởng tượng về thế giới xung quanh.
Cuốn sách Ứng Dụng NLP Trong Công Việc của Richard Youell mang lại cái nhìn chi tiết hơn về phương pháp NLP và cung cấp hướng dẫn cụ thể về cách áp dụng NLP vào công việc và cuộc sống hàng ngày. Lập trình Ngôn Ngữ Tư Duy (NLP) là một trong những công cụ giao tiếp mạnh mẽ nhất. Nó giúp bạn hiểu được những gì kích thích người khác, tạo sự ảnh hưởng, thuyết phục và hiểu rõ hơn về những gì thực sự diễn ra trong quá trình giao tiếp.
1. NLP là gì?
Lập Trình Ngôn Ngữ Tư Duy, viết tắt là NLP (Neuro Linguistic Programming), là một nghiên cứu về cấu trúc của trải nghiệm chủ quan. Nó quan tâm đến các chức năng và nền tảng cơ bản của hệ thống tâm thần cơ thể giúp chúng ta suy nghĩ, cảm nhận, trải nghiệm và tưởng tượng về thế giới xung quanh. NLP là một mô hình đã được phát triển từ giai đoạn đầu bởi Richard Bandler, một nhà nghiên cứu về tâm lý học máy tính, và John Grinder, một giáo sư ngôn ngữ học tại Đại Học California vào những năm đầu của thập niên 1970. Phương pháp NLP không chỉ quan tâm đến câu hỏi “tại sao” một số hành vi hiệu quả mà còn tập trung vào việc biết “làm thế nào” để thực hiện những hành vi đó. Bandler và Grinder đặc biệt quan tâm đến khả năng giao tiếp và ảnh hưởng của NLP.
2. Công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên hoạt động ra sao?
Con người là sinh vật của thói quen. Chúng ta thường học một kỹ năng mới và sau đó với sự luyện tập, kỹ năng này trở thành một phần và được thực hiện một cách vô thức. Tương tự, việc từ bỏ một thói quen không cần thiết cũng cần có ý thức, luyện tập cùng nỗ lực. Vậy, chúng ta học như thế nào? Chúng ta luôn bắt đầu trong trạng thái không biết những gì mình không biết hay còn gọi là “không thành thạo một cách vô thức”. Khi chúng ta không biết một điều gì đó, có thể ta cho rằng chúng không cần thiết nên không muốn làm nó, chúng ta thậm chí sẽ không xem xét đến làm việc đó hay cách nó hoạt động. Tuy nhiên, khi ta bắt đầu tìm hiểu một thứ gì đó, ví dụ như tập chạy xe, trong những ngày đầu ta sẽ tìm hiểu cách để giữ thăng bằng, còi hay cách nhấn ga thế nào. Khi đó, ta đang chuyển dần sang giai đoạn “không thành thạo một cách có ý thức”. Cứ như vậy bạn học thêm được cách xử lý tình huống khi tham gia giao thông, cách nhìn gương chiếu hậu hay kim xăng của xe, dần dần bạn cũng có ý thức về sự thành thạo của mình. Lúc này, bạn đang ở giai đoạn “thành thạo có ý thức”. Nhiều năm sau, sau khi lái xe hàng cây số, bạn đã trở thành người thành thạo một cách vô thức rồi và đó chính là một chu trình học tập của con người. Nếu bạn bắt đầu học một kỹ năng nào khác, bạn đang lặp lại chu trình học tập:
Chưa thành thạo một cách vô thức --> Chưa thành thạo một cách có ý thức --> Thành thạo một cách có ý thức --> Thành thạo một cách vô thức
Để tiếp nhận thông tin và hiểu biết, con người sử dụng năm giác quan: thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác và xúc giác. Việc nhận thức rõ hơn về thông tin cảm giác này và ưu tiên của chúng ta đối với những gì chúng ta nhìn thấy là bước đầu tiên quan trọng trong bất kỳ quá trình học nào. Hai chế độ suy nghĩ “tránh xa” và suy nghĩ “tiến tới” điều khiển bởi nỗi sợ hãi và trí tưởng tượng, kéo dài và giảm áp lực hơn khi suy nghĩ “tiến tới”. NLP ưa chuộng suy nghĩ “tiến tới”, vì nó khuyến khích ta nghĩ nhiều hơn về những kết quả mà ta mong muốn thay vì những điều mà ta không muốn xảy ra.
Chúng ta luôn có ưu tiên khác nhau trong việc xử lý thông tin từ các giác quan. Việc nhận thức về những ưu tiên này giúp chúng ta hiểu bản thân hơn và nhận ra ưu tiên của người khác, từ đó cải thiện giao tiếp và hiểu biết hiệu quả. Mô hình lập trình ngôn ngữ tư duy nhận thức sự liên kết giữa sinh lý học, trạng thái (cách suy nghĩ và cảm nhận của bạn) và hành vi. Mô hình này còn mô tả việc chúng ta lọc thông tin cảm giác xuống một mức độ nhất định, hiểu một cách tự nhiên và thường là vô thức. Các bộ lọc bao gồm ưu tiên của chúng ta đối với hệ thống tái hiện, mẫu tư duy, niềm tin và giá trị bản thân, cảm nhận học thuật và trạng thái cơ thể. Tất cả các bộ lọc này hoạt động dựa trên dữ liệu từ giác quan, thực hiện việc loại bỏ, điều chỉnh và tổng hợp, tạo ra một bản đồ thế giới độc đáo cho mỗi người.
