Đánh giá về bài thơ Chiều tối

Đề bài: Cảm nhận về bài thơ Chiều tối

Bài viết mẫu về Cảm nhận bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh

Những gợi ý hữu ích về cách đánh giá một tác phẩm thơ, văn

Phần I. Cảm nhận chi tiết về bài thơ Chiều tối (Chuẩn)

1. Khám phá phần mở bài:

Giới thiệu về nhà văn Hồ Chí Minh và tác phẩm “Chiều tối”

2. Phần thân bài:

* Tổng quan chung:

Trong năm 1942, khi Hồ Chí Minh đang trải qua khủng hoảng dưới chính quyền Tưởng Giới Thạch, bài thơ “Chiều tối” ra đời trong một buổi chiều đầy biến động khi ông bị giam cầm và áp giải từ nhà tù Tĩnh Tây đến Thiên Bảo (Trung Quốc).

a. Hai dòng thơ đầu: Bức tranh thiên nhiên

- Chim bay về tổ sau một ngày dài kiếm ăn vất vả.

→ Nét mệt mỏi của người tù trên đường chuyển lao động và lòng khao khát tự do như cánh chim trời được thể hiện một cách tinh tế.
→ Bức tranh tinh tế của Bác Hồ.

- Hình ảnh của đám mây:
+ “Cô vân”: lạc lõng, bơ vơ giữa trời không.
+ Từ “mạn mạn” mô tả sự di chuyển chậm rãi của đám mây.

→ Tạo cảm giác của không gian rộng lớn.
→ Tâm trạng cô đơn, buồn bã, nhớ về quê hương đậm đà.

b. Hai dòng thơ sau - Hình ảnh con người trong lao động

- Con người lao động trở thành trung tâm của bài thơ.

+ Sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật liên tục và đảo từ: “ma bao túc” → “bao túc ma”:
+ Mô tả vòng quay liên tục, nhịp nhàng của cối xay.
+ Thể hiện sức sống và sức khỏe của người lao động.

- Sau khi cô gái hoàn thành công việc xay ngô, lò than bắt đầu rực hồng, là dấu hiệu cho sự chuyển từ chiều tối sang đêm tối.

+ Từ “hồng” trở thành biểu tượng của bài thơ, làm sáng bừng cả bài thơ, xua đi bóng tối, hiu quạnh của rừng núi và tâm hồn cô đơn trong Người.
+ Màu sắc này đại diện cho lý tưởng cách mạng trong tâm hồn chiến sĩ, ấm áp, tràn đầy nhiệt huyết, sẵn sàng vượt qua khó khăn để đem lại ánh sáng.

→ Tâm trạng lạc quan, hướng về người lao động, về nhân dân và niềm tin vào một tương lai tươi sáng.

c. Nhận xét và đánh giá

- Về nội dung: Bức tranh thiên nhiên lúc chiều tối được mô tả tinh tế, thể hiện tình yêu đối với thiên nhiên và vẻ đẹp tâm hồn của Bác Hồ.
- Về nghệ thuật:

+ Sử dụng bút pháp trữ tình và tinh tế.
+ Kết hợp giữa gam màu cổ điển và hiện đại.

3. Kết bài:

Tổng kết giá trị nghệ thuật của bài thơ.

>> Khám phá sâu sắc Cảm nhận về bài thơ Chiều tối tại đây.
 

II. Mẫu văn Cảm nhận bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh

1. Đánh giá về bài thơ Chiều tối, mẫu số 1 (Chuẩn):

'Tháp mười đẹp nhất bông sen
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ'

Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là linh hồn quốc dân yêu mến, một bậc lãnh đạo tài năng, một con người tràn đầy trách nhiệm, mà còn là một nhà thơ sâu sắc. Những dòng thơ của Bác luôn là nơi thấu hiểu những cảm xúc và tâm tư sâu thẳm của người vì đất nước, vì nhân dân. Trong số những tác phẩm thơ phản ánh rõ tâm hồn và phong cách sáng tạo của Hồ Chí Minh, không thể không kể đến bài thơ Chiều tối (Mộ).

Chiều tối được ghi chép là bài thơ thứ 31 trong tập Nhật ký trong tù nổi tiếng. Bức tranh thơ được tạo nên vào năm 1942 trong một chặng đường lao động của Bác. 

