Đánh giá về hiện tượng tiếp nhận văn hóa nước ngoài của thanh niên hiện đại

Đề bài

Đánh giá về hiện tượng tiếp nhận văn hóa nước ngoài của thanh niên hiện đại 

Lời giải chi tiết

Vượt qua những chặng đường khó khăn để đổ về đại dương, dòng sông luôn bắt nguồn từ đất liền, chảy qua nhiều vùng miền để hòa vào biển lớn. Dòng sông văn hóa Việt Nam cũng có nguồn gốc từ quá khứ 4000 năm lịch sử, chảy qua các miền văn hoá kế thừa và sáng tạo để tạo ra những giá trị văn hoá Việt Nam sâu sắc bản sắc dân tộc. Tuy nhiên, 'con đường hình thành bản sắc dân tộc của văn hoá không chỉ phụ thuộc vào sự sáng tạo của dân tộc mà còn phụ thuộc vào khả năng thâm nhập, khả năng đồng hóa các giá trị từ bên ngoài' - quan điểm này của Trần Đình Hượu đã đặt ra những thách thức trong lòng độc giả, đặc biệt là trong việc tiếp nhận văn hoá ngoại lai của giới trẻ hiện nay.

Văn hoá Việt Nam đã hình thành từ rất sớm, xuất phát từ những ngày đầu tiên của xã hội nguyên thủy, phát triển qua các giai đoạn của nền văn minh nông nghiệp, xây dựng những nền văn hoá dân gian từ sự chạm khắc của truyền thống, ca dao, cổ tích với những phong tục tập quán như ăn trầu, buội tóc từ thời cổ xưa:

'Khi chúng ta trưởng thành, quê hương đã có từ lâu

Quê hương có trong những câu chuyện từ thời xa xưa mẹ thường kể

Đất nước khởi đầu từ việc nhai miếng trầu, bây giờ là lúc chúng ta ăn

Đất nước trưởng thành khi nhân dân biết trồng tre để đánh đuổi kẻ thù

Tóc mẹ bây giờ đã được bảo quản sau đầu....'

Với sự xuất hiện của chế độ quân chủ phong kiến, nền văn hoá Việt Nam đã trải qua những biến cố đặc biệt, mang trong mình dấu ấn sâu sắc của văn hóa Á Đông. Người Việt Nam có thể tự hào về di sản văn hoá phong phú và đa dạng của mình, trong các lĩnh vực như văn học, nghệ thuật, kiến trúc, hội họa, điêu khắc... Văn học dân gian phong phú của Việt Nam (bao gồm truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười, thơ nôm, sử thi...) vẫn được truyền bá đến ngày nay. Kiến trúc truyền thống của Việt Nam với những mái đình cổ kính, những góc sân đình dưới bóng cây đa, góc giếng nước... Các dòng nhạc dân gian như ca trù, quan họ, cải lương, và các nghệ thuật hội hoạ dân gian như Đông Hồ... đều là những thành tựu đặc biệt, là nền tảng của một nền văn hoá phong phú, đậm chất dân tộc của Việt Nam.

Tuy nhiên, 'con đường hình thành bản sắc dân tộc không chỉ dựa vào khả năng sáng tạo 'tức là việc sáng tác, kế thừa và phát huy những gì đã có mà còn 'dựa vào khả năng chiếm lĩnh, sự đồng hoá các giá trị văn hoá từ bên ngoài'. Có lẽ, quá trình phát triển văn hoá từ sông ra biển chính là sự kết hợp giữa việc tiếp xúc và chuyển hóa văn hoá - cũng là khả năng chuyển biến và chiếm lĩnh những giá trị văn hoá từ bên ngoài? Khả năng chiếm lĩnh và đồng hoá có thể hiểu là khả năng tiếp thu, hòa nhập nhiều văn hóa, tiếp nhận ảnh hưởng của các nền văn minh lớn, có khả năng chủ động, biến những yếu tố ngoại lai thành một phần của mình và lựa chọn lọc. Trong bối cảnh lịch sử với những biến động, trước sự thâm nhập của các văn hóa từ các thực thể phong kiến thực dân, việc 'chiếm lĩnh' và 'đồng hoá' để tránh bị thống trị và đồng nhất lại trở nên vô cùng cần thiết, nó ảnh hưởng đến sự tồn tại của một văn hoá Việt không bị pha trộn. 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du cũng là một ví dụ tiêu biểu về việc chọn lọc và chuyển hóa các giá trị từ văn hóa Trung Hoa, từ tác phẩm 'Kim Vân Kiều' của Thanh Tâm Tài Nhân, trở thành biểu tượng của văn học dân tộc, sự chuyển đổi từ truyện sang thơ (Nôm) là một dạng đồng hóa sáng tạo và tích cực của văn học gia lớn Nguyễn Du. Các thể thơ nôm đường luật cũng là sản phẩm của quá trình tiếp nhận và lựa chọn những giá trị như vậy. Kiến trúc của các đình chùa, ảnh hưởng từ Phật giáo Trung Quốc hoặc Ấn Độ nhưng vẫn giữ được phong cách riêng của kiến trúc Việt Nam, cũng là một chứng minh tuyệt vời cho việc 'chiếm lĩnh' và 'đồng hoá' các giá trị văn hoá từ bên ngoài.

Khi bước vào thời kỳ hội nhập, với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế thị trường, và sự lan tỏa của văn hoá toàn cầu, Giáo sư Trần Đình Hượu đã gợi mở cho giới trẻ về trách nhiệm cá nhân trong thế giới mới. Trước sự tràn ngập của văn hoá ngoại lai từ khắp nơi trên thế giới, một số thanh niên Việt Nam đã biết tận dụng cơ hội, phát triển văn hoá dân tộc ngày càng hiện đại và tiến bộ hơn. Việc hòa nhập các giá trị văn hoá phương Tây với các phong cách nghệ thuật của Pháp, Italia, Anh, Đức, và các kiến trúc cổ điển hoặc hiện đại của những quốc gia này đã làm cho văn hoá Việt Nam phong phú hơn, pha trộn hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Sự giao lưu và biến chuyển được coi là nguồn cảm hứng cho sự phát triển văn hoá dân tộc trong thời kỳ hội nhập. Internet, văn hoá trực tuyến, văn hoá game, cũng như sự thay đổi trong thế giới thời trang đã thay đổi hình ảnh của Việt Nam từ một nền văn hoá nông nghiệp sang một nền văn hoá đa dạng và hiện đại hơn. Điều này đòi hỏi sự năng động, sáng tạo và khả năng bảo tồn các giá trị truyền thống, không chỉ là một thách thức mà còn là cơ hội cho việc phát triển văn hoá dân tộc.

Ý thức về trách nhiệm và sứ mệnh cá nhân yêu cầu mỗi thanh niên hiện đại cần có thái độ và nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của mình, xác định lập trường tư tưởng vững vàng, để phát huy mặt mạnh, hạn chế mặt yếu của văn hoá dân tộc, quảng bá văn hoá dân tộc đến bạn bè quốc tế một cách có tôn trọng và hiệu quả. Điều này chỉ có thể thực hiện được thông qua hành động của từng cá nhân.

Khi được hỏi 'Bạn đến từ đâu?', hãy tự tin trả lời 'Việt Nam' và giới thiệu về đất nước hình chữ S, biểu tượng cho nền văn hoá đậm đà bản sắc của bạn!