3. Sử dụng NLP trong quản lý bản thân và quản lý người khác.
3.1. Tự quản lý bản thân
Aristotle từng nói: “Hiểu biết về chính mình là bước đầu tiên của mọi hiểu biết”. Tổng quát hóa về việc tự quản lý có thể giúp bạn tự tin và uy tín khi quản lý người khác. Có nhận thức đúng về bản thân là điều kiện tiên quyết để phát triển bản thân hiệu quả hơn. Nếu không biết bắt đầu từ đâu, làm sao có thể đạt được mục tiêu? Nhận thức rõ ràng về mục tiêu và ước mơ sẽ giúp bạn lập kế hoạch chi tiết thay vì chỉ có những khát vọng mơ hồ, từ đó tận dụng những cơ hội hướng tới mục tiêu của mình. Các kỹ thuật và phương pháp NLP có thể giải quyết các thách thức này một cách hiệu quả.
Con người thường đưa ra các quyết định dựa trên niềm tin cá nhân mà thường không ý thức được. Chúng ta biết rằng niềm tin là một loạt các quy tắc giúp tổng quát hóa các mối quan hệ và ý nghĩa. Thay vì đánh giá niềm tin là đúng hay sai, NLP nhấn mạnh rằng có nhiều niềm tin được hình thành dựa trên ảnh hưởng và nhận thức của mỗi người. Điều này có ý nghĩa rằng niềm tin có thể ảnh hưởng lớn tới nhận thức, giúp phát triển khả năng nắm bắt các giả định và hướng tới giải quyết các tình huống cụ thể. NLP cung cấp một danh sách các giả định hữu ích mô phỏng từ những người có kỹ năng giao tiếp xuất sắc, hỗ trợ hiệu quả trong các tình huống phức tạp.
3.2. Quản lý người khác
Sau khi đã phát triển các công cụ và kỹ thuật giúp hiểu bản thân tốt hơn, bạn có thể xem xét mở rộng hiệu quả của nó để hỗ trợ quản lý và tác động người khác, giúp họ đạt được mục tiêu của họ, của bạn và của công ty.
Làm việc trong một nhóm không hề dễ dàng với bất kỳ ai. Đôi khi, bạn có thể thiết lập mối quan hệ tốt tự nhiên, nhưng cũng có thể có những người khiến bạn không thoải mái. Điều này cho thấy bạn có nhiều điểm chung với những người dễ gần và ít hợp với những người khó chịu. Vậy làm thế nào để kết nối với họ? Quá trình này thường diễn ra tự nhiên và không có ý thức. Nhận biết quá trình này là rất hữu ích và cần thiết. Để kết nối hiệu quả hơn, bạn cần chủ động tạo sự đồng cảm và điều chỉnh phản ứng của họ, ngôn từ cơ thể, suy nghĩ và cảm xúc. Chúng ta không chỉ lọc thông tin để xây dựng bản đồ của riêng mình mà còn cân nhắc thông tin đó theo một bố cục tham chiếu nhất định. Theo NLP, các bố cục tham chiếu bao gồm nhận thức của bạn, nhận thức của người khác và nhận thức của nhà quan sát khách quan. Luyện tập và phát triển khả năng chuyển đổi linh hoạt giữa các nhận thức khác nhau có thể giúp bạn tương tác hiệu quả với người khác.
Sức mạnh của lời nói
Một câu nói nổi tiếng của Nelson Mandela là: 'Nếu bạn nói với một người bằng ngôn ngữ mà anh ấy hiểu, bạn đang nói với tâm trí của anh ấy; nếu bạn nói với một người bằng ngôn ngữ mà anh ấy dùng, bạn đang nói chuyện với trái tim của anh ấy.'
Trong cuộc sống hàng ngày và trong công việc, chúng ta luôn mong muốn truyền tải thông điệp một cách hiệu quả nhất có thể. Khả năng ảnh hưởng và thuyết phục người khác rất hữu ích, cho dù bạn đang quản lý, bán hàng hay bị quản lý. Sự thành công của chúng ta phụ thuộc rất nhiều vào khả năng giao tiếp. Việc xây dựng mối quan hệ với ai đó, nỗ lực hiểu về thế giới của họ là một cách tuyệt vời giúp họ và bạn hiểu những suy nghĩ, cảm xúc và hành động của họ.
Sử dụng lời nói cụ thể, kích thích giác quan và âm thanh, giúp giao tiếp dễ hiểu và hấp dẫn hơn, thay vì sử dụng ngôn ngữ trừu tượng hay học thuật. Việc nhận thức sâu sắc về ngôn ngữ cơ thể của người khác và bản thân là cách đầu tiên để thúc đẩy giao tiếp hiệu quả này.
Kết luận cuối cùng
Việc thấu hiểu bản thân luôn là một cuộc hành trình phức tạp và không hề dễ dàng. Vì vậy, NLP là công cụ hữu ích giúp bạn không chỉ hiểu rõ hơn về chính mình mà còn về khách hàng và nhân viên. Cuốn sách Ứng dụng NLP trong công việc sẽ giúp bạn khám phá sâu hơn về bản chất và ứng dụng của NLP trong thực tế, từ đó tối ưu hóa công việc và giảm stress trong cuộc sống.