'Chim mệt về rừng tìm chốn ngủ
Đám mây trôi nhẹ giữa bức tranh không gian'

Bức tranh tự nhiên hiện ra với chút buồn nhạt. Đàn chim sau một ngày dài chạy đua, cất cánh bay đi tìm nơi nghỉ ngơi. Trong không gian rộng lớn của thiên nhiên, những đôi cánh nhỏ bé nghiêng ngả, miệt mài vươn lên, bay về hướng nào để tìm kiếm nơi trú ngụ. Cánh chim chiều về mang theo một nỗi buồn thấp thoáng. Liệu chúng cũng có thể là đôi chân của người tù, vẫn bước đi từng bước, dù có mệt mỏi, nhọc nhằn, nhưng vẫn kiên trì bay vút lên tìm con đường giải phóng cho đất nước yêu quý. Người tù ấy, dù gặp khó khăn, đau đớn, nhưng không bao giờ từ bỏ hy vọng tự do, mong mỏi một ngày được bay như đàn chim chiều giữa bản lĩnh vô hạn. 

'Tầng mây bồng bềnh giữa bức tranh trời cao' 

Khi hoàng hôn buông xuống, nỗi buồn rơi rơi trong tâm hồn, đặc biệt là với những người xa xứ. Lúc này, tâm tư của nhà thơ tràn ngập nỗi buồn không lời. Cánh chim chiều mệt mỏi, đám mây trôi giữa trời, lẻ loi bơ vơ. Hình ảnh yên bình nhưng chất chứa bi thương. Có lẽ, lòng người mang theo ta thấu hiểu nỗi đau thương nặng nề, bởi:

'Cảnh nào cảnh chẳng hòa mình trong buồn
Người buồn, cảnh đẹp cũng mất đi vẻ tươi'

Top 5 bài Viết về bài thơ Chiều tối xuất sắc nhất

Con người, dù có mạnh mẽ và sáng tạo, cũng sẽ trải qua những khoảnh khắc yếu lòng, mệt mỏi. Bác Hồ, dù đã là một vị lãnh tụ kiệt xuất, nhưng khi chiều về, trong tù xa xôi, cảm giác cô đơn và nhớ nhà bao trùm. Nỗi nhớ quê hương đọng sâu trong tâm khảm của nhà thơ.

“Thiếu nữ xóm núi xay ngô trong tối
Ngô mới xay xong, lò than đã phát sáng”

Từ bức tranh thiên nhiên rộng lớn, Bác chuyển sự chú ý đến cuộc sống ấm áp và bình dị của vùng nông thôn. Hình ảnh thiếu nữ xay ngô không chỉ thể hiện sự khỏe khoắn mà còn vẻ đẹp của lao động bình dị. Bức tranh chiều tối vừa rộng lớn vừa ấm áp, từ rừng núi tĩnh lặng đến làng bản nhỏ, thể hiện tình người. Chính sự ấm áp của cuộc sống bình dị thắp sáng niềm tin trong tâm hồn nhà thơ.

Bài thơ sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngắn gọn và sâu sắc, tạo ra giá trị biểu cảm cao. Ngoài nội dung nhân văn, giá trị nghệ thuật của bài thơ còn nằm ở sức mạnh của ngôn từ, sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, cũng như sự linh hoạt trong sử dụng các biện pháp tu từ như điệp ngữ, ẩn dụ, tả cảnh. Bài thơ đã góp phần lớn vào thành công của văn học Việt Nam.

Chiều tối không chỉ là biểu tượng của tâm hồn nhạy cảm và tình yêu cuộc sống sâu sắc của nhà thơ Hồ Chí Minh, mà còn là hiện thân của tinh thần lạc quan, sự yêu đời giữa gian khổ của người chiến sĩ và nhà cách mạng.
 

2. Bài văn mẫu Cảm nhận bài thơ Chiều tối, mẫu số 2 (Chuẩn)

Hồ Chí Minh - nhà lãnh đạo vĩ đại của dân tộc Việt Nam cùng là nhà thơ, danh nhân văn hóa toàn cầu. Trong quá trình cứu nước, Người trải qua vô số khó khăn, thử thách. Điều đáng quý nhất là dù hoàn cảnh có đau thương đến mấy, Hồ Chí Minh vẫn yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và có tinh thần vươn lên vượt qua mọi khó khăn. Bài thơ Chiều tối chính là biểu tượng cho phong cách thơ trữ tình và tâm hồn của Người.

