Tôi đã sử dụng cuộc 'vi hành' của vua như một tiền đề để phản ánh về sự thiếu hiểu biết và nhẹ dạ cũng như sự hèn hạ của tên vua. Bằng cách này, tôi muốn nhấn mạnh rằng quyền lực không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với sự tôn trọng và uy nghi.
Đó không thể là người An Nam, thần dân của ngài. Đó chỉ có thể là người dân Pháp hiếu kì và từ lâu đã không xem vua chúa như một đấng bề trên. Nguyễn Ái Quốc đã sáng tạo nên một đôi nam nữ người Pháp nhận lầm vua An Nam trên xe điện, và truyện ngắn mở đầu bằng cuộc tranh luận của họ. Chàng trai quả quyết đó chính là nhà vua, còn cô gái, người đã thấy nhà vua ở trường đua thì quả quyết là không phải, vì thấy thiếu mũ măng, nhẫn vàng, hạt cườm. Từ hai cách hiểu ấy mở ra hai hướng đàm tiếu: đàm tiếu về trang phục nhà vua và đàm tiếu về việc “vi hành” của ông.
Việc đàm tiếu về trang phục nhà vua do đôi thanh niên nam nữ người Pháp thực hiện. Lợi dụng cách cảm nhận ngộ nghĩnh của họ đối với cách ăn mặc xa lạ. Nguyễn Ái Quốc đã biến ông vua thành một trò cười rẻ tiền: đầu đội chụp đèn, quấn khăn, tay đeo đầy nhẫn, mũi tẹt, mắt xếch, mặt bủng như quả chanh, không một chút uy nghi, đường bệ. Hơn thế, người bạn gái đã trông thấy nhà vua, hình dung vua là người “đeo lên người hắn đủ cả bộ lụa là, đủ cả bộ hạt cườm“, y như một mụ đàn bà.
Còn người thanh niên thì xem vua như một trò vui mắt không phải mất tiền như xem “vợ lẽ nàng hầu vua Cao Miên”, hoặc “
Việc đàm tiếu về truyện “vi hành” do kẻ bị nhận lầm – tác giả bức thư gửi cho cô em họ – thực hiện qua lời tâm sự trong thư. Đây là lời của một người An Nam, am hiểu nội tình nước Nam. Ở đây Nguyễn Ái Quốc dùng biện pháp “quá mù ra mưa” – nhân có người nói nhà vua “vi hành”, thế là người anh họ trong thư liền liên hệ với các cuộc “vi hành” của các vị vua vĩ đại như vua Thuấn, vua Pie, và bình luận nhạo báng về cuộc “vi hành” tưởng tượng của vua Nam. Đây là một đoạn văn nữa mỉa mai sắc bén, từ nào cũng nhằm phơi trần thân phận và nhân cách hèn hạ của tên vua.
Biện pháp 'quá mù ra mưa' được áp dụng một lần nữa, khi tác giả châm biếm việc cảnh sát Pháp theo dõi người yêu nước Việt Nam trên đất Pháp. Việc này thể hiện sự không công bằng và phiền toái cho những người da vàng.
Tác giả đã sử dụng phép 'đà đao' để châm biếm sâu sắc về những hiểu lầm của người Pháp đối với vua Nam. Sự sắc bén của ngòi bút đã làm sáng tỏ vấn đề về quyền lực và sự thiếu hiểu biết.
Bằng cách không những xây dựng cốt truyện mà còn tạo ra sự thật giả, tác giả đã châm biếm một cách mỉa mai và dí dỏm về sự độc tài và nguyên tắc phong kiến. Những pháp ví von này làm rõ sự phân biệt của quyền lực.
Tác giả đã đặt ra những nghi vấn mỉa mai về cuộc sống của vua và sự hèn nhát của quyền lực. Những từ ngữ sắc bén chỉ ra sự chua chát và đắng cay trong sự thật.
Nghệ thuật châm biếm và mỉa mai của tác giả được thể hiện qua các từ ngữ già dặn và chính luận. Những ví dụ mỉa mai như gọi vua Pháp là 'bạn' của vua Nam hay mô tả cảnh sát Pháp theo dõi như 'mẹ hiền rình con thơ' làm nổi bật tính chất sắc bén của tác phẩm.
Nghệ thuật độc đáo và bút pháp mỉa mai của Nguyễn Ái Quốc đã chứng tỏ tài năng siêu việt và phong phú của ông trong việc thể hiện nghệ thuật cách mạng và tinh thần chiến đấu.
Mytour