Bài phân tích
I. Mở đầu
- Trong lịch sử các triều đại Việt Nam, Quang Trung là một vị vua văn võ toàn tài, có công lao lớn trong sự nghiệp đánh đuổi giặc ngoại xâm.
- Nhân vật lịch sử đó đã được mô tả trong văn chương như một hình ảnh đẹp. Trích đoạn từ Hồi thứ mười bốn, Hoàng Lê nhất thống chí đã thể hiện vẻ đẹp hào hùng của anh hùng áo vải trong những chiến công lẫy lừng chống lại quân Thanh.
II. Phát triển nội dung
1. Quang Trung là một vị vua yêu nước, quan tâm đến dân.
a. Trong bối cảnh khi Lê Chiêu Thống đang chuẩn bị nhượng bộ để bảo vệ ngai vàng của mình, Quang Trung đã thể hiện bản lĩnh mạnh mẽ của một vị vua. Nghe tin quân Thanh xâm lược, vua Quang Trung 'rất tức giận, liền họp các tướng sĩ, quyết định tự đi chỉ huy quân lính đi ngay'.
b. Trong cuộc nói chuyện với quân lính, ông đã khẳng định chủ quyền của dân tộc: 'đất nào thuộc ta', chỉ ra tội ác và âm mưu xâm lược của quân Thanh, tôn vinh truyền thống đấu tranh của dân tộc từ thời Bà Trưng, kêu gọi các tướng sĩ 'đồng lòng hiệp sức để tạo ra chiến thắng lớn'.
Chỉ cần vài chi tiết nhỏ, tác giả đã làm cho người đọc hiểu rõ tấm lòng của một vị vua vì nghĩa lớn.
2. Vua Quang Trung là người có trí tuệ sáng suốt, có tầm nhìn xa trông rộng.
a. Ông đã hiểu rõ về thời cuộc, không chỉ tính toán sẵn 'chiến lược tiến vào trận' mà còn lập kế hoạch ngoại giao sau chiến thắng để 'chấm dứt hành vi quân sự'; ông sáng suốt trong việc đánh giá và sử dụng con người, khen ngợi đúng người đúng việc. Bài diễn thuyết truyền động của ông tới quân lính giống như một bài học ngắn gọn, ý nghĩa, sâu sắc, khích lệ lòng yêu nước của lính dân.
b. Quang Trung đặc biệt sáng suốt, nhạy bén trong việc sử dụng binh lính: Cuộc hành binh tốc độ do vua tự chỉ huy đến nay vẫn khiến chúng ta ngỡ ngàng. Trong chỉ 5 ngày, ông đã tuyển quân, tổ chức đội quân, kiểm tra binh sĩ, và xuất phát từ Huế đến Thăng Long, ông dự định sẽ tổ chức một cuộc ăn mừng chiến thắng ở Thăng Long trong 7 ngày, nhưng chỉ trong vòng 5 ngày, quân Thanh đã bị đánh bại, quân Tây Sơn giành chiến thắng lợi lẫy lừng. Tài năng sử dụng binh lính của ông như thần chứng tỏ trí tuệ phi thường của anh hùng áo vải Nguyễn Huệ.
3. Vua Quang Trung là người có ý chí mạnh mẽ, quyết đoán.
a. Ngay khi nghe tin giặc tới, chỉ trong một tháng, vua đã thực hiện được biết bao nhiêu công việc: 'giao ước trời đất', lên ngôi vua, tổ chức quân lính đánh giặc...
b. Ngay từ khi bắt đầu cuộc chiến, ông đã chắc chắn ngày mừng chiến thắng.
4. Quang Trung là một vị anh hùng lợi hại trong chiến trận.
a. Không chỉ làm ra trận dưới danh nghĩa để khích lệ ba quân, hoàng đế Quang Trung cầm quân tự mình đưa binh lính xông vào trận chiến. Ông là một tổng chỉ huy trực tiếp trên chiến trường: ông vừa xây dựng kế hoạch tác chiến, vừa tổ chức quân đội, tự mình dẫn dắt một đội quân, một đợt tấn công, tự mình cưỡi voi đi đốc thúc, xông lên phía trước... Trái ngược với Lê Chiêu Thống đế yếu đuối, hoàng đế Quang Trung quyết tâm hy sinh tính mạng để đảm bảo vận mệnh của dân tộc là một hình ảnh tuyệt vời về lòng hi sinh cho nền nghĩa lớn.
b. Hình ảnh của Quang Trung cưỡi voi xông vào chiến trường, áo bào bám đầy khói súng, thống soái ba quân đồng lòng tiến vào chiến trường Thăng Long khiến quân Thanh sợ hãi bỏ chạy để thoát thân... là một hình ảnh đẹp của sức mạnh và quyết đoán.
c. Bối cảnh chiến trường với tinh thần chiến thắng phát sóng rộng khắp của quân Tây Sơn càng tôn lên vẻ đẹp của vị anh hùng, vị tổng chỉ huy lỗi lạc.