Tiêu biểu cho không gian và thời gian trong bài thơ, 'Chiều tối' là khoảnh khắc cuối cùng của một ngày, mở ra không gian u tối, tĩnh lặng. Đối với một người tù chính trị, đây là chặng cuối cùng của chuyến hành trình đầy mệt mỏi. Nhưng với tinh thần lạc quan của Bác, không phải là khung cảnh khắc nghiệt của tù đày, mà là bức tranh thiên nhiên thanh bình, êm đềm của núi rừng biên giới xa xôi. 

'Chim hành trình về rừng tìm bến giấc ngủ
Gánh mây trôi dịu dàng giữa không gian bao la.'

Dịch thơ:

'Chim mệt về rừng tìm chốn nghỉ ngơi,
Còn chòm mây trôi nhẹ giữa bầu trời.'

Quên hết những cảm giác mệt mỏi của cơ thể, Người vừa bước đi vừa nhìn lên trời cao, phát hiện một con chim đang trở về rừng tìm chốn nghỉ ngơi và một đám mây nhẹ nhàng trôi giữa bầu trời. Với vài đường nét cổ điển, cảnh thiên nhiên hiện lên tĩnh lặng, êm đềm, không âm thanh, không sắc màu. 

Bài viết đánh giá cao nhất về bài thơ Chiều tối

“Đôi cánh chim mệt mỏi” là biểu tượng của sự tinh tế trong cảm nhận của nhà thơ. Chúng mệt mỏi sau những chuyến bay tìm thức ăn, nhưng cũng giống như đôi chân của người tù sau những bước đi dài trên đường. Cảm nhận sâu sắc về sự đồng điệu giữa tâm hồn nhà thơ và thiên nhiên bắt nguồn từ tình yêu mênh mông của Bác dành cho mọi sinh linh trên đời. Hình ảnh ‘đám mây’ mang lại cảm nhận về tâm trạng, sự ung dung thư thái của người tù. Đám mây đồng hành với tâm hồn Bác, truyền đạt tâm trạng và sự cô đơn của người tù. Bác thực sự là chiến sĩ kiên cường, với ý chí và nghị lực sắt đá trong tù, tạo nên những câu thơ cảm nhận thiên nhiên sâu sắc và tinh tế như vậy.

'Thiếu nữ nơi làng quê xay ngô vào tối,
Ngô vừa xay xong, lò than đã phát sáng.'

Dịch thơ:

'Em gái xóm núi xay ngô vào tối,
Xay hết, lò than tỏa sáng hồng.'

Bức tranh thiên nhiên chỉ là những nét chấm phá nhưng chuyển sang bức tranh đời sống lao động vô cùng thực tế, sinh động. Hình ảnh thường ngày của một cô gái xay ngô vào buổi tối là vẻ đẹp của người phụ nữ lao động và nét đẹp của cuộc sống lao động. Lúc ấy, Bác đã quên đi đau khổ của mình để cảm nhận cuộc sống của nhân dân.

Hình ảnh “thiếu nữ xay ngô tối” làm sống động cuộc sống lao động bình dị giữa nơi núi rừng hoang vu. Đó là hơi ấm của sự sống, niềm vui và hạnh phúc lao động, mặc dù vất vả nhưng tự do. Hình ảnh lò than rực hồng là thời khắc kết thúc buổi chiều, chuyển sang đêm, không còn lạnh lẽo mà trở nên ấm áp và sáng bừng. Lò than như một ngọn lửa sáng chấm vào bức tranh, tăng sức mạnh cho người tù tiếp tục chặng đường dài. Cảm giác như Bác, người chiến sĩ lạc quan, đang mơ ước về mái ấm gia đình, quê hương của mình. Cô gái xay ngô và bếp lửa tạo nên không gian ấm áp, nghỉ ngơi và sum họp, thúc đẩy người tù phải kiên cường hơn để sớm trở về quê hương.

Bài thơ Chiều tối là biểu tượng của phong cách thơ trữ tình của Hồ Chí Minh. Tâm trạng, cảm nghĩ sâu sắc trong tâm hồn người tù không được thể hiện trực tiếp mà thông qua cách cảm nhận hình ảnh, cảnh vật một cách khách quan. Từng chi tiết, hình ảnh trong bài thơ có mối liên kết, mang giá trị tư tưởng và nghệ thuật độc đáo. Điều đặc biệt là tinh thần lạc quan của Bác vẫn rực rỡ trong hoàn cảnh khó khăn.
 

