Đánh giá vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ Chiều Tối

Đề bài: Đánh giá vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ Chiều Tối

Đánh giá vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ Chiều Tối
 

Chỉ bảo Phương pháp phân tích bài thơ, đoạn thơ để đạt điểm cao

I. Bố cục Phân tích vẻ đẹp cổ điển và hiện đại của bài thơ Chiều Tối

1. Giới thiệu

Bài thơ 'Chiều tối' từ tập thơ 'Nhật ký trong tù' không chỉ đạt được thành công về nội dung mà còn là minh chứng cho tài năng nghệ thuật xuất sắc của tác giả khi kết hợp đồng thời yếu tố cổ điển và hiện đại.
 

2. Thân bài

-Yếu tố cổ điển:

+ Hiện diện qua hình ảnh thơ truyền thống: Như cánh chim, đám mây, con người.
+ Thể hiện qua phong cách mô tả cảnh tự nổi tiếng: Mô tả tâm trạng tự nhiên hóa.
+ Thể hiện qua phong cách nghệ thuật truyền thống.
+ Thể hiện qua bút pháp điểm xuyết và sử dụng từ ngữ 'hồng'.

-Yếu tố hiện đại:

+ Thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình: buồn nhưng không chấp nhận thất bại, không ngừng hành động và cố gắng.
+ Sự hòa quyện giữa thiên nhiên và đời sống lao động, với con người nổi bật tại trung tâm của tác phẩm.
+ Tinh thần lạc quan trong những khó khăn của Bác Hồ.
+ Bố cục thơ chủ động theo sự phát triển.
 

3. Tổng kết

Tổng quan về giá trị của bài thơ

II. Mẫu văn Phân tích vẻ đẹp cổ điển và hiện đại của bài thơ Chiều Tối

'Nhật ký trong tù' của Hồ Chí Minh đóng góp vững chắc vào sự phát triển của văn học Việt Nam. Những bài thơ của Bác đậm chất yêu nước, gắn bó với thiên nhiên và tôn vinh con người lao động. Như Tố Hữu đã miêu tả:

' Bác viết thơ như bằng thép
Vẫn to lớn, bất diệt tình thơ'

Chiều tối, một trong những tác phẩm xuất sắc nhất từ Nhật ký trong tù, không chỉ thành công trong việc hình dung hình ảnh của chiến sĩ cách mạng với tâm hồn lạc quan, niềm tin mạnh mẽ vào cách mạng, mà còn thể hiện tài năng nghệ thuật xuất sắc của Hồ Chí Minh khi kết hợp yếu tố cổ điển và hiện đại trong một bài thơ, đem lại hơi thở mới cho thơ ca Việt Nam.

Đầu tiên, yếu tố cổ điển trong bài thơ hiện lên qua những hình ảnh thơ quen thuộc, được sử dụng rộng rãi trong thơ cổ điển. Đó là hình ảnh của cánh chim trong một buổi chiều xa xăm, và ánh mây trôi nhẹ lưng lẻ:

' Chim về rừng tìm chốn nghỉ
Chòm mây trôi nhẹ giữa trời'

Cánh chim mệt mỏi sau một ngày dài bay lượn trên bầu trời cũng quay về rừng tìm nơi nghỉ ngơi, giống như con người, mong có chốn nghỉ ngơi sau những cảnh giác lao lực. Chòm mây chiều trôi đi một cách vô hình vô tích. Cảnh đẹp buồn bã như tâm trạng của nhà thơ, chứa đựng sự mệt mỏi, buồn phiền, và sự cô đơn lạc lõng trong đất khách quê người. Bác sử dụng phong cách 'tả cảnh ngụ tình' trong thơ cổ, biến trạng thái của cảnh vật thành ngôn từ để thể hiện tâm tư, cảm xúc của con người, như đã nói bởi đại thi hào Nguyễn Du: 'Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu/ Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ'.

Có lẽ, tại thời điểm này, trên con đường mặc khó giải phóng, những chiếc gông cùm nặng trên vai và trạng thái mất tự do về thể xác khiến Bác cảm thấy mệt mỏi, nỗi buồn ám ảnh, và nỗi lo âu nặng trĩu vẫn hiện hữu, được thể hiện thông qua những hình ảnh này để truyền đạt tâm trạng cá nhân.

Yếu tố cổ điển cũng hiện diện qua thời gian nghệ thuật, nơi buổi chiều trở thành điểm nhấn. Người thơ xưa thường chọn buổi chiều để thể hiện nỗi nhớ và nỗi buồn. Cảnh chiều thường mang đến sự trống trải và khắc sâu trong tâm hồn con người. Ở đây, Bác cũng lựa chọn chiều tối để tỏ ra cảm xúc, như là khoảnh khắc chân thật nhất để nhân vật trữ tình bày tỏ nội tâm của mình.

Bút pháp điểm xuyết trong thơ cổ được Bác sử dụng tinh tế để làm nổi bật nội dung và tư tưởng của bài thơ. Nguyễn Du trong truyện Kiều cũng đã áp dụng bí quyết này để mô tả, làm nổi bật vẻ sống động và tinh tế của mùa xuân:

' Cỏ non mướt tận chân trời
Cành lê trắng nét một vài đóa hoa'

Trong Chiều tối, chữ ' hồng' trở thành điểm nhấn, tạo nên nguồn sáng cho toàn bộ bài thơ. Sự hiện diện của ánh lửa hồng đã xua đi cái lạnh, trống trải trong tâm hồn, đồng thời thắp lên ngọn lửa của niềm tin và sự sống.