III. Kết luận
- Quang Trung trong đoạn trích là hình ảnh rực rỡ của một vị anh hùng, minh chứng cho sức mạnh bất khuất của dân tộc Việt Nam.
- Hình tượng vua Quang Trung đã để lại trong tâm trí của chúng ta niềm tự hào về truyền thống chiến đấu dũng cảm chống lại xâm lược ngoại bang của dân tộc chúng ta, làm cho chúng ta yêu quý và tôn trọng hơn những người đã cống hiến cho đất nước.
Một ví dụ về bài văn
Tác phẩm “Hoàng Lê nhất thống chí” là một tác phẩm văn học được viết theo dạng chương – hồi, có giá trị lịch sử sâu sắc. Nó phản ánh một cách sống động và sâu sắc về cuộc sống xã hội Việt Nam trong những năm cuối thế kỉ 18 và đầu thế kỉ 19. Trong tác phẩm này, các tác giả thuộc gia văn phái Ngô đã tạo ra một bức tượng tưởng của một nhân vật lịch sử, đó là người anh hùng áo vải Quang Trung Nguyễn Huệ.
Nguyễn Huệ, như được mô tả trong tác phẩm, là một người dân tộc với sự thông minh và mưu lược hơn người, cùng với tài năng quân sự xuất sắc. Ông là một người kiêu hãnh và quyết đoán, thể hiện qua những hành động mạnh mẽ và quyết liệt. Ngay khi nghe tin quân Thanh đang xâm lược và chiếm đóng Thăng Long, Nguyễn Huệ đã ngay lập tức tỏ ra quyết đoán bằng cách tuyên bố mình là hoàng đế. Sau đó, ông đã kêu gọi mọi người cùng nhau đẩy lùi quân Thanh. Điều này cho thấy Nguyễn Huệ là một người quyết đoán, không ngần ngại trong việc bảo vệ đất nước, và sẵn sàng dẫn dắt quân đội của mình đánh bại kẻ thù.
Trước khi tiến hành chiến dịch chống lại quân Thanh, Nguyễn Huệ đã tìm kiếm ý kiến của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp để lập kế hoạch chiến lược. Điều này cho thấy dù có tính quyết đoán và dũng mãnh, nhưng ông vẫn coi trọng ý kiến của những người thông thái, và sẵn lòng tìm kiếm sự hỗ trợ từ những nhân tài khác. Ông đã thu thập thông tin về số lượng quân lính của đối thủ và sử dụng thông tin đó để chiêu mộ thêm binh lính và lập kế hoạch tiến công chiến thuật. Tất cả những điều này đã giúp tăng cường sức mạnh của quân đội và chuẩn bị cho chiến thắng sắp tới. Những lập luận sắc bén và sự thấu hiểu về tình hình đã kích thích ý chí và lòng tự hào dân tộc, từ đó thúc đẩy sức mạnh tinh thần của toàn bộ quân đội.
Là một lãnh tụ, Nguyễn Huệ đặt mức độ cao cho kỉ luật và nghiêm ngặt trong việc xử lý những người phản bội. Đội quân của ông đã di chuyển với tốc độ nhanh chóng do ông đã lên kế hoạch tổ chức sự thay phiên giữa các binh lính, mỗi ba người thay phiên nhau khiêng người bị thương. Điều này giúp đội quân Tây Sơn di chuyển nhanh chóng và linh hoạt. Ông cũng đã sáng tạo trong cách tiêu diệt vũ khí của đối thủ, bằng cách che phủ khiên bằng rơm ướt để làm giảm hiệu quả của hỏa tiễn của địch.
Có thể thấy rằng các tác giả thuộc gia văn phái Ngô đã mô tả nguyên hình của người anh hùng Nguyễn Huệ một cách sống động và chân thực, với một người lãnh đạo thông minh, oai phong và kiên quyết. Dù họ từng phục vụ dưới triều Lê, nhưng họ đã đứng về phía dân tộc để tôn vinh vị vua Quang Trung như vậy, điều này đã làm cho tác phẩm của họ trở nên có giá trị hơn.
Nguồn: Sưu tầm