3. Cảm nhận về bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh, mẫu số 3 (Chuẩn)

Một tác phẩm hay không chỉ là sự tỏa sáng của tài năng, mà còn chứa đựng một tâm hồn, một cốt cách của thi nhân. Bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh không chỉ là tài năng sáng tác mà còn là biểu tượng của tình yêu lớn lao dành cho Tổ Quốc. Nó không chỉ giữ giá trị trong hiện tại mà còn là di sản vô hạn cho tương lai.

'Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây nhẹ giữa tầng không'

Sau ngày dài kiếm ăn, đàn chim về rừng tìm nơi nghỉ ngơi. Cánh chim mỏi mệt giữa bầu trời chiều tàn, còn chòm mây lạc lõng giữa không gian vô tận. Hình ảnh nhẹ nhàng nhưng đầy nỗi buồn. Bác, giống như cánh chim, đang mong mỏi quay về nơi yên bình. Thời khắc tối là lúc mọi người quây quần bên gia đình. Bác, mặc dù xa quê hương, nhưng trong tâm hồn, cũng có khát khao được chung vui bên những người đồng lòng. Cảnh trời buồn, đám mây cô đơn và cánh chim mệt mỏi là biểu tượng cho những lúc yếu lòng, cảm giác cô đơn của Bác nơi đất khách quê người. Nỗi nhớ quê hương đậm sâu trong tâm hồn nhà thơ được thể hiện qua hình ảnh, vàng mãi bất tận. Bằng cách tinh tế, tâm trạng của Bác được thể hiện rõ ràng. Cảnh và tình cảm liên kết, người mang nỗi niềm, cảnh cũng không vui.

'Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng'

Cảm nhận về bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh

Không gian sinh hoạt hiện lên đơn giản và chân thực. Người con gái xay ngô giữa bầu trời đêm bình yên đến lạ kì. Bác nhìn nhận sự quý giá của khoảnh khắc này, trân trọng sức lao động của con người trong từng khoảnh khắc. Có lẽ, chỉ có một tâm hồn tinh tế, một nhà thơ mới có thể nhìn ra vẻ đẹp tinh tế ẩn sau cuộc sống đơn giản như thế. Đó là vẻ đẹp của con người giữa cuộc sống khó khăn, vất vả nhưng ấm áp, quý giá và đáng yêu. Hình ảnh lao động hòa quyện với vẻ đẹp thiên nhiên làm cho bức tranh chiều tối trở nên ấm áp, tràn đầy sức sống. Nó là nguồn động viên, là niềm tin vào sức sống, là động lực cho cuộc sống lao động. Từ 'hồng' không chỉ là một sự vật, mà nó còn là biểu tượng của cách mạng, của tình yêu hoà bình. Ngọn lửa hồng đánh tan màn đêm lạnh giá, đem lại ánh sáng cho cuộc sống, và là niềm tin vào một tương lai tươi sáng. Ngọn lửa hồng thắp lên niềm tin, hy vọng cho dân tộc, đồng thời làm sáng bừng tâm hồn của người tù trong đêm tối.

Đọc bài thơ, mỗi người sẽ có những suy nghĩ riêng. Đối với em, bài thơ không chỉ là sự thể hiện tình yêu đối với Tổ Quốc của Bác, mà còn là cơ hội để trân trọng cuộc sống lao động của những con người giản dị, chân chất. Bài thơ giúp em nhìn nhận lại cuộc sống của mình và biết ơn về tự do, hòa bình mà thế hệ em đang có. Bác Hồ không chỉ là lãnh tụ, mà còn là nhà thơ lớn của dân tộc, để lại cho chúng ta những bài thơ có giá trị. Bài thơ là bài học về tinh thần sống, giữ vững niềm tin, hướng tới ánh sáng, niềm vui trong cuộc sống. Trong khó khăn, đừng bao giờ mất đi tinh thần lạc quan.

Bài thơ Chiều tối, mẫu số 4 khiến trái tim chúng ta rung động với vẻ đẹp tinh tế và sâu sắc. Đọc xong, ta như đắm chìm trong không gian thơ mộng, ngập tràn cảm xúc.

Những dòng cuối cùng của bài thơ khiến chúng ta không khỏi suy ngẫm về ý nghĩa cuộc sống. Đây không chỉ là một bài thơ, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật đầy ý nghĩa và triết lý.

Chiều tối mang đến cho chúng ta những trải nghiệm tuyệt vời, mở ra những khía cạnh mới về vẻ đẹp tâm hồn và bức tranh đời sống con người. Hãy cùng nhau khám phá thêm những điều thú vị trong tác phẩm này!